เพลงชาติลาว

เพงซาดลาว

คำแปล: เพลงชาติลาว
ເພງຊາດລາວ
โน้ตเพลงชาติลาว
เนื้อร้อง	มหาพูมี จิดตะพง (เนื้อร้องเดิม) สีซะนะ สีสาน (เนื้อร้องปัจจุบัน)
ทำนอง	ดร.ทองดี สุนทอนวิจิด, พ.ศ. 2484
รับไปใช้	พ.ศ. 2490 (เนื้อร้องเดิม) พ.ศ. 2518 (เนื้อร้องเพลงชาติลาว ดุริยางค์ซิมโฟนีเวียงจันทน์ พ.ศ. 2536 ปัจจุบัน)
ตัวอย่างเสียง
เพลงชาติลาว (บรรเลง) ไฟล์ ช่วยเหลือ

เพลงชาติลาว หรือ เพงซาดลาวในภาษาลาว (ลาว): ເພງຊາດລາວ, อักขรวิธีแบบเก่าใช้ ເພຼງຊາຕລາວ "เพลงซาตลาว") เป็นชื่อเพลงชาติของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวในปัจจุบัน

ประวัติ

เพลงชาติลาวได้ประพันธ์ขึ้นครั้งแรกในชื่อเพลง "ลาวรักชาติ" (ลาว: ລາວຮັກຊາຕ "ลาวฮักซาต", ฝรั่งเศส: Le Patriote Lao) เมื่อปี พ.ศ. 2484 อันเป็นช่วงเวลาที่ประเทศลาวซึ่งอยู่ภายใต้การอารักขาของฝรั่งเศสในเวลานั้น กำลังมีการตื่นตัวในจิตสำนึกชาตินิยมมากขึ้น โดยฝรั่งเศสเป็นผู้ให้การส่งเสริม เพื่อต่อต้านแนวคิดมหาอาณาจักรไทย (ภาษาลาวเรียกว่า "ລັດທິໄທໃຫຍ່") ของรัฐบาลไทยสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม คำร้องประพันธ์โดย มหาพูมี จิดตะพง (ลาว: ມະຫາພູມີ ຈິດຕະພົງ) ทำนองเรียบเรียงโดย ดร.ทองดี สุนทอนวิจิด (ลาว: ທອງດີ ສຸນທອນວິຈິດ เดิมสะกด ທອງດີ ສຸນທອຣວິຈິຕຣ໌: พ.ศ. 2448 - 2511) ในชั้นแรกเริ่ม มหาพูมี จิดตะพง ซึ่งขณะนั้นรับราชการเป็นเลขานุการสภาผู้แทนราษฎรลาว ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลลาวอิสระให้ประพันธ์ทั้งบทร้องและทำนองของเพลงชาติลาว แต่เนื่องจากมหาพูมีขาดความรู้ในด้านดนตรี จึงประพันธ์เพียงบทร้องของเพลงชาติ แล้วส่งต่อให้ ดร.ทองดี สุนทอนวิจิด รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมของคณะรัฐบาลลาวอิสระ ประพันธ์ทำนองเพลงให้เข้ากับบทร้องดังกล่าว แล้วมอบหมายให้ท้าวจู เป็นผู้ขับร้องในการบันทึกเสียงเพลงชาติลาวครั้งแรก โดยมีวงมโหรีราชสำนักล้านช้างหลวงพระบางเป็นผู้บรรเลงเพลงในการบันทึกเสียงครั้งนั้น

บทร้องดั้งเดิมของเพลง "ลาวรักชาติ" (ลาว: ລາວຮັກຊາຕ, ฝรั่งเศส: Le Patriote Lao) ตีพิมพ์ในหนังสือ Hymnes & pavillons dʼIndochine โดยรัฐบาลอินโดจีนฝรั่งเศส เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2484

