อักษรไทน้อย
| อักษรไทน้อย | |
|---|---|
 | |
| ชนิด | |
ช่วงยุค | ประมาณ ค.ศ. 1500[1]–คริสต์ทศวรรษ 1930 (พัฒนาเป็นอักษรลาวในปัจจุบัน)[2] |
| ทิศทาง | ซ้ายไปขวา |
| ภาษาพูด | ลาว, อีสาน และอื่น ๆ |
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบลูก | ลาว |
ระบบพี่น้อง | ไทญ้อ |
อักษรไทน้อย (บ้างครั้งสะกดเป็น ไทยน้อย) อีสานเรียกและสะกดว่า โต๋ไท่หน้อย หรือ ประเทศลาวเรียก อักษรลาวบูฮาน หรือเรียกอย่างไม่เป็นทางการว่า อักษรอีสาน เป็นอักษรตระกูลพราหมีที่เคยใช้งานในประเทศลาวและภาคอีสาน[3] นับตั้งแต่ประมาณ ค.ศ. 1500[1] อักษรลาวในปัจจุบันสืบทอดโดยตรงจากอักษรนี้และยังคงรักษารูปร่างอักษรแบบง่าย ๆ[4] อักษรนี้ส่วนใหญ่เลิกใช้ในภาคอีสานของประเทศไทย เนื่องจากนโยบายการแผลงเป็นไทยของรัฐบาลไทยที่กำหนดใช้วัฒนธรรมไทยถิ่นกลาง เช่นอักษรไทยทั่วประเทศ[4]
อักษรไทน้อย
[แก้]
รูปปริวรรตอักษรไทย: "พิพิดทะพันสฺลีอุบนลัดตะนาลาม"
คำอ่าน: "พิพิธภัณฑ์ศรีอุบลรัตนาราม"
พยัญชนะ
[แก้]พยัญชนะต้น
[แก้]พยัญชนะต้นอักษรไทน้อย ประกอบด้วยพยัญชนะทั้งหมด 27 ตัว ดังนี้
พยัญชนะประสม
[แก้]พยัญชนะประสมอักษรไทน้อย คือพยัญชนะต้นที่ประกอบด้วยตัวอักษร 2 ตัวมาประสมกัน[5] (ตัว ห นำในภาษาไทย) ประกอบด้วยพยัญชนะทั้งหมด 6 ตัว ดังนี้
ตัวสะกด
[แก้]ตัวสะกดอักษรไทน้อย คือพยัญชนะที่วางไว้ที่ตำแหน่งหลังสุด ใช้เป็นตัวสะกด ประกอบด้วยพยัญชนะทั้งหมด 11 ตัว แบ่งได้เป็น 8 มาตราตัวสะกด ดังนี้
สระ
[แก้]สระอักษรไทน้อย ประกอบด้วยสระะทั้งหมด 29 ตัว ดังนี้
เสียงวรรณยุกต์
[แก้]ภาษาไทยถิ่นอีสานมีระดับเสียงวรรณยุกต์ 6 ระดับ คือ สามัญ เอก โท ตรี ตรีเพี้ยน และจัตวา ระดับเสียงจะแตกต่างกัน ไปตามชนพื้นเมืองของผู้พูดและที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ ส่วนรูปวรรณยุกต์ที่ปรากฏการใช้พบว่ามีอยู่ 2 รูป คือ รูปเอก กับ รูปโท
ตัวอย่างคำศัพท์
[แก้]
ยูนิโคด
[แก้]มีการพยายามตั้งรหัสอักษรไทน้อยลงไปในยูนิโคด[6]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Lorrillard, Michel (2005). "The Diffusion of Lao Scripts". The Literary Heritage of Laos: Preservation, Dissemination, Research Perspectives (Collected Papers in Lao, Thai and English from the International Conference in Vientiane, 8–10 January 2004). Vientiane: The National Library of Laos. pp. 366–372.
- ↑ Phra Ariyuwat (1996). Phya Khankhaak, the Toad King: A Translation of an Isan Fertility Myth in Verse. แปลโดย Wajuppa Tossa. Lewisburg, PA: Bucknell University Press. pp. 27–34.
- ↑ Tsumura, Fumihiko (2009). "Magical Use of Traditional Scripts in Northeastern Thai Villages". Senri Ethnological Studies (ภาษาอังกฤษ). 74: 63–77. doi:10.15021/00002577.
- ↑ 4.0 4.1 Ronnakiat, Nantana (1992). "Evidence of the Tai Noi Alphabet Found in Inscriptions" (PDF). The Third International Symposium on Language and Linguistics. Bangkok: Chulalongkorn University. pp. 1326–1334.
- ↑ "First Revised Proposal Transliteration of Akson-Tham-Isan and Akson-Thai-Noi" (PDF) – โดยทาง eki.ee.
- ↑ Mitchell, Ben (2018). "Towards a Comprehensive Proposal for Thai Noi/lao Buhan Script" (PDF) – โดยทาง Unicode.org.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- โครงการอนุรักษ์ใบลานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เก็บถาวร 2008-08-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
- อักษรไทน้อย โรงเรียนสว่างวีระวงศ์ เก็บถาวร 2018-02-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จังหวัดอุบลราชธานี
- อักษรไทน้อย เว็บไซต์ isangate.com
- อักษรไทน้อยยุคโลกาภิวัตน์ โดย ยุทธพงศ์ มาตย์วิเศษ[ลิงก์เสีย]
- โครงการอักษรอีสาน โดย เทพพิทักษ์ การุญบุญญานันท์
 | บทความภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |