สงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม

สงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม
ส่วนหนึ่งของ สงครามนโปเลียนและสงครามสหสัมพันธมิตร
War of the third coalition คลิกที่ภาพเพื่อดูบทความ ซ้ายไปขวา บนลงล่าง: ยุทธการที่อุล์ม, ตราฟัลการ์, ดือเรินชไทน์, เชินกราเบิร์น และเอาสเทอร์ลิทซ์
วันที่ 11 เมษายน ค.ศ. 1805 – 18 กรกฎาคม ค.ศ. 1806 (1 ปี 3 เดือน) สถานที่ ยุโรปกลาง อิตาลี มหาสมุทรแอตแลนติก ผล ฝรั่งเศสชนะ สนธิสัญญาเพร็สบวร์ค จักรวรรดิฝรั่งเศสมั่นคงมากขึ้น สถาปนาสมาพันธรัฐแห่งแม่น้ำไรน์ ฝรั่งเศสพิชิตนาโปลี จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ล่มสลาย อังกฤษยืนยันอำนาจสูงสุดของกองทัพเรือ สถาปนาสหสัมพันธมิตรที่สี่ภายในไม่กี่เดือนต่อมา
คู่สงคราม
จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ สหราชอาณาจักร รัสเซีย นาโปลี ซิซิลี สวีเดน	จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง สาธารณรัฐบาตาเวีย อิตาลี สเปน บาวาเรีย เวือร์ทเทิมแบร์ค บาเดิน อิทรูเรีย
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
ฟรันซ์ที่ 2 อาร์ชดยุก คาร์ล คาร์ล มาร์ก ฟอน ไลเบริช วิลเลียม เกรนวิลล์ โฮราชิโอ เนลสัน † อเล็กซานเดอร์ที่ 1 มีฮาอิล คูตูซอฟ ปิออตร์ บากราตีออน Friedrich Wilhelm von Buxhoeveden แฟร์ดีนันด์ที่ 4 กุสตาฟที่ 4 อดอล์ฟ	นโปเลียนที่ 1 ปีแยร์ โอเฌอโร ฌ็อง-บาติสต์ แบร์นาด็อต ฌ็อง-บาติสต์ แบซิแยร์ หลุยส์-นีกอลา ดาวู ฌ็อง ลาน โอกุสต์ เดอ มาร์มอนต์ อ็องเดร มาเซนา เอดัวร์ มอร์ตีเย ฌออากีม มูว์รา มีแชล แน ฌ็อง-เดอ-ดีเยอ ซูลต์ ปีแยร์-ชาร์ล วีลเนิฟว์ มัคซีมีลีอานที่ 1 Karl Philipp von Wrede Rutger Jan Schimmelpenninck Carel Hendrik Ver Huell เออแฌน เดอ โบอาร์แน การ์โลสที่ 4 เฟเดรีโก กราบินา
ความสูญเสีย
จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์: เสียชีวิตหรือบาดเจ็บ 20,000 นาย ถูกจับกุม 70,000 นาย รัสเซีย: เสียชีวิตหรือบาดเจ็บ 25,000 นาย ถูกจับกุม 25,000 นาย นาโปลี: เสียชีวิต บาดเจ็บ หรือถูกจับกุม 20,000 นาย รวม: เสียชีวิต บาดเจ็บ หรือถูกจับกุม 160,000 นาย	ฝรั่งเศส: เสียชีวิต 13,500 นาย บาดเจ็บ 37,000 นาย ถูกจับกุม 5,000 นาย อิตาลี: เสียชีวิต 350 นาย บาดเจ็บ 1,900 นาย สเปน: เสียชีวิต 1,200 นาย บาดเจ็บ 1,600 นาย บาวาเรีย: เสียชีวิต 300 นาย บาดเจ็บ 1,200 นาย รวม: เสียชีวิต บาดเจ็บ หรือถูกจับกุม 62,050 นาย

สงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม (อังกฤษ: War of the Third Coalition) เป็นสงครามในทวีปยุโรประหว่างปี ค.ศ. 1803 ถึง 1806 ฝรั่งเศสและพันธมิตรที่นำโดยนโปเลียน โบนาปาร์ต สามารถมีชัยเหนือกองทัพฝ่ายประสานมิตรที่นำโดยจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์และจักรวรรดิรัสเซียได้

อังกฤษขณะนั้นได้ทำสงครามกับฝรั่งเศสอยู่แล้ว หลังสนธิสัญญาสันติภาพระหว่างฝรั่งเศสและอังกฤษที่ทำไว้ในเดือนมีนาคม 1803 เป็นอันใช้ไม่ได้ ขณะเดียวกัน การที่นโปเลียนสถาปนาตัวเองเป็นกษัตริย์อิตาลีและการประหารดยุกแห่งอองเกียง ก็เป็นชนวนยั่วยุที่ทำให้จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์และรัสเซียหันไปจับมือกับอังกฤษในการต่อต้านฝรั่งเศส อังกฤษต้องเป็นฝ่ายป้องกันตนจากการรุกรานของนโปเลียนจนถึงเดือนตุลาคม 1805 เมื่อกองเรือผสมฝรั่งเศส-สเปนของนโปเลียนพ่ายแพ้ในยุทธนาวีที่ตราฟัลการ์เป็นการปิดฉากหนทางบุกอังกฤษ เมื่อหมดหนทางบุกอังกฤษ นโปเลียนนำกองทัพใหญ่เคลื่อนพลไปทางตะวันออกและมีชัยเหนือกองกำลังผสมของออสเตรีย-รัสเซียได้อย่างเด็ดขาดในยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์ ซึ่งถือเป็นจุดจบของสงครามประสานมิตรครั้งที่สาม อย่างไรก็ตาม สถานภาพคู่สงครามระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศสยังคงดำเนินต่อไป

เมื่อจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์พ่ายแพ้ในยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์ ก็จำยอมต้องลงนามในสนธิสัญญาเพร็สบวร์ค ณ นครเพร็สบวร์ค (บราติสลาวาในปัจจุบัน) ดินแดนบางส่วนในอิตาลีและบาวาเรียซึ่งถูกปกครองโดยจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ตกเป็นดินแดนของฝรั่งเศส นอกจากนี้ยังเสียหลายรัฐเยอรมันให้พันธมิตรของฝรั่งเศสอย่างกษัตริย์บาวาเรีย, กษัตริย์เวือร์ทเทิมแบร์ค และเจ้าแห่งบาเดิน นอกจากนี้ยังเสียทีโรลและโฟราร์ลแบร์กให้แก่บาวาเรีย เสียเวเนเชีย, อิสเตรีย และแดลเมเชีย ให้แก่อิตาลีของนโปเลียน การสูญเสียดินแดนครั้งนี้ทำให้จักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 ประกาศยุบจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ และสถาปนาจักรวรรดิออสเตรียขึ้นแทน

ระยะเวลา

นักประวัติศาสตร์นิพนธ์มีความเห็นต่างกันว่าสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สามเกิดขึ้นและสิ้นสุดเมื่อใด โดยมุมมองอังกฤษถือว่าสงครามเริ่มต้นเมื่ออังกฤษประกาศสงครามต่อฝรั่งเศสในวันที่ 18 พฤษภาคม ค.ศ. 1803 แต่ยังไม่ได้ทำอะไรมาก จนกระทั่งเดือนธันวาคม ค.ศ. 1804 ที่สวีเดนเข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับสหราชอาณาจักร กระทั่งรัสเซียเข้าเป็นพันธมิตรในวันที่ 11 เมษายน ค.ศ. 1805 กระทั่งอังกฤษและรัสเซียให้สัตยาบันความเป็นพันธมิตรในวันที่ 16 กรกฎาคม และจนกระทั่งหลังจากออสเตรีย (9 สิงหาคม) และนาโปลี–ซิซิลี (11 กันยายน) เข้าเป็นพันธมิตรอย่างสมบูรณ์

ในขณะเดียวกัน บาวาเรียเข้าข้างฝรั่งเศสในวันที่ 25 สิงหาคม และเวือร์ทเทิมแบร์คเข้าร่วมกับนโปเลียนในวันที่ 5 กันยายน ไม่มีความเป็นปรปักษ์ระหว่างฝรั่งเศสกับสมาชิกสหสัมพันธมิตรนอกจากอังกฤษ (การทัพตราฟัลการ์ในเดือนมีนาคม–พฤศจิกายน 1805) จนกระทั่งในการทัพอุล์ม

เช่นเดียวกัน ไม่มีสงครามใหญ่เกิดขึ้นหลังยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์และในการลงนามสนธิสัญญาเพร็สบวร์คในวันที่ 26 ธันวาคม ค.ศ. 1805 ซึ่งบังคับให้ออสเตรียออกจากฝ่ายสหสัมพันธมิตรและหยุดความเป็นปรปักษ์ต่อฝรั่งเศส นักประวัติศาสตร์นิพนธ์บางคนสรุปว่าการออกจากสมาชิกของออสเตรีย "ทำลายสหสัมพันธมิตรครั้งที่สามเป็นเสี่ยง ๆ" และ "สิ้นสุดสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม"

รายงานนี้ทิ้งส่วนที่ฝรั่งเศสรุกรานนาโปลี (กุมภาพันธ์–กรกฎาคม ค.ศ. 1806) ซึ่งทำให้กองทัพอังกฤษ-รัสเซียที่ประจำการต้องอพยพออกไป และกองทัพนาโปลียอมจำนนอย่างรวดเร็ว นักวิชาการคนอื่นโต้แย้งว่าควรรวมการทัพในอิตาลีตอนใต้ลงในสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สอง และวิจารณ์การละทิ้งแนวรบเมดิเตอร์เรเนียนด้วยการมุ่งเน้นเฉพาะการสู้รบบนพื้นดินในยุโรปกลางและการทัพที่ตราฟัลการ์

เริ่มต้น

ยุโรปอยู่ในสถานะพัวพันในสงครามปฏิวัติฝรั่งเศสมาตั้งแต่ ค.ศ. 1792 หลังจากทำสงครามเป็นเวลา 5 ปี สาธารณรัฐฝรั่งเศสทำให้กองทัพของฝ่ายสหสัมพันธมิตรครั้งที่หนึ่งพ่ายแพ้ใน ค.ศ. 1797 จากนั้นจึงมีการจัดตั้งสหสัมพันธมิตรครั้งที่สองใน ค.ศ. 1798 แต่กลับพ่ายแพ้ใน ค.ศ. 1801 คงเหลือเพียงอังกฤษที่เป็นศัตรูของคณะกงสุลฝรั่งเศสใหม่

ผลที่ตามมา

ประเทศที่เข้าร่วมสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม น้ำเงิน: ฝ่ายสหสัมพันธมิตรกับอาณานิคมและพันธมิตร เขียว: จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง รัฐบริวาร อาณานิคม และพันธมิตร

เอาสเทอร์ลิทซ์และการทัพในช่วงหลังเป็นจุดเปลี่ยนทางการเมืองของยุโรป ฝรั่งเศสพิชิตเวียนนา ทำลายสองกองทัพ และทำให้จักรวรรดิออสเตรียต่ำต้อยภายใน 3 เดือน เหตุการณ์เหล่านี้สร้างความแตกต่างอย่างมากต่อโครงสร้างอำนาจที่เข้มงวดในคริสต์ศตวรรษที่ 18 โดยไม่เคยมีเมืองหลวงสำคัญ ๆ ของยุโรปถูกยึดครองจากกองทัพศัตรู เอาสเทอร์ลิทซ์ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการปกครองของฝรั่งเศสเหนือทวีปยุโรปเกือบทศวรรษ แต่หนึ่งในผลกระทบที่เกิดในทันทีคือการกระตุ้นให้ปรัสเซียเข้าสู่สงครามใน ค.ศ. 1806

ฝรั่งเศสและออสเตรียลงนามสงบศึกในวันที่ 4 ธันวาคม และหลังจากนั้น 22 วัน จึงได้จัดทำสนธิสัญญาเพร็สบวร์ค ออสเตรียยอมรับดินแดนที่ฝรั่งเศสยึดครองตามสนธิสัญญา Campo Formio (1797) และ Lunéville (1801) โดยยกดินแดนให้บาวาเรีย เวือร์ทเทิมแบร์ค และบาเดิน ซึ่งเป็นพันธมิตรฝ่ายเยอรมัน และต้องจ่ายค่าชดเชยสงคราม 40 ล้านฟรังก์ ยกเวเนโตให้ราชอาณาจักรอิตาลี แม้ว่าจะเป็นจุดจดที่โหดร้ายสำหรับออสเตรีย แต่ไม่ได้ถึงขั้นเป็นสันติภาพที่หายนะ กองทัพรัสเซียได้รับอนุญาตให้ถอนกองทัพกลับไปแผ่นดินแม่ และฝ่ายฝรั่งเศสตั้งค่ายที่เยอรมนีตอนล่าง

ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1806 นโปเลียนทรงจัดตั้งสมาพันธรัฐแห่งแม่น้ำไรน์ รัฐบริวารเยอรมมันที่เป็นพันธมิตรต่อฝรั่งเศส ให้คำมั่นว่าจะยกกองทัพที่มีมหาร 63,000 นาย โดยมีนโปเลียนเป็น "ผู้พิทักษ์" สมาพันธรัฐเหล่านั้นต้องออกจากจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งหลังจากนั้นไม่นานก็ล่มสลาย ปรัสเซียเห็นว่าการเคลื่อนไหวเหล่านี้และการเคลื่อนไหวอื่น ๆ เป็นการดูหมิ่นสถานะของตนในฐานะมหาอำนาจหลักของยุโรปกลาง และได้ทำสงครามกับฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1806

