ข้ามไปเนื้อหา

พระเจ้านรสิงขะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้านรสิงขะ
နရသိင်္ခ
กษัตริย์แห่งพุกาม
กษัตริย์แห่งพม่า
ครองราชย์ราว กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1171 – ราว พฤษภาคม ค.ศ. 1174
ก่อนหน้าพระเจ้านะระตู
ถัดไปพระเจ้านรปติสี่ตู่
มุขยมนตรีAnanda Thuriya
ประสูติ20 สิงหาคม ค.ศ. 1141
วันพุธ แรม 2 ค่ำ เดือนตอตะลี่น 503 ME
พุกาม
สวรรคตป. พฤษภาคม ค.ศ. 1174 (32 พรรษา)
พุกาม
ชายาMin Aung Myat (1171–74)
Saw Lat (1171–74)
Saw Ahlwan (1171–74)
Weluwaddy (1174)
พระรัชกาลนาม
ศรีตรีภูวนาทิตยบวรธัมมราชาธนบดี
ราชวงศ์พุกาม
พระราชบิดาพระเจ้านะระตู
พระราชมารดาMyauk Pyinthe
ศาสนาพุทธเถรวาท

พระเจ้านรสิงขะ (พม่า: နရသိင်္ခ, ออกเสียง: [nəɹa̰ θéiɰ̃kʰa̰], นะระเต้นคะ; ค.ศ. 1141–1174) เป็นกษัตริย์ในราชวงศ์พุกามระหว่าง ค.ศ. 1171–1174 พระองค์ทรงแต่งตั้งให้พระเจ้านรปติสี่ตู่เป็นรัชทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงและผู้บัญชาการทหาร ถือเป็นครั้งแรกที่มีการบันทึกเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ของราชวงศ์ที่กษัตริย์ทรงสละอำนาจการบังคับบัญชากองทัพ พระองค์ถูกลอบปลงพระชนม์จากอองซวามะจี้หนึ่งในบริวารของพระเจ้านรปติสี่ตู่ หลังพระองค์นำพระมเหสีองค์หนึ่งของพระเจ้านรปติสี่ตู่เป็นพระราชินี[1][2]

G.H. Luce รายงานว่า ไม่มีหลักฐานจารึกที่ระบุว่าพระเจ้านรสิงขะหรือกษัตริย์พระองค์ใดระหว่าง ค.ศ. 1165 ถึง 1174 มีตัวตนอยู่[3][4] นักประวัติศาสตร์คนอื่นอย่าง ทีนออง ไม่ยอมรับ"ข้อสันนิษฐาน"ของ Luce[5]

พระชนม์ชีพช่วงต้น

[แก้]

พระเจ้านรสิงขะเป็นพระราชโอรสองค์โตในพระเจ้านะระตูกับพระมเหสี Myauk Pyinthe[6] พงศาวดารบันทึกเรื่องวันพระราชสมภพของพระองค์ไม่ตรงกัน[note 1] ตารางข้างล่างระบุวันที่ตามพงศาวดารฉบับหลัก 4 ฉบับ[7] ทางวิชาการรับเฉพาะวันพระราชสมภพตามที่กำหนดไว้ในส่วนโหราศาสตร์ของ Zata เป็นการชั่วคราว[6]

พงศาวดาร พระราชสมภพ–สวรรคต พระชนมพรรษา รัชสมัย ความยาวของรัชสมัย
Zatadawbon Yazawin (ส่วนรายพระนามพระมหากษัตริย์)[8] 1142–1173 31 1170–1173 3
Zatadawbon Yazawin (ส่วนดวงชะตาราชวงศ์)[9] 1141–1175 34 1170–1175 3
มหาราชวงศ์ 1130–1164 34 1161–1164 3
มหาราชวงศ์ ฉบับใหม่ 1134–1174 40 1171–1174 3
มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว 1140–1174 34 1171–1174 3

พระเจ้านรสิงขะทรงเติบโตในราชสำนักของพระเจ้าอลองสิธู พระองค์ไม่ได้เป็นแม้แต่รัชทายาท เนื่องจากผู้เป็นรัชทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงคือพระปิตุลา พระเจ้ามินชินสอ เมื่อพระองค์เข้าสู่วัยผู้ใหญ่ พระองค์สมรสกับ Min Aung Myat ผู้เป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าอลองสิธูเหมือนกับพระองค์ ในพิธีอภิเษกสมรสมีพระมหากษัตริย์เป็นประธานด้วยตัวพระองค์เอง[10]

ใน ค.ศ. 1167 พระเจ้านรสิงขะกลายเป็นรัชทายาทโดยฉับพลันหลังพระราชบิดาทรงลอบปลงพระชนม์ทั้งพระเจ้านะระตูกับพระเจ้ามินชินสอ

รัชสมัย

[แก้]
ผู้บัญชาการ อองซวา

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ส่วนโหราศาสตร์ของ Zatadawbon Yazawin (Zata 1960: 66) ระบุว่าพระองค์เสด็จพระราชสมภพในวันพุธที่ 17 เดือน 6 ปี 503 ME (วันพุธ 18 สิงหาคม ค.ศ. 1141) แต่ Yazawin Thit ระบุปีให้ถูกต้องเป็น 496 ME และมีหมายเหตุว่าวันที่ของพระองค์ใน Hmannan Yazawin ไม่สอดคล้องกับเรื่องเล่าของตนเอง Hmannan กับพงศาวดารอื่น ๆ ยอมรับว่าพระเจ้านรสิงขะมีพระชนมายุมากกว่าพระเจ้านรปติสี่ตู่ผู้เสด็จพระราชสมภพใน ค.ศ. 1138 แต่ Hmannan กลับระบุปีพระราชสมภพของพระเจ้านรสิงขะที่ ค.ศ. 1140 เหตุผลที่เกิดข้อขัดแย้งกันนั่นคือ ด้วยเหตุผลบางประการ Hmannan เปลี่ยนมาใช้วันที่สำหรับกษัตริย์พระองค์นี้ (พระชนมายุ 34 พรรษา ครองราชย์ 3 ปี) ใน Maha Yazawin อย่างกะทันหัน ทั้งที่กษัตริย์ก่อนหน้านี้เกือบทั้งหมดใช้วันที่ของ Yazawin Thit เป็นหลัก

อ้างอิง

[แก้]
  1. Htin Aung 1967: 50–51
  2. Harvey 1925: 53–54
  3. Than Tun 1964: 128
  4. Coedès 1968: 167
  5. Htin Aung 1970: 42–43
  6. 6.0 6.1 Yazawin Thit Vol. 1 2012: 124, footnote 3
  7. Maha Yazawin Vol. 1 2006: 348
  8. Zata 1960: 40
  9. Zata 1960: 66
  10. Hmannan Vol. 1 2003: 311–312

บรรณานุกรม

[แก้]
  • Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
  • Htin Aung, Maung (1970). Burmese History before 1287: A Defence of the Chronicles. Oxford: The Asoka Society.
  • Kala, U (1724). Maha Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2006, 4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
  • Maha Sithu (2012) [1798]. Kyaw Win; Thein Hlaing (บ.ก.). Yazawin Thit (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2nd ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
  • Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
  • Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.
ก่อนหน้า พระเจ้านรสิงขะ ถัดไป
พระเจ้านะระตู พระเจ้าพุกาม
(อาณาจักรพม่ายุคที่ 1)

(ค.ศ. 1171–1174)
พระเจ้านรปติสี่ตู่