ชุดตัวอักษรยาวี
| อักษรยาวี | |
|---|---|
| ชนิด | |
ช่วงยุค | ประมาณ ค.ศ. 1300 จนถึงปัจจุบัน |
| ทิศทาง | ขวาไปซ้าย |
| ภาษาพูด |
|
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบพี่น้อง | อักษรเปโกน |
ชุดตัวอักษรยาวี (อักษรยาวี: جاوي; มลายูปัตตานี: ยาวี; อาเจะฮ์: Jawoë; เสียงอ่านภาษามลายู: [d͡ʒä.wi]) เป็นชุดของอักษรอาหรับดัดแปลงสำหรับเขียนภาษามลายู ภาษาอาเจะฮ์ ภาษาบันจาร์ ภาษามีนังกาเบา ภาษาเตาซูก และภาษาอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ นักปราชญ์คนหนึ่งของปัตตานี ชื่อ ชัยค์ อะห์มัด อัลฟะฏอนี (Syeikh Ahmad al-Fathani) ได้วางกฎเกณฑ์การใช้อักษรยาวีเพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการเขียนภาษามลายูในท้องถิ่นนี้ อักษรยาวีมีฐานจากอักษรอาหรับ โดยแบ่งเป็นอักษรอาหรับดั้งเดิม 31 ตัว และอักษรเพิ่มเติมที่ปรับให้ตรงกับหน่วยเสียงภาษามลายู แต่ไม่พบในภาษาอาหรับคลาสสิก ได้แก่ (چ /t͡ʃ/, ڠ /ŋ/, ڤ /p/, ݢ /g/, ۏ /v/ และ ڽ /ɲ/)
อักษรยาวีถูกพัฒนาตอนที่อิสลามเริ่มเข้ามาในโลกมลายู โดยแทนที่ตระกูลอักษรพราหมีที่ใช้ในสมัยฮินดู-พุทธ หลักฐานอักษรยาวีที่เก่าแก่ที่สุดพบในศิลาจารึกตรังกานูในคริสต์ศตวรรษที่ 14 ซึ่งบันทึกในภาษามลายูคลาสสิกที่มีการผสมระหว่างภาษามลายู, สันสกฤต และอาหรับ มีทฤษฎีต้นกำเนดอักษรยาวีสองแบบ โดยทฤษฎียอดนิยมกล่าวแนะว่าระบบนี้ถูกพัฒนาและสืบทอดโดยตรงจากอักษรอาหรับ ในขณะที่นักวิชาการอย่าง R.O Windstedt กล่าวแนะว่ามันพัฒนาผ่านอิทธิพลของอักษรเปอร์เซีย-อาหรับ[1]
ปัจจุบันชาวมุสลิมในประเทศไทยที่พูดภาษามลายู นิยมใช้อักษรยาวีบันทึกเรื่องราวในศาสนา และการสื่อสารต่าง ๆ ส่วนนักเรียนในโรงเรียนปอเนาะ หรือโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม จะเริ่มเรียนอักษรยาวีสำหรับอ่านเขียนภาษาอาหรับ (ภาษาในคัมภีร์อัลกุรอาน) ตั้งแต่ยังเยาว์ อักษรยาวียังคงใช้กันในสังคมมลายูในอินโดนีเซียและไทย[2]
คำว่า ยาวี นั้นมาจากคำว่า jawa หมายถึง ชวา นั่นเอง ทั้งนี้ก็เพราะชาวชวาได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานในมะละกาและปัตตานี ได้นำอักษรอาหรับดัดแปลงมาเผยแพร่ และในที่สุดได้รับมาใช้ในชุมชนที่พูดภาษามลายูปัตตานีมาช้านาน
เป็นที่น่าสังเกตว่า ยังมีความสับสนในการเรียกชื่ออักษรยาวี และภาษามลายูว่า "ภาษายาวี" แม้กระทั่งในหมู่ผู้พูดภาษามลายู ทว่าความจริงแล้วไม่มีภาษายาวี มีแต่อักษรยาวีกับภาษามลายู
ศัพทมูลวิทยา
[แก้]รายงานจากกามุซเดวัน "ยาวี" (Jawi, جاوي) เป็นคำพ้องกันกับคำว่า 'มลายู'[3] ทำให้คำนี้ใช้แทน 'มลายู' ได้ในบางคำ เช่น บาฮาซาจาวี (Bahasa Jawi) หรือ บาฮาซายาวี (Bahasa Yawi; ภาษามลายูปัตตานี สำเนียงมลายูในภาคใต้ของประเทศไทย), มาซุกยาวี (Masuk Jawi[4]; แปลว่า "เพื่อกลายเป็นมลายู" สื่อถึงการขริบหนังหุ้มปลายช่วงการก้าวผ่านวัย) และ ยาวีเปอกัน (Jawi pekan) หรือ ยาวีเปอรานากัน (Jawi Peranakan; แปลว่า 'เมืองมลายู' หรือ 'เกิดเป็นมลายู' สื่อถึงมุสลิมที่พูดภาษามลายู มีต้นกำเนิดผสมระหว่างมลายูกับอินเดีย)[5] คำว่า ตูลีซันยาวี (Tulisan Jawi) มีความหมายว่า "อักษรยาวี" เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของความหมาย 'อักษรมลายู'[3]
ตัวอักษร
[แก้]| ตัวอักษร | ชื่อ | ท้าย | กลาง | ต้น | เดี่ยว | เสียง | เทียบอักษรรูมี | ยูนิโคด |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ا | alif | ـا | ا | /a/ หรือ /ə/ | a, e- (ĕ) | U+0627 | ||
| ب | ba | ـب | ـبـ | بـ | ب | /b/ | b | U+0628 |
| ت | ta | ـت | ـتـ | تـ | ت | /t/ | t | U+062A |
| ة | ta marbutah | ـة | ة | /t/ หรือ /h/ | -t, -h | U+0629 | ||
| ث | sa (tha) | ـث | ـثـ | ثـ | ث | /s/ หรือ /θ/ | s | U+062B |
| ج | jim | ـج | ـجـ | جـ | ج | /d͡ʒ/ | j | U+062C |
| چ | ca | ـچ | ـچـ | چـ | چ | /t͡ʃ/ | c | U+0686 |
| ح | ha | ـح | ـحـ | حـ | ح | /h/ หรือ /ħ/ | h | U+062D |
| خ | kha (khO) | ـخ | ـخـ | خـ | خ | /x/ | kh | U+062E |
| د | dal | ـد | د | /d/ | d | U+062F | ||
| ذ | zal | ـذ | ذ | /z/ หรือ /ð/ | z | U+0630 | ||
| ر | ra (rO) | ـر | ر | /r/ | r | U+0631 | ||
| ز | zai | ـز | ز | /z/ | z | U+0632 | ||
| س | sin | ـس | ـسـ | سـ | س | /s/ | s | U+0633 |
| ش | syin | ـش | ـشـ | شـ | ش | /ʃ/ | sy, sh | U+0634 |
| ص | sad (sOd) | ـص | ـصـ | صـ | ص | /s/ | s | U+0635 |
| ض | dad (dOd) | ـض | ـضـ | ضـ | ض | /d/ | d | U+0636 |
| ط | ta (tO) | ـط | ـطـ | طـ | ط | /t/ | t | U+0637 |
| ظ | za (zO) | ـظ | ـظـ | ظـ | ظ | /z/ | z | U+0638 |
| ع | ain | ـع | ـعـ | عـ | ع | /ʔ/ | a, i, u, -k | U+0639 |
| غ | ghain | ـغ | ـغـ | غـ | غ | /ɣ/ | gh | U+063A |
| ڠ | nga | ـڠ | ـڠـ | ڠـ | ڠ | /ŋ/ | ng | U+06A0 |
| ف | fa | ـف | ـفـ | فـ | ف | /f/ | f | U+0641 |
| ڤ | pa | ـڤ | ـڤـ | ڤـ | ڤ | /p/ | p | U+06A4 |
| ق | qaf | ـق | ـقـ | قـ | ق | /q/ หรือ /k/ | q, k | U+0642 |
| ک | kaf | ـک | ـکـ | کـ | ک | /k/ | k | U+06A9 |
| ݢ | ga | ـݢ | ـݢـ | ݢـ | ݢ | /ɡ/ | g | U+0762 |
| ل | lam | ـل | ـلـ | لـ | ل | /l/ | l | U+0644 |
| م | mim | ـم | ـمـ | مـ | م | /m/ | m | U+0645 |
| ن | nun | ـن | ـنـ | نـ | ن | /n/ | n | U+0646 |
| و | wau | ـو | و | /w/ และ /u, o, ɔ/ | w, u, o | U+0648 | ||
| ۏ | va | ـۏ | ۏ | /v/ | v | U+06CF | ||
| ه | ha | ـه | ـهـ | هـ | ه | /h/ | h | U+0647 |
| ء | hamzah | ء | ء | /ʔ/ | ไม่มี | U+0621 | ||
| ي | ya | ـي | ـيـ | يـ | ي | /j/ และ /i, e, ɛ/ | y, i, e (é) | U+064A |
| ى | ye | ـى | ى | /ə, a/ | -e (ĕ), a | U+0649 | ||
| ڽ | nya | ـڽ | ـڽـ | ڽـ | ڽ | /ɲ/ | ny | U+06BD |
- อักษรที่ไม่มีรูปต้นและรูปกลางจะใช้รูปเดี่ยว เพราะเชื่อมกับอักษรอื่นไม่ได้ (ا, د, ذ, ر, ز, و, ۏ)
- อักษร hamzah แสดงเฉพาะรูปเดี่ยวในภาษามลายู
- "nya"เป็นเสียงที่ไม่มีในภาษาไทยภาคกลางและภาคใต้ พบเฉพาะในภาษาไทยสำเนียงภาคเหนือกับภาคอีสานเท่านั้น
ตัวอย่าง
[แก้]อักษรยาวีเขียนจากทางขวาไปซ้ายเหมือนอักษรอาหรับ ข้างล่างนี้คือตัวอย่างอักษรยาวีจากบทแรกและบทที่สองของ ฆอซัลอุนตุกราบีอะฮ์ (Ghazal untuk Rabiah, غزال اونتوق ربيعة; แปลว่า เฆาะซัลแก่เราะบีอะฮ์)[7]
| อักษรยาวี | อักษรูมี | แปลไทย |
|---|---|---|
|
کيلاون اينتن برکليڤ-کليڤ دلاڠيت تيڠݢي⹁ |
Kilauan intan berkelip-kelip di langit tinggi, |
เพชรพลอยระยิบระยับบนท้องฟ้าอันสูงส่ง, |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Winstedt, Richard Olaf (1961), "Malay Chronicles from Sumatra and Malaya", Historians of South-East Asia of Historical Writing on the Peoples of Asia, 2: 24
- ↑ Andrew Alexander Simpson (2007). Language and National Identity in Asia. Oxford University Press. pp. 356–60. ISBN 978-0-19-926748-4.
- ↑ 3.0 3.1 "Jawi II". Pusat Rujukan Persuratan Melayu. 2017. สืบค้นเมื่อ 3 March 2019.
- ↑ "Masuk Jawi". Pusat Rujukan Persuratan Melayu. 2017. สืบค้นเมื่อ 3 March 2019.
- ↑ "Jawi Pekan". Pusat Rujukan Persuratan Melayu. 2017. สืบค้นเมื่อ 3 March 2019.
- ↑ Daftar Kata Bahasa Melayu Rumi-Sebutan-Jawi, Dewan Bahasa Pustaka, 5th printing, 2006.
- ↑ Lirik – Ghazal untuk rabiah เก็บถาวร 2021-04-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
อ่านเพิ่ม
[แก้]- Hudson, Herbert Henry The Malay orthography (1892) Singapore, Kelly & Walsh.
- H.S. Paterson (& C.O. Blagden), 'An early Malay Inscription from 14th-century Terengganu', Journ. Mal. Br.R.A.S., II, 1924, pp. 258–263.
- R.O. Winstedt, A History of Malaya, revised ed. 1962, p. 40.
- J.G. de Casparis, Indonesian Paleography, 1975, p. 70–71.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
| ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน: ประจำชาติ |
|---|
 | บทความภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |