ข้ามไปเนื้อหา

ซินเหียนเอ๋ง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หน้านี้เป็นชื่อบุคคลจีน นามสกุลคือ ซิน (辛)
ซินเหียนเอ๋ง (ซิน เซี่ยนอิง)
辛憲英
เกิดต.ศ. 191[a][2]
เสียชีวิตค.ศ. 269 (78 ปี)[a][2]
คู่สมรสหยาง ตาน
บุตร
บิดามารดา
ญาติ

ซินเหียนเอ๋ง (ค.ศ. 191-269)[2] มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า ซิน เซี่ยนอิง (จีน: 辛憲英; พินอิน: Xīn Xiànyīng) เป็นสตรีสูงศักดิ์ ชนชั้นสูง และที่ปรึกษาชาวจีนผู้มีชีวิตในยุคสามก๊กของจีน ซินเหียนเอ๋งเป็นบุตรสาวของซินผีขุนนางของรัฐวุยก๊ก แหล่งข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่หลงเหลืออยู่เพียงแหล่งเดียวที่บันทึกถึงชีวประวัติของซินเหียนเอ๋งเขียนขึ้นโดยเซี่ยโหว จาน (夏侯湛) หลานยายของซินเหียนเอ๋งผู้เป็นบัณฑิตและขุนนางที่มีชื่อเสียงในยุคราชวงศ์จิ้น[3] ซินเหียนเอ๋งมีชื่อเสียงจากการให้คำแนะนำให้สมาชิกในครอบครัวและเครือญาติระหว่างเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ของวุยก๊ก เช่น อุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลง และกบฏจงโฮย

ภูมิหลังครอบครัว

[แก้]

บ้านเกิดของซินเหียนเอ๋งคือในอำเภอหยางจ๋าย (陽翟縣 หยางจ๋ายเซี่ยน) เมืองเองฉวน (潁川郡 อิ่งชฺวานจฺวิ้น) ซึ่งอยู่บริเวณนครยฺหวี่โจว มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน[4][5] บรรพบุรุษของซินเหียนเอ๋งแท้จริงแล้วมาจากเมืองหลงเส (隴西郡 หล่งซีจฺวิ้น; อยู่บริเวณนครติ้งซี มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) แต่ย้านถิ่นฐานมายังเมืองเองฉวนในช่วงศักราชเจี้ยนอู่ (建武; ค.ศ. 25–56) ในรัชสมัยจักรพรรดิฮั่นกองบู๊ช่วงต้นยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก[6]

บิดาของซินเหียนเอ๋งคือซินผี ผู้รับราชการเป็นขุนนางของขุนศึกโจโฉผู้กุมอำนาจราชสำนักส่วนกลางและคุมองค์พระเจ้าเหี้ยนเต้จักรพรรดิหุ่นเชิดในช่วงปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก หลังราชวงศ์ฮั่นตะวันออกล่มสลาย ซินผีได้รับราชการต่อมากับรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กและมีตำแหน่งสูงสุดเป็นเสนาบดีกรมรักษาราชวัง (衛尉 เว่ย์เว่ย์) ซินเหียนเอ๋งมีน้องชายชื่อซินเป (辛敞 ซิน ฉ่าง) ผู้รับราชการเป็นขุนนางของวุยก๊กเช่นกัน

ซินเหียนเอ๋งสมรสกับหยาง ตาน (羊耽) บุตรชายคนสุดท้องของหยาง ซฺวี่ (羊續) ขุนนางของราชวงศ์ฮั่นตะวันออก หยาง ตานเป็นชาวเมืองไทสัน (泰山郡 ไท่ชานจฺวิ้น; อยู่บริเวณนครไท่อาน มณฑลชานตงในปัจจุบัน) รับราชการเป็นเสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง) ในราชสำนักวุยก๊ก[7] หลานอาของหยาง ตาน ได้แก่ เอียวเก๋า (羊祜 หยาง ฮู่) และหยาง ฮุย-ยฺหวี (羊徽瑜) (ทั้งสองเป็นบุตรชายและบุตรหญิงของหยาง เต้าพี่ชายของหยาง ตาน)

ปฏิกิริยาต่อความยินดีของโจผีที่ได้ขึ้นเป็นรัชทายาท

[แก้]

ในปี ค.ศ. 217[8] ภายหลังจากโจผีบุตรชายของโจโฉได้ชัยชนะในการต่อสู้ชิงอำนาจกับโจสิดผู้เป็นน้องชาย แล้วได้ขึ้นเป็นรัชทายาทประจำราชรัฐของโจโฉผู้บิดา โจผีรู้สึกยินดีมากจึงเข้ากอดซินผีและพูดว่า "ท่านซินไม่รู้หรอกหรือว่าข้ามีความสุขมากแค่ไหน"[9]

เมื่อซินผีเล่าเรื่องนี้ให้ซินเหียนเอ๋งบุตรสาวฟัง ซินเหียนเอ๋งก็ถอนหายใจและพูดว่า "รัชทายาทจะสืบทอดตำแหน่งของผู้ปกครองและสืบทอดแผ่นดินของผู้ปกครองในสักวันหนึ่ง เขาจะสืบทอดตำแหน่งจากบิดาโดยไม่รู้สึกเศร้าใจได้อย่างไร เขาจะปกครองแผ่นดินโดยไม่รู้สึกหวั่นใจได้อย่างไร หากเขาแสดงความยินดีแทนที่จะโศกเศร้าและหวาดหวั่น แผ่นดินจะคงอยู่ยืนยาวได้อย่างไร วุยจะรุ่งเรืองได้อย่างไร"[10][2]

ซินเหียนเอ๋งบอกเป็นนัยว่าโจผีควรจะแสดงความรู้สึกเศร้าใจเพราะบิดาจะต้องตายก่อนที่เขาจะสามารถขึ้นเป็นผู้ปกครองคนถัดไป และเขาควรรู้สึกหวั่นใจกับความจริงที่ว่าเขาจะต้องแบกรับความรับผิดชอบอันหนักหน่วงในการปกครองแผ่นดิน หากโจผียอมรับบทบาทด้วยท่าทีอันสงบกว่านี้ ก็มีสิทธิ์ที่โจผีจะกลายมาเป็นผู้ปกครองที่เอาจริงเอาจังและชาญฉลาด

แนะนำซินเประหว่างอุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลง

[แก้]
ข้อมูลเพิ่มเติม: อุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลง

น้องชายของซินเหียนเอ๋งคือซินผีรับราชการเป็นเสนาธิการทัพของโจซองขุนพลวุยก๊กผู้มีฐานะเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ของโจฮองจักรพรรดิลำดับที่ 3 ของวุยก๊ก ในวันที่ 5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 249[11] เมื่อโจซองติดตามโจฮองไปยังสุสานโกเบงเหลง (高平陵 เกาผิงหลิง) สุมาอี้ซึ่งเป็นผู้สำเร็จราชการร่วมได้ฉวยโอกาสที่โจซองไม่อยู่นี้ก่อการรัฐประหารและยึดกำลังทหารทั้งหมดในนครหลวงลกเอี๋ยง สุมาเล่าจี๋ (魯芝 หลู่ จือ) นายกองพันในสังกัดของโจซองเตรียมการจะนำทหารของตนสู้ตีฝ่าออกจากลกเอี๋ยงไปสมทบกับโจซอง เมื่อสุมาเล่าจี๋ชวนให้ซินเปตามตนไปหาโจซองด้วยกัน[12] ซินเปรู้สึกกลัวจึงหันไปปรึกษากับซินเหียนเอ๋งผู้พี่สาวว่า "โอรสสวรรค์อยู่ด้านนอก ราชครู (สุมาอี้) สั่งปิดประตูเมือง ผู้คนพูดว่านี่ไม่เป็นเรื่องดีต่อแผ่นดินเลย ท่านคิดว่าจะเกิดอะไรขึ้น"[13]

ซินเหียนเอ๋งตอบว่า "เราไม่รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น แต่ตามความเห็นของพี่ ราชครูไม่มีทางเลือกอื่นจึงจำต้องทำเรื่องนี้ ก่อนที่หมิงตี้ (โจยอย) จะสวรรคต พระองค์ทรงตั้งให้เขาเป็นราชครูและทรงมอบหมายราชการแผ่นดิน ขุนนางหลายคนในราชสำนักยังจำเรื่องนี้ได้ดี แม้ว่าโจซองจะได้รับมอบหมายความรับผิดชอบนี้ร่วมกับราชครูเช่นกัน แต่เขากลับผูกขาดอำนาจและกระทำเยี่ยงเผด็จการ เขาไม่ซื่อสัตย์ต่อองค์จักรพรรดิ คุณธรรมจึงไม่สูงส่ง ราชครูเพียงแค่ต้องการกำจัดเขาออกไปเท่านั้น"[14]

ซินเปถามซินเหียนเอ๋งว่าควรจะตามสุมาเล่าจี๋ออกไปหรือไม่ ซินเหียนเอ๋งตอบว่า "ไม่ไปได้อย่างไร การปฏิบัติตามหน้าที่ของตนเป็นเรื่องที่ชอบธรรม เมื่อคนอื่นเดือดร้อน เราก็ควรจะช่วยเหลือพวกเขา หากเจ้าทำงานให้ใครและเจ้าไม่ทำในสิ่งที่ต้องทำก็ไม่ใช่เรื่องที่ดีเลย หากเจ้าเป็นคนสนิท (ของโจซอง) เจ้าก็ควรแสดงความภักดีต่อเขาและสละชีวิตของเจ้าเพื่อเขาหากจำเป็น แต่ในกรณีนี้ (เจ้าไม่ได้เป็นคนสนิทของโจซอง ดังนั้น) เจ้าเพียงแค่ตามออกไปตามหน้าที่ของคนส่วนมากก็เท่านั้น" ซินเปทำตามคำแนะนำของซินเหียนเอ๋งและตามสุมาเล่าจี๋ออกจากลกเอี๋ยงไปร่วมกับโจซอง[15]

ในที่สุดโจซองก็ยอมจำนนต่อสุมาอี้และสละอำนาจในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ให้กับสุมาอี้ ต่อมาโจซองถูกตั้งข้อหากบฏและถูกประหารชีวิตพร้อมกับครอบครัว รวมไปถึงคนสนิทของโจซองและครอบครัว ภายหลังจากโจซองเสียชีวิต เจียวเจ้พูดกับสุมาอี้ว่า "ซินเปและ[สุมา]เล่าจี๋กับพรรคพวกคนอื่น ๆ ได้สังหารทหารรักษาประตูไปเข้าด้วยพวกกบฏ เอียวจ๋ง (楊綜 หยาง จง) คัดค้านการยอมมอบตราประจำตำแหน่งของเสนาบดีผู้ล่วงลับ (โจซอง) พวกคนเหล่านี้สมควรถูกลงโทษ" แต่สุมาอี้ไม่ให้ดำเนินการใด ๆ กับคนเหล่านั้นโดยกล่าวว่า "พวกเขาเป็นคนชอบธรรมที่รับใช้นายอย่างซื่อสัตย์" และยืนยันให้พวกเขายังคงอยู่ในตำแหน่งตามเดิม ซินเปถอนหายใจกล่าวว่า "ถ้าเราไม่ปรึกษาพี่สาวเสียก่อน ก็คงทำสิ่งที่ไม่ชอบธรรมไปแล้ว"[16]

มีบทกวียกย่องซินเหียนเอ๋งว่า:

"เจ้าเรียกเขาเป็นนายและรับเบี้ยหวัด

จึงควรยืนหยัดข้างเขาเมื่อภัยกล้ำกลาย

ดังนั้นซินเหียนเอ๋งจึงพูดกับน้องชาย

และมีชื่อเสียงขจรขจายชั่วกาลนาน"

เนื่องด้วยทัศนคติที่เป็นคุณธรรมของซินเหียนเอ๋ง สุมาอี้จึงประทับใจในความซื่อสัตย์ของนาง ตระกูลซินจึงรอดพ้นจากการกวาดล้างและภายหลังได้กลายเป็นตระกูลขุนนางที่ภักดีที่สุดตระกูลหนึ่งของราชวงศ์จิ้น

