นครินทร์ ชาทอง
นครินทร์ ชาทอง | |
---|---|
เกิด | 15 กันยายน พ.ศ. 2488 |
เสียชีวิต | 28 ธันวาคม พ.ศ. 2563 (75 ปี) |
รางวัล | |
ศิลปินแห่งชาติ | สาขาศิลปะการแสดง |
นครินทร์ ชาทอง (15 กันยายน พ.ศ. 2488 – 28 ธันวาคม พ.ศ. 2563) เป็นครูหนังตะลุงที่มีชื่อเสียงของไทยในอดีต และเป็นศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2550
ประวัติ
[แก้]สำเร็จการศึกษา ครุศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยครูสงขลา และ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต จาก มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา รับราชการเป็นครู
สนใจการแสดงหนังตะลุงมาตั้งแต่อายุ 8 ขวบ โดยการฝึกฝนจากคุณตา คือหนังวอน รัตนศรี ในขณะเรียนหนังสือ ก็ฝึกหนังตะลุงไปด้วย จนถึงปี พ.ศ. 2504 จึงตั้งเป็นคณะ หนังตะลุง ขึ้นเมื่ออายุ 16 ปี จนเป็นที่รู้จัดในนาม หนังนครินทร์ ชาทอง ขวัญใจนักเรียน ต่อมาได้ใช้สื่อพื้นบ้านหนังตะลุงประชาสัมพันธ์ รณรงค์ให้หน่วยงานภาครัฐในเรื่องต่าง ๆ เช่น ต่อต้านยาเสพติด การวางแผนครอบครัว เผยแพร่หนังตะลุงใน ประเทศฝรั่งเศส สหรัฐอเมริกา และประเทศมาเลเซีย เพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมไทย สั่งสอนถ่ายทอดศิษย์ ทั้งในและนอกระบบการศึกษาไว้ 209 คน
นครินทร์ ชาทอง ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สิริอายุรวม 75 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2564 ณ วัดประทุมธาราวาส อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา
ผลงานวรรณกรรมหนังตะลุง
[แก้]การแสดงหนังตลุง รักษาธรรมเนียมการแสดงแบบโบราณ ทุกเรื่องที่ใช้การแสดงสอดใส่แง่คิดและคติสอนใจ สร้างความเข้าใจระหว่างทางราชการกับประชาชน รวมเรื่องที่ใช้การแสดงตั้งแต่เริ่มฝึกฝนถึงปัจจุบัน จำนวน 110 เรื่อง
ผลงานที่เป็นความคิดริเริ่ม
[แก้]- ฟื้นฟูการแสดงหนังตะลุงคน โดยนำเรื่องจากวรรณคดีมาแสดง
- ฟื้นฟูหนังตะลุงรุ่นเก่าสร้างโอกาสให้แสดงในงานพิธีต่างๆ
- เขียนบทหนังตะลุงสำหรัยเด็ก เพื่อนำสื่อหนังตะลุงเข้าสู่การเรียนการสอน โดยยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ เช่นเรื่องพระมหาชนก
- ออกแบบสร้างรูปหนังตะลุงสำหรับเด็กโดยเฉพาะ
- สอนและฝึกให้นักเรียนอ่านทำนองเสนาะเป็นทำนองหนังตะลุง
- จัดตั้งชมรมหนังตะลุงจังหวัดสงขลาและยกฐานะชมรมหนังตะลุงจังหวัดสงขลาเป็นสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัดสงขลา
ผลงานด้านการเขียน
[แก้]- เขียนปริญญานิพนธ์ เรื่องศิลปะการแสดงหนังตะลุงในจังหวัดสงขลา เขียนกลอนเฉิลมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุ 40พรรษา
- แต่งกลอนพร้อมบันทึกเทปเพื่อให้ความรู้เรื่องโรคเอดส์ ตามนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ผ่านสภาวัฒธรรมจังหวัดสงขลา ณ สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทยช่อง 11 จังหวัดสงขลา
- เขียนบทกลอนและร่วมกำกับการแสดงละครสั้นในโครงการส่อพื้นบ้านเพื่อสังคมของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ในรายการทั่วแค้วนแดนใต้
- ทำโครงการจัดทำหนังสือตำนานเมืองของอำเภอคลองหอยโข่ง ร่วมกับผู้ทรงคุณวุฒิในอำเภอคลองหอยโข่ง
ผลงานด้านอื่นๆ
[แก้]- ใช้สื่อพื้นบ้านหนังตะลุงเผยแพร่งานประชาสัมพันธ์ หน่วยงานของรัฐ
- เป็นวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิและผู้สาธิตการแสดงหนังตะลุงในหน่วยงานต่างๆ
- เป็นวิทยากรโครงการสัมมนาพื้นบ้านเพื่อการพัฒนาประชาธิปไตย
- เป็นวิทยากรในการประชุมสัมนาดนตรีหนังตะลุงจังหวัดสงขลา
- เป็นวิทยากรให้ความรู้เรื่องศิลปะการแสดงหนังตะลุงและการแสดงพื้นบ้านภาคใต้แก่นักเรียนในสถาบันการศึกษาต่างๆในจังหวัดสงขลา
- เป็นวิทยากร ณ ศูนย์การศึกษาภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี เรื่องทิศทางร้อยกรองไทย
เกียรติคุณที่ได้รับ
[แก้]- พ.ศ. 2527 ได้รับเกียรติบัตรจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ในฐานะบุคลากรเพื่ออนุรักษ์เผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทยเมื่อ 11 สิงหาคม 2527
- พ.ศ. 2532 ได้รับโล่เกียรติคุณจากผลงานการผลิตสื่อหนังตะลุงต่อต้านยาเสพติด เรื่อง วูบเดียวแห่งชีวิต จากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เมื่อ 25 พฤศจิกายน 2532
- พ.ศ. 2540 รับพระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม จากคณะวัฒนธรรมแห่งชาติ เมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2540
- พ.ศ. 2548 ได้รับการคัดเลือกให้เป็นครูภูมิปัญญาไทย รุ่นที่ 4 จากสำนักเลขาธิการ สภาการศึกษา เมื่อ 15 สิงหาคม 2548
- พ.ศ. 2550 ได้รับการคัดเลือกเป็นศิลปินแห่งชาติ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
[แก้]- พ.ศ. 2544 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)[1]
- พ.ศ. 2540 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)[2]
- พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)[3]
- พ.ศ. 2542 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)[4]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย, เล่ม ๑๑๙ ตอนที่ ๒ ข หน้า ๒๒๓, ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย, เล่ม ๑๑๕ ตอนที่ ๒ ข หน้า ๖๔๙, ๑๘ มกราคม ๒๕๔๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ประจำปี ๒๕๕๑, เล่ม ๑๒๖ ตอนที่ ๒ ข หน้า ๑๒๒, ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๑๑๗ ตอนที่ ๔ ข หน้า ๑๓๔, ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๓
- คำประกาศเกียรติคุณ นครินทร์ ชาทอง ศิลปินแห่งชาติ เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ประวัติ นครินทร์ ชาทอง ศิลปินแห่งชาติ เก็บถาวร 2008-03-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน