อาร์เอชเอ็น (รถดีเซลราง)

Diesel-Railcar Hitachi-Nippon Sharyo / RHN
รถดีเซลรางอาร์เอชเอ็น ที่สถานีรถไฟท่านาแล้ง
ประจำการ	พ.ศ. 2513 - ปัจจุบัน
ผู้ผลิต	ฮิตาชิ และ นิปปอน ชาเรียว
เข้าประจำการ	พ.ศ. 2513 - 2514
จำนวนที่ผลิต	56 คัน (รถกำลัง 28 คัน / รถพ่วง 28 คัน)
รูปแบบการจัดขบวน	[พซข.]+[กซข.]
หมายเลขตัวรถ	พซข.21 - 48 , กซข.1021 - 1048
ความจุผู้โดยสาร	80 ที่นั่ง/คัน (พซข.21 - 48) 74 ที่นั่ง/คัน (กซข.1021 - 1048)
ผู้ให้บริการ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
โรงซ่อมบำรุง	โรงรถจักรนครราชสีมา
สายที่ให้บริการ	สายตะวันออกเฉียงเหนือ
คุณลักษณะ
วัสดุตัวถัง	เหล็กกล้า
ความยาว	20.800 เมตร
ความกว้าง	2.763 เมตร
ความสูง	3.596 เมตร
ความสูงชานชาลา	0.50 เมตร / 1.10 เมตร
จำนวนประตู	4 (ข้างละ 2)
รูปแบบการจัดวางล้อ	1A-A1
ความเร็วสูงสุด	90 กม./ชม.
น้ำหนัก	31.80 ตัน (รถพ่วง) 38.45 ตัน (รถกำลัง)
น้ำหนักกดเพลา	7.95ตัน (รถพ่วง) 9.61 ตัน (รถกำลัง)
ระบบส่งกำลัง	ไฮดรอลิก
เครื่องยนต์	Cummins NHH 220 B1 (เดิม) Cummins N855-R2
กำลังขับเคลื่อน	220 x 2 แรงม้า ที่ 2,100 รอบ/นาที (เดิม) 235 x 2 แรงม้า ที่ 2,100 รอบ/นาที (ปัจจุบัน)
ระบบปรับอากาศ	พัดลม
ระบบเบรก	ลมอัด (2 สูบ)
มาตรฐานทางกว้าง	1.000 เมตร

อาร์เอชเอ็น (RHN) หรือ รถดีเซลรางฮิตาชิ-นิปปอน ชาเรียว(อังกฤษ: Hitachi-Nippon Sharyo Diesel Railcar)เป็นรถดีเซลรางของการรถไฟแห่งประเทศไทย ใช้สำหรับการทำขบวนรถโดยสาร และ ขบวนรถท้องถิ่น สั่งซื้อจากบริษัทฮิตาชิ และนิปปอน ชาเรียว, ประเทศญี่ปุ่น ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 - 2514 มีต้นแบบมาจาก รถดีเซลรางอาร์เอช (RH) ที่สั่งซื้อมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2510

ประวัติ

หลังจากการใช้งานรถดีเซลรางอาร์เอช (RH) ที่สั่งซื้อมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2510 มีผลเป็นที่น่าพอใจ การรถไฟแห่งประเทศไทยจึงมีการสั่งซื้อ อาร์เอชเอ็น (RHN) มาใช้งานเพิ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 - 2514

เดิมการรถไฟแห่งประเทศไทยได้ใช้รถดีเซลรางทั้งสองรุ่นนี้ทำขบวนรถชานเมือง และ รถธรรมดา เนื่องจากมีความคล่องตัวในการใช้งานมากกว่าการใช้รถจักรลากตู้โดยสาร โดยประจำการที่โรงรถดีเซลรางกรุงเทพ แต่ภายหลังจากการสั่งซื้อ ทีเอชเอ็น (THN) และ เอ็นเคเอฟ (NKF) ช่วงปี พ.ศ.2526 - 2528 อาร์เอชเอ็น (RHN) ก็ได้ถูกลดบทบาทลง และมีการถยอยย้ายไปประจำการที่โรงรถจักรนครราชสีมา และ ทางรถไฟสายชานเมืองแม่กลอง

โดยปัจจุบันอาร์เอชเอ็น (RHN) ได้ประจำการที่โรงรถจักรนครราชสีมา โดยทำขบวนรถท้องถิ่นสายตะวันออกเฉียงเหนือเป็นหลัก ทำขบวนร่วมกับ อาร์เอช (RH) เช่น เส้นทาง นครราชสีมา-หนองคาย, นครราชสีมา-อุบลราชธานี, แก่งคอย-บัวใหญ่, แก่งคอย-ขอนแก่น และ มักจะมีการนำไปเสริมขบวนรถด่วนในช่วงเทศกาลโดยทำขบวนร่วมกับ ทีเอชเอ็น (THN) และ เอ็นเคเอฟ (NKF)

ข้อมูลทั่วไป

รถดีเซลรางอาร์เอชเอ็น ลายสีเก่าในปี 2554

รถดีเซลรางอาร์เอชเอ็น ลายสีพิเศษสำหรับสายหนองคาย–ท่านาแล้ง

• ประเภท : รถดีเซลราง
• ชื่อรุ่น : RHN (Diesel-Railcar Hitachi-Nippon Sharyo)
• รุ่นเลขที่:
  • พซข.21 - 48 (รถพ่วงดีเซลราง) จำนวน 28 คัน
  • กซข.1021 - 1048 (รถกำลังดีเซลราง) จำนวน 28 คัน
• เครื่องยนต์  : Cummins NHH 220 B1 (เดิม)
  Cummins N855-R2 (ปัจจุบัน)
• กำลังขับเคลื่อน : 220 x 2 แรงม้า ที่ 2,100 รอบ/นาที (เดิม)
  235 x 2 แรงม้า ที่ 2,100 รอบ/นาที (ปัจจุบัน)
• ระบบขับเคลื่อน : ใช้เครื่องถ่ายทอดกำลังแบบไฮดรอลิค (Hydraulic Torque Converter)
• ความเร็วสูงสุด : 90 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
• น้ำหนักตัวรถ : 31.80 ตัน (รถพ่วง)
  38.45 ตัน (รถกำลัง)
  • มีห้องขับ : 37.090 ตัน (น้ำหนักรถเปล่า) 38.906 ตัน (น้ำหนักขณะทำขบวน)
  • ไม่มีห้องขับ : 35.960 ตัน (น้ำหนักรถเปล่า) 37.730 ตัน (น้ำหนักขณะทำขบวน)
• น้ำหนักกดเพลา : 7.95ตัน (รถพ่วง)
  9.61 ตัน (รถกำลัง)
• ประตูขึ้น-ลงรถ : ประตูอัตโนมัติ 4 ประตู ข้างละ 2 ประตู
• จำนวนที่นั่ง : 80 ที่นั่ง/คัน (พซข.21 - 48)
  74 ที่นั่ง/คัน (กซข.1021 - 1048)
• ผู้ผลิต : Hitachi, Ltd. / Nippon Sharyo, Ltd. , ประเทศญี่ปุ่น
• ปีที่เข้าประจำการ: ตุลาคม 2513 - กุมภาพันธ์ 2514

การใช้งาน

อาร์เอชเอ็น (RHN) เป็นรถดีเซลรางที่มีรูปแบบการใช้งานเป็นชุด โดยใน 1 ชุดจะมีรถ 2 คัน เป็นรถกำลังดีเซลรางแบบมี2เครื่องยนต์ และ รถพ่วงดีเซลรางแบบไม่มีเครื่องยนต์ ใช้วิธีฉุดลากและดันกลับ โดยมีห้องขับควบคุมทั้ง 2 คัน

รถดีเซลรางRHN 1 ชุด

รถกำลังดีเซลรางมีห้องขับ

• รุ่นเลขที่ กซข.1021 – 1048

มีเครื่องยนต์ในตัว 2 เครื่องยนต์ ความจุผู้โดยสาร 74 ที่นั่ง ไม่มีห้องน้ำในตัวรถ

รถพ่วงดีเซลรางมีห้องขับ

• รุ่นเลขที่ พซข.21 – 48

ไม่มีเครื่องยนต์ แต่มีถังน้ำในตัว ความจุผู้โดยสาร 80 ที่นั่ง มีห้องน้ำในตัวรถ

รถดีเซลรางRHN 1 ชุด

ด้านการใช้งาน

โดยทั่วไปจะสามารถใช้งานร่วมกับ รถดีเซลรางอาร์เอช (RH) เนื่องจากใช้ระบบเดียวกัน แต่ก็ได้มีการดัดแปลงระบบให้สามารถใช้ร่วมกับ ทีเอชเอ็น (THN), เอ็นเคเอฟ (NKF) และ เอทีอาร์ (ATR) ได้อีกด้วย

ติดเครื่องปรับอากาศ

ช่วงปี พ.ศ.2555 - 2556 การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้ทดลองนำ พซข.21 และ พซข.25 นำมาติดตั้งเครื่องปรับอากาศ เปลี่ยนเบาะที่นั่งใหม่และได้ทดสอบหลายครั้ง แต่ติดปัญหาทางวิศวกรรม ปัจจุบันยังไม่มีการนำออกมาใช้งาน

สายแม่กลอง

อาร์เอชเอ็น (RHN) เคยถูกนำไปใช้ในทางรถไฟสายชานเมืองแม่กลองในช่วงสั้น ๆ ช่วงปี พ.ศ.2531 ถึงช่วงปี พ.ศ.2540 โดยใช้ร่วมกับ รถดีเซลรางอาร์เอช (RH)

• พซข.30, กซข.1030, กซข.1044 สายบ้านแหลม-แม่กลอง
• พซข.27, กซข.1025 สายวงเวียนใหญ่-มหาชัย

พซข.27 ที่เคยใช้ในสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย

บริจาคให้กัมพูชา

22 เมษายน พ.ศ.2562 การรถไฟแห่งประเทศไทยได้มอบ อาร์เอชเอ็น (RHN) ให้กับกัมพูชาที่สถานีรถไฟด่านพรมแดนบ้านคลองลึก โดยได้มอบจำนวน 2 ชุด รวม 4 คัน ได้แก่ พซข.40, พซข.45, กซข.1035 และ กซข.1038

ขบวนรถที่ให้บริการ

ปัจจุบัน

• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 415/418 นครราชสีมา - หนองคาย - นครราชสีมา
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 417/416 นครราชสีมา - อุดรธานี - นครราชสีมา
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 419/420 นครราชสีมา - อุบลราชธานี - ลำชี
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 421/422 นครราชสีมา - อุบลราชธานี - ลำชี
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 425/426 ลำชี - อุบลราชธานี - นครราชสีมา
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 427/428 นครราชสีมา - อุบลราชธานี - นครราชสีมา
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 429/430 นครราชสีมา - บัวใหญ่ - นครราชสีมา
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 431/432 ชุมทางแก่งคอย - ขอนแก่น - ชุมทางแก่งคอย
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 433/434 ชุมทางแก่งคอย - ชุมทางบัวใหญ่ - ชุมทางแก่งคอย
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 437/438 ชุมทางแก่งคอย - ลำนารายณ์ - ชุมทางแก่งคอย (ปัจจุบันงดให้บริการชั่วคราว)
• ขบวนรถท้องถิ่นที่ 439/440 ชุมทางแก่งคอย - ชุมทางบัวใหญ่ - ชุมทางแก่งคอย
• ขบวนรถด่วนที่ 71/72 กรุงเทพอภิวัฒน์ - อุบลราชธานี - กรุงเทพอภิวัฒน์ (เสริมเฉพาะช่วงเทศกาล)
• ขบวนรถด่วนที่ 75/76 กรุงเทพอภิวัฒน์ - หนองคาย - กรุงเทพอภิวัฒน์ (เสริมเฉพาะช่วงเทศกาล)