คาดการณ์การล่มจมของจงโฮย

[แก้]
ข้อมูลเพิ่มเติม: กบฏจงโฮย

เมื่อจงโฮยขุนพลวุยก๊กได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลพิทักษ์ภาคตะวันตก (鎮西將軍 เจิ้นซีเจียงจฺวิน) ในปี ค.ศ. 263[17] ซินเหียนเอ๋งถามเอียวเก๋าหลานชายว่า "เหตุใดจง ชื่อจี้[b] จึงไปทางตะวันตก" เอียวเก๋าตอบว่า "เพื่อนำทัพทำศึกเพื่อพิชิตจ๊ก"[18] ซินเหียนเอ๋งจึงเตือนเอียวเก๋าว่า "จงโฮยเป็นคนดื้อดึงและกระทำตามใจตน เกรงว่าเขาจะไม่อยู่ใต้อำนาจผู้ใดนาน ๆ อาเห็นว่าเขาต้องก่อกบฏในกาลภายหน้าเป็นแน่"[19]

เมื่อจงโฮยกำลังจะยกทัพออกไปทำศึกกับจ๊กก๊ก ได้เขียนฎีกาถวายราชสำนักวุยก๊กเพื่อขอนำหยาง ซิ่ว (羊琇) บุตรชายของซินเหียนเอ๋งไปเป็นเสนาธิการทัพของตน ซินเหียนเอ๋งคร่ำครวญว่า "ในกาลก่อนข้าห่วงใยเพื่อรัฐ บัดนี้ปัญหามาเยือนตระกูลข้าเสียแล้ว" หยาง ซิ่วร้องขอต่อสุมาเจียวผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ของวุยก๊กไม่ให้ตนติดตามจงโฮยไปทำศึก แต่สุมาเจียวปฏิเสธคำขอนี้[20] ก่อนที่หยาง ซิ่วจะออกไป ซินเหียนเอ๋งแนะนำหยาง ซิ่วว่า "จงคำนึงถึงการกระทำของตนอยู่เสมอ เหล่าวิญญูชน (君子 จฺวินจื่อ) ในยุคโบราณมีความกตัญญูต่อบิดามารดาที่บ้าน และมีความจงรักภักดีต่อรัฐของตนนอกบ้าน เมื่อเจ้าปฏิบัติหน้าที่ จงคิดอยู่เสมอว่าเจ้าทำหน้าที่อะไร เมื่อเจ้าเผชิญหน้ากับประเด็นทางจริยธรรม จงคิดอยู่เสมอว่าเจ้ายืนอยู่ที่ไหน อย่าให้ทำบิดามารดาเป็นห่วงเจ้า เมื่อเจ้าอยู่ในกองทัพ จงเมตตาต่อผู้อื่น จะช่วยเจ้าได้อย่างยาวนาน"[21]

ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 264[17] หลังจากวุยก๊กพิชิตจ๊กก๊กได้สำเร็จ จงโฮยก็เริ่มก่อกบฏต่อวุยก๊ก แต่การก่อกบฏล้มเหลวเพราะผู้ใต้บังคับบัญชาของจงโฮยบางส่วนหันกลับมาต่อต้านจงโฮยและสังหารจงโฮยลงได้ หยาง ซิ่วยังคงปลอดภัยตลอดช่วงเวลาที่เกิดการก่อกบฏ[22]

เสียชีวิต

[แก้]

ซินเหียนเอ๋งเสียชีวิตในปี ค.ศ. 269 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยนแห่งราชวงศ์จิ้น ซินเหียนเอ๋งเสียชีวิตขณะอายุ 79 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก)[a][2]

คำวิจารณ์

[แก้]

ซินเหียนเอ๋งผู้ใฝ่เรียนและชอบอ่านตำราตั้งแต่วัยเด็ก[23] ซึ่งเด็กผู้หญิงในสมัยนั้นปกติไม่ทำกัน ซินเหียนเอ๋งยังเป็นที่รู้จักในด้านสติปัญญาความสามารถด้วย[24]

ซินเหียนเอ๋งยังเป็นที่รู้จักในด้านการใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายและมัธยัสถ์ ครั้งหนึ่งเอียวเก๋าหลานชายของซินเหียนเอ๋งส่งผ้าห่มทำจากผ้าไหมเป็นของขวัญให้ซินเหียนเอ๋ง ซินเหียนเอ๋งเห็นว่าของขวัญนี้ราคาแพงเกินไปจึงส่งคืนกลับให้เอียวเก๋า[25]

ญาติและผู้สืบเชื้อสาย

[แก้]