ส่วนในอิตาลี สถานการณ์ทางการเมืองยังคงไม่เปลี่ยนแปลงจนกระทั่ง ค.ศ. 1815 เมื่อกองทัพอังกฤษและซิซิลีเฝ้าประจำการแฟร์ดีนันด์ กษัตริย์ของบูร์บงที่ซิซิลี และกษัตริย์แห่งนาโปลีของนโปเลียนควบคุมแผ่นดินใหญ่ ใน ค.ศ. 1808 ฌออากีม มูว์รากลายเป็นกษัตริย์แห่งนาโปลี หลังโฌแซ็ฟ โบนาปาร์ตกลายเป็นพระมหากษัตริย์สเปน มูว์ราพยายามข้ามช่องแคบซิซิลีหลายครั้ง แต่ทั้งหมดกลับล้มเหลว แม้ว่าเขาเคยตั้งหลักในซิซิลีมาก่อนก็ตาม

ความเสียหายและสูญเสีย

ฝรั่งเศสสูญเสียทหาร 12,000 นาย, บาดเจ็บ 22,200 นาย และถูกจับกุม 5,000 นายใน ค.ศ. 1805 ซึ่งรวมผู้ที่เสียชีวิต 5,300 นายและบาดเจ็บ 22,200 นายในการทัพออสเตรียต่อฝ่ายฮาพส์บวร์คและรัสเซีย ในการทัพอิตาลีมีทหารเสียชีวิต 2,100 นายและบาดเจ็บ 5,300 นาย ในยุทธนาวีมีทหารเสียชีวิต 4,300 นายและบาดเจ็บ 3,700 นาย ในอาณานิคมมีทหารเสียชีวิต 200 นายและบาดเจ็บ 400 นาย และในฝ่ายที่มีหน้าที่ป้องกันชายฝั่งมีทหารเสียชีวิต 100 นายและบาดเจ็บ 400 นาย การทัพในนาโปลีเมื่อ ค.ศ. 1806 ทำให้ทหารฝรั่งเศสเสียชีวิต 1,500 นายและบาดเจ็บ 5,000 นาย ฝ่ายสเปนในยุทธนาวีมีทหารเสียชีวิต 1,200 นายและบาดเจ็บ 1,600 นาย บาวาเรียสูญเสียทหาร 300 นายและบาดเจ็บ 1,200 นายในการทัพออสเตรีย และราชอาณาจักรอิตาลีสูญเสียทหาร 100 นายและบาดเจ็บ 400 นายในการทัพอิตาลี และในการทัพนาโปลีมีทหารเสียชีวิต 250 นายและบาดเจ็บ 1,500 นาย

ฝ่ายออสเตรียมีทหารที่เสียชีวิตและบาดเจ็บ 20,000 นาย และถูกคุมตัวเป็นนักโทษ 70,000 นาย ฝ่ายรัสเซียมีทหารที่เสียชีวิตและบาดเจ็บ 25,000 นาย และถูกจับกุม 25,000 นาย กองทัพนาโปลีถูกฝ่ายฝฝรั่งเศสกำจัดไป 22,000 นายใน ค.ศ. 1806 เหลือเพียง 2,000 นายที่หลบหนีไปยังซิซิลี

ดูเพิ่ม

• สงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สี่

อ้างอิง

ข้อมูลและอ่านเพิ่ม

• Bodart, G. (1916). Losses of Life in Modern Wars, Austria-Hungary; France. ISBN 978-1-371-46552-0.
• Brooks, Richard, บ.ก. (2000). Atlas of World Military History. London: HarperCollins. ISBN 0-7607-2025-8.
• Chandler, David G. (1995). The Campaigns of Napoleon. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-02-523660-1.
• Dupuy, Trevor N. (1993). Harper Encyclopedia of Military History. New York: HarperCollins. ISBN 0-06-270056-1.
• Fisher, Todd; Fremont-Barnes, Gregory (2004). The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 1-84176-831-6.
• Kagan, Frederick W. (2006). The End of the Old Order. Cambridge: Da Capo Press. ISBN 0-306-81137-5.
• Knight. Roger. Britain Against Napoleon: The Organisation of Victory. 1793–1815 (2013)
• Masséna, André; Koch, Jean Baptiste Frédéric (1848–50). Mémoires de Masséna (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. V. Paris: Paulin et Lechevalier. สืบค้นเมื่อ 20 May 2009.
• McLynn, Frank (1997). Napoleon: A Biography. New York: Arcade Publishing. ISBN 1-55970-631-7.
• Schroeder, Paul W. (1996). The Transformation of European Politics 1763–1848. Oxford U.P. pp. 210–86. ISBN 978-0-19-820654-5., diplomatic history of Europe
• Schneid, Frederick C. Napoleon's conquest of Europe: the War of the Third Coalition (Greenwood, 2005).
• Uffindell, Andrew (2003). Great Generals of the Napoleonic Wars. Kent: Spellmount. ISBN 1-86227-177-1.

แหล่งข้อมูลอื่น

•  Maude, Frederic Natusch (1911). "Napoleonic Campaigns" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 19 (11 ed.). pp. 212–236.