ข้ามไปเนื้อหา

รายพระนามพระมหากษัตริย์กัมพูชา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

รายพระนามพระมหากษัตริย์กัมพูชา (เขมร: បញ្ជីរាយនាមព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា។) ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน พระมหากษัตริย์กัมพูชาเป็นประมุขแห่งรัฐของประเทศกัมพูชาที่สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์วรมัน พระมหากษัตริย์พระองค์แรกคือ พระนางโสมา และพระมหากษัตริย์พระองค์ปัจจุบันคือ พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 112 ตามพระราชพงศาวดารกัมพูชาที่ได้บันทึกพระราชวงศ์วรมันนั้นได้แก่ เอกสารมหาบุรุษเขมร และพระราชพงศาวดารกรุงกัมพูชา ฉบับรบากษัตริย์ โดยการแบ่งบันทึกพระราชพงศาวดารดังกล่าวจะเป็นเป็น 2 ภาค อันได้แก่ ภาคแรก เป็นตำนานที่ได้มีการจดบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร เริ่มจากรัชกาลของพระทอง-นางนาค จนถึง รัชกาลของพระบาทนิพพานบท[1]

อาณาจักรฟูนาน
(พ.ศ. 611 – 1170)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรฟูนาน
(พ.ศ. 611 – 1170)
1 พระนางโสมา
(นางนาค) 		พ.ศ. 611 – ศตวรรษที่ 1[2][3] ปฐมกษัตริย์แห่งกัมพูชา พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Liǔyè (柳葉) หรือ Yèliǔ (葉柳) เป็นตำนานพระทอง-นางนาค
2 พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 1
(พระทอง) 		ศตวรรษที่ 1 – 2 เป็นพระราชสวามีของพระนางโสมา พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Hùntián (混塡) หรือ Hùnhuì (混湏) เป็นตำนานพระทอง-นางนาค
3 – ศตวรรษที่ 2 – 2 ไม่ปรากฏพระนาม
4 พระเจ้าฮุน ปัน ฮวง
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		ศตวรรษที่ 2 – พ.ศ. 741 พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Hùnpánkuàng (混盤況)
5 พระเจ้าปัน ปาน
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		พ.ศ. 741 – 744
(3 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Pánpán (盤盤)
6 พระเจ้าศรีมารญะ พ.ศ. 744 – 768
(24 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน ชือม่าน (范師蔓)
7 พระเจ้าฟ่าน จินเซิง
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		พ.ศ. 768 – 768
(น้อยกว่า 1 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน จินเซิง (范金生)
8 พระเจ้าศรีธรณีนทรวรมัน พ.ศ. 768 – 787
(19 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน จาน (范旃)
9 พระเจ้าฟ่าน เฉิง
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		พ.ศ. 787 – 787
(น้อยกว่า 1 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน เฉิง (范長)
10 พระเจ้าอัสรชัย พ.ศ. 787 – 832
(45 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน สุน (范尋)
11 พระเจ้า ฟ่าน เทียนจู
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		พ.ศ. 832 – 900
(68 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า ฟ่าน เทียนจู
12 พระเจ้าเจิน ท่าน
(พระนามในบันทึกเอกสารจีน) 		พ.ศ. 900 – 953
(53 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Zhāntán (旃檀)
13 พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 2 พ.ศ. 953 – 978
(25 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Qiáochénrú (僑陳如)
14 พระเจ้าศรีอินทรวรมัน พ.ศ. 977 – 978
(1 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Chílítuóbámó (持梨陀跋摩)
15 – พ.ศ. 978 – 981
(3 ปี) 		ไม่ปรากฏพระนาม
16 – พ.ศ. 981 – 1027
(46 ปี) 		ไม่ปรากฏพระนาม
17 พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 พ.ศ. 1027 – 1057
(30 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Qiáochénrú Shéyébámó (僑陳如闍耶跋摩) เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 2
18 พระเจ้ารุทรวรมัน พ.ศ. 1057 – 1093
(36 ปี) 		พระนามในบันทึกเอกสารจีนว่า Liútuóbámó (留陁跋摩) เป็นพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรฟูนานพระองค์สุดท้าย และพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรจามปา เป็นพระราชโอรสของ พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 ที่ประสูติจากพระสนม เมื่อพระราชบิดาสวรรคตพระองค์ก็ทำการแย่งชิงราชสมบัติและสังหาร เจ้าชายกุณณะวรมัน รัชทายาทโดยชอบธรรมที่ประสูติจากพระนางกุลประภาวดี พระอัครมเหสี จึงมีการทำสงครามยืดเยื้อกับพระนางกุลประภาวดี เป็นสาเหตุให้อาณาจักรฟูนานอ่อนแอและล่มสลายลงในที่สุด เมื่อพระเจ้าภววรมันที่ 1 ร่วมกันกับเจ้าชายจิตรเสน (พระเจ้ามเหนทรวรมัน) พระอนุชา ทำสงครามเพื่อชิงราชสมบัติและบุกยึดราชธานีวยาธปุระได้สำเร็จ[4][5]
สงครามอาณาจักรฟูนาน – อาณาจักรเจนละ (พ.ศ. 1093 – 1170)
– พระเจ้าปวีรักษ์วรมัน พ.ศ. 1093 – 1143
(50 ปี) 		สงครามอาณาจักรฟูนาน – อาณาจักรเจนละ
– พระเจ้ามเหนทรชัยวรมัน พ.ศ. 1143 – 1158
(15 ปี) 		สงครามอาณาจักรฟูนาน – อาณาจักรเจนละ
– พระเจ้านเรนทรวรมัน พ.ศ. 1158 – 1170
(12 ปี) 		สงครามอาณาจักรฟูนาน – อาณาจักรเจนละ

อาณาจักรเจนละ
(พ.ศ. 1093 – 1345)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรเจนละ
(พ.ศ. 1093 – 1256)
– พระเจ้าศรุตวรมัน พ.ศ. 1093 – 1098
(5 ปี) 		ทรงปลดแอกอาณาจักรเจนละจากการปกครองของอาณาจักรฟูนานในศตวรรษที่ 5 พระองค์สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์กัมโพช-สุริยวงศ์ ซึ่งเป็นราชวงศ์ของพราหมณ์กัมพูสวยัมภูวะกับพระนางอัปสรเมราพระองค์ทรงเป็นพระราบิดาในพระเจ้าเศรษฐวรมัน[6]
– พระเจ้าเศรษฐวรมัน พ.ศ. 1098 – 1103
(5 ปี) 		เป็นพระโอรสของพระเจ้าศรุตวรมัน เป็นผู้สถาปนาเมืองเศรษฐปุระเป็นเมืองหลวง ที่เชิงเขาซึ่งเป็นที่ตั้งของปราสาทหินวัดพู พระองค์ทรงเป็นพระราชบิดาในพระนางกัมพุชราชลักษมี[7]
– พระเจ้าวีรวรมัน พ.ศ. 1103 – 1118
(15 ปี)
– พระนางกัมพุชราชลักษมี พ.ศ. 1118 – 1123
(5 ปี)[8] 		เป็นพระราชธิดาในพระเจ้าเศรษฐวรมัน ต่อมามอบราชสมบัติให้แก่พระเจ้าภววรมันที่ 1 ซึ่งเป็นพระราชสวามีของพระนาง
19 พระเจ้าภววรมันที่ 1 พ.ศ. 1123 – 1143
(20 ปี) 		เป็นเชษฐาของพระเจ้ามเหนทรวรมัน พระองค์เป็นเชื้อพระวงศ์ในอาณาจักรฟูนานที่ปกครองเมืองภวปุระ พระองค์ได้ร่วมมือกันกับเจ้าชายจิตรเสน ยกกองทัพเข้าชิงราชสมบัติจากพระเจ้ารุทรวรมัน เพราะเห็นว่าพระเจ้ารุทรวรมันขาดความชอบธรรมในการขึ้นครองราชสมบัติโดยหลังจากที่พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3สวรรคต พระเจ้ารุทรวรมันก็ทำการสังหารรัชทายาทที่ชอบธรรมที่ประสูติจากพระอัครมเหสี แล้วขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งฟูนาน ซึ่งพระเจ้าภววรมันที่ 1 ก็ได้รับชัยชนะเหนือพระเจ้ารุทรวรมันและยึดราชธานีวยาธปุระได้สำเร็จ
20 พระเจ้ามเหนทรวรมัน พ.ศ. 1143 – 1159
(16 ปี) 		เป็นอนุชาของพระเจ้าภววรมันที่ 1
21 พระเจ้าอิศานวรมันที่ 1 พ.ศ. 1159 – 1178
(19 ปี) 		เป็นพระราชโอรสของพระเจ้ามเหนทรวรมัน
22 พระเจ้าภววรมันที่ 2 พ.ศ. 1182 – 1200
(18 ปี)
23 พระเจ้าชัยวรมันที่ 1 พ.ศ. 1200 – 1224
(24 ปี) 		สวรรคตโดยไม่มีรัชทายาทที่เป็นชายหลงเหลืออยู่เลย พระมเหสีของพระองค์ คือ พระนางชยเทวี จึงสืบราชสมบัติต่อ และทำให้เกิดการแบ่งแยกดินแดนออกเป็นภาคส่วนต่าง ๆ [9][10]
24 พระนางชยเทวี พ.ศ. 1224 – 1256
(32 ปี) 		เป็นพระมเหสีของพระเจ้าชัยวรมันที่ 1
อาณาจักรเจนละ ถูกแบ่งแยกออกเป็น 2 อาณาจักร คือ อาณาจักรเจนละบกและอาณาจักรเจนละน้ำ[ต้องการอ้างอิง]
อาณาจักรเจนละน้ำ
(พ.ศ. 1256 – 1345)
25 พระเจ้าพลาทิตย์ พ.ศ. 1256 – 1256
(น้อยกว่า 1 ปี)
26 พระเจ้านรีประทินวรมัน พ.ศ. 1256 – 1259
(3 ปี)
27 พระเจ้าบุษกรักษา พ.ศ. 1259 – 1273
(14 ปี)
28 พระเจ้าสัมภูวรมัน พ.ศ. 1273 – 1303
(30 ปี) 		ทรงรวมเจนละเข้าเป็นหนึ่งเดียวอีกครั้ง[ต้องการอ้างอิง]
29 พระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 1 พ.ศ. 1303 – 1323
(20 ปี)
30 พระเจ้ามหิปติวรมัน พ.ศ. 1303 – 1345
(42 ปี) 		สวรรคตจากการโดนพระเจ้าสัญชัยตัดพระเศียร เมื่อ พ.ศ. 1345
อาณาจักรศรีวิชัย เข้ายึดครองอาณาจักรเจนละ (พ.ศ. 1345)

อาณาจักรพระนคร
(พ.ศ. 1345 – 1974)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรพระนคร
(พ.ศ. 1345 – 1974)
สถาปนา มเหนทรบรรพต เป็นเมืองหลวง
สถาปนา หริหราลัย เป็นเมืองหลวง
31 พระเจ้าชัยวรมันที่ 2 พ.ศ. 1345 – 1378
(33 ปี) 		ประกาศอิสรภาพกัมพูชาจากการยึดครองของอาณาจักรศรีวิชัย สถาปนาอาณาจักรพระนคร และรับการอภิเษกเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ณ พนมกุเลนและริเริ่มลัทธิเทวราชขึ้นเป็นครั้งแรกในกัมพูชา[11]
32 พระเจ้าชัยวรมันที่ 3 พ.ศ. 1378 – 1420
(42 ปี) 		เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าชัยวรมันที่ 2
33 พระเจ้าอินทรวรมันที่ 1 พ.ศ. 1420 – 1432
(12 ปี) 		ภาคิไนยในพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 พระองค์ได้สร้างปราสาทพระโค โดยอุทิศแด่พระราชบิดาและพระอัยกา และสร้างปราสาทบากอง
สถาปนา ยโศธรปุระ เป็นเมืองหลวง
34 พระเจ้ายโศวรมันที่ 1 พ.ศ. 1432 – 1453
(21 ปี) 		พระราชโอรสในพระเจ้าอินทรวรมันที่ 1 พระองค์ได้สร้างปราสาทโลเลย ย้ายราชธานีไปตั้งที่กรุงยโศธรปุระล้อมรอบด้วยพนมบาเค็ง อีกทั้งยังทรงโปรดให้ขุดบารายตะวันออก
35 พระเจ้าหรรษวรมันที่ 1 พ.ศ. 1453 – 1466
(13 ปี) 		พระราชโอรสในพระเจ้ายโศวรมันที่ 1 พระองค์ได้สร้างปราสาทปักษีจำกรุง
36 พระเจ้าอิศานวรมันที่ 2 พ.ศ. 1466 – 1471
(5 ปี) 		พระราชโอรสในพระเจ้ายโศวรมันที่ 1 พระเชษฐาในพระเจ้าหรรษวรมันที่ 1 พระองค์มีบทบาทในการชิงพระราชบัลลังก์พระมาตุลาของพระองค์เอง (พระเจ้าชัยวรมันที่ 4) พระองค์โปรดให้สร้างปราสาทกระวาน
สถาปนา เกาะแกร์ เป็นเมืองหลวง
37 พระเจ้าชัยวรมันที่ 4 พ.ศ. 1471 – 1484
(13 ปี) 		พระราชนัดดาในพระเจ้าอินทรวรมันที่ 1 (ประสูติแต่พระนางมเหนทรเทวี พระธิดาในพระเจ้าอินทรวรมันที่ 1) พระองค์ได้อภิเษกสมรสกับพระนางชยเทวี พระขนิษฐาในพระเจ้ายโศวรมันที่ 1[12] พระองค์ทรงราชาภิเษกโดยอ้างสิทธิ์ทางสายพระราชมารดา และเป็นผู้สถาปนาเกาะแกร์เป็นราชธานี
38 พระเจ้าหรรษวรมันที่ 2 พ.ศ. 1484 – 1487
(3 ปี) 		พระราชโอรสในพระเจ้าชัยวรมันที่ 4
สถาปนา ยโศธรปุระ เป็นเมืองหลวง
39 พระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 พ.ศ. 1487 – 1511
(24 ปี) 		เป็นพระปิตุลาและพระภาดาของพระเจ้าหรรษวรมันที่ 2 พระองค์ได้ชิงพระราชบัลลังก์จากพระเจ้าหรรษวรมันที่ 2และทรงย้ายราชธานีกลับมาที่เมืองพระนคร ทรงโปรดให้สร้าง ปราสาทหินพนมรุ้ง ปราสาทแปรรูปและปราสาทแม่บุญตะวันออก, ทรงเริ่มทำสงครามกับอาณาจักรจามปาในปี ค.ศ. 946
สถาปนา พระนคร เป็นเมืองหลวง
40 พระเจ้าชัยวรมันที่ 5 พ.ศ. 1511 – 1544
(33 ปี) 		พระราชโอรสของพระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 ทรงสถาปนาราชธานีแห่งใหม่คือเมืองชัยเยนทรนครและปราสาทตาแก้ว ให้เป็นศูนย์กลางแทนเมืองศรียโศธรปุระ
41 พระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 1 พ.ศ. 1544 – 1549
(5 ปี) 		เป็นยุคแห่งความวุ่นวาย เนื่องจากมีพระมหากษัตริย์ 3 พระองค์ครองราชย์พร้อมกันทำให้เกิดความขัดแย้ง
42 พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 พ.ศ. 1549 – 1593
(42 ปี) 		ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ได้สำเร็จ ดำเนินนโยบายเป็นพันธมิตรกับราชวงศ์โจฬะและสู้รบกับอาณาจักรตามพรลิงก์ โปรดให้สร้าง ปราสาทหินพิมายปราสาทพระขรรค์กำปงสวาย พระองค์ได้หันมานับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน
43 พระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 พ.ศ. 1593 – 1609
(16 ปี) 		ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ได้สำเร็จ พระองค์สืบราชสันตติวงศ์แต่พระมเหสีในพระเจ้ายโศวรมันที่ 1 โปรดให้สร้างปราสาทบาปวน โปรดให้ขุดบารายตะวันตกและโปรดให้สร้างปราสาทแม่บุญตะวันตกและปราสาทสด็อกก็อกธม
44 พระเจ้าหรรษวรมันที่ 3 พ.ศ. 1609 – 1623
(14 ปี) 		แย่งราชบัลลังก์จากพระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 ตั้งศูนย์กลางพระนครที่ปราศาทบาปวน การรุกรานของอาณาจักรจามปาในปี พ.ศ. 1617 และ 1625
45 พระเจ้าชัยวรรมันที่ 6 พ.ศ. 1623 – 1650
(27 ปี) 		พระองค์ชิงราชบัลลังก์จากวิมายปุระ เป็นปฐมกษัตริย์ต้นสายราชสกุลมหิธรปุระ โปรดให้สร้างปราสาทพิมาย
46 พระเจ้าธรณินทรวรมันที่ 1 พ.ศ. 1650 – 1656
(6 ปี) 		ชิงราชบัลลังก์ของพระเจ้าชัยวรมันที่ 6
47 พระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 พ.ศ. 1656–1688
(32 ปี) 		ลอบปลงพระชนม์พระปัยกาและแย่งชิงเพื่อขึ้นครองราชสมบัติต่อ และยังโปรดให้สร้าง ปราสาทนครวัด, บันทายสำเหร่, ธรรมนนท์, เจ้าสายเทวดา และ บึงมาลา อีกทั้งยังทำศึกสงครามรุกรานกับอาณาจักรไดเวียต และ จามปา
48 พระเจ้าธรณินทรวรมันที่ 2 พ.ศ. 1693 – 1703
(10 ปี) 		เป็นลูกพี่ลูกน้องของพระเจ้าสุริยวรมันที่ 2
49 พระเจ้ายโศวรมันที่ 2 พ.ศ. 1703 – 1710
(7 ปี) 		ถูกยึดอำนาจโดยพระเจ้าตรีภูวนาทิตยวรมัน
50 พระเจ้าตรีภูวนาทิตยวรมัน พ.ศ. 1710 – 1720
(10 ปี) 		อาณาจักรจามปาได้เข้ามารุกรานเมื่อปี พ.ศ. 1720 จนกระทั่งเสียพระนครให้แก่จามปาในรัชสมัยพระเจ้าชัยอินทรวรมันที่ 4 กษัตริย์แห่งอาณาจักรจามปา ในอีกหนึ่งปีต่อมา คือเมื่อปี พ.ศ. 1721
ถูกรุกรานโดยอาณาจักรจามปา (ว่างเว้นกษัตริย์ พ.ศ. 1721 – 1724)
สถาปนา นครธม เป็นเมืองหลวง
51 พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พ.ศ. 1724 – 1761
(37 ปี) 		เป็นผู้นำกองทัพชาวพระนครในการกอบกู้เอกราชของอาณาจักรพระนครให้พ้นจากการปกครองของอาณาจักรจามปา จนได้รับชัยชนะและเป็นเอกราชอีกครั้งในปี พ.ศ. 1734 หลังจากประสบความสำเร็จจากการทำศึกครั้งนั้นแล้ว จึงได้ปฏิบัติพระราชกรณียกิจที่สำคัญเช่น การสร้างอโรคยศาลา พระราชวัง สระน้ำหลวง รวมไปถึงปราสาทองค์สำคัญ เช่น ปราสาทตาพรหม, ปราสาทพระขรรค์, ปราสาทบายน ใน นครธม และ ปราสาทนาคพันธ์ เป็นต้น
52 พระเจ้าอินทรวรมันที่ 2 พ.ศ. 1762 – 1786
(24 ปี) 		เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในรัชสมัยของพระองค์นั้นได้สูญเสียดินแดนทางฝั่งตะวันตกโดยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ได้ทำการฟื้นฟูอาณาจักรสุโขทัยขึ้น และดินแดนทางฝั่งตะวันออกนั้น อาณาจักรจามปา ก็ยังได้ประกาศเอกราชขึ้นมาอีกในรัชสมัยเดียวกัน
53 พระเจ้าชัยวรมันที่ 8 พ.ศ. 1786 – 1838
(52 ปี) 		ถูกชาวมองโกลนำโดยกุบไลข่าน รุกรานในปี พ.ศ. 1826 และทำสงครามกับอาณาจักรสุโขทัย
54 พระเจ้าอินทรวรมันที่ 3 พ.ศ. 1838 – 1851
(13 ปี) 		ลอบปลงพระชนม์พระเจ้าชัยวรมันที่ 8 ผู้เป็นพระสัสสุระ ทำให้พระพุทธศาสนานิกายเถรวาทเป็นศาสนาประจำชาติ มีการรับนักการทูตชาวจีนหยวน โจว ต๋ากวาน (พ.ศ. 1839 – 1840)
55 พระเจ้าอินทรวรมันที่ 4 พ.ศ. 1851 – 1870
(19 ปี)
56 พระเจ้าชัยวรมันที่ 9 พ.ศ. 1870 – 1879
(9 ปี) 		มีพระนามปรากฏในศิลาจารึกภาษาสันสกฤตเป็นพระองค์สุดท้าย สิ้นสุดการปกครองโดยราชสกุลมหิธรปุระหลังจากที่ได้ปกครองอาณาจักรมาอย่างยาวนานกว่า 300 ปี
57 พระเจ้าแตงหวาน พ.ศ. 1879 – 1883
(4 ปี) 		ต้นสายราชสกุลตระซ็อกประแอม
58 พระบรมนิพพานบท พ.ศ. 1883 – 1889
(6 ปี)
59 พระสิทธานราชา พ.ศ. 1889 – 1890
(1 ปี)
60 พระบรมลำพงษ์ราชา พ.ศ. 1890 – 1896
(6 ปี)
อาณาจักรอยุธยา ตีนครธมแตก แต่ยังคงมีพระมหากษัตริย์ครองราชย์ต่อไป
61 พระบาสาต
(พระบากระษัตร) 		พ.ศ. 1896 – 1899
(3 ปี)
62 พระบาอาต
(พระบาอัฐ) 		พ.ศ. 1899 – 1900
(1 ปี)
63 พระกฎุมบงพิสี พ.ศ. 1900
(น้อยกว่า 1 ปี)
64 พระศรีสุริโยวงษ์ พ.ศ. 1900 – 1906
(6 ปี)
65 พระบรมรามา พ.ศ. 1906 – 1916
(10 ปี)
66 พระธรรมาโศกราช พ.ศ. 1916 – 1936
(20 ปี)
อาณาจักรอยุธยา นำโดยสมเด็จพระราเมศวร ตีนครธมแตกครั้งที่ 2 แต่ยังคงมีพระมหากษัตริย์ครองราชย์ต่อไป
67 พระอินทราชา
(พญาแพรก) 		พ.ศ. 1931 – 1964
(33 ปี)
สถาปนา จตุรมุข เป็นเมืองหลวง

(Khom colony

อาณาจักรเขมรจตุมุข
(พ.ศ. 1974 – 2083)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรเขมรจตุมุข
(พ.ศ. 1974 – 2083)
พ.ศ. 1974 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 แห่งอาณาจักรอยุธยา เสด็จยกทัพมาตีนครธม ได้สำเร็จ และทรงแต่งตั้งพระอินทราชา พระราชโอรสครองเมืองนครธมต่อไป ในฐานะประเทศราช ต่อมาอาณาจักรอยุธยาได้แต่งตั้งให้เจ้าพระยาแพรก พระราชโอรสอีกพระองค์ในสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 มาครองนครธม จนกระทั่งถูกเจ้าพระยาญาติ เชื้อพระราชวงศ์วรมันกอบกู้เอกราชได้สำเร็จ พระองค์ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระบรมราชารามาธิบดีที่ 1 ส่วนเจ้าพระยาแพรกถูกปลงพระชนม์
สถาปนา จตุมุข เป็นเมืองหลวง
68 พระบรมราชารามาธิบดีที่ 1
(พระบรมราชาเจ้าพญาญาติ) 		พ.ศ. 1916 – 1976
(60 ปี) 		ย้ายราชธานีมายังกรุงจตุมุข เข้าสู่ยุคอาณาจักรเขมรจตุมุข
ย้ายเมืองหลวงกลับมาที่ พระนคร
69 พระนารายณ์รามาธิบดี
(พระนารายณ์ราชาที่ 1 , พญาคำขัด) 		พ.ศ. 1976 – 1980
(4 ปี) 		ย้ายราชธานีกลับมาเมืองพระนคร
70 พระศรีราชา พ.ศ. 1980 - 1981
(1 ปี) 		ถูกพระศรีสุริโยไทยราชา พระอนุชาชิงราชสมบัติ
71 พระศรีสุริโยไทยราชา
(เจ้าพญาเดียรราชา) 		พ.ศ. 1981 – 2019
(38 ปี) 		เป็นพระราชโอรสเจ้าพญาญาติ กับพระอิทรมิตรา (พระราชธิดาสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 แห่งอาณาจักรอยุธยา) ถูกพระพระธรรมราชาชิงราชสมบัติ
ย้ายเมืองหลวงกลับมาที่ จตุมุข
72 สมเด็จพระธรรมราชาธิราชรามาธิบดีที่ 1
(พระศรีธรรมราชาที่ 1) 		พ.ศ. 2011 – 2047
(36 ปี) 		เป็นพระราชโอรสพระศรีสุริโยไทยราชา กับธิดาขุนทรงพระอินทร์ (ขุนนางอยุธยาที่ถูกส่งมาเป็นเจ้าเมืองโพธิสัตว์) ถูกพระอนุชาก่อกบฏ แต่สามารถขอกำลังอยุธยาปราบกบฏได้ทัน และย้ายราชธานีกลับมาเมืองจตุรมุขอีกครั้ง
สถาปนา บาสาณ เป็นเมืองหลวง
73 พระศรีสุคนธบท
(พญางามขัต , เจ้าพระยาฎำขัตราชา) 		พ.ศ. 2047 – 2055
(8 ปี) 		สถาปนาบาสาณเป็นราชธานี
74 พระเจ้าไชยเชษฐาฐิราช
(เจ้ากน, ขุนหลวงพระเสด็จ) 		พ.ศ. 2055 – 2068
(13 ปี) 		ชิงราชสมบัติพระศรีสุคนธบท
อาณาจักรเขมรจตุมุข เปลี่ยนมาเป็นอาณาจักรเขมรละแวก และได้ตกเป็นประเทศราชของกรุงศรีอยุธยา

อาณาจักรเขมรละแวก
(พ.ศ. 2083 – 2140)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรเขมรละแวก
(พ.ศ. 2083 – 2140)
สถาปนา ละแวก เป็นเมืองหลวง
75 พระบรมราชาที่ 2
(พญาจันทร์) 		พ.ศ. 2059 – 2109
(50 ปี) 		ย้ายราชธานีมายังกรุงละแวก เข้าสู่ยุคอาณาจักรเขมรละแวก
76 สมเด็จพระบรมราชาที่ 3
(พระยาละแวก, ปรมินทราชา) 		พ.ศ. 2109 – 2119
(10 ปี) 		ประกาศอิสรภาพจากกรุงศรีอยุธยา, ทำสงครามและเข้าโจมตีกรุงศรีอยุธยา
สมเด็จพระบรมราชาที่ 3ทรงประกาศอิสรภาพจากกรุงศรีอยุธยา อาณาจักรเขมรละแวกได้เอกราชจากกรุงศรีอยุธยา
77 สมเด็จพระบรมราชาที่ 4
(นักพระสัตถา) 		พ.ศ. 2119 – 2137
(18 ปี) 		ครองราชย์ร่วมกับพระราชโอรส
สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกทัพมาตีกรุงละแวกได้สำเร็จ อาณาจักรเขมรละแวกได้ตกเป็นประเทศราชกรุงศรีอยุธยา) เป็นครั้งที่สอง
78 พระไชยเชษฐาที่ 1
(นักพระสัตถา) 		พ.ศ. 2127 – 2137
(10 ปี) 		ครองราชย์ร่วมกับพระราชบิดา และพระบรมราชาที่ 5
79
(1) 		พระบรมราชาที่ 5
(พญาตน) 		พ.ศ. 2127 – 2137
(10 ปี) 		ครองราชย์ร่วมกับพระราชบิดา และพระไชยเชษฐาที่ 1

อาณาจักรเขมรศรีสันธร
(พ.ศ. 2140 – 2162)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรเขมรศรีสันธร
(พ.ศ. 2140 – 2162)
สถาปนา ศรีสันธร เป็นเมืองหลวง
80 พระบาทรามเชิงไพร
(พระรามที่ 1) 		พ.ศ. 2137 – 2139
(2 ปี) 		ย้ายราชธานีมายังกรุงศรีสันธร เข้าสู่ยุคอาณาจักรเขมรศรีสันธร
81 พระรามที่ 2
(พญานูร) 		พ.ศ. 2139 – 2140
(1 ปี)
79
(2) 		พระบรมราชาที่ 5
(พญาตน) 		พ.ศ. 2140 – 2142
(2 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
82 พระบรมราชาที่ 6
(พญาอน) 		พ.ศ. 2142 – 2143
(1 ปี)
83 พระแก้วฟ้าที่ 1
(เจ้าพญาโญม) 		พ.ศ. 2143 – 2145
(2 ปี)
84 พระบรมราชาที่ 7
(ศรีสุริโยพรรณ, พระศรีสุพรรณมาธิราช) 		พ.ศ. 2145 – 2162
(17 ปี)

อาณาจักรเขมรอุดง
(พ.ศ. 2162 – 2384)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อาณาจักรเขมรอุดง
(พ.ศ. 2162 – 2384)
สถาปนา อุดงมีชัย เป็นเมืองหลวง
85 พระไชยเชษฐาที่ 2
(พระชัยเจษฎา) 		พ.ศ. 2162 – 2170
(8 ปี) 		ย้ายราชธานีมายังกรุงอุดงมีชัย เข้าสู่ยุคอาณาจักรเขมรอุดง
86 พระศรีธรรมราชาที่ 2
(พญาตู) 		พ.ศ. 2170 – 2175
(5 ปี)
87 พระองค์ทองราชา
(องค์ทอง) 		พ.ศ. 2175 – 2183
(8 ปี)
88 พระปทุมราชาที่ 1
(องค์นน) 		พ.ศ. 2183 – 2185
(2 ปี)
89 พระรามาธิบดีที่ 1
(พระยาจันทร์) 		พ.ศ. 2185 – 2201
(16 ปี)
90 พระบรมราชาที่ 8
(นักองค์สูร) 		พ.ศ. 2202 – 2215
(13 ปี)
91 พระปทุมราชาที่ 2
(พระศรีชัยเชษฐ์) 		พ.ศ. 2215 – 2216
(1 ปี)
92 พระแก้วฟ้าที่ 2
(นักองค์ชี) 		พ.ศ. 2216 – 2220
(4 ปี)
93
(1) 		พระไชยเชษฐาที่ 3
(นักองค์สูร) 		พ.ศ. 2220 – 2238
(18 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1
94 พระรามาธิบดีที่ 2
(นักองค์ยง) 		พ.ศ. 2238 – 2239
(1 ปี)
93
(2) 		พระไชยเชษฐาที่ 3
(นักองค์สูร) 		พ.ศ. 2239 – 2243
(4 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
95
(1) 		พระแก้วฟ้าที่ 3
(นักองค์อิม) 		พ.ศ. 2243 – 2244
(1 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1
93
(3) 		พระไชยเชษฐาที่ 3
(นักองค์สูร) 		พ.ศ. 2244 – 2245
(1 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 3
96
(1) 		พระศรีธรรมราชาที่ 3 พ.ศ. 2245 – 2247
(2 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1
93
(4) 		พระไชยเชษฐาที่ 3
(นักองค์สูร) 		พ.ศ. 2247 – 2250
(3 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 4
96
(2) 		พระศรีธรรมราชาที่ 3 พ.ศ. 2252 – 2258
(6 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
95
(2) 		พระแก้วฟ้าที่ 3
(นักองค์อิม) 		พ.ศ. 2258 – 2265
(7 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
97
(1) 		พระสัตถาที่ 2
(นักองค์ชี) 		พ.ศ. 2265 – 2272
(7 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1
95
(3) 		พระแก้วฟ้าที่ 3
(นักองค์อิ่ม) 		พ.ศ. 2272 – 2272
(น้อยกว่า 1 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 3
97
(2) 		พระสัตถาที่ 2
(นักองค์ชี) 		พ.ศ. 2272 – 2280
(8 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
96
(3) 		พระศรีธรรมราชาที่ 3 พ.ศ. 2281 – 2293
(12 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 3
98 พระศรีธรรมราชาที่ 4
(นักองค์อิ่ม) 		พ.ศ. 2293 – 2293
(น้อยกว่า 1 ปี)
99
(1) 		พระรามาธิบดีที่ 3
(นักองค์ทอง) 		พ.ศ. 2293 – 2294
(1 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1
97
(3) 		พระสัตถาที่ 2
(นักองค์ชี) 		พ.ศ. 2294 – 2294
(น้อยกว่า 1 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 3
100 พระศรีไชยเชษฐ์
(นักองค์สงวน) 		พ.ศ. 2294 – 2300
(6 ปี)
99
(2) 		พระรามาธิบดีที่ 3
(นักองค์ทอง) 		พ.ศ. 2301 – 2303
(2 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2
101 พระนารายน์ราชารามาธิบดี
(นักองค์ตน) 		พ.ศ. 2303 – 2318
(15 ปี)
อาณาจักรเขมรอุดงได้ตกเป็นประเทศราชของอาณาจักรธนบุรี (หมายเหตุ: สยามในนามอาณาจักรอยุธยาล่มสลายเมื่อ พ.ศ. 2310 และถูกฟื้นฟูขึ้นใหม่ในนามอาณาจักรธนบุรี)
102 สมเด็จพระรามราชาธิราช
(นักองค์โนน) 		พ.ศ. 2318 – 2322
(4 ปี)
103 สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ
(นักองค์เอง) 		พ.ศ. 2322 – 2325
(3 ปี)
อาณาจักรเขมรอุดงได้ตกเป็นประเทศราชของอาณาจักรรัตนโกสินทร์ (หมายเหตุ: สยามในนามอาณาจักรธนบุรีสิ้นสภาพจากการสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และมีการสถาปนาอาณาจักรรัตนโกสินทร์ขึ้นแทนที่ใน พ.ศ. 2325)
เกิดสงครามขึ้นระหว่างอาณาจักรรัตนโกสินทร์ กับราชวงศ์เหงียน เพื่อแย่งชิงอิทธิพลเหนือกัมพูชา นำไปสู่สงครามอานัมสยามยุทธ
104 สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี
(นักองค์จัน) 		พ.ศ. 2349 – 2377
(28 ปี)
105 กษัตรีองค์มี
(นักองเม็ญ) 		พ.ศ. 2349 – 2377
(28 ปี) 		พระนางได้รับการสนับสนุนจากเวียดนามให้พระนางได้สถาปนาเป็นพระเจ้ากรุงกัมพูชาเพื่อถ่วงดุลกับสยามในช่วงอานัมสยามยุทธ
106 สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
(นักองค์ด้วง) 		พ.ศ. 2384 – 2403
(19 ปี)
ตำแหน่งว่าง พ.ศ. 2383 – 2384 (1 ปี)

รัฐอารักขาของฝรั่งเศส
(พ.ศ. 2406 – 2496)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
อารักขาฝรั่งเศส
(พ.ศ. 2406 – 2496)
กัมพูชาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส และกลายเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2406 (เข้าสู่ยุคกัมพูชาในอารักขาของฝรั่งเศส) (หมายเหตุ: กัมพูชาพ้นจากความเป็นประเทศราชของสยาม ทางฝ่ายสยามถือเป็นการเสียอิทธิพลให้ฝรั่งเศส)
107 พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร
(นักองค์ราชาวดี) 		พ.ศ. 2403 – 2447
(44 ปี) 		พระราชโอรสในสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี (นักองค์ด้วง)
108 พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
(นักองค์สีสุวัตถิ์) 		พ.ศ. 2447 – 2470
(23 ปี) 		พระราชโอรสในสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี (นักองค์ด้วง) พระอนุชาต่างพระราชมารดาในพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร (นักองค์ราชาวดี)
109 พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์
(นักองค์สีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์) 		พ.ศ. 2470 – 2484
(14 ปี) 		พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (นักองค์สีสุวัตถิ์)
110
(1) 		พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พ.ศ. 2484 – 2498
(14 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 1 พระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ (นักองค์สีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์)
ในปี พ.ศ. 2496 กัมพูชาได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสโดยสมบูรณ์ จึงมีการสถาปนาพระราชอาณาจักรกัมพูชาโดยใช้ระบอบสังคมราษฎรนิยม พ.ศ. 2496 – 2513 กัมพูชาเข้าสู่ยุคสังคมราษฎรนิยม

ราชอาณาจักรกัมพูชาที่ 1
(พ.ศ. 2496 – 2513)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
ราชอาณาจักรกัมพูชา
(พ.ศ. 2496 – 2513)
111 พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พ.ศ. 2498 – 2503
(5 ปี) 		เป็นพระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร (นักองค์ราชาวดี)
เกิดรัฐประหารปี พ.ศ. 2513 ตำแหน่งพระมหากษัตริย์ถูกยกเลิก (หมายเหตุ: ยุบเลิกราชอาณาจักรกัมพูชา เปลี่ยนแปลงการปกครองไปเป็นสาธารณรัฐเขมร พ.ศ. 2513 – 2536)

ราชอาณาจักรกัมพูชาที่ 2
(พ.ศ. 2536 – ปัจจุบัน)

[แก้]
พระมหากษัตริย์ ครองราชย์
รัชกาล พระรูป พระนาม ระหว่าง หมายเหตุ
ราชอาณาจักรกัมพูชา
(พ.ศ. 2536 – ปัจจุบัน)
ฟื้นฟูราชอาณาจักรกัมพูชาขึ้นใหม่ พ.ศ. 2536
110
(2) 		พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พ.ศ. 2536 – 2547
(11 ปี) 		ครองราชย์ครั้งที่ 2 เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
112 พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี พ.ศ. 2547 – ปัจจุบัน
(19 ปี+) 		เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ ศานติ ภักดีคำ. "เอกสารกัมพูชากับการศึกษาประวัติศาสตร์อยุธยา" (PDF). ดำรงวิชาการ. สืบค้นเมื่อ 23 มกราคม พ.ศ. 2564. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  2. ↑ "The women who made Cambodia". The Phnom Penh Post. 19 May 2010.
  3. ↑ "C. 87 Stela from Mỹ Sơn B6". Corpus of the Inscriptions of Campā.
  4. ↑ សៀវភៅសិក្សាសង្គម ថ្នាកទី១០ ឆ្នាំ២០១៧ របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ទំព័រទី១៣៤
  5. ↑ Jacobsen, Trudy, Lost goddesses: the denial of female power in Cambodian history, NIAS Press, Copenhagen, 2008
  6. ↑ "SPLIT RUN: D_83499_Myova_Orgov_SP_4C.p1.pdf [US only]". Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations. 39 (10): IFC. October 2021. doi:10.1016/s1078-1439(21)00417-8. ISSN 1078-1439.
  7. ↑ Miksic, John N. (2007). Historical dictionary of ancient Southeast Asia. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-6465-8. OCLC 263614934.
  8. ↑ Coedes, George (May 15, 2015). "The Making of South East Asia (RLE Modern East and South East Asia)". doi:10.4324/9781315697802. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  9. ↑ Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
  10. ↑ Higham, Charles. Early Mainland Southeast Asia. River Books Co., Ltd. ISBN 9786167339443.
  11. ↑ เจ้าพิธีลัทธิเทวราช อยู่สด๊กก๊อกธม จ.สระแก้ว ชุมทางเครือข่ายอำนาจ.สุจิตต์ วงษ์เทศ,มติชนสุดสัปดาห์,2562
  12. ↑ Kenneth T. So. "Preah Khan Reach and The Genealogy of Khmer Kings" (PDF). Cambosastra. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ July 8, 2021. สืบค้นเมื่อ February 16, 2023.


เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=รายพระนามพระมหากษัตริย์กัมพูชา&oldid=11897485"