สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

Institute for Population and Social Research, Mahidol University
ชื่ออื่น	วปส. / IPSR
คติพจน์	คุณภาพ คุณธรรม นำสถาบันฯ
สถาบันหลัก	มหาวิทยาลัยมหิดล
สถาปนา	14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514 (2514-11-14)
ผู้อำนวยการ	รองศาสตราจารย์ ดร.เฉลิมพล แจ่มจันทร์
ชื่อเดิม	ศูนย์วิจัยประชากรและสังคม
ที่อยู่	999 ถนนพุทธมณฑล สาย 4 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 73170
เว็บไซต์	www.ipsr.mahidol.ac.th

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม (วปส.) มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นสถาบันชั้นนำที่มีชื่อเสียงในระดับชาติและนานาชาติ ด้านการวิจัยและการศึกษา มุ่งเน้นการวิจัยในรูปแบบสหสาขาวิชาที่บูรณาการทั้งด้านประชากรศาสตร์ สังคมศาสตร์ วิทยาศาสตร์สุขภาพ และสาขาวิชาที่เกี่ยวเนื่องกับประชากร เปิดสอนหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษาทางด้านประชากรศาสตร์และสังคมศาสตร์ ที่รวมถึง การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางประชากร การฉายภาพประชากร อนามัยเจริญพันธุ์ ผู้สูงอายุ และการย้ายถิ่น 

ประวัติ

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ได้ก่อกำเนิดขึ้นในคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2509 ภายใต้ชื่อ “ศูนย์วิจัยประชากรและสังคม” ต่อมา สภามหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อคราวประชุม ครั้งที่ 20/2514 วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2514 ได้เห็นชอบให้จัดตั้ง “สถาบันวิจัยประชากรและสังคม” มีสถานภาพเทียบเท่าคณะในมหาวิทยาลัยมหิดล โดยได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษาประกาศจัดตั้งส่วนราชการในมหาวิทยาลัยมหิดลเพิ่มเติม เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514  โดยในช่วงเริ่มก่อตั้ง มีศาสตราจารย์นายแพทย์จรัส ยามะรัต ดำรงตำแหน่งรักษาการผู้อำนวยการ จนถึงวันที่ 1 พฤษภาคม 2517 ต่อมา ดร.บุญเลิศ เลียวประไพ ได้รับตำแหน่งรักษาการผู้อำนวยการ จนกระทั่งได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้อำนวยการคนแรกของสถาบันฯ เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2518  

ในปี พ.ศ. 2526 สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ได้ย้ายที่ทำการจากคณะสาธารณสุขศาสตร์ มาอยู่ที่อาคารของคณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ณ มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา และในปี พ.ศ. 2554สถาบันฯ ได้มีอาคารที่ทำการหลังแรก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โปรดเกล้าพระราชทานนามอาคารแห่งนี้ว่า “อาคารประชาสังคมอุดมพัฒน์” ซึ่งมีความหมายว่า “อาคารซึ่งมีความเจริญยิ่งในด้านประชากรและสังคม” และเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2554

ทำเนียบผู้อำนวยการ

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
รายนามผู้อำนวยการสถาบัน	วาระการดำรงตำแหน่ง
1. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.บุญเลิศ เลียวประไพ	31 กรกฎาคม พ.ศ. 2518 - 24 มิถุนายน พ.ศ. 2523
2. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.ปราโมทย์ ประสาทกุล	25 มิถุนายน พ.ศ. 2523 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2527 (วาระที่ 1) 25 มิถุนายน พ.ศ. 2527 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2531 (วาระที่ 2)
3. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.อภิชาติ จำรัสฤทธิรงค์	23 สิงหาคม พ.ศ. 2531 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2535 (วาระที่ 1) 23 สิงหาคม พ.ศ. 2535 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2539 (วาระที่ 2)
4. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.เบญจา ยอดดำเนิน-แอ็ตติกจ์	23 สิงหาคม พ.ศ. 2539 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2542 (วาระที่ 1) 23 สิงหาคม พ.ศ. 2542 - 22 สิงหาคม พ.ศ. 2547 (วาระที่ 2)
5. รองศาสตราจารย์ ดร.ชื่นฤทัย กาญจนะจิตรา	23 สิงหาคม พ.ศ. 2547 - 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551
6. รองศาสตราจารย์ ดร.สุรีย์พร พันพึ่ง	21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 - 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555 (วาระที่ 1) 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555 - 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2559 (วาระที่ 2)
7. รองศาสตราจารย์ ดร.รศรินทร์ เกรย์	21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2559 - 20 กุมภาพันธ์ 2563
8. รองศาสตราจารย์ ดร.อารี จำปากลาย	21 กุมภาพันธ์ 2563 – 20 กุมภาพันธ์ 2567
9. รองศาสตราจารย์ ดร.เฉลิมพล แจ่มจันทร์	21 กุมภาพันธ์ 2567 - ปัจจุบัน

แหล่งข้อมูลอื่น

• สถาบันวิจัยประชากรและสังคม เก็บถาวร 2016-10-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• มิเตอร์ประเทศไทย เก็บถาวร 2016-01-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน