เรือโนอาห์
เรือโนอาห์ (<ideonly>แม่แบบ:Ngeonly><de> entation}} <de>; <ideonly>แม่แบบ:Ngeonly><de> entation}} <de>; ภาษาฮีบรูไบเบิล: Tevat Noaḥ)[Notes 1] เป็นเรือในเรื่องเล่าน้ำท่วมในหนังสือปฐมกาลที่พระเจ้าไว้ชีวิตโนอาห์ ครอบครัวของท่าน และตัวอย่างสัตว์บนโลกทุกชนิดจากน้ำท่วมโลก[1] เรื่องราวนี้ยังพบในอัลกุรอาน ซึ่งตัวเรือมีชื่อเรียกว่า ซะฟีนะฮ์ นูฮ์ (<ideonly>แม่แบบ:Ngeonly><de> entation}} <de> "เรือนูฮ์") และ อัลฟุลก์ (الفُلْك)
การค้นหาเรือโนอาห์เริ่มขึ้นอย่างน้อยในสมัยของยูซิเบียส (ประมาณ ค.ศ. 275–339) และผู้ที่เชื่อมั่นในเรือลำนี้ในสมัยใหม่ยังคงหาเรือต่อไป แต่ไม่พบหลักฐานทางกายภาพที่ยืนยันได้ของเรือลำนี้เลย[2] ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ใด ๆ ที่พบว่าเรือโนอาห์มีอยู่จริงตามคำอธิบายในคัมภีร์ไบเบิล[3] ที่มากไปกว่านั้น ก็ยังไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับน้ำท่วมระดับโลก และนักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่ยอมรับว่าเรือและภัยพิบัติตามธรรมชาติระดับนี้อาจเป็นไปไม่ได้[4] นักวิจัยบางส่วนเชื่อว่าเหตุการณ์น้ำท่วมที่มีอยู่จริง (แม้อยู่ในระดับท้องที่) ในตะวันออกกลางอาจเป็นแรงบันดาลใจในการเล่าเรื่องผ่านคำพูดและการเขียนในภายหลัง โดยมีการเสนอเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์อย่างน้ำท่วมอ่าวเปอร์เซีย หรือน้ำท่วมทะเลดำเมื่อ 7,500 ปีก่อน[5][6]
รายละเอียด
[แก้]โครงสร้างของเรือ (และลำดับเหตุการณ์น้ำท่วม) คล้ายคลึงกับวิหารยิวและการบูชาวิหาร[7] ตามรายงานจากพระคัมภีร์ พระเจ้าทรงให้โนอาห์ประกอบเรือตามแบบที่พระองค์ทรงกำหนด (ปฐมกาล 6:14–16): เรือต้องยาว 300 ศอก กว้าง 50 ศอก และสูง 30 ศอก (ประมาณ 134×22×13 เมตร หรือ 440×72×43 ฟุต)[8] มิติเหล่านี้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของการยึดติดเชิงตัวเลขต่อเลข 60 ตัวเลขเดียวกันนี้ยังตรงกับลักษณะเรือของวีรบุรุษในช่วงน้ำท่วมของบาบิโลนด้วย[1]
ชั้นสามชั้นของเรือสะท้อนถึงจักรวาลสามส่วนตามจินตนาการของชาวอิสราเอลโบราณ: สวรรค์, โลก และ ยมโลก[9] แต่ละชั้นมีความสูงเท่ากับวิหารในเยรูซาเลม ตัวเรือเองเป็นแบบจำลองขนาดย่อของจักรวาล และแต่ละชั้นมีขนาดใหญ่กว่าห้องพลับพลา 3 เท่า ทำให้มีผู้กล่าวแนะว่าผู้เขียนมองทั้งเรือกับพลับพลาเป็นตัวทำหน้าที่รักษาชีวิตมนุษย์[10][11] ข้างเรือมีประตู และ tsohar ซึ่งอาจเป็นหลังคาหรือช่องรับแสง[8] เรือต้องสร้างด้วยไม้สนโกเฟอร์ คำนี้ไม่ปรากฏในบทอื่นของคัมภีร์ไบเบิล และสามารถแยกเป็น qinnim ซึ่งเป็นคำที่สื่อถึงรังนกในส่วนอื่นของคัมภีร์ไบเบิลเสมอ ทำให้นักวิชาการบางส่วนปรับปรุงคำนี้เป็น qanim (กก)[12] เรือที่สร้างเสร็จต้องละเลงด้วย koper (หมายถึงยาชันหรือน้ำมันดิน) ในภาษาฮีบรู ทั้งสองคำนี้มีความใกล้เคียงกัน kaparta ("ละเลง") ... bakopper[12]
สิ่งที่บรรทุก
[แก้]พระเจ้ามีพระบัญชาให้โนอาห์นำสิ่งเหล่านี้ขึ้นไปบนเรือ
- โนอาห์ และ ครอบครัว โดยมีลูกชายของโนอาห์ 3 คน ได้แก่ เชม ฮาม และยาเฟท
- อาหารสำหรับโนอาห์ ครอบครัว และ สำหรับสัตว์ที่พระเจ้าทรงกำหนด
- สัตว์ นก และสัตว์เลื้อยคลานชนิดละ 1 คู่ (ตัวผู้ 1 ตัว และตัวเมีย 1 ตัว)
เรือโนอาห์ในความเชื่อทางศาสนา
[แก้]เหตุการณ์ของเรือโนอาห์ ยังมีกล่าวถึงในพระคัมภีร์อัลกุรอาน ในศาสนาอิสลาม พระคัมภีร์ในศาสนายูดาย นอกจากนี้ ยังมีหลักฐานเรื่องเล่าปรัมปรานานาชาติ เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์น้ำท่วมโลกนี้ แตกต่างกันไปในแต่ละชนชาติ อาทิ เรื่องของพระมนูในวรรณกรรมฮินดู
ศาสนาคริสต์
[แก้]เนื้อหาในส่วนนี้ อ้างอิงมาจากพระธรรมปฐมกาล ซึ่งกล่าวถึงการสร้างเรือของโนอาห์ ตามพระบัญชาของพระเจ้า เพื่อช่วยให้ครอบครัวของโนอาห์ และรักษาพันธุ์สัตว์บนโลกนี้ไว้ เมื่อโนอาห์ประกอบเรือเสร็จ พระเจ้าทรงบันดาลให้ฝนตกหนัก 40 วัน และเกิดน้ำท่วมแผ่นดินเป็นเวลา 150 วัน จนผู้คนและสิ่งมีชีวิตทั่วโลกตายจนหมดสิ้น พระเจ้าจึงทรงกระทำให้น้ำลดลง ใช้เวลาอีก 150 วัน แผ่นดินจึงแห้ง
ส่วนเรือโนอาห์นั้น ไปค้างอยู่บนยอดเขาอารารัต โนอาห์ และครอบครัวได้ลงจากเรือเมื่อน้ำแห้งดีแล้ว และใช้ชีวิตตามปกติต่อไป ในครั้งนั้น พระเจ้าทรงมอบรุ้งกินน้ำ เป็นพันธสัญญาว่า จะไม่ให้เกิดเหตุการณ์น้ำท่วมโลกเพื่อทำลายล้างมนุษย์อีก
ศาสนายูดาย
[แก้]ศาสนาอิสลาม
[แก้]ประวัติศาสตร์
[แก้]การค้นหาเรือโนอาห์
[แก้]การค้นหาเรือโนอาห์เริ่มขึ้นอย่างน้อยในสมัยของยูซิเบียส (ประมาณ ค.ศ. 275–339) จนถึงสมัยนี้ ปัจจุบัน การกระทำเช่นนี้โดยกว้างถือเป็นโบราณคดีเทียม (pseudoarchaeology)[13][2][14] มีการเสนอแนะสถานที่หลายแห่งที่คาดว่าเป็นที่ตั้งของเรือ แต่ก็ยังไม่มีการยืนยัน[15][16] สถานที่ค้นหาอย่าง Durupınar site, พื้นที่บนเขาเท็นดือเร็กในตุรกีตะวันออก และเขาอารารัต แต่การสำรวจทางธรณีวิทยาของส่วนหลงเหลือที่เป็นไปได้ของเรือได้แสดงให้เห็นเพียงการก่อตัวของตะกอนตามธรรมชาติเท่านั้น[17] ในขณะที่กลุ่มที่ตีความพระคัมภีร์ตามตัวอักษรยังคงเชื่อมั่นถึงการดำรงอยู่ของเรือในประวัติศาสตร์โบราณคดี ความเป็นไปได้ทางวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่ควบคู่กับการเกิดน้ำท่วมยังคงมีการโต้แย้ง[18][19]
เรือโนอาห์อยู่ที่ใด
[แก้]ไม่มีใครรู้
สิ่งสืบทอดทางวัฒนธรรม: เรือโนอาห์จำลอง
[แก้]ในสมัยใหม่ ทั้งตัวบุคคลและองค์กรต่างพยายามสร้างเรือโนอาห์ขึ้นใหม่โดยใช้มิติที่ระบุไว้ในพระคัมภีร์[20] ตัวอย่างเรือจำลองเหล่านี้ ได้แก่ โยฮันส์อาร์กสร้างเสร็จใน ค.ศ. 2012 และอาร์กเอนเคาน์เตอร์สร้างเสร็จใน ค.ศ. 2016[21]
ดูเพิ่ม
[แก้]หมายเหตุ
[แก้]- ↑ คำว่า "ark" ในภาษาอังกฤษสมัยใหม่มาจากภาษาอังกฤษเก่าว่า aerca หมายถึงหีบหรือกล่อง (ดู Cresswell 2010, p.22) ศัพท์ภาษาฮีบรูสำหรับเรือ (teva) ปรากฏในโทราห์สองครั้ง คือ ในตำนานน้ำท่วมโลก (ปฐมกาล 6-9) และในหนังสืออพยพที่สื่อถึงตะกร้าที่โยเคเบดวางโมเสสในวัยทารกลงไป (ศัพท์สำหรับหีบแห่งพันธสัญญานั้นค่อนข้างแตกต่าง) เรือลำนี้สร้างขึ้นเพื่อช่วยโนอาห์ ครอบครัวของท่าน และตัวแทนสัตว์ทั้งหมดจากน้ำท่วมที่พระเจ้าส่งลงมาเพื่อขจัดชัวิตทั้งหมด และคำว่า teva ในสองกรณี มีส่วนเชื่อมโยงกับการรอดพ้นภัยจากน่านน้ำ (ดู Levenson 2014, p.21)
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 Bailey 1990, p. 63.
- ↑ 2.0 2.1 Cline, Eric H. (2009). Biblical Archaeology: A Very Short Introduction. Oxford University Press. pp. 71–75. ISBN 978-0199741076.
- ↑ Moore, Robert A. (1983). "The Impossible Voyage of Noah's Ark". Creation Evolution Journal. 4 (1): 1–43. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-07-17. สืบค้นเมื่อ 2016-07-10.
- ↑ Lorence G. Collins (2009). "Yes, Noah's Flood May Have Happened, But Not Over the Whole Earth". NCSE (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-26. สืบค้นเมื่อ 2018-08-22.
- ↑ Ryan, W. B. F.; Pitman, W. C.; Major, C. O.; Shimkus, K.; Moskalenko, V.; Jones, G. A.; Dimitrov, P.; Gorür, N.; Sakinç, M. (1997). "An abrupt drowning of the Black Sea shelf" (PDF). Marine Geology. 138 (1–2): 119–126. Bibcode:1997MGeol.138..119R. CiteSeerX 10.1.1.598.2866. doi:10.1016/s0025-3227(97)00007-8. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2014-12-23.
- ↑ Ryan, W. B.; Major, C. O.; Lericolais, G.; Goldstein, S. L. (2003). "Catastrophic flooding of the Black Sea". Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 31 (1): 525−554. Bibcode:2003AREPS..31..525R. doi:10.1146/annurev.earth.31.100901.141249.
- ↑ Blenkinsopp 2011, p. 139.
- ↑ 8.0 8.1 Hamilton 1990, pp. 280–281.
- ↑ Kessler & Duerloo 2004, p. 81.
- ↑ Wenham 2003, p. 44.
- ↑ Batto 1992, p. 95.
- ↑ 12.0 12.1 Hamilton 1990, pp. 281.
- ↑ Fagan, Brian M.; Beck, Charlotte (1996). The Oxford Companion to Archaeology. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0195076189. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 February 2016. สืบค้นเมื่อ 17 January 2014.
- ↑ Feder, Kenneth L. (2010). Encyclopedia of Dubious Archaeology: From Atlantis to the Walam Olum. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 978-0313379192. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 February 2016. สืบค้นเมื่อ 17 January 2014.
