ข้ามไปเนื้อหา

สารประกอบกลิ่น

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ขวดน้ำหอม

สารประกอบกลิ่น หรือที่เรียกว่า สารระเหย, กลิ่น, น้ำหอม หรือ สารแต่งกลิ่น คือ สารเคมีที่มีกลิ่นหรือ กลิ่น สำหรับสารเคมีหรือกลุ่มสารเคมีที่จะให้กลิ่นหรือกลิ่นน้ำหอมได้ต้องมีความ ความผันผวนเพียงพอสำหรับการถ่ายทอดผ่านอากาศไปยัง ระบบการดมกลิ่น ที่ส่วนบนของจมูก ตัวอย่างเช่น ผลไม้ที่มีกลิ่นหอมต่างๆ มีสารประกอบกลิ่นที่หลากหลายมีสารประกอบกลิ่นที่หลากหลาย[1] โดยเฉพาะสตรอว์เบอร์รีที่มีการ เพาะปลูกเชิงพาณิชย์ เพื่อให้มีกลิ่นที่ดึงดูด และมีสารประกอบกลิ่นหลายร้อยชนิดและมีสารประกอบกลิ่นหลายร้อยชนิด[1][2]

โดยทั่วไป โมเลกุลที่ตรงตามข้อกำหนดนี้มี น้ำหนักโมเลกุล น้อยกว่า 310[3] รสชาติส่งผลต่อทั้งความรู้สึกของ รสชาติ และ กลิ่น ขณะที่น้ำหอมมีผลต่อเฉพาะกลิ่นเท่านั้น รสชาติมักเกิดขึ้นตามธรรมชาติ และคำว่า น้ำหอม อาจใช้กับสารสังเคราะห์เช่นที่ใช้ใน เครื่องสำอาง[4]

สารประกอบกลิ่นสามารถพบได้ตามธรรมชาติใน อาหาร เช่น ผลไม้และ เปลือกผลไม้, ไวน์, เครื่องเทศ, กลิ่นดอกไม้, น้ำหอม, น้ำมันหอมระเหย, และ น้ำมันหอม ตัวอย่างเช่น หลายชนิดเกิดขึ้น ชีวเคมีระหว่าง การสุกของ ผลไม้และพืชผลอื่นๆ[1][5] ไวน์มีมากกว่า 100 กลิ่นที่เกิดขึ้นเป็นผลิตภัณฑ์พลอยได้จาก การหมักไวน์[6] นอกจากนี้ สารประกอบกลิ่นหลายชนิดยังมีบทบาทสำคัญในการผลิตสารที่ใช้ในอุตสาหกรรมอาหารเพื่อแต่งกลิ่น, ปรับปรุง, และเพิ่มความดึงดูดของผลิตภัณฑ์[1]

ตัวเติมกลิ่น อาจเพิ่มกลิ่นที่สามารถตรวจจับได้ให้กับสารที่ไม่มีสีหรือกลิ่นอันตราย เช่น โพรเพน, ก๊าซธรรมชาติ, หรือ ไฮโดรเจน เพื่อเป็นมาตรการความปลอดภัย

สารประกอบกลิ่นจำแนกตามโครงสร้าง

[แก้]

เอสเตอร์

[แก้]
ชื่อสารประกอบ กลิ่น การเกิดตามธรรมชาติ โครงสร้างเคมี
Geranyl acetate ผลไม้,
ดอกไม้
กุหลาบ
Methyl formate กลิ่นคล้ายอีเทอร์
Methyl acetate หวาน, กลิ่นคล้ายทินเนอร์
Methyl propionate
Methyl propanoate
หวาน, ผลไม้, คล้าย รัม
Methyl butyrate
Methyl butanoate
ผลไม้ แอปเปิ้ล
สับปะรด
Ethyl acetate หวาน, ทินเนอร์ ไวน์
Ethyl butyrate
Ethyl butanoate
ผลไม้ ส้ม, สับปะรด
Isoamyl acetate ผลไม้, กล้วย,
ลูกแพร์
กล้วย
Pentyl butyrate
Pentyl butanoate
ผลไม้ ลูกแพร์
เอพริคอต
Pentyl pentanoate ผลไม้ แอปเปิ้ล
Octyl acetate ผลไม้ ส้ม
Benzyl acetate ผลไม้, สตรอว์เบอร์รี สตรอว์เบอร์รี
Methyl anthranilate ผลไม้ องุ่น
Methyl salicylate กลิ่นมิ้นต์, รูตเบียร์ Wintergreen
Hexyl acetate ดอกไม้, ผลไม้ แอปเปิ้ล, พลัม

