อักษรไทยฝักขาม

อักษรฝักขาม
รายละเอียดอักษรฝักขามในจารึกวัดเชียงมั่น (CM1)
ชนิด	อักษรสระประกอบ
ช่วงยุค	ประมาณ ค.ศ. 1400 - 1600
ทิศทาง	ซ้ายไปขวา
ภาษาพูด	ภาษาไทยถิ่นเหนือ, อีสาน และอื่น ๆ
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่	อักษรไซนายดั้งเดิม ชุดตัวอักษรฟินิเชีย ชุดตัวอักษรแอราเมอิก พราหมี ทมิฬ-พราหมี ปัลลวะ เขมร สุโขทัย อักษรฝักขาม
ระบบลูก	ไทน้อย, ไทญ้อ, ไทยนิเทศ

อักษรไทยฝักขาม อักษรฝักขาม หรืออักษรไทยล้านนา เป็นอักษรที่เคยใช้ในล้านนาและภาคอีสานของไทย เชียงตุง และสิบสองปันนา คาดว่าพัฒนาไปจากอักษรไทยสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และแพร่หลายเข้าสู่ล้านนาในสมัยพญาลิไท พบจารึกภาษาไทยเขียนด้วยอักษรฝักขามในล้านนาชิ้นแรกคือจารึกวัดพระยืน อายุราว พ.ศ. 1954 ถือว่าเป็นจารึกอักษรไทย ภาษาไทยที่เก่าแก่ที่สุดที่พบในล้านนา และคาดว่าใช้มาจนถึงประมาณ พ.ศ. 2124 จึงเปลี่ยนมาใช้อักษรธรรมล้านนา แทนอักษรชนิดนี้เป็นต้นแบบของอักษรเง่อันในประเทศเวียดนามด้วย

ในทางศาสนา อักษรฝักขามเป็นอักษรที่ใช้ในหมู่พระภิกษุนิกายลังกาวงศ์เก่า ส่วนอักษรธรรมใช้ในหมู่พระภิกษุนิกายลังกาวงศ์ใหม่ ในสมัยพระเจ้าติโลกราชขึ้นเสวยราชย์เมือ พ.ศ. 1984 ทรงสนับสนุนนิกายลังกาวงศ์ใหม่ และน่าจะเริ่มมีจารึกด้วยอักษรธรรมในรัชกาลนี้ เมื่อสิ้นรัชกาล กษัตริย์เชียงใหม่องค์ต่อมาให้ประชาชนนับถือศาสนาตามใจชอบ ทำให้ฟื้นฟูนิกายลังกาวงศ์เก่าขึ้นมาอีกและใช้อักษรฝักขามอีกครั้ง จนกระทั่งหลัง พ.ศ. 2000 นิกายลังกาวงศ์ใหม่ฟื้นฟูการเขียนคัมภีร์ทางศาสนาด้วยอักษรธรรมประกอบกับเป็นช่วงที่ล้านนาตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า ล้านนาจึงใช้อักษรธรรมเป็นหลักเรื่อยมา ในสมัยพระเจ้ากาวิละพยายามฟื้นฟูอักษรฝักขามขึ้นอีกแต่ไม่สำเร็จ

• 
  ศิลาจารึกอักษรฝักขามในประเทศไทย
• 
  อักษรฝักขามในจารึกวัดเชียงมั่น (CM1)
• 
  อักษรไทยล้านนาในจารึกวัดล่ามช้าง ค.ศ. 1444

รูปพยัญชนะ

อักษรฝักขามมีพยัญชนะ 41 ตัว, สระ 22 ตัว, ตัวเลข 10 ตัว และเครื่องหมายเสริมสัทอักษร 6 แบบ