โรงเรียนนายร้อยตำรวจ

โรงเรียนนายร้อยตำรวจ
Royal Police Cadet Academy
ข้อมูล
ชื่ออื่น	รร.นรต. /RPCA
ประเภท	โรงเรียนทหาร-ตำรวจ
สถาปนา	พ.ศ. 2444
ผู้บัญชาการ	พล.ต.ท.เสนิต สำราญสำรวจกิจ
ผู้อำนวยการ	พล.ต.อ.ปิยะ อุทาโย
สี	เลือดหมู-ดำ
เพลง	มาร์ชนักเรียนนายร้อยตำรวจ
เว็บไซต์	rpca.ac.th

โรงเรียนนายร้อยตำรวจ (Royal Police Cadet Academy : RPCA) เป็นหน่วยงานระดับกองบัญชาการ สังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เป็นสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา ตั้งอยู่ที่ อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม มีภารกิจหลักในการฝึกอบรม ให้การศึกษา อบรมหล่อหลอมนักเรียนนายร้อยตำรวจให้มีคุณลักษณะเหมาะสมที่จะเป็นนายตำรวจชั้นสัญญาบัตร และฝึกอบรมผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรอื่น ผู้ที่ศึกษาตามหลักสูตรหลักของในโรงเรียนนายร้อยตำรวจเรียกว่า "นักเรียนนายร้อยตำรวจ" (นรต.) .ผู้ที่สำเร็จการศึกษาชั้นสูงตามหลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจจะได้รับการแต่งตั้งยศเป็น "ว่าที่ร้อยตำรวจตรี" โดยนายตำรวจสัญญาบัตรที่สำเร็จการศึกษาตามหลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเข้ารับพระราชทานกระบี่จากพระองค์ท่าน หรือองค์ผู้แทนพระองค์ตลอดมา

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธรขึ้นในประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ. 2444 ณ มณฑลนครราชสีมา อันเป็นรากฐานเริ่มต้นของโรงเรียนนายร้อยตำรวจยุคปัจจุบัน โดยกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ขณะดำรงพระยศเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสนาบดีว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้มีหนังสือที่ 67/719 ลงวันที่ 19 เมษายน ร.ศ.121 (พ.ศ. 2445) กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า ตามที่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธรขึ้นแล้ว แต่ติดขัดเรื่องที่ในการตั้งโรงเรียน จึงขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ย้ายที่ตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ไปตั้งที่ ต.ห้วยจระเข้ อ.เมืองนครปฐม จ.นครปฐม ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงมีพระราชหัตถเลขาและลงพระปรมาภิไธยพระราชทานพระบรมราชานุญาต เป็นหนังสือถึงกรมหลวงดำรงราชานุภาพ 2 ฉบับ ฉบับแรกหนังสือที่ 59/234 ลงวันที่ 20 เมษายน ร.ศ.121 ฉบับที่ 2 หนังสือที่ 131/361 ลงวันที่ 14 พฤษภาคม ร.ศ.121 โปรดเกล้าฯพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ย้ายที่ตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ตามความกราบบังคมทูลขอของกรมหลวงดำรงราชานุภาพ อันเป็นหลักฐานที่แสดงว่าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธรขึ้น

สำหรับประวัติสถานที่ตั้งของโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ตั้งแต่เมื่อแรกเริ่มตั้งขึ้นในประเทศไทย จนกระทั่งมีที่ตั้งล่าสุดที่อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ได้มีการย้ายสถานที่ตั้งตามลำดับดังนี้

• สมัยที่ 1 โรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธร นครราชสีมา พ.ศ. 2444 มีนายร้อยโท ม.ร.ว.แดง (หม่อมแดง) ผู้บังคับการกองตำรวจภูธรเขต 3 นครราชสีมา ทำหน้าที่เป็นผู้บังคับการโรงเรียนนายร้อยตำรวจ เป็นคนแรก
• สมัยที่ 2 โรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธร ห้วยจระเข้ จังหวัดนครปฐม (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 2447 - พ.ศ. 2458
• สมัยที่ 3 โรงเรียนนายหมวด คลองไผ่สิงโต กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2458 - พ.ศ. 2464
• สมัยที่ 4 โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ห้วยจระเข้ จังหวัดนครปฐม (ครั้งที่ 2) พ.ศ. 2464 - พ.ศ. 2476
• สมัยที่ 5 โรงเรียนนายร้อยทหารบก (ยศ.) กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2476 - พ.ศ. 2489 ทั้งนี้ ได้มีการเริ่มนับรุ่นของนักเรียนนายร้อยตำรวจ ครั้งแรกเป็น นรต.รุ่นที่ 1 เมื่อปี พ.ศ. 2480 ในขณะที่ศึกษาร่วมกับนักเรียนนายร้อยทหารบก
• สมัยที่ 6 โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ปทุมวัน กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2489 - พ.ศ. 2497
• สมัยที่ 7 โรงเรียนนายร้อยตำรวจ อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม พ.ศ. 2497 - ปัจจุบัน

ซึ่ง พล.ต.อ.เผ่า ศรียานนท์ อธิบดีกรมตำรวจในสมัยนั้น เป็นผู้วางรากฐานให้ย้ายสถานที่ตั้งของโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ไปตั้ง ณ อ.สามพราน จ.นครปฐม เมื่อ พ.ศ. 2497 และเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2499 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ขณะเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ได้เสด็จทรงเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ณ อ.สามพราน จ.นครปฐม อย่างเป็นทางการ

แม้ว่าจะได้ทรงพระราชทานก่อตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจภูธรขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2444 ณ กองตำรวจภูธรเขต 3 นครราชสีมา แต่โรงเรียนนายร้อยตำรวจได้ถือเอาวันที่ 19 เมษายน ร.ศ.121 (พ.ศ. 2445) เป็นวันสถาปนาโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ตามที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงมีพระราชหัตถเลขาและลงพระปรมาภิไธยตอบหนังสือของกรมหลวงดำรงราชานุภาพไว้เป็นหลักฐาน

ปัจจุบันโรงเรียนนายร้อยตำรวจบริหารงานภายใต้พระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2565 และ พระราชบัญญัติโรงเรียนนายร้อยตำรวจ พ.ศ. 2551

ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจ

ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจ

ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจและธงชัยหน่วยตำรวจอื่น ๆ ในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำในวันที่ 13 ตุลาคมของทุกปีที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สามพราน

โรงเรียนนายร้อยตำรวจได้รับพระราชทานธงชัยประจำหน่วยตำรวจจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 พร้อมกับหน่วยอื่นของตำรวจอีก 5 หน่วย เป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2495 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรเสด็จพระราชดำเนินในการพระราชพิธีตรึงหมุดธงชัยดังกล่าวด้วยพระองค์เอง ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2495 ผืนธงชัยมีลักษณะเช่นเดียวกับธงชาติ ภายในยอดธงบรรจุเส้นพระเกศาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และบรรจุพระพุทธรูปองค์เล็กเรียกว่า "พระยอดธง" เอาไว้ ธงชัยจึงถือเป็นตัวแทนของชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ซึ่งเหล่าข้าราชการตำรวจ นักเรียนนายร้อยตำรวจ และปวงชนชาวไทยให้ความเคารพ

ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจนี้ มีลักษณะและการได้มาเช่นเดียวกันกับธงชัยเฉลิมพล ซึ่งได้ทรงพระราชทานแก่หน่วยทหารทุกประการ โดยสำนักราชเลขาธิการได้บันทึกหลักฐานเกี่ยวกับ "ธงชัยประจำหน่วยตำรวจ" นี้ไว้ ตามหลักฐานต่าง ๆ ปรากฏชื่อธงดังกล่าว ได้แก่ "ธงชัยเฉลิมพลประจำกองตำรวจ" "ธงชัยประจำกอง" "ธงชัย" "ธงประจำกอง" ซึ่งก็คือธงเดียวกัน

ในวันที่ 13 ตุลาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันตำรวจ คณะนายตำรวจปกครองและนักเรียนนายร้อยตำรวจ จะทำการอัญเชิญธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจนี้ไปทำพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนาม

โครงสร้างส่วนราชการโรงเรียนนายร้อยตำรวจ

โรงเรียนนายร้อยตำรวจ เป็นส่วนราชการในสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ โดยแบ่ง หน้าที่ภารกิจออกเป็น 3 ฝ่าย คือ ฝ่ายบริหาร ฝ่ายปกครองและการฝึก ฝ่ายวิชาการ และมีหน่วยงานขึ้นตรงต่อ โรงเรียนนายร้อยตำรวจอีกจำนวนหนึ่ง ดังนี้

1. ฝ่ายบริหาร รับผิดชอบด้านการบริหารงานทั่วไปของโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ได้แก่ การสรรหาและคัดเลือก การบริหารงานบุคคล การคลัง แผนและงบประมาณ นิติการ ยานพาหนะ อาคาร และสถานที่ พิพิธภัณฑ์ โภชนาการ และการแพทย์ ประกอบด้วยส่วนราชการดังนี้ (ก) กองบังคับการอำนวยการ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) ฝ่ายสรรหาและคัดเลือก
• 2) ฝ่ายบริหารงานบุคคล
• 3) ฝ่ายคลัง
• 4) ฝ่ายแผนและงบประมาณ
• 5) ฝ่ายนิติการ
• 6) ฝ่ายยานพาหนะ อาคารและสถานที่
• 7) ฝ่ายพิพิธภัณฑ์
• 8) ฝ่ายโภชนาการ
• 9) ฝ่ายแพทย์

2. ฝ่ายปกครองและการฝึก รับผิดชอบด้านการปกครองบังคับบัญชา ให้คำปรึกษา แนะนำ สนับสนุนงานกิจกรรมต่าง ๆ ของนักเรียนนายร้อยตำรวจ นักเรียนเตรียมทหารในส่วนของสำนักงาน ตำรวจแห่งชาติ นักเรียนอบรมในหลักสูตรต่าง ๆ ของโรงเรียนนายร้อยตำรวจ รวมทั้งจัดการฝึกในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การฝึกแบบตำรวจ การฝึกยุทธวิธีตำรวจ การฝึกพลศึกษาและต่อสู้ป้องกันตัว ประกอบด้วยส่วนราชการ ดังนี้

(ข) กองบังคับการปกครอง แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) ฝ่ายปกครอง 1 (ปกครองนักเรียนนายร้อยตำรวจชั้นปีที่ 1-4)
• 2) ฝ่ายปกครอง 2(ปกครองนักเรียนอบรม)
• 3) ฝ่ายปกครอง 3 (ปกครองนักเรียนเตรียมทหาร โดยปฏิบัติหน้าที่ ณ โรงเรียนเตรียมทหาร จว.นครนายก)
• 4) ฝ่ายกิจกรรมนักเรียน
• 5) ฝ่ายอำนวยการ

(ค) ศูนย์ฝึกตำรวจ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) กลุ่มงานการฝึกแบบตำรวจ
• 2) กลุ่มงานยุทธวิธีตำรวจ
• 3) กลุ่มงานพลศึกษาและต่อสู้ป้องกันตัว
• 4) ฝ่ายอำนวยการ

3. ฝ่ายวิชาการ รับผิดชอบด้านการให้ความรู้ทางวิชาการต่าง ๆ เช่น การเรียนการสอน การวิจัย การฝึกอบรม และการให้บริการทางวิชาการแก่สังคม ประกอบด้วยส่วนราชการ ดังนี้

(ง) คณะตำรวจศาสตร์ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) กลุ่มงานคณาจารย์
• 2) สำนักงานคณบดี

(จ) คณะนิติวิทยาศาสตร์ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) กลุ่มงานคณาจารย์
• 2) กลุ่มงานนักนิติวิทยาศาสตร์
• 3) สำนักงานคณบดี

(ฉ) คณะสังคมศาสตร์ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) กลุ่มงานคณาจารย์
• 2) สำนักงานคณบดี

(ช) ศูนย์บริการทางการศึกษา แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) ฝ่ายสนับสนุนการเรียนการสอน
• 2) ฝ่ายพัฒนาการศึกษา
• 3) ฝ่ายบริหารงานวิจัย
• 4) ฝ่ายวิเทศสัมพันธ์
• 5) ฝ่ายบริหารและธุรการ

4. หน่วยงานขึ้นตรงต่อโรงเรียนนายร้อยตำรวจ รับผิดชอบในงานเชิงรุกเพื่อให้การปฏิบัติงาน เป็นไปด้วยความรวดเร็วและเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ประกอบด้วยส่วนราชการ ดังนี้

(ซ) สำนักเทคโนโลยีสารสนเทศและวิทยบริการ แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) ฝ่ายระบบคอมพิวเตอร์และเครือข่าย
• 2) ฝ่ายระบบสารสนเทศ
• 3) ฝ่ายวิทยบริการ
• 4) ฝ่ายบริหารและธุรการ

(ฌ) สำนักประกันคุณภาพการศึกษา แบ่งเป็นดังต่อไปนี้

• 1) ฝ่ายมาตรฐานการศึกษา
• 2) ฝ่ายตรวจสอบและประเมินผล
• 3) ฝ่ายบริหารและธุรการ

(ญ) สำนักเลขานุการ (ฎ) สำนักสภาการศึกษาและส่งเสริมกิจการ

หลักสูตร

โรงเรียนนายร้อยตำรวจ มีภารกิจหลักในการให้การศึกษาอบรมทั้งด้านวิชาการ วิชาชีพ และการอบรมหล่อหลอมคุณลักษณะความเป็นนายตำรวจสัญญาบัตรให้แก่ผู้ที่เข้ารับการศึกษาอบรมในโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ซึ่งหลักสูตรหลักและเป็นหลักสูตรประจำของโรงเรียนนายร้อยตำรวจคือ "หลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจ"

หลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจ เป็นหลักสูตรปริญญาตรี 4 ปี ทางด้านรัฐประศาสนศาสตร์ (การตำรวจ) มุ่งเน้นการศึกษาอบรมให้นักเรียนนายร้อยตำรวจมีวิชาความรู้และการอบรมหล่อมหลอมคุณลักษณะอันดีใน 3 ด้าน คือ

• 1) มีความรู้ทางวิชาการพื้นฐานของระดับปริญญาตรี
• 2) มีความรู้ทางวิชาชีพ ที่เป็นความรู้เฉพาะในด้านตำรวจ
• 3) มีบุคลิกลักษณะและมีภาวะความเป็นผู้นำตำรวจ มีคุณลักษณะทางร่างกายและจิตใจที่เหมาะสมจะเป็นนายตำรวจสัญญาบัตร และมีคุณธรรมจริยธรรม

สภาการศึกษาโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ได้มีการปรับปรุงพัฒนาหลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจให้มีความทันสมัย มีความเหมาะสมกับสภาพความเปลี่ยนแปลงทางสังคมมาโดยตลอด นอกจากนั้น โรงเรียนนายร้อยตำรวจยังได้มีความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ในการเปิดหลักสูตรร่วมกัน เช่น ร่วมมือกับ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ในการเปิดการเรียนการสอนในหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิติวิทยาศาสตร์ เป็นต้น

อุดมคติของตำรวจ

เคารพเอื้อเฟื้อต่อหน้าที่

กรุณาปรานีต่อประชาชน

อดทนต่อความเจ็บใจ

ไม่หวั่นไหวต่อความยากลำบาก

ไม่มักมากในลาภผล

มุ่งบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์แก่ประชาชน

ดำรงตนในยุติธรรม

กระทำการด้วยปัญญา

รักษาความไม่ประมาทเสมอชีวิต

พระนิพนธ์โดย สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (จวน อุฏฐายีมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายกองค์ที่ 16 เมื่อพุทธศักราช 2499

เพลงประจำสถาบัน

1. มาร์ชนักเรียนนายร้อยตำรวจ (เพลงมาร์ชประจำสถาบัน)
2. มาร์ชพิทักษ์สันติราษฎร์ (เพลงประจำสำนักงานตำรวจแห่งชาติ)
3. สามพราน
4. สนสามพราน
5. ขวัญดาว
6. ลาก่อนสามพราน
7. ลาแล้วสามพราน
8. สามพรานแดนดาว

ฟังเพลงประจำสถาบัน ทั้ง 8 เพลง

• เพลงประจำสถาบันโรงเรียนนายร้อยตำรวจ 8 เพลง

ทำเนียบผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยตำรวจ

ทำเนียบผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยตำรวจ
รายนามผู้บัญชาการ	วาระการดำรงตำแหน่ง
1. พลตำรวจโท สมชาย ไชยเวช	พ.ศ. 2532 - 2534
2. พลตำรวจโท จำลอง เอี่ยมแจ้งพันธุ์	พ.ศ. 2534 - 2535
3. พลตำรวจโท นิรดม ตันตริก	พ.ศ. 2535 - 2536
4. พลตำรวจโท อัยยรัช เวสสะโกศล	พ.ศ. 2536 - 2537
5. พลตำรวจโท โกศล รัตนาวะดี	พ.ศ. 2537 - 2537
6. พลตำรวจโท เขตต์ นิ่มสมบุญ	พ.ศ. 2537 - 2539
7. พลตำรวจโท ชิดชัย วรรณสถิตย์	พ.ศ. 2539 - 2540
8. พลตำรวจโท เสรี เตมียเวส	พ.ศ. 2540 - 2540
9. พลตำรวจโท หม่อมหลวงฉลองลาภ ทวีวงศ์	พ.ศ. 2540 - 2541
10. พลตำรวจโท สุนทร นุชนารถ	พ.ศ. 2541 - 2545
11. พลตำรวจโท วงกต มณีรินทร์	พ.ศ. 2545 - 2546
12. พลตำรวจโท ชัยยันต์ มะกล่ำทอง	พ.ศ. 2546 - 2547
13. พลตำรวจโท วุฒิ พัวเวส	พ.ศ. 2547 - 2548
14. พลตำรวจโท พงศพัศ พงษ์เจริญ	พ.ศ. 2548 - 2550
15. พลตำรวจโท อมรินทร์ อัครวงษ์	พ.ศ. 2550 - 2553
16. พลตำรวจโท อารีย์ อ่อนชิต	พ.ศ. 2553 - 2556
17. พลตำรวจโท ศักดา เตชะเกรียงไกร	พ.ศ. 2556 - 2559
18. พลตำรวจโท ดร. ปิยะ อุทาโย	พ.ศ. 2559 - 2561
19. พลตำรวจโท สมชาย พัชรอินโต	พ.ศ. 2561 - 2562
20. พลตำรวจโท อาชวันต์ โชติกเสถียร​	พ.ศ. 2562 - 2563
21. พลตำรวจโท นิรันดร​ เหลื่อมศรี​	พ.ศ. 2563 - 2564
22. รองศาสตราจารย์ พลตำรวจโท ดร.ธัชชัย ปิตานีละบุตร​	พ.ศ. 2564 - 2565
23. พลตำรวจโท ดร.เสนิต สำราญสำรวจกิจ​	พ.ศ. 2565 - ปัจจุบัน

นักเรียนนายร้อยตำรวจ

คำขวัญประจำชั้นปี

เมื่อ พล.ต.อ.เผ่า  ศรียานนท์  ได้ก่อสร้างโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ที่ อ.สามพราน  จว.นครปฐม  ได้ให้ พ.ต.อ.วิจิตร  สุกโชติรัตน์ ทำหน้าที่เป็นอนุศาสนาจารย์ และสอนวิชาจริยธรรมแก่นักเรียนนายร้อยตำรวจ  (พ.ต.อ.วิจิตร สุกโชติรัตน์  นั้นขณะครองสมณเพศ มีสมณศักดิ์ทางสงฆ์เป็นพระมหา)

ขณะก่อสร้างอาคารต่างๆภายในโรงเรียนนายร้อยตำรวจ พ.ต.อ.วิจิตรฯ ได้ขอคำแนะนำจากพระเถระผู้ใหญ่ขอตั้งคำขวัญประจำชั้นปีของนักเรียนนายร้อยตำรวจ  เพื่อเป็นกุศโลบายและแนวทางในการอบรมปลูกฝัง นรต. ซึ่งเมื่อก่อสร้างอาคารต่างๆเสร็จใน พ.ศ. 2497 (นรต.รุ่นที่ 9,10,11) ก็ได้ตั้งคำขวัญประจำชั้นปีของนักเรียนนายร้อยตำรวจติดไว้ประจำอาคารนอนของ นรต.ทั้ง 4 อาคาร ดังนี้

นรต.ชั้นปีที่ 1 คำขวัญคือ “ขันตีอุตสาหะ” หมายความว่า ให้ นรต.ชั้นปีที่ 1  ต้องมีขันติ คือความอดทน และอุตสาหะ คือพากเพียรรับการฝึกหนัก ต้องมุมานะอดทนในการเปลี่ยนชีวิตจากคนธรรมดาให้เป็นผู้ที่รับการฝึก นรต.ชั้นปีที่ 2 คำขวัญคือ “วิจัยกรณี” หมายความว่า จะต้องแยกแยะวิจัยกรณีต่างๆ เพื่อก้าวไปสู่ความก้าวหน้าในขั้นต่อๆไป นรต.ชั้นปีที่ 3 คำขวัญคือ “รักษ์วินัย” หมายความว่า จะต้องรักษาระเบียบวินัยและขนบธรรมเนียมอันดีงามต่างๆ นรต.ชั้นปีที่ 4 คำขวัญคือ “เกียรติศักดิ์” หมายความว่า จะต้องเป็นผู้ที่มีเกียรติยศ ศักดิ์ศรี รักษาเกียรติของตำรวจและสถาบันให้ดีที่สุด

คำขวัญของนักเรียนนายร้อยตำรวจนั้น เป็นกุศโลบายที่จะฝึกให้ นรต.มีคุณสมบัติพื้นฐานของผู้ที่จะเป็นนายตำรวจชั้นสัญญาบัตร และกำลังจะสำเร็จการศึกษาออกไปเป็นผู้บังคับบัญชาหน่วยตำรวจทั่วประเทศ ซึ่งจะฝึกให้ นรต.รู้จักความเป็น "ผู้ใต้บังคับบัญชา"ที่ดีในชั้นปีที่ 1-2 และเป็น "ผู้บังคับบัญชา" ที่ดีในชั้นปีที่ 3-4 คำขวัญดังกล่าวมักจะถูกเรียกให้คล้องจองคือ "เกียรติศักดิ์ รักษ์วินัย วิจัยกรณี ขันตีอุตสาหะ"

สีประจำชั้นปี

• ชั้นปีที่ 1 "สีฟ้า" หมายความว่า  ให้เป็นคนที่เปิดกว้างเหมือนท้องฟ้า  เพื่อรับการฝึก การอบรมต่างๆ   ต้องเป็นคนเปิดกว้างทั้งจิตใจและสติปัญญา
• ชั้นปีที่ 2 "สีเหลือง" เป็นสีของการศึกษา  หมายความว่า ให้มีความตั้งใจศึกษาทุกๆด้านที่ รร.นรต. ให้การฝึกศึกษาแก่ นรต.
• ชั้นปีที่ 3 "สีม่วง" เป็นสีที่เกิดจากการผสมระหว่างสีแดงเลือดหมูกับสีดำ อันเป็นสีของตำรวจ  หมายความว่า จะต้องมีความพร้อมที่จะเป็นตำรวจอย่างเต็มตัว
• ชั้นปีที่ 4 "สีเขียว" เป็นสีที่แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์เต็มที่  ถ้าเป็นต้นไม้ก็คือต้นไม้ใหญ่ แผ่กิ่งก้านสาขา  เป็นที่พึ่ง ให้ร่มเงาแก่สรรพสัตว์และมนุษย์ได้

สีประจำชั้นปีนี้จะถูกใช้เป็นสีประจำกองร้อย (อาคารนอน) และเป็นสีหมวก ซึ่งการเลื่อนชั้นการศึกษาของ นรต.นั้นจะสมบูรณ์ก็ต่อเมื่อได้มี พิธีประดับเลขชั้นปีและเปลี่ยนหมวกสี แล้ว ซึ่งจะกระทำในวันรุ่งขึ้นหลังจากมี พิธีวิ่งรับหมวก (Long March) ในวันเริ่มต้นเปิดภาคการศึกษา

เครื่องแบบนักเรียนนายร้อยตำรวจ

• เครื่องแบบเต็มยศ
• เครื่องแบบครึ่งยศ
• เครื่องแบบสโมสร
• เครื่องแบบปกติขาว
• เครื่องแบบปกติเสื้อนอกคอแบะกากี
• เครื่องแบบปกติเสื้อเชิ้ตคอพับกากี (มีผ้าผูกคอ)
• เครื่องแบบฝึก
• เครื่องแบบสนาม (ฟาติก)
• เครื่องแบบสนามชนิดปล่อยเอว (เวสมอร์แลนด์)
• ชุดศึกษา
• ชุดลำลอง
• ชุดกีฬาขาสั้น
• ชุดกีฬาขายาว
• ชุดวอร์ม