ซินเหียนเอ๋งและหยาง ตาน (羊耽) มีบุตรชายอย่างน้อย 2 คนและบุตรสาวอย่างน้อย 1 คน บุตรชายคนแรกชื่อหยาง จิ่น (羊瑾) รับราชการเป็นรองราชเลขาธิการฝ่ายขวา (尚書右僕射 ช่างชูโย่วผูเช่อ) ในราชสำนักวุยก๊ก[26] บุตรชายของหยาง จิ่นชื่อหยาง เสฺวียนจือ (羊玄之) รับราชการเป็นรองราชเลขาธิการฝ่ายขวา (尚書右僕射 ช่างชูโย่วผูเช่อ) และขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง) ในราชสำนักราชวงศ์จิ้น หยาง เสฺวียนจือเป็นบิดาของหยาง เซี่ยนหรง (羊獻容) ผู้สมรสกับจักรพรรดิจิ้นฮุ่ยตี้แห่งราชวงศ์จิ้น[27]

บุตรชายคนที่ 2 ของซินเหียนเอ๋งและหยาง ตานชื่อหยาง ซิ่ว (羊琇) รับราชการในราชสำนักของราชวงศ์จิ้นต่อไปหลังการสิ้นสุดรัฐวุยก๊ก และกลายเป็นนนางทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ) ของสุมาเอี๋ยน จักรพรรดิลำดับแรกของราชวงศ์จิ้น[28]

บุตรสาวของซินเหียนเอ๋งและหยาง ตานสมรสกับเซี่ยโหว จฺวาง (夏侯莊) บุตรชายของแฮหัวหุย (夏侯威 เซี่ยโหว เวย์) และหลานชายของแฮหัวเอี๋ยน (夏侯淵 เซี่ยโหว เยฺวียน) เซี่ยโหว จฺวางและบุตรสาวของซินเหียนเอ๋งมีบุตรชายหนึ่งคือชื่อเซี่ยโหว จ้าน (夏侯湛) ผู้กลายเป็นบัณฑิตและขุนนางที่มีชื่อเสียงของราชวงศ์จิ้น เซี่ยโหว จฺวางยังมีบุตรชานอีกคนหนึ่งชื่อเซี่ยโหว ฉุน (夏侯淳) ผู้รับราชการเป็นเจ้าเมืองในยุคราชวงศ์จิ้น[29] บุตรสาวของเซี่ยโหว จฺวางชื่อเซี่ยโหว กวางจี (夏侯光姬) เป็นพระราชมารดาของจักรพรรดิจิ้น-ยฺเหวียนตี้แห่งราชวงศ์จิ้น[30]

ญาติที่มีชื่อเสียงคนอื่น ๆ ของซินเหียนเอ๋ง ได้แก่ เอียวเก๋า (羊祜 หยาง ฮู่) และหยาง ฮุย-ยฺหวี (羊徽瑜) เป็นหลานชายและหลานสาวของซินเหียนเอ๋งตามลำดับ ผ่านการที่ซินเหียนเอ๋งสมรสกับหยาง ตาน

ในวัฒนธรรมประชานิยม

[แก้]

ซินเหียนเอ๋งปรากฏครั้งแรกในฐานะตัวละครที่เล่นได้ซึ่งอยู่ฝ่ายราชวงศ์จิ้นในภาคที่ 9 ของซีรีส์วิดีโอเกมไดนาสตีวอริเออร์ของโคเอเทคโม บุคลิกของซินเหียนเอ๋งถูกแสดงว่าเป็นหญิงสาวผู้ร่าเริงและชาญฉลาดและวิจารณญาณดีเยี่ยม ตัวละครได้รับการพากย์เสียงโดยชิโนะ ชิโมจิ

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 ชีวประวัติของซินเหียนเอ๋งในจิ้นชูบันทึกว่าซินเหียนเอ๋งเสียชีวิตในศักราชไท่ฉื่อ (ค.ศ. 265–274) ปีที่ 5 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยน ขณะอายุ 79 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก)[1] คำนวนปีเกิดได้เป็นปี ค.ศ. 191
  2. ↑ ชื่อจี้ (士季) เป็นชื่อรองของจงโฮย

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ (泰始五年卒，年七十九。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 de Crespigny (2007), p. 897.
  3. ↑ (... 外孫夏侯湛為其傳曰： ...) อรรถาธิบายจากชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 25.
  4. ↑ (辛毗字佐治，潁川陽翟人也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 25.
  5. ↑ (羊耽妻辛氏，字憲英，隴西人，魏侍中毗之女也。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  6. ↑ (其先建武中，自隴西東遷。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 25.
  7. ↑ (世語曰： ... 毗女憲英，適太常泰山羊耽， ...) อรรถาธิบายจากชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 25.
  8. ↑ Sima (1084), vol. 68.
  9. ↑ (初，魏文帝得立為太子，抱毗項謂之曰：「辛君知我喜不？」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  10. ↑ (毗以告憲英，憲英歎曰：「太子，代君主宗廟社稷者也。代君不可以不戚，主國不可以不懼，宜戚而喜，何以能久！魏其不昌乎？」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  11. ↑ Sima (1084), vol. 75.
  12. ↑ (弟敞為大將軍曹爽參軍，宣帝將誅爽，因其從魏帝出而閉城門，爽司馬魯芝率府兵斬關赴爽，呼敞同去。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  13. ↑ (敞懼，問憲英曰：「天子在外，太傅閉城門，人云將不利國家，於事可得爾乎？」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  14. ↑ (憲英曰：「事有不可知，然以吾度之，太傅殆不得不爾。明皇帝臨崩，把太傅臂，屬以後事，此言猶在朝士之耳。且曹爽與太傅俱受寄託之任，而獨專權勢，於王室不忠，於人道不直，此舉不過以誅爽耳。」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  15. ↑ (敞曰：「然則敞無出乎？」憲英曰：「安可以不出！職守，人之大義也。凡人在難，猶或恤之；為人執鞭而棄其事，不祥也。且為人任，為人死，親昵之職也，汝從眾而已。」敞遂出。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  16. ↑ (宣帝果誅爽。事定後，敞歎曰：「吾不謀於姊，幾不獲於義！」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  17. ↑ 17.0 17.1 Sima (1084), vol. 78.
  18. ↑ (其後鐘會為鎮西將軍，憲英謂耽從子祜曰：「鐘士季何故西出？」祐曰：「將為滅蜀也。」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  19. ↑ (憲英曰：「會在事縱恣，非持久處下之道，吾畏其有他志也。」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  20. ↑ (及會將行，請其子琇為參軍，憲英憂曰：「他日吾為國憂，今日難至吾家矣。」琇固請於文帝，帝不聽。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  21. ↑ (憲英謂琇曰：「行矣，戒之！古之君子入則致孝於親，出則致節於國；在職思其所司，在義思其所立，不遺父母憂患而已。軍旅之間可以濟者，其惟仁恕乎！」) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  22. ↑ (會至蜀果反，琇竟以全歸。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  23. ↑ Peterson (2000), p. 134.
  24. ↑ (聰朗有才鑒。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  25. ↑ (祜嘗送錦被，憲英嫌其華，反而覆之，其明鑒儉約如此。) จิ้นชู เล่มที่ 96.
  26. ↑ (兄瑾，尚書右僕射。) จิ้นชู เล่มที่ 93.
  27. ↑ (羊玄之，惠皇后父，尚書右僕射瑾之子也。 ... 遷尚書右僕射，加侍中，進爵為公。) จิ้นชู เล่มที่ 93.
  28. ↑ (羊琇，字稚舒，景獻皇后之從父弟也。父耽，官至太常。) จิ้นชู เล่มที่ 93.
  29. ↑ (夏侯湛，字孝若，譙國譙人也。祖威，魏兗州刺史。父莊，淮南太守。 ... 淳，字孝沖。亦有文藻，與湛俱知名。官至弋陽太守。) จิ้นชู เล่มที่ 55.
  30. ↑ (元夏侯太妃名光姬，沛國譙人也。祖威，兗州刺史。父莊，字仲容，淮南太守、清明亭侯。) จิ้นชู เล่มที่ 31.

บรรณานุกรม

[แก้]
  • ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
  • เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).
  • ฝาน เสฺวียนหลิง (648). พงศาวดารราชวงศ์จิ้น (จิ้นชู).
  • ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
  • de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.
  • Peterson, Barbara Bennet (2000). Notable Women of China: Shang Dynasty to the Early Twentieth Century. M.E. Sharpe, Inc.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ซินเหียนเอ๋ง&oldid=11866315"