เทอร์พีนเชิงเส้น

[แก้]
ชื่อสารประกอบ กลิ่น การเกิดตามธรรมชาติ โครงสร้างเคมี
Myrcene กลิ่นไม้, ซับซ้อน Verbena, Bay leaf
Geraniol กุหลาบ, กลิ่นดอกไม้ เจอร์เมเนียม, มะนาว
Nerol กุหลาบหวาน, กลิ่นดอกไม้ เนโรลี, ตะไคร้
Citral, lemonal
Geranial, neral
มะนาว Backhousia citriodora, ตะไคร้
Citronellal มะนาว ตะไคร้
Citronellol มะนาว ตะไคร้, กุหลาบ
Pelargonium
Linalool กลิ่นดอกไม้, หวาน
ไม้
ผักชี, โหระพา, ลาเวนเดอร์, สกุลสายน้ำผึ้ง
Nerolidol กลิ่นไม้, เปลือกไม้สด เนโรลี, ขิง
มะลิ
Ocimene ผลไม้, ดอกไม้ มะม่วง, Curcuma amada

เทอร์พีนวงกลม

[แก้]
ชื่อสารประกอบ กลิ่น การเกิดตามธรรมชาติ โครงสร้างเคมี
Limonene ส้ม ส้ม, มะนาว
Camphor แคมฟอร์ ต้นแคมฟอร์
Menthol เมนทอล สะระแหน่
Carvone1 ยี่หร่าหรือสะระแหน่ ยี่หร่า, ผักชี,
สะระแหน่
Terpineol ไลลัก ไลลัก, Cajeput oil
alpha-Ionone สกุลวิโอลา, กลิ่นไม้ สกุลวิโอลา
Thujone กลิ่นมิ้นต์ Wormwood, ไลลัก,
สน
Eucalyptol ยูคาลิปตัส ยูคาลิปตัส
Jasmone เผ็ด, ผลไม้, ดอกไม้ในความเข้มข้นที่เจือจาง มะลิ, Honeysuckle

หมายเหตุ:

อะโรมาติก

[แก้]
ชื่อสารประกอบ กลิ่น การเกิดตามธรรมชาติ โครงสร้างเคมี
Benzaldehyde อัลมอนด์ อัลมอนด์ขม
Eugenol กานพลู กานพลู
Cinnamaldehyde อบเชย แคสเซีย
อบเชย
Ethyl maltol ผลไม้ที่ปรุงสุก
น้ำตาลคาราเมล
Vanillin วานิลลา วานิลลา
Anisole ดอกพลับพลึง ดอกพลับพลึง
Anethole Sweet basil Sweet basil
โหระพา
Estragole Tarragon Tarragon
Thymol ไทม์ ไทม์

อะมีน

[แก้]
ชื่อสารประกอบ กลิ่น การเกิดตามธรรมชาติ โครงสร้างเคมี
Trimethylamine กลิ่นปลา
แอมโมเนีย
Putrescine
Diaminobutane
กลิ่นเนื้อเน่า เนื้อเน่า
Cadaverine กลิ่นเนื้อเน่า เนื้อเน่า
Pyridine กลิ่นปลา Belladonna
Indole กลิ่นอุจจาระ
กลิ่นดอกไม้
อุจจาระ
มะลิ
Skatole กลิ่นอุจจาระ
กลิ่นดอกไม้
อุจจาระ
(เจือจาง) ดอกส้ม

สารประกอบอะโรมาอื่นๆ

[แก้]

แอลกอฮอล์

[แก้]
  • Furaneol - กลิ่นสตรอว์เบอร์รี่
  • 1-Hexanol - กลิ่นสมุนไพร, ไม้
  • cis-3-Hexen-1-ol - กลิ่นหญ้าที่เพิ่งตัด
  • Menthol - กลิ่นเปปเปอร์มินต์

อัลดีไฮด์

[แก้]
  • Acetaldehyde - กลิ่นอีเธอเรียล
  • Hexanal - กลิ่นเขียว, หญ้า
  • cis-3-Hexenal - กลิ่นมะเขือเทศเขียว
  • Furfural - กลิ่นข้าวโอ๊ตไหม้
  • Hexyl cinnamaldehyde
  • Isovaleraldehyde - กลิ่นนัทตี้, ผลไม้, โกโก้
  • Anisic aldehyde - กลิ่นดอกไม้, หวาน, ฮอว์ธอร์น
  • Cuminaldehyde (4-propan-2-ylbenzaldehyde) - กลิ่นเผ็ด, คล้ายยี่หร่า, เขียว

เอสเทอร์

[แก้]

คีโตน

[แก้]

แลกโทน

[แก้]

ไทออลส์

[แก้]
  • Thioacetone (2-propanethione) - กลิ่นแรงที่สามารถตรวจจับได้จากระยะหลายร้อยเมตรหลังจากเปิดภาชนะ
  • Allyl thiol (2-propenethiol; allyl mercaptan; CH2=CHCH2SH) - กลิ่นกระเทียม
  • (Methylthio) methanethiol (CH3SCH2SH) - "ไทออลของหนู" ที่พบในปัสสาวะหนูและทำหน้าที่เป็นสารกึ่งเคมีในหนูตัวเมีย
  • Ethanethiol - เรียกอีกอย่างว่า ethyl mercaptan ใช้ในก๊าซปิโตรเลียมเหลว
  • 2-Methyl-2-propanethiol - เรียกอีกอย่างว่า tert-butyl mercaptan ใช้ในก๊าซธรรมชาติ
  • Butane-1-thiol - เรียกอีกอย่างว่า butyl mercaptan เป็นสารตั้งต้นเคมี
  • Grapefruit mercaptan - กลิ่นเกรปฟรุต
  • Methanethiol - เรียกอีกอย่างว่า methyl mercaptan หลังการบริโภคหน่อไม้ฝรั่ง
  • Furan-2-ylmethanethiol - เรียกอีกอย่างว่า furfuryl mercaptan กลิ่นกาแฟคั่ว
  • Benzyl mercaptan - กลิ่นคล้ายกับต้นหอม หรือ กระเทียม

สารประกอบอื่นๆ

[แก้]

ตัวรับสารประกอบอโรมา

[แก้]

สัตว์ที่สามารถรับกลิ่นได้ตรวจจับสารประกอบกลิ่นด้วย ตัวรับกลิ่น ซึ่งเป็นตัวรับที่อยู่บนผิวเซลล์ของ เซลล์ประสาทรับรู้ ในระบบกลิ่น ตัวรับกลิ่นจะตรวจจับสารประกอบที่ลอยอยู่ในอากาศ โดยสารประกอบกลิ่นสามารถระบุได้โดยการใช้ gas chromatography-olfactometry ซึ่งเกี่ยวข้องกับการที่ผู้ปฏิบัติงานมนุษย์ดมกลิ่นจากการไหลออกของ GC.[9]

ใน สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ตัวรับกลิ่นจะถูก แสดงออก บนผิวของ เยื่อบุจมูก ใน โพรงจมูก[5]

ความปลอดภัยและกฎระเบียบ

[แก้]
ทดสอบแพทช์

ในปี 2005–06, การทดสอบแพตช์พบว่าการผสมกลิ่นเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่พบมากที่สุดเป็นอันดับสาม (11.5%)[10] และในปี 2007, 'Fragrance' ถูกเลือกเป็น Allergen of the Year โดย American Contact Dermatitis Society การศึกษาในสหรัฐอเมริกาในปี 2016 พบว่า "34.7% ของประชากรรายงานปัญหาสุขภาพ เช่น ปวดหัวไมเกรนและปัญหาระบบทางเดินหายใจเมื่อสัมผัสกับผลิตภัณฑ์ที่มีกลิ่น" [11]

ส่วนประกอบของน้ำหอมมักจะไม่ถูกเปิดเผยบนฉลากของผลิตภัณฑ์ ซึ่งทำให้ไม่สามารถทราบสารเคมีที่แท้จริงในสูตร ซึ่งเป็นเรื่องที่บางคนกังวล [12] ในสหรัฐอเมริกา การปกครองนี้เป็นไปตามกฎหมายที่ควบคุมเครื่องสำอางซึ่งปกป้อง trade secret [13]

ในสหรัฐอเมริกา น้ำหอมถูกควบคุมโดย Food and Drug Administration หากมีอยู่ในเครื่องสำอางหรือยา โดย Consumer Products Safety Commission หากมีอยู่ในผลิตภัณฑ์ของผู้บริโภค [13] ไม่จำเป็นต้องได้รับการอนุมัติล่วงหน้า ยกเว้นสำหรับยา น้ำหอมยังถูกควบคุมโดย Toxic Substances Control Act of 1976 ซึ่ง "อนุญาต" สารเคมีที่มีอยู่โดยไม่ต้องตรวจสอบหรือทดสอบเพิ่มเติม และให้ภาระการพิสูจน์ว่าสารใหม่ปลอดภัยกับ EPA อย่างไรก็ตาม EPA ไม่ดำเนินการทดสอบความปลอดภัยอย่างอิสระ แต่พึ่งพาข้อมูลที่ให้โดยผู้ผลิต [14]

การศึกษาในปี 2019 เกี่ยวกับ ครีมบำรุงผิว ที่ขายดีที่สุดพบว่า 45% ของครีมที่โฆษณาว่า "ไม่มีน้ำหอม" ยังมีน้ำหอมอยู่ [15]

รายชื่อสารเคมีที่ใช้เป็นกลิ่นหอม

[แก้]

ในปี 2010 สมาคมน้ำหอมสากล (International Fragrance Association) ได้เผยแพร่รายชื่อสารเคมี 3,059 ชนิดที่ใช้ในกลิ่นหอมตามผลสำรวจอาสาสมัครของสมาชิก โดยรายชื่อนี้ระบุประมาณ 90% ของปริมาณการผลิตกลิ่นหอมทั่วโลก[16]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 El Hadi, Muna; Zhang, Feng-Jie; Wu, Fei-Fei; Zhou, Chun-Hua; Tao, Jun (2013-07-11). "Advances in fruit aroma volatile research". Molecules. 18 (7): 8200–8229. doi:10.3390/molecules18078200. ISSN 1420-3049. PMC 6270112. PMID 23852166.
  2. Ulrich, Detlef; Kecke, Steffen; Olbricht, Klaus (2018-03-13). "What do we know about the chemistry of strawberry aroma?". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 66 (13): 3291–3301. doi:10.1021/acs.jafc.8b01115. ISSN 0021-8561. PMID 29533612.
  3. Rothe, M; Specht, M (1976). "[Notes about molecular weights of aroma compounds]". Nahrung. 20 (3): 281–6. doi:10.1002/food.19760200308. PMID 958345. สืบค้นเมื่อ 29 September 2020.
  4. Fahlbusch, Karl-Georg; Hammerschmidt, Franz-Josef; Panten, Johannes; Pickenhagen, Wilhelm; Schatkowski, Dietmar; Bauer, Kurt; Garbe, Dorothea; Surburg, Horst, "Flavors and fragrances", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a11_141
  5. 5.0 5.1 Haugeneder, Annika; Trinkl, Johanna; Härtl, Katja; Hoffmann, Thomas; Allwood, James William; Schwab, Wilfried (2018-10-26). "Answering biological questions by analysis of the strawberry metabolome". Metabolomics. 14 (11): 145. doi:10.1007/s11306-018-1441-x. ISSN 1573-3882. PMC 6394451. PMID 30830391.
  6. Ilc, Tina; Werck-Reichhart, Danièle; Navrot, Nicolas (2016-09-30). "Meta-analysis of the core aroma components of grape and wine aroma". Frontiers in Plant Science. 7: 1472. doi:10.3389/fpls.2016.01472. ISSN 1664-462X. PMC 5042961. PMID 27746799.
  7. Gane, S; Georganakis, D; Maniati, K; Vamvakias, M; Ragoussis, N; Skoulakis, EMC; Turin, L (2013). "Molecular-vibration-sensing component in human olfaction". PLOS ONE. 8 (1): e55780. Bibcode:2013PLoSO...855780G. doi:10.1371/journal.pone.0055780. PMC 3555824. PMID 23372854.
  8. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ metallic
  9. Brattoli, M; Cisternino, E; Dambruoso, PR; de Gennaro, G; Giungato, P; Mazzone, A; Palmisani, J; Tutino, M (5 December 2013). "Gas chromatography analysis with olfactometric detection (GC-O) as a useful methodology for chemical characterization of odorous compounds". Sensors (Basel, Switzerland). 13 (12): 16759–800. Bibcode:2013Senso..1316759B. doi:10.3390/s131216759. PMC 3892869. PMID 24316571.
  10. Zug, Kathryn A.; Warshaw, Erin M.; Fowler, Joseph F.; Maibach, Howard I.; Belsito, Donald L.; Pratt, Melanie D.; Sasseville, Denis; Storrs, Frances J.; Taylor, James S.; Mathias, C. G. Toby; Deleo, Vincent A.; Rietschel, Robert L.; Marks, James (2009). "Patch-test results of the North American Contact Dermatitis Group 2005-2006". Dermatitis: Contact, Atopic, Occupational, Drug. 20 (3): 149–160. ISSN 2162-5220. PMID 19470301.
  11. Anne Steinemann, "Fragranced consumer products: exposures and effects from emissions", Air Quality, Atmosphere & Health, December 2016, Volume 9, Issue 8, pp 861–866.
  12. Anne C. Steinemann et al., "Fragranced Consumer Products: Chemicals Emitted, Ingredients Unlisted", Environmental Impact Assessment Review, Vol. 31, Issue 3, April 2011, pp. 328-333.
  13. 13.0 13.1 Fragrances in Cosmetics
  14. Randall Fitzgerald (2006). The Hundred Year Lie. Dutton, 2006. p. 23. ISBN 978-0-525-94951-0.
  15. Patti Neighmond (2 October 2017). "'Hypoallergenic' And 'Fragrance-Free' Moisturizer Claims Are Often False". NPR.
  16. "IFRA Survey: Transparency List". IFRA. สืบค้นเมื่อ December 3, 2014.