พรรคเสรีธรรม (พ.ศ. 2535)

พรรคเสรีธรรม
ผู้ก่อตั้ง	ดร. อาทิตย์ อุไรรัตน์
หัวหน้า	ประจวบ ไชยสาส์น
เลขาธิการ	เอกภาพ พลซื่อ
ก่อตั้ง	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535
ถูกยุบ	6 กันยายน พ.ศ. 2544
แยกจาก	พรรคสามัคคีธรรม
ยุบรวมกับ	พรรคไทยรักไทย
ที่ทำการ	เลขที่ 113/1617 ถนนเทอดดำริ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
สี
เว็บไซต์
พรรคเสรีธรรม
การเมืองไทย รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

พรรคเสรีธรรม (อังกฤษ: Liberal Democratic Party) เป็นพรรคการเมืองของประเทศไทยในอดีต เดิมชื่อ พรรคประชาชนไทย จดทะเบียนเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ 113/1617 ถนนเทอดดำริ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 ที่ประชุมใหญ่ของพรรคมีมติเอกฉันท์ให้รวมเข้ากับพรรคไทยรักไทย เมื่อปี พ.ศ. 2546 มีความพยายามก่อตั้งพรรคเสรีธรรมขึ้นมาใหม่ แต่ก็ถูกยุบไปเนื่องจากไม่เป็นไปตามเงื่อนไข

ประวัติ

พรรคประชาชนไทย (อังกฤษ: The Pracharchon Thai Party, ชื่อย่อ: พ.ป.ท.) พรรคการเมืองของไทยในอดีตที่จดทะเบียนจัดตั้งตาม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 เป็นลำดับที่ ๓๓/๒๕๓๕ เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 โดยมี ดร. อาทิตย์ อุไรรัตน์ อดีต ประธานสภาผู้แทนราษฎร และอดีตรองหัวหน้า พรรคสามัคคีธรรม เป็นหัวหน้าพรรคและนาย ปรีดี หิรัญพฤกษ์ เป็นเลขาธิการพรรค

ในการประชุมวิสามัญใหญ่ของพรรคประชาชนไทยครั้งที่ ๑/๒๕๓๕ ที่ประชุมได้มีมติให้เปลี่ยนแปลงชื่อพรรคเป็น พรรคเสรีธรรม พร้อมกับเปลี่ยนแปลงข้อบังคับพรรค ภาพเครื่องหมายพรรค และที่ตั้งสำนักงานใหญ่ของพรรค พรรคเสรีธรรม จัดตั้งขึ้นในช่วงหลังเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ พ.ศ. 2535 โดยการนำของนายพินิจ จารุสมบัติ และ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ และได้ร่วมจัดตั้งรัฐบาลผสมในหลายรัฐบาล มีรัฐมนตรีจากพรรคเสรีธรรมหลายคน อาทิ นายพินิจ จารุสมบัติ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ นายรักเกียรติ สุขธนะ

พรรคเสรีธรรม ส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งแรก ในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2535/2 ได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรจำนวน 8 คน และเข้าร่วมรัฐบาลกับพรรคประชาธิปัตย์ โดยมีรัฐมนตรีจากพรรคฯ 2 คน คือ ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ รมว.สาธารณสุข และนายพินิจ จารุสมบัติ รมช.คมนาคม

ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ ได้ลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคและสมาชิกพรรค จึงได้มีการเลือกตั้งหัวหน้าพรรคคนใหม่ ปรากฏว่านายพินิจ จารุสมบัติ ได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคแทน และการนำของนายพินิจ ในการเลือกตั้ง พ.ศ. 2539 ได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร 4 คน

ก่อนการเลือกตั้ง พ.ศ. 2544 พรรคเสรีธรรมได้แต่งตั้งให้นายประจวบ ไชยสาส์น มาเป็นหัวหน้าพรรค โดยมุ่งหาเสียงด้วยนโยบาย "นายกรัฐมนตรีของคนอีสาน" แต่การเลือกตั้งในครั้งนี้ ได้รับที่นั่งในสภาจำนวน 14 ที่นั่ง แต่ไม่ได้ที่นั่งในระบบบัญชีรายชื่อแม้แต่ที่นั่งเดียว ซึ่งรวมถึงแกนนำคนสำคัญของพรรคด้วย

6 กันยายน พ.ศ. 2544 พรรคเสรีธรรมประกาศยุบรวมเข้ากับพรรคไทยรักไทย ทำให้พรรคไทยรักไทยมี ส.ส. รวม 262 เกินกึ่งหนึ่งของจำนวน ส.ส.ทั้งสภา เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของประเทศไทย

ตราสัญลักษณ์ของพรรค

พรรคเสรีธรรม ใช้ภาพเครื่องหมายพรรคเป็นภาพลักษณะวงกลม 2 วง ซ้อนกัน มีรูปช้างเผือกประดับอยู่ภายในวงกลม โดยมีความหมายดังนี้:

• พื้นสีน้ำเงิน หมายถึง เสถียรภาพและความมั่นคงของสังคมและประเทศชาติ
• พื้นสีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์ และสันติธรรม
• พื้นสีแดง หมายถึง ดวงอาทิตย์ พลังสร้างชีวิตและความเจริญรุ่งเรือง
• ช้างเผือกสีขาว หมายถึง สัญลักษณ์แห่งความดีงามอันประเสริฐ
• ช่อมะกอก 4 ใบ หมายถึง ปฏิญญา 4 ประการ ของพรรคเสรีธรรม ซึ่งเป็นปรัชญาขั้นมูลฐานของพรรคเสรีธรรม อันเสมือนเข็มทิศชี้นำการดำเนินงานทางการเมืองเศรษฐกิจและสังคม ดังนี้
  • เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นประมุขและมิ่งขวัญของชาติและปวงชนชาวไทย
  • ยึดถือการปกครองในระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขส่งเสริมการกระจายอำนาจโดยวิธีการเลือกตั้ง
  • ดำเนินนโยบายเศรษฐกิจเสรีนิยมคุ้มครองเกษตรกรและผู้ด้อยโอกาสทางสังคมส่งเสริมระบบสหกรณ์ เพื่อสร้างสรรค์สังคมให้เป็นธรรม
  • ยึดมั่นแนวทาง "สันติธรรม" อันหมายถึง วิถีทางแห่งสันติวิธีกับหลักเหตุผลบนพื้นฐานแห่งความชอบธรรมเป็นหลักในการปกครอง การบริหารและการสร้างสรรค์ชาติ

เมื่อรวมกันแล้วมีความหมายว่า สัญลักษณ์อันดีงาม โดยมีความบริสุทธิ์และสันติธรรม เป็นเข็มทิศชี้นำประเทศชาติไปสู่ความมั่นคง เจริญรุ่งเรืองทางด้านเศรษฐกิจการเมืองและสังคม

รายนามผู้บริหารพรรค

หัวหน้าพรรค

ลำดับ	รูป	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	ตำแหน่งสำคัญ
1		อาทิตย์ อุไรรัตน์ (9 พฤษภาคม พ.ศ. 2481 - )	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2535	8 ตุลาคม พ.ศ. 2539	• อดีตประธานสภาผู้แทนราษฎร • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
2		สุเมธ พรมพันห่าว (12 ตุลาคม พ.ศ. 2482 - 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2553)	8 ตุลาคม พ.ศ. 2539 (รักษาการ)	29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539	• อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดหนองคาย
3		พินิจ จารุสมบัติ (13 ตุลาคม พ.ศ. 2494 - )	29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539	15 กันยายน พ.ศ. 2543	• อดีตรองนายกรัฐมนตรี • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม
4		ประจวบ ไชยสาส์น (20 สิงหาคม พ.ศ. 2487 - 1 เมษายน พ.ศ. 2563)	15 กันยายน พ.ศ. 2543	6 กันยายน พ.ศ. 2544	• อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม • อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ • อดีตรัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย

เลขาธิการพรรค

1. ปรีดี หิรัญพฤกษ์ (พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2537)
2. สุเมธ พรมพันห่าว (พ.ศ. 2537 - พ.ศ. 2538)
3. พินิจ จารุสมบัติ (พ.ศ. 2538 - พ.ศ. 2539)
4. เอกภาพ พลซื่อ (พ.ศ. 2539 - พ.ศ. 2544)

บทบาททางการเมือง

ฝ่ายบริหาร

พรรคเสรีธรรม ได้เข้าร่วมรัฐบาลของนายชวน หลีกภัย ในปี 2535 โดยมีสมาชิกของพรรคได้รัแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรี จำนวน 1 คน คือ รักเกียรติ สุขธนะ เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข ต่อมามีการปรับคณะรัฐมนตรีในเดือนกันยายน พ.ศ. 2536 เนื่องจากพรรคกิจสังคม ออกจากการเป็นพรรคร่วมรัฐบาล จึงมีการปรับคณะรัฐมนตรีในสัดส่วนของพรรคเสรีธรรม จากเดิม 1 ที่นั่ง เป็น 2 ที่นั่ง โดยปรับนายรักเกียรติ ออกจากตำแหน่งและแต่งตั้ง อาทิตย์ อุไรรัตน์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และ พินิจ จารุสมบัติ เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม แทน

การเลือกตั้ง

ผลการเลือกตั้งทั่วไป

การเลือกตั้ง	จำนวนที่นั่ง	คะแนนเสียงทั้งหมด	สัดส่วนคะแนนเสียง	ที่นั่งเปลี่ยน	สถานภาพพรรค	ผู้นำเลือกตั้ง
ก.ย. 2535	8 / 360			8	ฝ่ายค้าน (2535-2536)	อาทิตย์ อุไรรัตน์
					ร่วมรัฐบาล (2536-2538)
2538	11 / 391			3	ฝ่ายค้าน
2539	4 / 393			7	ร่วมรัฐบาล	พินิจ จารุสมบัติ
2544	14 / 500	821,736	2.82%	10		ประจวบ ไชยสาส์น

การยุบพรรค

ที่ประชุมใหญ่วิสามัญพรรคเสรีธรรม ครั้งที่ 1/2544 เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 มีมติเป็นเอกฉันท์ให้ยุบพรรคเสรีธรรม เข้าไปรวมกับพรรคไทยรักไทย โดยศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัย ให้ยุบรวมพรรคเสรีธรรม เพื่อรวมเข้ากับพรรคไทยรักไทยที่เป็นพรรคการเมืองหลัก เมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2544 อันเป็นการสิ้นสุดการดำเนินงานของพรรคเสรีธรรม

ความพยายามตั้งพรรคใหม่

ในปี พ.ศ. 2546 ได้มีการจัดตั้งพรรคเสรีธรรมขึ้นอีกครั้ง โดยมี พลเอก สุนทร หงษ์พร้อมญาติ เป็นหัวหน้าพรรค แต่ต้องยุบไปเนื่องจากมีสมาชิกพรรคไม่ครบ 5,000 คน และมีสาขาพรรคไม่ครบทั้ง 4 ภาค