สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล

Research Institute for Languages and Cultures of Asia, Mahidol University
สถาบันหลัก	มหาวิทยาลัยมหิดล
ผู้สถาปนา	คุณหญิงสุริยา รัตนกุล
สถาปนา	29 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 (2524-07-29)
ผู้อำนวยการ	นันทิยา ดวงภุมเมศ
ชื่อเดิม	สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท
ที่อยู่	999 ถนนพุทธมณฑล สาย 4 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 73170
เว็บไซต์	www.lc.mahidol.ac.th

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นหน่วยงานที่มีฐานะเทียบเท่าคณะหนึ่งในมหาวิทยาลัยมหิดล ปัจจุบันจัดการเรียนการสอนในระดับปริญญาดุษฎีบัณฑิตและมหาบัณฑิต รวมจำนวน 7 หลักสูตร และจัดการวิจัย บริการวิชาการ ทำนุบำรุงและพัฒนาด้านภาษา วัฒนธรรมและกลุ่มชาติพันธุ์

ประวัติ

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล เริ่มดำเนินงานในปี พ.ศ. 2517 มีฐานะเป็น "โครงการศูนย์ศึกษาวิจัยภาษาและวัฒนธรรมอาเชียอาคเนย์" ทั้งนี้เนื่องมาจากการที่มหาวิทยาลัยมหิดลได้เล็งเห็นความจำเป็นของการผลิตนักวิชาการที่มีความรู้และความเข้าใจวิธีการทางภาษาศาสตร์ ในอันที่จะนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในการติดต่อสื่อสาร การทำความเข้าใจกับผู้คนที่มีเชื้อสาย เผ่าพันธุ์ ขนบธรรมเนียมประเพณีและการพูดแตกต่างจากคนไทยโดยทั่วไป ไม่ว่าภาษาเหล่านี้จะเป็นภาษากลุ่ม ชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในประเทศ หรือภาษาของผู้คนในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์

โครงการศูนย์ศึกษาวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชียอาคเนย์แห่งนี้มี ศาสตราจารย์ ดร. คุณหญิงสุริยา รัตนกุล เป็นผู้ก่อตั้งและเป็น ผู้อำนวยการคนแรก มีที่ทำการอยู่ที่อาคารอำนวยการคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

ต่อมาในปี พ.ศ. 2524 ได้รับการยกฐานะเป็น "สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท" โดยมีฐานะเทียบเท่าคณะหนึ่งในมหาวิทยาลัยมหิดล และในปี พ.ศ. 2525 ได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ที่มหาวิทยาลัยมหิดล ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม

โดยในระยะแรกมีที่ทำการสถาบันฯ ณ อาคารคณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ต่อมาได้ย้ายที่ทำการไปอยู่ ณ อาคารเรียนรวมบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล จนเมื่อการก่อสร้างอาคารของสถาบันฯ แล้วเสร็จในปลายปี พ.ศ. 2542 จึงได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ ณ อาคารภาษาและวัฒนธรรมสยามบรมราชกุมารี ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ซึ่งนอกจาก อาคารดังกล่าวแล้วสถาบันฯ ยังมีอาคารเรือนไทย (ระเบียบ คุณะเกษม) ซึ่งใช้เป็นสถานที่สำหรับจัดกิจกรรมทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม และกิจกรรมอื่น ๆ ตลอดมา

ทำเนียบผู้อำนวยการ

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล
รายนามผู้อำนวยการสถาบัน	วาระการดำรงตำแหน่ง
1. รองศาสตราจารย์ ดร. คุณหญิงสุริยา รัตนกุล	พ.ศ. 2524 – พ.ศ. 2531
2. รองศาสตราจารย์ นายแพทย์พูนพิศ อมาตยกุล	พ.ศ. 2531 – พ.ศ. 2536
3. ศาสตราจารย์ ดร. คุณหญิงสุริยา รัตนกุล	พ.ศ. 2536 – พ.ศ. 2544
4. ศาสตราจารย์ ดร. สุวิไล เปรมศรีรัตน์	พ.ศ. 2544 – พ.ศ. 2548
5. รองศาสตราจารย์ ดร. โสภนา ศรีจำปา	พ.ศ. 2548 – พ.ศ. 2552
6. ศาสตราจารย์นายแพทย์ประสิทธิ์ วัฒนาภา	พ.ศ. 2552 – พ.ศ. 2553
7. รองศาสตราจารย์ดวงพร คำนูณวัฒน์	พ.ศ. 2553 – 30 กันยายน พ.ศ. 2555
8. รองศาสตราจารย์ ดร. โสภนา ศรีจำปา	1 ตุลาคม พ.ศ. 2555 – 30 กันยายน พ.ศ. 2559
9. รองศาสตราจารย์ ดร. ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2559 – พ.ศ. 2563
10. รองศาสตราจารย์ ดร. มรกต ไมยเออร์	1 ตุลาคม พ.ศ. 2563 – 30 กันยายน พ.ศ. 2567
11. รองศาสตราจารย์ ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ	1 ตุลาคม พ.ศ. 2567 - ปัจจุบัน

ปรัชญา

ภาษาและวัฒนธรรมเป็นหัวใจของการพัฒนาที่ยั่งยืน

หลักสูตรการศึกษา

ระดับปริญญาเอก

เปิดสอนจำนวน 3 หลักสูตร คือ

• หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์
• หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพหุวัฒนธรรมศึกษา (หลักสูตรนานาชาติ)
• หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาและการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม

ระดับปริญญาโท

เปิดสอนจำนวน 4 หลักสูตร ได้แก่

• หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์
• หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาและการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม
• หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศึกษา
• หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพิพิธภัณฑศึกษา

การวิจัยและพัฒนาภาษา วัฒนธรรมและกลุ่มชาติพันธุ์

ข้อมูลที่ https://lc.mahidol.ac.th

การบริการวิชาการและทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม

สถาบันฯ จัดให้มีการบริการวิชาการและทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมต่างๆ อันเกี่ยวของกับภาษา วัฒนธรรมและกลุ่มชาติพันธุ์ เช่น

• สวนศิลาจารึก
• แผนที่ภาษาและวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์
• พิพิธภัณฑ์มานุษยวิทยาวัฒนธรรม
• ศูนย์การแปลและบริการด้านภาษา
• ศูนย์ศึกษาฟื้นฟูภาษาและวัฒนธรรมในภาวะวิกฤต
• ศูนย์ภารตะศึกษา
• ศูนย์ข้อมูลวัฒนธรรมดนตรีไทยและเอเชียอาคเนย์
• ศูนย์บริการวิชาการภาษาและวัฒนธรรมเอเชียเพื่อพัฒนา ณ อาคารเรือนไทย (ระเบียบ คุณะเกษม)
• สำนักงานบริการข้อมูลภาษาและวัฒนธรรมเอเชียอาคเนย์
• ห้องสมุดสถาบันฯ

เกี่ยวกับสถาบันฯ

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดลได้รับการจัดอันดับให้เป็นหน่วยงานที่มีศักยภาพด้านการเรียนการสอนชั้นนำ ในกลุ่มมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ของประเทศไทย

ดูเพิ่ม

• พันแสงรุ้ง สารคดีโทรทัศน์ที่ผลิตโดยศูนย์ศึกษาและพัฒนาสันติวิธี มหาวิทยาลัยมหิดล บริษัทป่าใหญ่ครีเอชั่นจำกัด และ ทีวีไทย