เรินดัง
 เรินดังแบบมีนังกาเบาเป็นสีดำและแห้ง เสิร์ฟกับเกอตูปัต | |
| ชื่ออื่น | รันดัง (สำเนียงมีนังกาเบา) |
|---|---|
| มื้อ | จานหลัก |
| แหล่งกำเนิด | อินโดนีเซีย |
| ภูมิภาค | มีนังกาเบา จังหวัดสุมาตราตะวันตก |
| อุณหภูมิเสิร์ฟ | ร้อนหรืออุณหภูมิห้อง |
| ส่วนผสมหลัก | เนื้อสัตว์ (เนื้อวัว, เนื้อแกะ หรือ เนื้อแพะ), กะทิ, พริก, ขิง, ข่า, ขมิ้น, ตะไคร้, กระเทียม, หัวหอม |
| รูปแบบอื่น | เรินดังไก่ เป็ด หรือปอด |
เรินดัง (อินโดนีเซีย: rendang) เป็นอาหารที่ปรุงด้วยเนื้อที่มีรสเผ็ด จุดกำเนิดเป็นอาหารของชาวมีนังกาเบาในอินโดนีเซีย[1] และเป็นที่นิยมไปทั่วประเทศ[2] เป็นอาหารที่ชาวมีนังกาเบาใช้ในงานเฉลิมฉลองและต้อนรับแขกผู้มีเกียรติ[3] นอกจากนั้น ยังเป็นที่นิยมในมาเลเซีย สิงคโปร์ บรูไน ภาคใต้ของไทย และภาคใต้ของฟิลิปปินส์ ลักษณะของอาหารคล้ายแกง แต่โดยวิธีการปรุงไม่จัดว่าเป็นแกง
ส่วนประกอบและลักษณะของอาหาร
[แก้]เรินดังเป็นอาหารที่มีรสเผ็ดใช้เนื้อสัตว์ปรุงกับกะทิ และน้ำพริกที่ประกอบด้วยขิง ข่า ขมิ้น ตะไคร้ กระเทียม หัวหอม พริก และเครื่องเทศอื่น ๆ การปรุงเรินดังเป็นอาหารที่ต้องการเวลาและความอดทน เรินดังแบบปาดังใช้เวลาปรุงโดยทั่วไปประมาณ 4 ช.ม. เนื้อสัตว์ที่หั่นเป็นชิ้นจะค่อย ๆ ปรุงให้สุกในส่วนผสมของกะทิและเครื่องแกงอย่างช้า ๆ โดยใช้ความร้อนจนกว่าส่วนที่เป็นของเหลวจะระเหยไปหมด[4] การทำให้ระเหยนี้จะทำโดยการต้มหรือผัดก็ได้
โดยปกติเรินดังจะรับประทานกับข้าวนึ่ง เกอตูปัตหรือเลอมัง (ข้าวเหนียวหลาม) และกินกับผักเช่น ใบมันสำปะหลังลวก จูบาดัก (แกงขนุนอ่อน)[5] แกงกะหล่ำปลีและลาโดะฮ์ (ซัมบัลที่ทำจากพริกสีเขียวหรือแดง)
-
กระบวนการแรกในการปรุงเรินดัง ยังมีกะทิเหลือมาก -
หลังจากกะทิระเหยไป จะเริ่มแตกมันและงวดลง -
เรินดังเมื่อใกล้เสร็จ กะทิระเหยเกือบหมด เนื้อเป็นสีดำ -
เรินดังปรุงเสร็จแล้ว -
นาซีรามัซ เรินดังเสิร์ฟกับข้าวนึ่ง แกงกะหล่ำปลี ซัมบัลเขียวและน้ำแกง
ความสำคัญทางวัฒนธรรม
[แก้]
ในวัฒนธรรมของชาวมีนังกาเบา เรินดังมีนับสำคัญของปรัชญามุซยาวาระฮ์ (musyawarah)[6] โดยเครื่องปรุงสี่อย่างของเรินดังเป็นสัญลักษณ์ของสิ่งสำคัญในสังคมมีนังกาเบา
- ดากียัง (เนื้อ) เป็นสัญลักษณ์ของนีนียัก มามัก (Niniak Mamak) คือผู้นำชุมชน
- การัมบียา (มะพร้าว) เป็นสัญลักษณ์ของจาดียัก ปันได (Cadiak Pandai) คือครู กวี นักเขียน
- ลาโดะฮ์ (พริก) เป็นสัญลักษณ์ของ อาลิม อูลามา คือครูผู้สอนศาสนา ความเผ็ดของพริกคือความเข้มงวดของกฎหมายอิสลาม
- เปอมากัก เครื่องเทศ หมายถึงผู้คนที่เหลือในสังคมมีนังกาเบา
ในกลุ่มชนชาวมีนังกาเบา เรินดังเป็นอาหารจานแรกที่เสิร์ฟในงานฉลองและให้แก่แขกผู้มีเกียรติที่ได้รับเชิญ เช่นในงานวันเกิด งานแต่งงานและงานสำคัญทางศาสนา ส่วนในกลุ่มชนชาวมลายู เช่นในรีเยา จัมบี เมดันบนเกาะสุมาตราหรือ เซอเริมบัน และโกตาบารูบนคาบสมุทรมลายู เรินดังเป็นอาหารพิเศษในเทศกาลสำคัญ เช่น งานแต่งงาน วันอีด
ประวัติศาสตร์
[แก้]
จุดกำเนิดของเรินดังมาจากชาวมีนังกาเบาในสุมาตรา โดยเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันและงานฉลอง เรินดังได้แพร่หลายไปสู่วัฒนธรรมมลายูในบริเวณมันไดลิง รีเยา จัมบี และข้ามช่องแคบมะละกาไปยังมะละกาและเนอเกอรีเซิมบีลันซึ่งเป็นบริเวณบนคาบสมุทรที่มีชาวมีนังกาเบาข้ามไปตั้งรกราก ในปัจจุบันถือว่าเรินดัง เป็นอาหารพื้นเมืองทั้งของสุมาตราและคาบสมุทรมลายู การแพร่กระจายของเรินดังเป็นผลมาจากการเดินทางไปประกอบอาชีพของชาวมีนังกาเบาทั้งในมาเลเซียและอินโดนีเซีย มีการจัดตั้งภัตตาคารอาหารปาดังจนกลายเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยม ทั่วทั้งอินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ รวมทั้งยุโรปและสหรัฐอเมริกา
ชนิด
[แก้]
ในการปรุงอาหารของชาวมีนังกาเบา มีอาหารหลายชนิดที่ใช้เนื้อสัตว์ปรุงกับกะทิและน้ำพริกและมีการแบ่งระดับตามปริมาณของเหลวที่เหลือในอาหารจากมากสุดไปจนถึงแห้งคือ กูไล – กาลีโย – เรินดัง[7] ความต่างกันในด้านเครื่องปรุงมีเพียงกูไลนิยมใช้พริกแดงและขมิ้นมากกว่า ถ้าปรุงจนถึงแค่เนื้อสัตว์สุก กะทิเดือดแล้วยกลงจะเรียกกูไล ถ้าปรุงจนกะทิระเหยไปบางส่วนเนื้อสัตว์เริ่มเป็นสีน้ำตาลแล้วหยุด เรียกกาลีโย ถ้าปรุงจนกะทิระเหยไปหมด เนื้อสัตว์เปลี่ยนเป็นสีดำหรือเกือบดำเรียกเรินดัง ในปัจจุบันจะแบ่งเรินดังเป็นสองชนิด เรียกแบบแห้งและแบบน้ำ
- เรินดังแห้ง เป็นเรินดังที่แท้จริงของชาวมีนังกาเบา เก็บได้นานถึงสี่สัปดาห์โดยไม่ต้องแช่เย็น
- เรินดังน้ำหรือกาลีโย เป็นเรินดังที่ที่ปรุงด้วยเวลาสั้นกว่า กะทิยังไม่ระเหยไปหมด เก็บโดยไม่แช่เย็นได้ไม่ถึงสัปดาห์
เรินดังที่ปรุงโดยวัฒนธรรมอื่นที่ไม่ใช่ชาวมีนังกาเบา เช่น ในวัฒนธรรมมลายูมักเป็นกาลีโย เรินดังในมาเลเซียมีหลายแบบ เช่นแบบของกลันตันและเนอเกอรีเซิมบีลัน ซึ่งมีรสชาติต่างจากที่พบในอินโดนีเซีย มีเพียงเรินดังของรัฐเปรักที่เป็นเรินดังแห้ง นอกจากนั้น ชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ ในอินโดนีเซียได้นำเรินดังไปปรุงเป็นอาหารของพวกเขาเอง ซึ่งมีความแตกต่างกันไปตัวอย่างเช่น เรินดังในชวา จะมีรสหวานกว่าและเผ็ดน้อยกว่า
ความหลากหลาย
[แก้]
เรินดังทำจากเนื้อวัว[8] แต่ในบางโอกาสก็ปรุงจากตับวัว ไก่ ควาย เป็ด แกะ หรือผักเช่นขนุนอ่อนและมันสำปะหลัง การใช้เป็ดหรือไก่ใช่เวลาน้อยกว่าเนื้อวัวแต่ใช้มะขามมากกว่า เรินดังชนิดต่าง ๆ ได้แก่
- เรินดัง ดากิง เป็นชนิดที่พบได้ทั่วไป ทำจากเนื้อสัตว์ได้หลายชนิด เช่น เนื้อวัว เนื้อควาย แพะ แกะ
- เรินดัง อายัม ทำจากไก่
- เรินดัง อีตียัก หรือเรินดัง บเบก ทำจากเป็ด
- เรินดัง ฮาตี ทำจากตับ
- เรินดังตาลัว หรือ เรินดังเตอลูร์ ทำจากไข่
- เรินดัง ปารู ทำจากปอด
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Owen, Sri (1993). The Rice Book. Doubleday. ISBN 0-7112-2260-6.
- ↑ Taylor, Jean Gelman (2003). Indonesia: Peoples and Histories. New Haven and London: Yale University Press. pp. 46. ISBN 0-300-10518-5.
- ↑ Lipoeto, Nur I (February 2001). "Contemporary Minangkabau food culture in West Sumatra, Indonesia". Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition. Blackwell Synergy. 10 (1). doi:10.1046/j.1440-6047.2001.00201.x. PMID 11708602.
{{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help) - ↑ Female Kompas.com: Rendang, Hidangan Terlezat di Dunia
- ↑ "Gulai Cubadak | Green Jackfruit Gulai Recipe | Online Indonesian Food and Recipes at IndonesiaEats.com". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-29. สืบค้นเมื่อ 2012-09-09.
- ↑ Kompasiana: Arti Masakan Rendang Minangkabau[ลิงก์เสีย]
- ↑ Kompasiana: Dian Kelana: Gulai, Kalio, atau Rendang?[ลิงก์เสีย]
- ↑ Owen, Sri (1999). Indonesian Regional Food and Cookery. Frances Lincoln Ltd. ISBN 0-7112-1273-2.