บทร้องของเพลง "ลาวรักชาติ" ที่มหาพูมีได้ประพันธ์ไว้แต่เดิมมีอยู่ 2 บท โดยบทแรกมีเนื้อหาสรรเสริญความสามัคคีของชาวลาว ยกย่องพระเจ้ามหาชีวิตและพุทธศาสนาให้เป็นศูนย์รวมใจของชาติลาว แสดงความมุ่งมั่นของชาวลาวในการปกป้องเอกราชของชาติลาวไว้ และบทที่ 2 มีเนื้อหายกย่องประเทศฝรั่งเศสซึ่งได้อุปถัมภ์ค้ำชูชาติลาวให้ก้าวหน้าทัดเทียมนานาประเทศ และชักชวนให้ชาวลาวร่วมกันสร้างชาติลาวให้เจริญรุ่งเรือง ปรากฏหลักฐานการตีพิมพ์ในหนังสือ Hymnes & pavillons dʼIndochine ซึ่งจัดทำโดยรัฐบาลอินโดจีนฝรั่งเศส (ภายใต้การปกครองของรัฐบาลฝรั่งเศสเขตวีชี) ตีพิมพ์ที Les Presses de Imprimerie d’Extrême Orient (IDEO) ณ เมืองฮานอย อินโดจีนฝรั่งเศส เมื่อเดือนธันวาคม ค.ศ. 1941 (พ.ศ. 2484) ต่อมาได้ใช้เป็นเพลงชาติของพระราชอาณาจักรลาวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2492 โดยตัดเนื้อร้องในบทที่ 2 ซึ่งมีเนื้อหาเชิดชูฝรั่งเศสออกไป

ในปี พ.ศ. 2518 พรรคประชาชนปฏิวัติลาวได้รับชัยชนะในสงครามกลางเมืองลาว สามารถล้มล้างรัฐบาลระบอบกษัตริย์และเข้ากุมอำนาจรัฐได้สำเร็จ เนื้อร้องของเพลงชาติลาวสมัยราชอาณาจักรที่ประพันธ์โดยมหาพูมี จึงถูกยกเลิก และได้มีการเปลี่ยนเนื้อเพลงเป็นฉบับที่แต่งโดยสีซะนะ สีสาน (ลาว: ສີຊະນະ ສີສານ) ซึ่งมีเนื้อหายกย่องเอกราชของชาติลาว ยกย่องความสามัคคีและความเสมอภาคของประชาชนลาวทุกชนเผ่า ต่อต้านลัทธิจักรวรรดินิยมต่างประเทศและบรรดาคนขายชาติ และประกาศเจตจำนงในการสร้างชาติลาวให้เจริญรุ่งเรือง โดยประกาศใช้อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2518 ซึ่งเป็นวันสถาปนาสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เนื้อเพลงชาติฉบับดังกล่าวได้ใช้มาจนถึงปี พ.ศ. 2531 รัฐบาลลาวจึงได้รับรองเพลงชาติซึ่งได้มีการเปลี่ยนแปลงเนื้อเพลงบ้างเล็กน้อยมาเป็นเนื้อร้องฉบับปัจจุบัน ตามที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ฉบับลงวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2564

เนื้อร้อง

เพลง "ลาวรักชาติ" (บทร้องดั้งเดิม)

• ทำนอง: ทองดี สุนทอนวิจิด
• คำร้อง: มหาพูมี จิดตะพง

เมื่อประพันธ์ขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2484 (ค.ศ. 1941) เพลงนี้ได้ใช้เป็นเพลงชาติของพระราชอาณาจักรหลวงพระบาง (ในขณะนั้นฝรั่งเศสได้จัดการปกครองลาวเป็น 3 ส่วน คือ หลวงพระบาง เป็นราชอาณาจักรในอารักขา เวียงจันทน์และจำปาศักดิ์ ฝรั่งเศสจัดการปกครองโดยตรง แต่ยังคงรับรองฐานะทางนิตินัยของเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์) ต่อมาได้ใช้เป็นเพลงชาติของพระราชอาณาจักรลาวภายใต้สหภาพอินโดจีนของฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2490 (ค.ศ. 1947)

กรณีใช้บรรเลงเป็นเพลงเคารพ ใช้เฉพาะดนตรีตามบทร้องสองวรรคแรกและสองวรรคสุดท้าย

อักษรลาว	ถอดอักษร	คำแปล
ຊາຕລາວຕັ້ງແຕ່ເດີມມາ ຂື້ນຊື່ລືຊາຢູ່ໃນອາຊີ ຊາວລາວຜູກພັນໄມຕຼີ ຮ່ວມສາມັຄຄີຮັກຫໍ່ໂຮມກັນ ຮັກຊາຕຮັກປຼະເທສເຮົາ ຮັກເຈົ້າປົກເກສເກສາ ໂຮມຮັກຮ່ວມສາສນາ ແຕ່ບູຮານມາຮັກສາດິນແດນ ບໍ່ໃຫ້ຊາຕໃດມາລວນ ຣາວີຣົບກວນຍາດແຍ່ງຊີງເອົາ ໃຜຂືນເຂົ້າມາລູ່ວຸ່ນວາຽ ສູ້ຈົນຕົວຕາຽຕ້ານທານສັຕຼູ ຊ່ວຍເຊີດຊູເລືອດເນື້ອເຊື້ອເຜົ່າ ຟື້ນຟູກູ້ເອົາບັນເທົາທຸກຂ໌ກັນ ຝຼັ່ງຊ່ວຽບັນເທົາທຸກຂ໌ ປຼຸກເຮົາໃຫ້ລຸກຫາທາງໃຫ້ເດິນ ພວກເຮົາຕ້ອງຮີບດຳເນິນ ເຂົ້າແຖວກ້າວເດິນດ້ວຽກັນທັນໃດ ລຸກ ໆ ລາວເຮົາຮີບລຸກ ພົ້ນທຸກຂ໌ຍ້ອນເຮົາຟື້ນຟູ ຝຼັ່ງຜູ້ເພິ່ນເປັນຄຼູ ຍິນດີລ້ຽງດູອຸ້ມຊູເອົາເຮົາ ເດິນ ໆ ພວກເຮົາຮີບເດິນ ຫາຄວາມເຈຼີນກ້າວໜ້າທັນເຂົາ ຮີບຕັ້ງເຕົ້າໂຮມແຮງຢ່າຊ້າ ພຼ້ອມໃຈກັນມາທຳທ່າຫ້າວຫັນ ເປັນດ້ວຍກັນຕ້ອງຕາຍດ້ວຍກັນ ເຜິ່ອແຜ່ແບ່ງປັນແກ່ກັນໄປມາ	ซาตลาวตั้งแต่เดิมมา ขึ้นซื่อลืซาอยู่ในอาซี ซาวลาวผูกพันไมตรี ฮ่วมสามัคคีฮักห่อโฮมกัน ฮักซาตฮักปะเทสเฮา ฮักเจ้าปกเกสเกสา โฮมฮักฮ่วมสาสนา แต่บูฮานมาฮักสาดินแดน บ่อให้ซาตใดมาลวน ราวีรบกวนยาดแย่งซีงเอา ใผขืนเข้ามาลู่วุ่นวาย สู้จนตัวตายต้านทานสัตรู ซ่วยเซิดซูเลือดเนื้อเซื้อเผ่า ฟื้นฟูกู้เอาบันเทาทุกข์กัน ฝะลั่งซ่วยบันเทาทุกข์ ปลุกเฮาให้ลุกหาทางให้เดิน พวกเฮาต้องฮีบดำเนิน เข้าแถวก้าวเดินด้วยกันทันใด ลุกๆ ลาวเฮาฮีบลุก พ้นทุกข์ย้อนเฮาฟื้นฟู ฝะลั่งผู้เพิ่นเป็นครู ยินดีเลี้ยงดูอุ้มซูเอาเฮา เดินๆ พวกเฮาฮีบเดิน หาความจะเรินก้าวหน้าทันเขา ฮีบตั้งเต้าโฮมแฮงอย่าซ้า พร้อมใจกันมาทำท่าห้าวหัน เป็นด้วยกันต้องตายด้วยกัน เผื่อแผ่แบ่งปันแก่กันไปมา	ชาติลาวตั้งแต่เดิมมา ขึ้นชื่อลือชาอยู่ในเอเชีย ชาวลาวผูกพันไมตรี ร่วมสามัคคีเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว รักชาติรักประเทศเรา รักเจ้าปกเกศเกศา รวมรักร่วมศาสนา แต่โบราณมารักษาดินแดน อย่าให้ชาติใดมารวน ราวีรบกวนหวังแย่งชิงเอา ใครขืนเข้ามายุ่งวุ่นวาย สู้จนตัวตายต้านทานศัตรู ช่วยเชิดชูเลือดเนื้อเชื้อเผ่า ฟื้นฟูกู้เอาบรรเทาทุกข์กัน ฝรั่งเศสช่วยบรรเทาทุกข์ ปลุกเราให้ลุกหาทางให้เดิน พวกเราต้องรีบดำเนิน เข้าแถวก้าวเดินด้วยกันทันใด ลุกๆ ลาวเรารีบลุก พ้นทุกข์เพราะเราฟื้นฟู ฝรั่งเศสเขานั้นเป็นครู ยินดีเลี้ยงดูอุ้มชูเอาเรา เดินๆ พวกเรารีบเดิน หาความเจริญก้าวหน้าทันเขา รีบตั้งหลักรวมแรงอย่าช้า พร้อมใจกันมาทำท่าห้าวหาญ เป็นด้วยกันต้องตายด้วยกัน เผื่อแผ่แบ่งปันแก่กันไปมา

เพลงชาติพระราชอาณาจักรลาว (พ.ศ. 2496-2518)

• ทำนอง: ทองดี สุนทอนวิจิด
• คำร้อง: มหาพูมี จิดตะพง

บทร้องในที่นี้ใช้เป็นเพลงชาติของพระราชอาณาจักรลาวในช่วงที่ได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสอย่างสมบูรณ์ กรณีใช้บรรเลงเป็นเพลงเคารพ ใช้เฉพาะดนตรีตามบทร้องสองวรรคแรกและสองวรรคสุดท้าย

อักษรลาว	ถอดอักษร	คำแปล
ຊາຕລາວຕັ້ງແຕ່ເດີມມາ ຂື້ນຊື່ລືຊາຢູ່ໃນອາຊີ ຊາວລາວຜູກພັນໄມຕຣີ ຮ່ວມສາມັຄຄີຮັກຫໍ່ໂຮມກັນ ຮັກຊາຕຮັກປະເທສເຮົາ ຮັກເຈົ້າປົກເກສເກສາ ໂຮມຮັກຮ່ວມສາສນາ ແຕ່ບູຮານມາຮັກສາດິນແດນ ບໍ່ໃຫ້ຊາຕໃດມາລວນ ຮາວີຣົບກວນຍາດແຍ່ງຊີງເອົາ ໃຜຂືນເຂົ້າມາລູ່ວຸ່ນວາຍ ສູ້ຈົນຕົວຕາຍຕ້ານທານສັຕຣູ ຊ່ວຍເຊີດຊູເລືອດເນື້ອເຊື້ອເຜົ່າ ຟື້ນຟູກູ້ເອົາບັຣເທົາທຸກຂ໌ກັນ	ซาตลาวตั้งแต่เดิมมา ขึ้นซื่อลืซาอยู่ในอาซี ซาวลาวผูกพันไมตรี ฮ่วมสามัคคีฮักห่อโฮมกัน ฮักซาตฮักปะเทสเฮา ฮักเจ้าปกเกสเกสา โฮมฮักฮ่วมสาสนา แต่บูฮานมาฮักสาดินแดน บ่อให้ซาตใดมาลวน ฮาวีรบกวนยาดแย่งซีงเอา ใผขืนเข้ามาลู่วุ่นวาย สู้จนตัวตายต้านทานสัตรู ซ่วยเซิดซูเลือดเนื้อเซื้อเผ่า ฟื้นฟูกู้เอาบัรเทาทุกข์กัน	ชาติลาวตั้งแต่เดิมมา ขึ้นชื่อลือชาอยู่ในเอเชีย ชาวลาวผูกพันไมตรี ร่วมสามัคคีเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว รักชาติรักประเทศเรา รักเจ้าปกเกศเกศา รวมรักร่วมศาสนา แต่โบราณมารักษาดินแดน อย่าให้ชาติใดมาตีรวน ราวีรบกวนหวังแย่งครอบครอง ใครขืนเข้ามายุ่งวุ่นวาย สู้จนตัวตายต้านทานศัตรู ช่วยเชิดชูเลือดเนื้อเชื้อเผ่า ฟื้นฟูกู้เอาบรรเทาทุกข์กัน

เพลงชาติสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (2518 - ปัจจุบัน)

• ทำนอง: ทองดี สุนทอนวิจิด
• คำร้อง: สีซะนะ สีสาน

อักษรลาว	ถอดอักษร	คำแปล
ຊາດລາວຕັ້ງແຕ່ໃດມາ ລາວທຸກທົ່ວຫນ້າເຊີດຊູສຸດໃຈ ຮ່ວມແຮງຮ່ວມຈິດຮ່ວມໃຈ ສາມັກຄີກັນເປັນກຳລັງດຽວ ເດັດດ່ຽວພ້ອມກັນກ້າວຫນ້າ ບູຊາຊູກຽດຂອງລາວ ສົ່ງເສີມໃຊ້ສິດເປັນເຈົ້າ ລາວທຸກຊົນເຜົ່າສະເໝີພາບກັນ ບໍ່ໃຫ້ພວກຈັກກະພັດ ແລະພວກຂາຍຊາດເຂົ້າມາລົບກວນ ລາວທັງມວນຊູເອກະລາດ ອິດສະລະພາບຂອງຊາດລາວໄວ້ ຕັດສິນໃຈສູ້ຊິງເອົາໄຊ ພາຊາດກ້າວໄປສູ່ຄວາມວັດທະນາ	ซาดลาวตั้งแต่ใดมา ลาวทุกทั่วหน้าเซิดซูสุดใจ ฮ่วมแฮงฮ่วมจิดฮ่วมใจ สามักคีกันเป็นกำลังเดียว เด็ดเดี่ยวพ้อมกันก้าวหน้า บูซาซูเกียดของลาว สงเสีมใซ้สิดเป็นเจ้า ลาวทุกซนเผ่าสะเหมอพาบกัน บ่อให้พวกจักกะพัด และพวกขายซาดเข้ามาลบกวน ลาวทังมวนซูเอกะลาด อิดสะละพาบของซาดลาวไว้ ตัดสินใจสู้ซิงเอาไซ พาซาดก้าวไปสู่ความวัดทะนา	ชาติลาวตั้งแต่ใดมา ลาวทุกทั่วหน้าเชิดชูสุดใจ ร่วมแรงร่วมจิตร่วมใจ สามัคคีกันเป็นกำลังเดียว เด็ดเดี่ยวพร้อมกันก้าวหน้า บูชาชูเกียรติของลาว ส่งเสริมใช้สิทธิ์เป็นเจ้า ลาวทุกชนเผ่าเสมอภาคกัน อย่าให้พวกจักรพรรดิ และพวกขายชาติเข้ามารบกวน ลาวทั้งมวลชูเอกราช อิสรภาพของชาติลาวไว้ ตัดสินใจสู้ชิงเอาชัย พาชาติก้าวไปสู่ความวัฒนา

แหล่งข้อมูลอื่น

แหล่งรวบรวมข้อมูลและไฟล์เสียง

• เพลงชาติลาวสมัยราชอาณาจักร
• เพลงชาติลาว จากเว็บไซต์สำนักข่าวสารประเทศลาว (ขปล.) เก็บถาวร 2012-04-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เนื้อเพลงชาติลาวและไฟล์เสียง (midi) ที่ nationalanthems.info

วีดิทัศน์