หมวก มีทั้งสิ้น 7 แบบ

• หมวกปีกทรงแข็งสีกากี มียอดโลหะสีเงิน (หมวกยอด) หุ้มด้วยผ้าเสิร์จ
• หมวกทรงหม้อตาลสีกากี ผ้าเสิร์จ
• หมวกทรงหม้อตาลสีขาว
• หมวกทรงหม้อตาลสีกากี
• หมวกแก๊ปทรงอ่อนพับปีกสีกากี ผ้าเสิร์จ (นรต.หญิง)
• หมวกแก๊ปทรงอ่อนพับปีกสีกากี (นรต.หญิง)
• หมวกแก๊ปทรงอ่อนพับปีกสีขาว (นรต.หญิง)
• หมวกหนีบสีกากี
• หมวกแก๊ปทรงตึง (สีประจำกองร้อย)
• หมวกแก๊ปทรงอ่อนสีดำ
• หมวกทรงอ่อนสักหลาดสีดำ (เบเร่ต์)

รองเท้า มีทั้งสิ้น 4 แบบ

• รองเท้าหุ้มข้อหนังสีดำ (ฮาล์ฟ)
• รองเท้าหุ้มส้นหนังสีดำ (คัทชู)
• รองเท้าสูงครึ่งน่องหนังสีดำ (คอมแบท)
• รองเท้ากีฬาผ้าใบหุ้มส้นสีขาว

ส่วนประกอบเครื่องแบบ

• หน้าหมวกตราแผ่นดิน เป็นตราแผ่นดินรูปอาร์มในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจูลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
• อาร์มคอรูปตราสัญลักษณ์โรงเรียนนายร้อยตำรวจสีเงิน
• อินทธนูแข็งสีแดงเลือดหมูประดับสายพาดดิ้นเงิน
• เครื่องหมาย "ร"
• เครื่องหมายเลขไทยตามชั้นปี
• ป้ายชื่อโลหะ
• แพรแถบย่อข้าราชการตำรวจ
• กระบี่สั้นนักเรียนนายร้อยตำรวจพร้อมสายกระบี่
• กระบี่ยาว พร้อมสายกระบี่ชนิดสามชาย (ใช้ในการฝึกและการสวนสนาม)

เครื่องหมายการผ่านการฝึก และความสามารถพิเศษประกอบเครื่องแบบ

• เครื่องหมายหลักสูตรต่อต้านปราบปรามการก่อความไม่สงบ (ตปส.)
• เครื่องหมายหลักสูตรการโดดร่ม จากกองบังคับการสนับสนุนทางอากาศ ตชด. (ค่ายนเรศวร) ปีกร่มชนิดทำด้วยดิ้นเงิน
• เครื่องหมายความสามารถการยิงปืนพกในระบบ เอ็น.อาร์.เอ (N.R.A.)
• เครื่องหมายความสามารถการยิงปืนยาว

หลักสูตรต่าง ๆ ของนักเรียนนายร้อยตำรวจ

นอกจากนักเรียนนายร้อยตำรวจจะต้องศึกษาภาควิชาการ และการอบรมหล่อหลอมด้านความคิดจิตวิญญาณแล้ว นรต.ทั้งหมดจะต้องเข้ารับการฝึกหลักสูตรต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

• หลักสูตรการต่อต้านปราบปรามการก่อความไม่สงบ (ตปส.) สำหรับ นรต.ชั้นปีที่ 1 ฝึกในช่วงปิดภาคการศึกษาภาคปลาย ระหว่างเดือน กุมภาพันธ์-มีนาคม โดยอยู่ในการควบคุมการฝึกโดยกองบังคับการฝึกพิเศษ กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน เป็นหลักสูตรที่มุ่งหมายให้ นรต.สามารถฝึกการเป็นผู้นำหน่วยสนามขนาดเล็กได้ และยังนำพื้นฐานการฝึกภาคสนามไปประยุกต์ใช้งานในหน้าที่ต่างๆได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• หลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจฝึกรับใช้ประชาชนในชนบท สำหรับ นรต.ชั้นปีที่ 2 หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า "หลักสูตรพ่อแม่สมมุติ" ฝึกในช่วงปิดภาคการศึกษาภาคต้น ประมาณเดือนกันยายน ซึ่งโรงเรียนนายร้อยตำรวจจะส่งตัว นรต.ชั้นปีที่ 2 ไปพักอาศัย กินอยู่ และใช้แรงงานกายเสมือนเป็นลูกแท้ๆของประชาชนที่มีอาชีพเกษตรกร หรือทำผลิตภัณฑ์ชุมชน เป็นต้น เป็นหลักสูตรที่มุ่งหมายให้ นรต.มีความเข้าใจในวิถีชีวิตของประชาชนรากหญ้า เข้าใจในความยากลำบากของประชาชน ให้ นรต.ลดแนวคิดเชิงอำนาจนิยม ให้เรียนรู้การทำงานร่วมกับชุมชน ท้องถิ่น และสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• หลักสูตรการโดดร่ม สำหรับ นรต.ชั้นปีที่ 2 ฝึกในช่วงปิดภาคการศึกษาภาคปลาย ระหว่างเดือน กุมภาพันธ์-เมษายน โดยอยู่ในการควบคุมการฝึกโดยกองบังคับการสนับสนุนทางอากาศ กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน (ตำรวจพลร่ม ค่ายนเรศวร) หลักสูตรนี้มุ่งหมายฝึกฝนความเข้มแข็งทางด้านร่างกายและจิตใจ การตัดสินใจในภาวะวิกฤติด้วยสติ การก้าวผ่านความกลัว เสริมสร้างภาวะผู้นำ เสริมสร้างความกล้าหาญเด็ดเดี่ยวและมีสติแม้ว่าจะต้องอยู่ในสถานการณ์เสี่ยงอันตราย
• หลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจสัมผัสปัญหาชุมชน สำหรับนักเรียนนายร้อยตำรวจชั้นปีที่ 3 ฝึกในช่วงปิดภาคการศึกษาภาคต้น ประมาณเดือนกันยายน
• หลักสูตรนักเรียนนายร้อยตำรวจฝึกปฏิบัติงานในสถานีตำรวจ สำหรับนักเรียนนายร้อยตำรวจชั้นปีที่ 3 โดยให้ฝึกงานสายป้องกันปราบปราม, สืบสวน, จราจร, อำนวยการ ฝึกในช่วงปิดภาคการศึกษาภาคปลาย ระหว่างเดือน กุมภาพันธ์-มีนาคม โดยส่งตัวให้ไปฝึกในสถานีตำรวจสังกัดกองบัญชาการตำรวจภูธรต่าง ๆ
• หลักสูตรฝึกหัดงานสอบสวน สำหรับ นรต.ชั้นปีที่ 4 ฝึกหลังจากเสร็จสิ้นการศึกษาภาคต้น ประมาณเดือนสิงหาคม-กันยายน โดยส่งตัวให้ฝึกในสถานีตำรวจนครบาลต่าง ๆ
• หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพสืบสวนสอบสวนคดีอาญา โรงเรียนนายร้อยตำรวจ จะส่งตัวนายตำรวจที่สำเร็จการศึกษา นรต.ชั้นปีที่ 4 และประดับยศเป็น ว่าที่ร้อยตำรวจตรีแล้ว เข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพสืบสวนสอบสวนคดีอาญา ณ สถาบันส่งสริมงานสอบสวน ต.ศาลายา อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ - กันยายน ใช้ระยะเวลาฝึกอบรมเป็นเวลา 8 เดือน ก่อนจะแต่งตั้งไปดำรงตำแหน่งต่าง ๆ ในสำนักงานตำรวจแห่งชาติต่อไป

นักเรียนนายร้อยตำรวจหญิง

เมื่อปีการศึกษา 2552 (ตรงกับ นรต.รุ่นที่ 66) โรงเรียนนายร้อยตำรวจได้เปิดรับสมัครนักเรียนนายร้อยตำรวจหญิงเป็นรุ่นแรก จำนวน 70 นาย โดยคัดเลือกจากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 60 นาย และข้าราชการตำรวจชั้นประทวนเพศหญิงอายุไม่เกิน 25 ปี อีก 10 นาย ผลปรากฏว่ามีผู้สมัครสอบคัดเลือกถึงกว่า 17,000 คน และได้รับนักเรียนนายร้อยตำรวจหญิงเข้าฝึกศึกษามาอย่างต่อเนื่องโดยทุกปี จนถึงปี 2561 รวมเป็นจำนวน 10 รุ่น (นรต.รุ่น 66-75) ซึ่ง นรต.หญิง รุ่นที่ 75 ได้สำเร็จการศึกษาแต่งตั้งยศเป็น ว่าที่ร้อยตำรวจตรีหญิงเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2565 และรับการแต่งตั้งไปดำรงตำแหน่งต่างๆเมื่อเดือนตุลาคม 2565

นักเรียนนายร้อยตำรวจหญิงนั้น มีการฝึกศึกษาร่วมกันกับนักเรียนนายร้อยตำรวจชายอย่างเท่าเทียมทุกอย่าง ไม่มีการแบ่งแยกการฝึกกัน แตกต่างกันเพียงอาคารที่พัก ให้พักในอาคารเฉพาะนักเรียนหญิงแยกต่างหากจากอาคารที่พักนักเรียนนายร้อยตำรวจชาย

ปัจจุบันนี้สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ได้ชะลอการรับนักเรียนนายร้อยตำรวจหญิง เนื่องจากมีแนวนโยบายให้รับนักเรียนนายร้อยตำรวจจากผู้สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนเตรียมทหารเป็นหลัก ทั้งนี้ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ยังมีการเปิดสอบแข่งขันบุคคลหญิงทั่วไปเข้ารับการฝึกอบรม(นอร.) และบรรจุแต่งตั้งเป็นนายตำรวจสัญญาบัตรหญิง เพื่อปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งต่างๆมาอย่างต่อเนื่อง

รายนามนักเรียนเก่าที่มีชื่อเสียง

• พลตำรวจเอก ประชา พรหมนอก (รุ่นที่ 18) อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก ธีรวุฒิ บุตรศรีภูมิ (รุ่นที่ 20) อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
• พลตำรวจเอก สันต์ ศรุตานนท์ (รุ่นที่ 20) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจเอก สุนทร ซ้ายขวัญ (รุ่นที่ 20) อดีตรักษาการผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจเอก โกวิท วัฒนะ (รุ่นที่ 22) อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก ชิดชัย วรรณสถิตย์ (รุ่นที่ 23) อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก เสรีพิศุทธ์ เตมียเวส (รุ่นที่ 24) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจโท วิเชียรโชติ สุกโชติรัตน์ (รุ่นที่ 24) อดีตโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก พัชรวาท วงษ์สุวรรณ (รุ่นที่ 25) อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก ปทีป ตันประเสริฐ (รุ่นที่ 25) อดีตรักษาการผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• ร้อยตำรวจเอก ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ (รุ่นที่ 25) อดีตรองนายกรัฐมนตรี
• พันตำรวจโท ทักษิณ ชินวัตร (รุ่นที่ 26) อดีตนายกรัฐมนตรี
• พลตำรวจเอก วงกต มณีรินทร์ (รุ่นที่ 26) อดีตผู้บัญชาการศูนย์ปฏิบัติการสำนักงานตำรวจแห่งชาติส่วนหน้า
• พลตำรวจเอก วิเชียร พจน์โพธิ์ศรี (รุ่นที่ 28) อดีตปลัดกระทรวงคมนาคม
• พลตำรวจเอก อดุลย์ แสงสิงแก้ว (รุ่นที่ 29) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน
• พลตำรวจเอก อัศวิน ขวัญเมือง (รุ่นที่ 30) อดีตผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
• พลตำรวจโท คำรณวิทย์ ธูปกระจ่าง (รุ่นที่ 30) นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดปทุมธานี
• พลตำรวจเอก สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง (รุ่นที่ 31) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจเอก จักรทิพย์ ชัยจินดา (รุ่นที่ 36) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจเอก สุวัฒน์ แจ้งยอดสุข (รุ่นที่ 36) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พันตำรวจเอก ทวี สอดส่อง (รุ่นที่ 37) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
• พันตำรวจโท กานต์ เทียนแก้ว (รุ่นที่ 37) ผู้ก่อตั้งและอดีตหัวหน้าพรรคพลังประชาชน
• พันตำรวจเอก ดุษฎี อารยวุฒิ (รุ่นที่ 37) อดีตเลขาธิการปปท.และอดีตรองปลัดกระทรวงยุติธรรม
• พลตำรวจเอก ดำรงศักดิ์ กิตติประภัสร์ (รุ่นที่ 38) อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตำรวจเอก รอย อิงคไพโรจน์ (รุ่นที่ 40) อดีตรองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตํารวจเอก กิตติ์รัฐ พันธุ์เพ็ชร์ (รุ่นที่ 41) ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• พลตํารวจเอก สุรเชชษฐ์ หักพาล (รุ่นที่ 47) อดีตรองผู้บัญชาการตำรวจเเห่งชาติ อดีตปรึกษาพิเศษประจำสำนักนายกรัฐมนตรี สังกัดสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี
• พันตำรวจเอก จตุรวิทย์ คชน่วม (รุ่นที่ 53) อดีตรองผู้บังคับการตำรวจรถไฟ และโฆษกกองบังคับการตำรวจรถไฟ
• พันตำรวจเอก ธรณิศ ศรีสุข (รุ่นที่ 54) อดีตผู้บังคับหมวด (สัญญาบัตร 1) กองร้อยรบพิเศษที่ 1 กองกำกับการ 1 กองบังคับการสนับสนุนทางอากาศ กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน
• พันตํารวจเอก วชิรา ยาวไทยสงค์ (รุ่นที่ 55) อดีตผู้กำกับการ 2 กองบังคับการตำรวจทางหลวง
• พันตำรวจตรี กฤตติกุล บุญลือ (รุ่นที่ 60) อดีตเป็นผู้บังคับหมวด กองร้อยรบพิเศษที่ 2 กองกำกับการ 1 กองบังคับการสนับสนุนทางอากาศ กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน
• พันตํารวจตรี ศิวกร สายบัว (รุ่นที่ 67) อดีตสารวัตรสถานีตำรวจทางหลวง 1 กองกำกับการ 2 กองบังคับการตำรวจทางหลวง
• พันตํารวจตรี รุ่งคุณ จันทโชติ (รุ่นที่ 67) อดีตสารวัตร (สอบสวน) กองกำกับการ 3 กองบังคับการปราบปรามการกระทำผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ
• พันตำรวจตรี ธัญพีรสิษฐ์ จุลพิภพ (รุ่นที่ 69) สารวัตรกองกำกับการที่ 3 กองบังคับการสืบสวนสอบสวน กองบัญชาการตำรวจนครบาล (สว.กก.3 บก.สส.บช.น.)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