สังคมศาสตร์

สังคมศาสตร์ (อังกฤษ: social science) เป็นหมวดหมู่สำคัญของสาขาทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับสังคมและความสัมพันธ์ระหว่างปัจเจกภายในสังคม สังคมศาสตร์ประกอบด้วยหลายแขนงในสาขาวิชา สาขาทางสังคมศาสตร์ประกอบด้วย การสื่อสารศึกษา จิตวิทยา นิติศาสตร์ โบราณคดี ประวัติศาสตร์ ภาษาศาสตร์ ภูมิศาสตร์มนุษย์ มานุษยวิทยา รัฐศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ สังคมวิทยา สาธารณสุข และสาขาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง นิยามของสังคมศาสตร์ในบางช่วงเวลาถูกใช้ในการอ้างเฉพาะถึงสาขาทางสังคมวิทยาหรือคำดั้งเดิมคือ "ศาสตร์แห่งสังคม" ซึ่งเริ่มใช้ในศตวรรษที่ 19 สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติมของสาขาย่อยในสังคมศาสตร์ดูเพิ่มที่เติมที่โครงร่างสังคมศาสตร์

นักสังคมศาสตร์เชิงปฏิฐานนิยมใช้ระเบียบวิธีที่ใกล้เคียงกับวิทยาศาสตร์ธรรมชาติเป็นเครื่องมือในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับสังคม และกำหนดนิยามของศาสตร์ภายใต้การรับรู้สมัยใหม่อย่างเคร่งครัด ตรงกันข้ามกับนักสังคมศาสตร์ที่คัดค้านปฏิฐานนิยมอาจใช้การวิพากษ์สังคมหรือตีความเชิงสัญลักษณ์แทนการสร้างทฤษฎีเชิงประจักษ์ที่เป็นเท็จได้และทำให้มีมุมมองของศาสตร์ที่กว้างขึ้น ในการปฏิบัติทางวิชาการสมัยใหม่นักวิจัยมักใช้แนวคิดสรรผสานโดยใช้ระเบียบวิธีหลายวิธี (ตัวอย่างเช่นการมีทั้งการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ) นิยามของ "การวิจัยทางสังคมศาสตร์" ยังได้รับความเป็นเอกเทศจากผู้ที่เกี่ยวข้องเนื่องจากมีความหลากหลายของสาขาวิชาในการแบ่งปันจุดมุ่งหมายและวิธีการในการวิจัย

แขนงวิชา

แขนงวิชาหลักในสาขาสังคมศาสตร์ประกอบด้วย

• การสื่อสารศึกษา ศึกษาการไหลของสารสนเทศผ่านทางสื่อต่าง ๆ
• จิตวิทยา ศึกษาจิตใจและพฤติกรรมของมนุษย์
• นิติศาสตร์ ศึกษาเกี่ยวกับข้อกฎหมาย
• โบราณคดี ศึกษาเรื่องราวในอดีตของมนุษย์ผ่านทางหลักฐานทางโบราณคดี
• ประวัติศาสตร์ ศึกษาพฤติการณ์ของมนุษย์และความเปลี่ยนแปลงของสังคมในประวัติศาสตร์
• ภาษาศาสตร์ ศึกษาเกี่ยวกับภาษาทั้งรูปแบบ ที่มา และพัฒนาการของภาษา
• ภูมิศาสตร์มนุษย์
• มานุษยวิทยา การศึกษาเรื่องราวของมนุษย์ในทุกแง่มุม
• รัฐศาสตร์ ศึกษาการปกครองในระดับกลุ่มและในระดับประเทศ
• เศรษฐศาสตร์ ศึกษาการผลิตและการจัดสรรทรัพยากรและความมั่งคั่งในสังคม
• สังคมวิทยา วิเคราะห์สังคมมนุษย์และความสัมพันธ์ของมนุษย์ในสังคม

สังคมศาสตร์ในประเทศไทย

สถานะของสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ในวงการอุดมศึกษาไทยปัจจุบันค่อนข้างถูกละเลยความสำคัญ สาขาวิชาทางด้านสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ในสถาบันอุดมศึกษาบางแห่งถูกลดสถานะลง หรือได้รับความสนใจจากนิสิตนักศึกษาน้อยลง เนื่องจากเป็นแขนงวิชาที่ถูกมองว่าไม่ตอบสนองโดยตรงต่อต่อความต้องการของตลาดแรงงานและภาคธุรกิจ และการนโยบายการพัฒนาประเทศที่มุ่งเน้นแต่ความสำคัญของสาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ดูเพิ่ม

ทั่วไป

• สังคม
• วัฒนธรรม
• มนุษยศาสตร์

ระเบียบวิธี

• ระเบียบวิธีแบบวิทยาศาสตร์
• สหสัมพันธ์

ขอบเขต

• รัฐศาสตร์
• วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ
• พฤติกรรมศาสตร์

รายการ

• ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
• รายการสาขาวิชา

บุคคล

• แอริสตอเติล
• เพลโต
• ขงจื๊อ
• ออกัสตินแห่งฮิปโป
• นิกโกเลาะ มาเกียเวลลี
• เอมีล ดูร์กายม์
• มักซ์ เวเบอร์
• คาร์ล มากซ์
• ฟรีดริช เอ็งเงิลส์
• อดัม สมิธ
• จอห์น เมย์นาร์ด เคนส์
• มิลตัน ฟรีดแมน
• ซิกมุนด์ ฟรอยด์
• ฌ็อง ปียาแฌ
• โนม ชอมสกี
• โทมัส ฮอบส์
• ฌ็อง-ฌัก รูโซ
• มงแต็สกีเยอ
• จอห์น ล็อก
• เดวิด ฮูม

อื่น ๆ

• พฤติกรรม
• พฤติกรรมวิทยาและชาติพันธุ์วิทยา
• ทฤษฎีเกม

แหล่งข้อมูลอื่น

• Institute for Comparative Research in Human and Social Sciences (ICR) (ญี่ปุ่น)
• Centre for Social Work Research
• Family Therapy and Systemic Research Centre เก็บถาวร 2011-07-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• International Conference on Social Sciences
• International Social Science Council
• Introduction to Hutchinson et al., There's No Such Thing as a Social Science
• Intute: Social Sciences (UK) เก็บถาวร 2010-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Social Science Research Society เก็บถาวร 2011-07-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Social Science Virtual Library
• Social Science Virtual Library: Canaktanweb (Turkish) เก็บถาวร 2010-12-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Social Sciences And Humanities เก็บถาวร 2009-08-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• UC Berkeley Experimental Social Science Laboratory
• The Dialectic of Social Science by Paul A. Baran
• American Academy Commission on the Humanities and Social Sciences เก็บถาวร 2017-05-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Social Phenomena เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน by Teng Wang