เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์
เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์ (อังกฤษ: polar stratospheric cloud, ย่อ PSCs) เป็นเมฆที่พบในชั้นสตราโทสเฟียร์แถบขั้วโลกที่ระดับความสูง 15,000–25,000 เมตร (49,000–82,000 ฟุต) พบเห็นได้ดีที่สุดช่วงสนธยาทางพลเรือนในฤดูหนาว หรือจุดศูนย์กลางของดวงอาทิตย์อยู่ต่ำกว่าขอบฟ้าเป็นระยะ 1–6 องศา[1] เมฆชนิดนี้ปรากฏเป็นสีรุ้ง จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อคือเมฆมุก (nacreous cloud) ตาม nacre วัสดุผสมของไข่มุกที่สะท้อนเป็นสีรุ้ง
เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์ก่อตัวในชั้นสตราโทสเฟียร์ที่อุณหภูมิต่ำกว่า −78 °ซ (−108 °ฟ) สามารถเกิดได้ทั้งจากผลึกน้ำแข็งขนาดราว 10 ไมโครเมตรเพียงอย่างเดียว[2] หรือผลึกน้ำแข็งทำปฎิกิริยากับสารเคมีที่ตกค้างในชั้นบรรยากาศ เช่น กรดไนตริก กรดซัลฟิวริก หรืออนุภาคที่เกิดจากภูเขาไฟระเบิด[3] เนื่องจากชั้นสตราโทสเฟียร์มีความชื้นน้อยมาก เมฆชนิดนี้จึงมักจะก่อตัวในชั้นล่าง ๆ ใกล้กับรอยต่อกับชั้นโทรโพสเฟียร์ ควบแน่นโดยอาศัยกระแสอากาศปั่นป่วนจากคลื่นภูเขาเกิดเป็นแผ่นน้ำแข็งบาง ๆ[4] โดยสีรุ้งที่ปรากฏเกิดจากดวงอาทิตย์ที่อยู่ต่ำกว่าขอบฟ้าส่องขึ้นมากระทบเมฆ ก่อนจะสะท้อนลงมาที่พื้นโลก[5]
เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์สามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ
- ชนิดที่ 1 เกิดจากผลึกน้ำแข็งทำปฎิกิริยากับกรดไนตริก และ/หรือกรดซัลฟิวริก ปรากฏเป็นชั้นคล้ายเมฆเซอร์โรสเตรตัส[6] เมฆชนิดนี้เป็นปัจจัยหนึ่งของการลดลงของโอโซน เนื่องจากปฎิกิริยาการเกิดเมฆก่อให้เกิดอะตอมคลอรีนที่ทำลายชั้นโอโซน[7]
- ชนิดที่ 2 เกิดจากผลึกน้ำแข็งเพียงอย่างเดียว[8] เมฆชนิดนี้พบเห็นได้ยากในแถบอาร์กติก ก่อตัวที่อุณหภูมิต่ำกว่า -83 °ซ (−117 °ฟ)[4]
ระเบียงภาพ
[แก้]-
เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์ชนิดที่ 1
-
เมฆโพลาร์สตราโทสเฟียร์ชนิดที่ 2
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Polar stratospheric clouds / Observations". Australian Antarctic Division. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-19. สืบค้นเมื่อ 2020-08-16.
- ↑ "Nacreous clouds". International Cloud Atlas. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020.
- ↑ "The Stratosphere - overview". UCAR Center for Science Education. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020.
- ↑ 4.0 4.1 "Polar Stratospheric Cloud (PSC)". SKYbrary Aviation Safety. May 1, 2019. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020.
- ↑ "Nacreous clouds". Met Office. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020.
- ↑ World Meteorological Organization, บ.ก. (2017). "Nitric acid and water PSC, International Cloud Atlas". สืบค้นเมื่อ 3 April 2019.
- ↑ "Polar stratospheric clouds". Australian Antarctic Program. May 5, 2017. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020.
- ↑ Maturilli, Maturilli. "Polar Stratospheric Clouds Above Spitsbergen". Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-24.