เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์
เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ | |
---|---|
การถอดเสียงภาษาต่าง ๆ | |
• ภาษาจีน | 新疆维吾尔自治区 (Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū) |
• อักษรย่อ | XJ / 新 (พินอิน: Xīn) |
• ภาษาอุยกูร์ | شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى |
• ทับศัพท์อักษรอุยกูร์ | Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni |
แผนที่แสดงที่ตั้งของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ | |
พิกัด: 41°N 85°E / 41°N 85°E | |
ตั้งชื่อจาก | |
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด) | อุรุมชี |
เขตการปกครอง | 14 จังหวัด, 99 อำเภอ, 1005 ตำบล |
การปกครอง | |
• เลขาธิการพรรค | เฉิน เฉวียนกั๋ว (陈全国) |
• ประธาน | Shohrat Zakir |
พื้นที่[1] | |
• ทั้งหมด | 1,664,897 ตร.กม. (642,820 ตร.ไมล์) |
อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 1 |
ความสูงจุดสูงสุด (เคทู) | 8,611 เมตร (28,251 ฟุต) |
ความสูงจุดต่ำสุด (ทะเลสาบ Ayding[2]) | −154 เมตร (−505 ฟุต) |
ประชากร (2010)[3] | |
• ทั้งหมด | 21,815,815 คน |
• ประมาณ (2018)[4] | 24,870,000 คน |
• อันดับ | อันดับที่ 25 |
• ความหนาแน่น | 15 คน/ตร.กม. (40 คน/ตร.ไมล์) |
• อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 29 |
ประชากรศาสตร์ | |
• องค์ประกอบ ทางชาติพันธุ์ | |
• ภาษาและ ภาษาถิ่น |
|
รหัส ISO 3166 | CN-XJ |
GDP (2017)[6] | 1.1 ล้านล้านเหรินหมินปี้ (อันดับที่ 26) |
- ต่อหัว | 45,099 เหรินหมินปี้ (อันดับที่ 21) |
HDI (2018) | 0.731[7] (สูง) (อันดับที่ 27) |
เว็บไซต์ | www |
เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ (อุยกูร์: شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى-; จีน: 新疆维吾尔自治区) เป็นเขตปกครองตนเองของจีนในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ เป็นเขตปกครองใหญ่ที่สุดของจีน เป็นเขตการปกครองชาติที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 8 ของโลก กินพื้นที่กว่า 1.6 ล้านตารางกิโลเมตรและเป็นเขตการปกครองที่มีประชากรมากที่สุดติดอันดับหนึ่งในสิบ มีดินแดนพิพาทอักไสชินที่จีนบริหารอยู่ ซินเจียงมีพรมแดนติดต่อกับประเทศรัสเซีย มองโกเลีย คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน ปากีสถานและอินเดีย นอกจากนี้ยังมีพรมแดนติดต่อกับทิเบต มีน้ำมันสำรองอุดมสมบูรณ์และเป็นภาคที่ผลิตแก๊สธรรมชาติใหญ่ที่สุดของจีน
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์มีพื้นที่ติดต่อดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ประเทศคาซัคสถาน ประเทศรัสเซีย และประเทศมองโกเลีย
- ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตปกครองตนเองทิเบต ประเทศจีน และรัฐชัมมูและกัษมีระ อินเดีย
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ มณฑลชิงไห่ แล มณฑลกานซู ประเทศจีน
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ประเทศคาซัคสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน และปากีสถาน
ประวัติศาสตร์
[แก้]ตั้งแต่สองพันปีก่อนเป็นต้นมา ดินแดนซินเจียงก็เป็นดินแดนส่วนหนึ่งของประเทศจีน ที่มีความเป็นเอกภาพและประกอบด้วยหลายชนชาติ เมื่อ 60 ก่อนคริสต์ศักราช ราชวงศ์ฮั่นได้จัดตั้งองค์กรบริหารซียวี่ เพื่อปกครองเขตซินเจียงโดยตรง ซึ่งมีขอบเขตรวมถึงทะเลสาบปาเอ่อร์คาสือ (巴尔喀什湖) และเขตที่ราบสูงพ่าหมีเอ่อร์ (帕米尔高原) ภายในเวลา 1,000 ปีเศษต่อจากนั้น เขตซินเจียงสังกัดอยู่ในองค์กรบริหารท้องถิ่น ที่จัดตั้งโดยรัฐบาลกลาง
ครั้นถึงราชวงศ์ชิง รัฐบาลกลางได้แต่งตั้งนายพลอีหลี เพื่อปกครองดินแดนซินเจียงทั้งหมดและเมื่อถึงปี พ.ศ. 2427 เขตซินเจียงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นมณฑล ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างซินเจียงกับมณฑลต่าง ๆ ในแผ่นดินใหญ่จีนมีความใกล้ชิดยิ่งขึ้น
เดือนกันยายน พ.ศ. 2492 ซินเจียงได้รับการปลดแอกอย่างสันติ จนเมื่อถึงวันที่ 1 ตุลาคม สาธารณรัฐประชาชนจีนได้สถาปนาขึ้น เขตซินเจียงจึงกลายเป็นเขตบริหารระดับมณฑลที่มีอำนาจปกครองตนเองได้เขตหนึ่งของจีน
ประวัติศาสตร์จีนในสมัยโบราณมีมาตั้งแต่สมัยวัฒนธรรมเครื่องปั้นดินเผาแดงและเครื่องปั้นดินเผาดำเริ่มต้นการปกครองโดยราชวงศ์เซี่ย ราชวงศ์ซาง ราชวงศ์โจว และราชวงศ์ฉินตามลำดับ และสิ้นสุดลงที่สมัยราชวงศ์ฮั่น ค.ศ. 220
ภูมิประเทศ
[แก้]มีภูเขาอาเอ่อร์ไท่ซาน ภูเขาเทียนชาน และภูเขาคุนหลุนชานตั้งอยู่จากทิศเหนือไปยังทิศใต้ มีแม่น้ำทาริมซึ่งเป็นแม่น้ำภายในดินแดนที่ไม่ไหลลงทะเลที่ใหญ่ที่สุดของจีน มีทะเลสาบโบสทัง (ทะเลสาบปั๋วซือเถิง) เป็นทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดในซินเจียงและเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศจีน[8] แอ่งตูร์ปัน (แอ่งถูหลู่ฟาน) ซึ่งเป็นพื้นที่ต่ำสุดของจีน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย ทะเลทรายทากลามากัน (塔克拉玛干沙漠, ทะเลทรายถ่าเคอลาหม่ากาน) เป็นทะเลทรายที่ใหญ่ที่สุดของจีน และอันดับที่สองของโลก และมีทะเลทรายกู๋เอ่อร์ปานทงกู่เท่อ (古尔班通古特沙漠) เป็นทะเลทรายใหญ่อันดับที่สองของจีน อุดมด้วยทรัพยากรน้ำมันปิโตรเลียม แก๊สธรรมชาติ
พื้นที่ 1.66 ล้านตร.กม แบ่งเขตการปกครองเป็น 17 เมือง 70 อำเภอ และ 844 หมู่บ้าน ในจำนวนนี้มีหมู่บ้านชนส่วนน้อยถึง 42 หมู่บ้าน ในเมืองใหญ่ทั้ง 13 เมือง เป็นเขตปกครองตนเองของชนส่วนน้อยถึง 5 เมือง
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]เมือง[9] | ภาษาอุยกูร์ (kona yezik̡) |
อุยกูร์ละติน (yengi yezik̡) |
อักษรจีน | พินอิน | |
---|---|---|---|---|---|
เมืองระดับจังหวัด | |||||
อุรุมชี (Ürümqi) | ئۈرۈمچى شەھرى | Ürümqi Xəh̡ri | 乌鲁木齐市 | Wūlǔmùqí Shì | |
คาราไม (Karamay) | قاراماي شەھرى | K̡aramay Xəh̡ri | 克拉玛依市 | Kèlāmǎyī Shì | |
เมืองระดับอำเภอที่ถูกปกครองโดยตรง | |||||
สือเหอจื่อ | شىخەنزە شەھرى | Xihənzə Xəh̡ri | 石河子市 | Shíhézǐ Shì | |
ถูมู่ซูเค่อ | تۇمشۇق شەھرى | Tumxuk̡ Xəh̡ri | 图木舒克市 | Túmùshūkè Shì | |
อารัล | ئارال شەھرى | Aral Xəh̡ri | 阿拉尔市 | Ālā'ěr Shì | |
อู่เจียฉวี | ئۇجاچۇ شەھرى | Wujiaqü Xəh̡ri | 五家渠市 | Wǔjiāqú Shì | |
จังหวัด[10] | |||||
จังหวัดถู่หลู่ฟาน | تۇرپان ۋىلايىتى | Turpan Vilayiti | 吐鲁番地区 | Tǔlǔfān Dìqū | |
จังหวัดฮามี่ | قۇمۇل ۋىلايىتى | K̡umul Vilayiti | 哈密地区 | Hāmì Dìqū | |
จังหวัดเหอเถียน | خوتەن ۋىلايىتى | Hotən Vilayiti | 和田地区 | Hétián Dìqū | |
จังหวัดอาเค่อซู | ئاقسۇ ۋىلايىتى | Ak̡su Vilayiti | 阿克苏地区 | Ākèsū Dìqū | |
จังหวัดคาสือ | قەشقەر ۋىلايىتى | K̡əxk̡ər Vilayiti | 喀什地区 | Kāshí Dìqū | |
จังหวัดถ่าเฉิง | تارباغاتاي ۋىلايىتى | Tarbaƣatay Vilayiti | 塔城地区 | Tǎchéng Dìqū | |
จังหวัดอัลไต | ئالتاي ۋىلايىتى | Altay Vilayiti | 阿勒泰地区 | Ālètài Dìqū | |
จังหวัดปกครองตนเอง | |||||
จังหวัดปกครองตนเองชนชาติคีร์กีซเค่อจือเล่อซู | قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى | K̡izilsu K̡irƣiz Aptonom Oblasti | 克孜勒苏柯尔克孜自治州 | Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu | |
จังหวัดปกครองตนเองชนชาติมองโกลปาอินกัวเลิ่ง | بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى | Bayinƣolin Mongƣol Aptonom Oblasti | 巴音郭楞蒙古自治州 | Bāyīnguōlèng Měnggǔ Zìzhìzhōu | |
จังหวัดปกครองตนเองชนชาติหุยชางจี๋ | سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى | Sanji Huizu Aptonom Oblasti | 昌吉回族自治州 | Chāngjí Huízú Zìzhìzhōu | |
จังหวัดปกครองตนเองชนชาติมองโกลปั๋วเอ๋อร์ถ่าลา | بۆرتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى | Bɵrtala Mongƣol Aptonom Oblasti | 博尔塔拉蒙古自治州 | Bó'ěrtǎlā Měnggǔ Zìzhìzhōu | |
จังหวัดปกครองตนเองชนชาติคาซัคอีหลี | ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى | Ili K̡azak̡ Aptonom Oblasti | 伊犁哈萨克自治州 | Yīlí Hāsàkè Zìzhìzhōu |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 6-1 自然资源划 [6-1 Natural Resources] (ภาษาจีน). Statistics Bureau of Xinjiang. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 December 2015. สืบค้นเมื่อ 19 December 2015.
- ↑ Mackerras, Colin; Yorke, Amanda (1991). The Cambridge handbook of contemporary China. Cambridge University Press. p. 192. ISBN 978-0-521-38755-2. สืบค้นเมื่อ 4 June 2008.
- ↑ Susan M. Walcott; Corey Johnson (1 November 2013). "Where Inner Asia Meets Outer China: The Xinjiang Uyghur Autonomous Region of China". Eurasian Corridors of Interconnection: From the South China to the Caspian Sea. Routledge. pp. 64–65.
- ↑ "National Data". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 April 2020. สืบค้นเมื่อ 10 April 2020.
- ↑ "China". Ethnologue. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 December 2018. สืบค้นเมื่อ 3 June 2015.
- ↑ 新疆维吾尔自治区2017年国民经济和社会发展统计公报 [Statistical Communiqué of Xinjiang on the 2017 National Economic and Social Development] (ภาษาจีน). Statistical Bureau of Xinjiang. 25 April 2018. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 June 2018. สืบค้นเมื่อ 22 June 2018.
- ↑ United Nations Development Program (2013). China Human Development Report 2013: Sustainable and Liveable Cities: Toward Ecological Urbanisation (PDF). Beijing: Translation and Publishing Corporation. ISBN 978-7-5001-3754-2. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 11, 2014. สืบค้นเมื่อ พฤษภาคม 14, 2014.
- ↑ Seespiegelschwankungen des Bosten-Sees (ในภาษาเยอรมัน)[ลิงก์เสีย]
- ↑ Zhōngguó dìmínglù 中国地名录 (Beijing, Zhōngguó dìtú chūbǎnshè 中国地图出版社 1997) ; ISBN 7-5031-1718-4.
- ↑ "เขตการปกครองของประเทศจีน", วิกิพีเดีย, 2021-01-27, สืบค้นเมื่อ 2021-08-11
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- รัฐบาลเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ เก็บถาวร 2010-12-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- แผนที่เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ เก็บถาวร 2005-10-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์อุยกูร์ เก็บถาวร 2015-09-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- 中国国际广播电台