- ↑ Mayell, Hillary (27 เมษายน 2004). "Noah's Ark Found? Turkey Expedition Planned for Summer". National Geographic Society. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 14 เมษายน 2010. สืบค้นเมื่อ 29 เมษายน 2010.
- ↑ Stefan Lovgren (2004). Noah's Ark Quest Dead in Water เก็บถาวร 2012-01-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – National Geographic
- ↑ Collins, Lorence G. (2011). "A supposed cast of Noah's ark in eastern Turkey" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2015-10-26.
- ↑ "Review of John Woodmorappe's "Noah's Ark: A Feasibility Study"". www.talkorigins.org. สืบค้นเมื่อ 2021-04-06.
- ↑ "The Impossible Voyage of Noah's Ark | National Center for Science Education". ncse.ngo (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2021-04-06.
- ↑ Antonson, Rick (12 April 2016). Full Moon over Noah's Ark: An Odyssey to Mount Ararat and Beyond (ภาษาอังกฤษ). Simon and Schuster. ISBN 978-1-5107-0567-8.
- ↑ Thomas, Paul (16 April 2020). Storytelling the Bible at the Creation Museum, Ark Encounter, and Museum of the Bible (ภาษาอังกฤษ). Bloomsbury Publishing. p. 23. ISBN 978-0-567-68714-2.
บรรณานุกรม
[แก้]- Bailey, Lloyd R. (1990). "Ark". Mercer Dictionary of the Bible. Mercer University Press. pp. 63–64. ISBN 9780865543737.
- Bandstra, Barry L. (2008), Reading the Old Testament: An Introduction to the Hebrew Bible (4th ed.), Belmont, CA: Wadsworth/ Cengage Learning, pp. 61–63, ISBN 978-0495391050
- Best, Robert (1999), Noah's Ark And the Ziusudra Epic: Sumerian Origins of the Flood Myth, Eerdmans, ISBN 978-09667840-1-5
- Blenkinsopp, Joseph (2011), Creation, Un-creation, Re-creation: A Discursive Commentary on Genesis 1–11, A&C Black, ISBN 9780567372871
- Chen, Y.S. (2013), The Primeval Flood Catastrophe: Origins and Early Development in Mesopotamian Traditions, OUP Oxford, ISBN 9780199676200
- Cline, Eric H. (2009). Biblical Archaeology: A Very Short Introduction. Oxford University Press. ISBN 9780199741076.
- Cohn, Norman (1996). Noah's Flood: The Genesis Story in Western Thought. New Haven & London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-06823-8.
- Cotter, David W. (2003). Genesis. Liturgical Press. ISBN 9780814650400.
- Cresswell, Julia (2010). "Ark". Oxford Dictionary of Word Origins. Oxford University Press. ISBN 978-0199547937.
- Enns, Peter (2012), The Evolution of Adam: What the Bible Does and Doesn't Say about Human Origins, Baker Books, ISBN 9781587433153
- Evans, Gwen (3 February 2009). "Reason or Faith? Darwin Expert Reflects". UW-Madison News. University of Wisconsin-Madison. สืบค้นเมื่อ 18 June 2010.
- Finkel, Irving L. (2014), The Ark Before Noah: Decoding the Story of the Flood, Hodder & Stoughton, ISBN 9781444757071
- Gooder, Paula (2005). The Pentateuch: A Story of Beginnings. T&T Clark. ISBN 9780567084187.
- Hamilton, Victor P. (1990). The book of Genesis: Chapters 1–17. Eerdmans. ISBN 9780802825216.
- Kessler, Martin; Deurloo, Karel Adriaan (2004). A commentary on Genesis: The Book of Beginnings. Paulist Press. ISBN 9780809142057.
- Knight, Douglas A. (1990). "Cosmology". ใน Watson E. Mills (บ.ก.). Mercer Dictionary of the Bible. Macon, Georgia: Mercer University Press. ISBN 978-0-86554-402-4.
- Kvanvig, Helge (2011), Primeval History: Babylonian, Biblical, and Enochic: An Intertextual Reading, BRILL, ISBN 978-9004163805
- Levenson, Jon D. (2014). "Genesis: introduction and annotations". ใน Berlin, Adele; Brettler, Marc Zvi (บ.ก.). The Jewish Study Bible. Oxford University Press. ISBN 9780199393879.
- McKeown, James (2008). Genesis. Two Horizons Old Testament Commentary. Wm. B. Eerdmans Publishing Company. p. 398. ISBN 978-0-8028-2705-0.
- Isaak, M. (1998). "Problems with a Global Flood". TalkOrigins Archive. สืบค้นเมื่อ 29 March 2007.
Isaak no a geologist
- Isaak, Mark (5 November 2006). "Index to Creationist Claims, Geology". TalkOrigins Archive. สืบค้นเมื่อ 2 November 2010.
- Lippsett, Lonny (2009). "Noah's Not-so-big Flood: New evidence rebuts controversial theory of Black Sea deluge". Woods Hole Oceanographic Institution (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2021-02-05.
- Morton, Glenn (17 February 2001). "The Geologic Column and its Implications for the Flood". TalkOrigins Archive. สืบค้นเมื่อ 2 November 2010.
Morton Not a Geologist
- Nigosian, S.A. (2004), From Ancient Writings to Sacred Texts: The Old Testament and Apocrypha, JHU Press, ISBN 9780801879883
- Numbers, Ronald L. (2006). The Creationists: From Scientific Creationism to Intelligent Design, Expanded Edition. Harvard University Press. pp. 624. ISBN 978-0-674-02339-0.
- Parkinson, William (January–February 2004). "Questioning 'Flood Geology': Decisive New Evidence to End an Old Debate". NCSE Reports. 24 (1). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2 November 2010.
- Schadewald, Robert J. (Summer 1982). "Six Flood Arguments Creationists Can't Answer". Creation/Evolution Journal. 3 (3): 12–17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-31. สืบค้นเมื่อ 16 November 2010.
- Schadewald, Robert (1986). "Scientific Creationism and Error". Creation/Evolution. 6 (1): 1–9. สืบค้นเมื่อ 29 March 2007.
- Scott, Eugenie C. (January–February 2003), My Favorite Pseudoscience, vol. 23, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-26, สืบค้นเมื่อ 2022-11-12
- Stewart, Melville Y. (2010). Science and Religion in Dialogue. Malden, MA: Wiley-Blackwell. p. 123. ISBN 978-1-4051-8921-7.
- Wenham, Gordon (2003). "Genesis". ใน James D. G. Dunn; John William Rogerson (บ.ก.). Eerdmans Bible Commentary. Eerdmans. ISBN 9780802837110.
- Young, Davis A. (1995). The Biblical Flood: A Case Study of the Church's Response to Extrabiblical Evidence. Grand Rapids, Mich: Eerdmans. p. 340. ISBN 978-0-8028-0719-9. สืบค้นเมื่อ 16 September 2008.
- Young, Davis A.; Stearley, Ralph F. (2008). The Bible, Rocks, and Time: Geological Evidence for the Age of the Earth. Downers Grove, Ill.: IVP Academic. ISBN 978-0-8308-2876-0.
อ่านเพิ่ม
[แก้]ข้อคิดเห็นในหนังสือปฐมกาล
- Towner, Wayne Sibley (2001). Genesis. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664252564.
- Von Rad, Gerhard (1972). Genesis: A Commentary. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664227456.
- Whybray, R. N. (2001). "Genesis". ใน John Barton (บ.ก.). Oxford Bible Commentary. Oxford University Press. ISBN 9780198755005.
ทั่วไป
- Batto, Bernard Frank (1992). Slaying the Dragon: Mythmaking in the Biblical Tradition. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664253530.
- Bennett, William Henry (1911). . ใน Chisholm, Hugh (บ.ก.). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 19 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 722.
- Browne, Janet (1983). The Secular Ark: Studies in the History of Biogeography. New Haven & London: Yale University Press. p. 276. ISBN 978-0-300-02460-9.
- Brueggemann, Walter (2002). Reverberations of Faith: a Theological Handbook of Old Testament Themes. Westminster John Knox. ISBN 9780664222314.
- Campbell, Antony F.; O'Brien, Mark A. (1993). Sources of the Pentateuch: Texts, Introductions, Annotations. Fortress Press. ISBN 9781451413670.
Sources of the bible.
- Carr, David M. (1996). Reading the Fractures of Genesis. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664220716.
- Clines, David A. (1997). The Theme of the Pentateuch. Sheffield Academic Press. ISBN 9780567431967.
- Davies, G. I. (1998). "Introduction to the Pentateuch". ใน John Barton (บ.ก.). Oxford Bible Commentary. Oxford University Press. ISBN 9780198755005.
- Douglas, J. D.; Tenney, Merrill C., บ.ก. (2011). Zondervan Illustrated Bible Dictionary. revised by Moisés Silva (Revised ed.). Grand Rapids, Mich.: Zondervan. ISBN 978-0310229834.
- Kugler, Robert; Hartin, Patrick (2009). The Old Testament between theology and history: a critical survey. Eerdmans. ISBN 9780802846365.
- Levin, Christoph L. (2005). The Old testament: A Brief Introduction. Princeton University Press. ISBN 978-0691113944.
The Old testament: a brief introduction Christoph Levin.
- Levin, C. (2005). The Old Testament: A Brief Introduction. Princeton University Press. ISBN 9780691113944.
- Longman, Tremper (2005). How to Read Genesis. InterVarsity Press. ISBN 9780830875603.
- McEntire, Mark (2008). Struggling with God: An Introduction to the Pentateuch. Mercer University Press. ISBN 9780881461015.
- Ska, Jean-Louis (2006). Introduction to Reading the Pentateuch. Eisenbrauns. ISBN 9781575061221.
- Van Seters, John (1992). Prologue to History: The Yahwist As Historian in Genesis. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664221799.
- Van Seters, John (1998). "The Pentateuch". ใน Steven L. McKenzie; Matt Patrick Graham (บ.ก.). The Hebrew Bible Today: An Introduction to Critical Issues. Westminster John Knox Press. ISBN 9780664256524.
- Van Seters, John (2004). The Pentateuch: A Social-science Commentary. Continuum International Publishing Group. ISBN 9780567080882.
- Walsh, Jerome T. (2001). Style and Structure in Biblical Hebrew Narrative. Liturgical Press. ISBN 9780814658970.
- Bailey, Lloyd R. (1989). Noah, the Person and the Story. South Carolina: University of South Carolina Press. ISBN 978-0-87249-637-8.
- Campbell, Antony F.; O'Brien, Mark A. (1993). Sources of the Pentateuch: Texts, Introductions, Annotations. Fortress Press. ISBN 9781451413670.
Sources of the bible.
- Campbell, A. F.; O'Brien, M. A. (1993). Sources of the Pentateuch: Texts, Introductions, Annotations. Fortress Press. ISBN 9781451413670.
- Compilation (1983). Hornby, Helen (บ.ก.). Lights of Guidance: A Baháʼí Reference File. Baháʼí Publishing Trust, New Delhi, India. ISBN 978-81-85091-46-4.
- Dalrymple, G. Brent (1991). The Age of the Earth. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2331-2.
- Emerton, J. A. (1988). Joosten, J. (บ.ก.). "An Examination of Some Attempts to Defend the Unity of the Flood Narrative in Genesis: Part II". Vetus Testamentum. XXXVIII (1).
- Nicholson, Ernest W. (2003). The Pentateuch in the Twentieth Century: the legacy of Julius Wellhausen. Oxford University Press. ISBN 9780199257836.
- Plimer, Ian (1994). Telling Lies for God: Reason vs Creationism. Random House Australia. p. 303. ISBN 978-0-09-182852-3.
- Speiser, E. A. (1964). Genesis. The Anchor Bible. Doubleday. ISBN 978-0-385-00854-9.
- Tigay, Jeffrey H. (1982). The Evolution of the Gilgamesh Epic. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, Philadelphia. ISBN 0865165467.
- Van Seters, John (2004). The Pentateuch: A Social-Science commentary. Continuum International Publishing Group. ISBN 0567080889.
- Wenham, Gordon (1994). "The Coherence of the Flood Narrative". ใน Hess, Richard S.; Tsumura, David Toshio (บ.ก.). I Studied Inscriptions From Before the Flood (Google Books). Sources for Biblical and Theological Study. Vol. 4. Eisenbrauns. p. 480. ISBN 978-0-931464-88-1.
- Young, Davis A. (March 1995). The Biblical Flood: A Case Study of the Church's Response to Extrabiblical Evidence. Grand Rapids, MI: Eerdmans Pub Co. p. 340. ISBN 978-0-8028-0719-9.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Noah's Ark