อาหารเวียดนาม

บั๊ญแส่วหรือขนมเบื้องญวนในประเทศเวียดนาม

อาหารเวียดนามเป็นอาหารประจำชาติของชาวเวียดนาม ซึ่งเป็นอาหารที่มีลักษณะโดดเด่นเป็นของตัวเอง ชาวเวียดนามกินข้าวเป็นอาหารหลักเช่นเดียวกับชาติอื่น ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และใช้เครื่องปรุงรสที่เป็นของหมักดองเช่นเดียวกัน เนื่องจากเวียดนามเคยถูกจีนและฝรั่งเศสปกครองจึงมีอิทธิพลของทั้งสองชาติปรากฏอยู่บ้าง นอกจากนั้น เนื่องจากสภาพภูมิศาสตร์ที่ทอดยาวตามแนวชายฝั่ง ทำให้อาหารเวียดนามแต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกัน อาหารเวียดนามที่คนไทยรู้จักดีและเป็นเอกลักษณ์คือแหนมเนืองและขนมเบื้องญวน

อาหารหลัก

บั๊ญจึง

ชาวเวียดนามกินข้าวเจ้าเป็นอาหารหลัก แต่ก็รับประทานข้าวเหนียวด้วย อาหารที่ปรุงด้วยแป้ง และมีไส้ รวมถึงขนมปังฝรั่งเศส ชาวเวียดนามเรียกว่า "บั๊ญ" (bánh) อาหารที่ปรุงด้วยข้าวเหนียวที่เป็นที่นิยมในเวียดนามได้แก่

• บั๊ญจึง (bánh chưng) ข้าวต้มไส้ถั่ว ห่อด้วยใบตองเป็นรูปสี่เหลี่ยม
• บั๊ญเส่ย (bánh giầy) ข้าวต้มไส้ถั่ว ห่อด้วยใบตองเป็นรูปทรงกลม เสิร์ฟคู่กับหมูยอ
• บั๊ญกาย (bánh gai) ขนมทำจากแป้งข้าวเหนียว นวดกับใบป่านจนดำ ไส้ทำจากถั่ว

ชาวเวียดนามมีอาหารที่ได้รับอิทธิพลจากก๋วยเตี๋ยวของจีน เรียกว่า "เฝอ" (phở) ซึ่งได้ปรับปรุงจนมีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ขนมจีนในภาษาเวียดนามเรียก "บู๊น" (bún) ซึ่งมีรูปแบบการปรุงที่หลากหลาย เช่น

• บู๊นถิตเนื้อง (bún thịt nướng) ขนมจีนหมูย่าง
• บู๊นบ่อ (bún bò) ขนมจีนหน้าเนื้อ
• บู๊นบ่อเฮว้ (bún bò Huế) เป็นขนมจีนน้ำใส่เนื้อวัวหรือเนื้อหมู เป็นอาหารที่มีชื่อเสียงของเมืองเว้

บู๊นบ่อเฮว้

เฝอไก่

เอกลักษณ์

อาหารเวียดนามเป็นอาหารที่กินผักสดหลากหลายชนิดในแทบทุกเมนู และมีน้ำจิ้มที่หลากหลาย เครื่องปรุงรสส่วนใหญ่เป็นแบบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากกว่าจีน เช่น เครื่องปรุงรสเปรี้ยวใช้มะขามมะนาว ไม่นิยมน้ำส้มสายชู เครื่องปรุงรสเค็ม ส่วนใหญ่เป็น น้ำปลา น้ำกะปิ รองลงไปเป็นกะปิ ปลาร้า กุ้งจ่อม ใช้ซีอิ๊วแบบจีนน้อยมาก

อาหารแต่ละภูมิภาค

• อาหารเวียดนามภาคเหนือ มีอิทธิพลของอาหารจีนปรากฏชัดกว่าภูมิภาคอื่น มีแกงจืดแบบจีน และการผัดแบบจีนแพร่หลายมากกว่าภาคอื่น ๆ
• อาหารเวียดนามภาคกลาง ศูนย์กลางอยู่ที่เว้ มีอิทธิพลของอาหารในวังปรากฏชัดเจนมาก และมีรสเผ็ดมากกว่าอาหารภาคอื่น
• อาหารเวียดนามภาคใต้ มีอิทธิพลของอาหารอินเดียและอาหารกัมพูชาปรากฏมากกว่า ใช้ผัก ผลไม้ และเนื้อสัตว์ที่หลากหลายกว่า

ความสัมพันธ์กับปรัชญาเวียดนาม

อาหารเวียดนามมักมี อู๋ซิง (wuxing) (ปรัชญาจีน) ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่ามีความสมดุลในแต่ละคุณลักษณะเหล่านี้

• อาหารเวียดนามหลายชนิดประกอบด้วยประสาทรับรสพื้นฐาน 5 ประการ (ngũ vị): เผ็ด (โลหะ) เปรี้ยว (ไม้) ขม (ไฟ) เค็ม (น้ำ) และหวาน (ดิน) ซึ่งสอดคล้องกับห้า อวัยวะ (ngũ tạng): ถุงน้ำดี, ลำไส้เล็ก, ลำไส้ใหญ่, กระเพาะอาหาร และ กระเพาะปัสสาวะ

• อาหารเวียดนามประกอบด้วยสารอาหาร 5 ประเภท (ngũ chất): แป้ง น้ำหรือของเหลว แร่ธาตุ โปรตีน และไขมัน

• พ่อครัวชาวเวียดนามมักจะพยายามให้มีอาหารประกอบไปด้วยห้าสี (ngũ sắc): ขาว (โลหะ) เขียว (ไม้) เหลือง (ดิน) แดง (ไฟ) และดำ (น้ำ) ในจาน

• อาหารในเวียดนามจะดึงดูดนักชิมด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า (năm giác quan): การจัดอาหารดึงดูดสายตา, เสียงมาจากวัตถุดิบที่คมชัด สัมผัสได้ถึงเครื่องเทศทั้งห้า ส่วนผสมที่มีกลิ่นหอมมาจากสมุนไพรเป็นหลัก จมูกและอาหารบางอย่างโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารนิ้วสามารถรับรู้ได้โดยการสัมผัส.

ความประสานกันทั้งห้าองค์ประกอบ

วัตถุดิบในการทำไส้ของแนมซ้านก่อนผสมให้เข้ากัน แสดงถึงหลักการห้าประการของอาหารเวียดนาม

อาหารเวียดนามได้รับอิทธิพลจากหลักการแบบเอเชียของ ห้าธาตุ และ มหาภูต

การประสาน	องค์ประกอบ
	ไม้	ไฟ	ดิน	โลหะ	น้ำ
เครื่องเทศ (ngũ vị)'	เปรี้ยว	ขม	หวาน	เผ็ด	เค็ม
อวัยวะ (ngũ tạng)	ถุงน้ำดี	ลำไส้เล็ก	กระเพาะอาหาร	ลำไส้ใหญ่	กระเพาะปัสสาวะ
สี (ngũ sắc)	สีเขียว	สีแดง	สีเหลือง	สีขาว	สีดำ
เซ้นส์ (ngũ giác)	ภาพ	ลิ้มรส	สัมผัส	กลิ่น	เสียง
สารอาหาร (ngũ chất)'	คาร์โบไฮเดรต	ไขมัน	โปรตีน	แร่ธาตุ	น้ำ

อ้างอิง

• รสเยี่ยมจากเวียดนาม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : แสงแดด, 2547, หน้า 7-10

แหล่งข้อมูลอื่น

• Culinary Matters in Vietnam
• Vietnamese recipes collection (เวียดนาม)
• Vietnamese Food เก็บถาวร 2018-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
• Vietnamese Food and Travel Information (อังกฤษ)