ซาราห์
ซาราห์ | |
|---|---|
| שָׂרָה | |
 ภาพของซาราห์ และ อับราฮัม | |
| เกิด | ซาราย[1] เมืองเออร์ของชาวเคลเดีย |
| เสียชีวิต | เฮโบรน |
| สุสาน | มัสยิดอิบรอฮีม |
| คู่สมรส | อับราฮัม |
| บุตร | อิสอัค |
| บิดามารดา | เทราห์ (บิดา) |
| ญาติ | ฮาราน (พี่ชายต่างมารดา) โลท (หลานชาย) อิชมาเอล (บุตรบุญธรรม) |
ซาราห์ [a] (ชื่อเกิด ซาราย) [b] เป็นปูชนียบุคคล และ ผู้เผยพระวจนะ ในพระคัมภีร์ไบเบิล ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญในศาสนาอับราฮัม แม้ว่าความเชื่อต่างๆ ของอับราฮัมจะพรรณนาถึงเธอแตกต่างกัน ศาสนายูดาย, ศาสนาคริสต์ และ อิสลาม ล้วนพรรณนาถึงลักษณะนิสัยของเธอในทำนองเดียวกัน เช่น สตรีผู้เคร่งศาสนา มีชื่อเสียงในด้านไมตรีจิตและความงาม ภรรยาและน้องสาวต่างมารดา [2] ของอับราฮัม และมารดาของอิสอัค
ในพระคัมภีร์ฮีบรู
[แก้]
ตระกูล
[แก้]ตามหนังสือปฐมกาล 20:12 ในการสนทนากับอาบีเมเลค กษัตริย์ฟิลิสเตีย แห่งเกราร์ อับราฮัมเปิดเผยว่าซาราห์เป็นทั้งภรรยาและน้องสาว ต่างมารดาของเขา โดยระบุว่าทั้งสองมีบิดาร่วมกันแต่ไม่ได้มีมารดาร่วมกัน[3] ต่อมาสหภาพดังกล่าวถูกห้ามอย่างชัดเจนในหนังสือเลวีนิติ (เลวีนิติ 18:9:HE )
นี่จะทำให้ซาราห์เป็นบุตรีของเทราห์ และไม่ใช่น้องสาวต่างมารดาของอับราฮัมเท่านั้น แต่ยังรวมถึง ฮาราน และ นาโฮร์ด้วย เธอคงจะเป็นป้าของโลท, มิลคาห์, อิสคาห์ และ เบธูเอล ทั้งทางสายเลือดและการแต่งงาน เธอมีบุตรด้วยกัน 1 คน คือ อิสอัค [4] หลังจากเธอเสียชีวิต อับราฮัมแต่งงานกับเคทูราห์ ซึ่งนักวิชาการด้านพระคัมภีร์ไบเบิลถกเถียงกัน (นั่นคือ เธอคือ ฮาการ์ จริงหรือไม่) และเธอมีลูกอีกอย่างน้อยหกคน
เรื่องเล่า
[แก้]ในเรื่องเล่าในพระคัมภีร์ ซาราห์เป็นภรรยาของอับราฮัม ในสองสถานที่ในการเล่าเรื่อง เขากล่าวว่าซาราห์เป็นน้องสาวของเขา (ปฐมกาล 12:10 ถึง 13:1 ในการเผชิญหน้ากับฟาโรห์ และปฐมกาลที่ 20 ในการเผชิญหน้ากับอาบีเมเลค) เมื่อรู้ว่าซาราห์เป็นคนงามและกลัวว่าฟาโรห์จะฆ่าอับราฮัมเพื่ออยู่กับซาราห์ อับราฮัมจึงขอให้ซาราห์บอกฟาโรห์ว่าเธอเป็นน้องสาวของเขา (ปฐมกาล 17)
เดิมเธอมีชื่อว่า ซาราย ในการเล่าเรื่องพันธสัญญาของชิ้นส่วน ในปฐมกาลบทที่ 17 ในระหว่างที่พระเยโฮวาห์ทรงสัญญากับอับรามว่าเขาและซารายจะมีบุตรชายคนหนึ่ง อับรามถูกเปลี่ยนชื่อเป็นอับราฮัม และซารายถูกเปลี่ยนชื่อเป็นซาราห์ มีนิรุกติศาสตร์พื้นบ้าน ที่อธิบายชื่อเก่าและชื่อใหม่ [5] : 22
ออกเดินทางจากเออร์
[แก้]เทราห์กับอับราม (ตามชื่อเรียกตอนนั้น) ซารายและโลทออกเดินทางไปคานาอัน แต่แวะพักในที่แห่งหนึ่งชื่อ ฮาราน ซึ่งเทราห์อาศัยอยู่จนกระทั่งเขาเสียชีวิตเมื่ออายุได้ 205 ปี [6] พระเยโฮวาห์ตรัสกับอับรามให้ออกจากบ้านเมืองและบ้านบิดาของเขาไปยังดินแดนที่เขาจะแสดงให้เขาเห็น โดยสัญญาว่าจะทำให้เขาเป็นชนชาติใหญ่ อวยพรเขา สร้างชื่อให้ยิ่งใหญ่ อวยพรผู้ที่อวยพรเขา และสาปแช่งผู้สาปแช่งเขา [7] ตามคำสั่งของพระเจ้า อับรามพาภรรยาของเขา ซาราย หลานชายของเขาโลท ตลอดจนทรัพย์สมบัติและทาส ที่พวกเขาได้มา เดินทางไปยังเชเคม ในคานาอัน อับรามอายุ 75 ปีในเวลานี้ [8]
ฟาโรห์
[แก้]
มีการกันดารอาหารอย่างรุนแรงในแผ่นดินคานาอัน อับรามกับโลทและครอบครัวของพวกเขาจึงเดินทางลงใต้ไปยังอียิปต์ ระหว่างเดินทางไปอียิปต์ อับรามสั่งให้ซารายระบุว่าตนเป็นน้องสาวเท่านั้น เพราะเกรงว่าชาวอียิปต์จะฆ่าเขาเพื่อแย่งชิงภรรยา โดยกล่าวว่า
เมื่อใกล้จะเข้าอียิปต์ อับรามก็พูดกับนางซารายภรรยาของท่านว่า “นี่แน่ะ ฉันรู้ว่าเธอเป็นหญิงรูปงาม เมื่อคนอียิปต์เห็นเธอ พวกเขาจะว่า ‘หญิงคนนี้เป็นภรรยาของเขา’ แล้วก็จะฆ่าฉันเสีย แต่จะไว้ชีวิตเธอ ขอให้บอกว่าเธอเป็นน้องสาวของฉัน เพื่อเขาจะได้ทำดีต่อฉันเพราะเธอ และฉันจะได้รอดชีวิตเพราะเธอ”[9]
เมื่อพาตัวเข้าเฝ้าฟาโรห์ ซารายบอกว่าอับรามเป็นพี่ชายของเธอ และกษัตริย์ก็รับเธอเข้าไปในวังของเขาและมอบของขวัญมากมายให้กับอับรามและเครื่องหมายแห่งความแตกต่าง อย่างไรก็ตาม พระเจ้าทรงให้ราชวงศ์ของฟาโรห์ประสบภัยพิบัติใหญ่หลวง [10] ฟาโรห์จึงรู้ว่านางซารายเป็นภรรยาของอับราม จึงสั่งให้ทั้งสองออกจากอียิปต์ทันที [11]
ฮาการ์และอิชมาเอล
[แก้]
หลังจากอาศัยอยู่ในคานาอันเป็นเวลาสิบปีและยังไม่มีบุตร ซารายเสนอว่าอับรามจะมีลูกกับฮาการ์ สาวใช้ ชาวอียิปต์ของเธอ ซึ่งเขาก็เห็นด้วย สิ่งนี้ส่งผลให้เกิดความตึงเครียดระหว่าง ซาราย และ ฮาการ์ และ ซาราย บ่นกับสามีของเธอว่าสาวใช้ไม่เคารพเธออีกต่อไป [12] มีอยู่ช่วงหนึ่ง ฮาการ์หนีจากนายหญิงของเธอ แต่กลับมาหลังจากทูตสวรรค์ปลอบโยนเธอ นางให้กำเนิดบุตรชื่อ อิชมาเอล เมื่ออับรามอายุได้แปดสิบหกปี [13]
อิสอัค
[แก้]ในปฐมกาบ 17 เมื่ออับรามอายุได้เก้าสิบเก้าปี พระเจ้าได้ประกาศชื่อใหม่ของเขาว่า "อับราฮัม" – "บิดาของหลายชาติ" และให้สัญญาการเข้าสุหนัตแก่เขา พระเจ้าประทานชื่อใหม่ให้ซารายว่า "ซาราห์" และทรงอวยพรเธอ [14] อับราฮัมได้รับการรับรองว่าซาราห์จะมีบุตรชายคนหนึ่ง หลังจากนั้นไม่นาน ชายสามคนมาเยี่ยมอับราฮัมและซาราห์ ผู้มาเยือนคนหนึ่งบอกอับราฮัมว่าเมื่อเขากลับมาในปีหน้า ซาราห์จะมีบุตรชายคนหนึ่ง ขณะที่อยู่ที่ทางเข้าเต็นท์ ซาราห์ได้ยินสิ่งที่พูด เธอหัวเราะกับตัวเองเกี่ยวกับโอกาสที่จะมีลูกในวัยเดียวกัน ผู้มาเยี่ยมถามอับราฮัมว่าทำไมซาราห์ถึงหัวเราะเยาะความคิดเรื่องการมีบุตร เพราะอายุของเธอไม่ต่างกับพระเจ้าเลย ไม่นานนางซาราห์ก็ตั้งครรภ์และให้กำเนิดบุตรชายแก่อับราฮัมตามเวลาที่ตรัสไว้ อัครบิดร ซึ่งขณะนั้นมีอายุหนึ่งร้อยปี ตั้งชื่อเด็กคนนั้นว่า "อิสอัค" (ฮีบรู yitschaq, "เสียงหัวเราะ") และให้เข้าสุหนัตเมื่อเขาอายุได้แปดวัน [15] สำหรับซาราห์ ความคิดที่จะคลอดและให้นมลูกเมื่ออายุมากแล้ว ทำให้เธอหัวเราะมากเช่นกัน ขณะที่เธอประกาศว่า "พระเจ้าทรงทำให้ฉันหัวเราะ [เพื่อ] ทุกคนที่ได้ยินจะหัวเราะไปกับฉัน" อับราฮัมจัดงานเลี้ยงใหญ่ในวันที่อิสอัคต้องหย่านม ในระหว่างงานเลี้ยงนี้เองที่ซาราห์บังเอิญเจออิชมาเอลวัยรุ่นล้อเลียนอิสอัค [16] และรู้สึกกระวนกระวายใจมากที่เธอขอให้เขาและฮาการ์ถูกเนรเทศ [17] ในตอนแรกอับราฮัมรู้สึกไม่สบายใจกับเรื่องนี้แต่กลับใจอ่อนเมื่อพระเจ้าบอกให้ทำตามที่ภรรยาขอ [18]
ความตาย
[แก้]ซาราห์เสียชีวิตเมื่ออายุ 127 ปี และอับราฮัมซื้อที่ดินพร้อมถ้ำใกล้เมืองเฮโบรน จากเอฟโรน ชาวฮิตไทต์ เพื่อฝังเธอ ซึ่งเป็นที่ดินแห่งแรกของชาวอิสราเอลในคานาอันตามเรื่องเล่าในพระคัมภีร์
มุมมองทางศาสนา
[แก้]ในศาสนายูดาย
[แก้]ซาราห์ ปรากฏตัวครั้งแรกในหนังสือปฐมกาล ในขณะที่มิดราช และ อักกาดาห์ ให้คำอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับชีวิตและบทบาทของเธอใน ศาสนายูดาย และรูปแบบบรรพบุรุษของลัทธิยาห์เวห์ เธอเกิดในนาม ซาราย ( ฮีบรู : שָׂרַי) ในเมืองเมืองเออร์ของชาวเคลเดีย หรือ Ur of the Chaldees ซึ่งเชื่อกันว่าอยู่ใน อิรัก ในปัจจุบัน 1,958 Anno Mundi ตาม ปฏิทินฮีบรู เธอเป็นบุตรสาวของฮาราน [19] และเป็นหลานสาวของเทราห์ ผู้บูชารูปเคารพ ที่บูชาเทพเจ้าแห่งดวงจันทร์นันนา [20] และเป็นคนรับใช้ระดับสูงของนิมโรด กษัตริย์แห่งชินาร์ หรือ เมโสโปเตเมีย ชื่อของเธอเป็นรูปผู้หญิงของ ซาร์ (ฮีบรู: שַׂר) แปลว่า "ประมุข" หรือ "เจ้าชาย" ผ่านทางเทราห์ เธอน่าจะเป็นทายาทรุ่นที่ 10 ของโนอาห์ ที่ยังมีชีวิตอยู่ อาศัยอยู่ในเทือกเขาอารารัต และมีอายุมากกว่าเก้าศตวรรษในเวลาที่เธอเกิด ไม่มีการระบุรายละเอียดเกี่ยวกับชีวิตของเธอหรือความเชื่อทางศาสนาของเธอก่อนที่อับราฮัมจะกลับมาที่เออร์กัสดิม เพื่อขัดขวางความพยายามของ Nimrod ที่จะประกาศตัวเองว่าเป็นพระเจ้า เป็นที่ทราบกันว่าเธอได้แต่งงานกับอับราฮัม หรือที่เรียกกันว่าอับราม ซึ่งมีอายุระหว่างสี่สิบห้าปี และหลังจากที่สามีของเธอทำให้นิมโรดอับอายในที่สาธารณะ เธอและเทราห์พ่อของเธอ, โลท หลานชายกำพร้าของเธอ, เอลีเอเซอร์ คนใช้ของเธอ และอีกประมาณสามร้อยคน ทิ้งเออร์กัสดิม ไว้ที่คานาอัน ซึ่งเป็นลิแวนต์ ในปัจจุบัน เพื่อช่วยอับราฮัมจากแผนการของนิมโรดที่จะทำลายเขา ซึ่งได้รับบัญชาจากพระยาห์เวห์
ระหว่างทางไปคานาอัน พวกเขาแวะที่เมืองฮัรรอน ประเทศตุรกีในปัจจุบัน โดยตั้งรกรากอยู่ที่นั่นประมาณ 20 ปี จนกระทั่งพระเยโฮวาห์ทรงกระตุ้นให้พวกเขาเดินทางต่อไป พวกเขาจึงทิ้งเทราห์ไว้เบื้องหลัง เพื่อดำเนินชีวิตตามสมัยของเขา และเดินทางผ่านเมืองเชเคม และ เบธเอล ทั้งสองเมืองในเขตเวสต์แบงก์ ในปัจจุบัน และเมื่อการกันดารอาหารเกิด ขึ้นในภูมิภาค ไปจนถึง อียิปต์ ประเทศอียิปต์ในปัจจุบัน ขณะที่อยู่ในเมืองอียิปต์ ความงามของซาราห์ดึงดูดความสนใจของฟาโรห์ และอับราฮัม โดยกลัวว่าชาวอียิปต์จะฆ่าเขาหากรู้ว่าซาราห์แต่งงานกับเขา จึงแนะนำตัวเองว่าเป็นพี่ชายของเธอ ดังนั้น ฟาโรห์จึงมอบทรัพย์สมบัติมากมายให้อับราฮัมในรูปของปศุสัตว์ และ ทาส รวมทั้ง ฮาการ์ เพื่อที่เขาจะได้รับซาราห์เป็นนางบำเรอ เพื่ออยู่ในพระราชวังกับเขา สำหรับการล่วงละเมิดโดยไม่เจตนาของฟาโรห์ต่ออับราฮัม เขาและสมาชิกในครัวเรือน กำลังป่วยด้วยโรคระบาด ยกเว้นซาราห์ ฟาโรห์จึงตระหนักว่าอับราฮัมคือสามีของซาราห์ ไม่ใช่แค่พี่ชายของเธอเท่านั้น แม้ว่าอับราฮัมจะจงใจหลอกลวงฟาโรห์ แต่ฟาโรห์ก็ไม่ลงโทษอับราฮัมและไม่ต้องการคืนทรัพย์สมบัติที่อับรามมอบให้เพื่อแลกกับซาราห์ อย่างไรก็ตาม เขาสั่งให้พวกเขาออกจากอียิปต์ หลังจากออกจากอียิปต์แล้ว โลทก็แยกทางกันเอง ในที่สุดเขาก็ลงหลักปักฐานที่เมืองโสโดม เนื่องจากมีข้อขัดแย้งเกี่ยวกับปศุสัตว์
พวกเขากลับมาที่คานาอัน หนึ่งทศวรรษผ่านไปเธอกับอับราฮัมก็ไม่มีลูก ดังนั้น นางซาราห์จึงเสนอนางฮาการ์ ทาสหญิงของนางให้เป็นนางบำเรอของสามี เพื่อเขาจะได้มีบุตร ฮาการ์ตั้งครรภ์อิชมาเอล ระหว่างการตั้งครรภ์ของฮาการ์ ความสัมพันธ์ของซาราห์และฮาการ์แย่ลงอย่างรวดเร็ว โดยซาราห์ตบเธอและฮาการ์หนีเข้าไปในทะเลทรายเพื่อหลีกเลี่ยงเธอ กลับมาตามคำแนะนำของทูตสวรรค์เท่านั้น พระเยโฮวาห์ตรัสกับอับราฮัมว่าซาราห์จะให้บุตรชายคนหนึ่งแก่เขา ซาราห์อายุเก้าสิบปีแล้วหัวเราะกับความคิดนี้ แต่ตามคำทำนาย นางตั้งครรภ์อิสอัค และนางก็เลี้ยงดูเขาเอง ในที่สุดเธอจะเรียกร้องให้อับราฮัมส่งฮาการ์และอิชมาเอลออกไป อับราฮัมจึงเนรเทศพวกเขาและส่งพวกเขาไปยังทะเลทราย
ช่วงเวลาหนึ่งหลังจากการให้กำเนิดของอิชมาเอล แต่ก่อนที่จะเกิดของอิสอัค ซาราห์และอับราฮัมเดินทางไปเมืองเกราร์ ตามที่อธิบายไว้ในปฐมกาลบทที่ 20 ซึ่งเหตุการณ์ต่างๆ เกิดขึ้นซึ่งสะท้อนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่มิซราอิม ซึ่งกษัตริย์องค์หนึ่งซึ่งคราวนี้คือ อาบีเมเลค สนใจในตัวซาราห์ เพราะความงามของเธอ และเช่นเดียวกับที่เขาเคยทำในเมืองมิซราอิม อับราฮัมจึงแสดงตนเป็นพี่ชายของเธอแทนที่จะเป็นสามีของเธอ และด้วยความเชื่อที่ว่าอาบีเมเลคที่ยังไม่แต่งงานของเธอจึงรับเธอเข้าไปในบ้านของเธอเหมือนที่ฟาโรห์ทรงมี แต่คราวนี้พระเยโฮวาห์ทรงเข้าแทรกแซงก่อนที่พระองค์จะแตะต้องซาราห์ ความฝันและโรคระบาด อาบีเมเลคเผชิญหน้ากับอับราฮัมด้วยความโกรธที่การโกหกของเขาทำให้เขายั่วยุพระพิโรธของพระเจ้า แต่เช่นเดียวกับฟาโรห์ เขาได้มอบทรัพย์สมบัติมากมายให้กับอับราฮัม ชายทั้งสองจากกันด้วยไมตรี โดยอับราฮัมกล่าวว่าเขาจะสวดอ้อนวอนให้กษัตริย์ซึ่งไม่มีบุตรและไม่มีทายาท
กล่าวกันว่าซาราห์เสียชีวิตเมื่ออายุได้หนึ่งร้อยยี่สิบเจ็ดปี ส่วนหนึ่งเกิดจากเหตุการณ์ผูกมัดของอิสอัค เธอถูกฝังอยู่ในเมืองเฮโบรน ในมัสยิดอิบรอฮีม
ในศาสนาอิสลาม
[แก้]
การพรรณนาถึงของอิสลามของซาราห์ หรือ ซาเราะฮ์ ซึ่งไม่มีชื่อในคัมภีร์อัลกุรอาน เหมือนการพรรณนาของเธอในศาสนายูดายและศาสนาคริสต์ โดยที่เธอเป็นผู้หญิงที่ดี เป็นญาติและภรรยาของอับราฮัม ผู้ซึ่งหลังจากเป็นหมันมาหลายปี ได้รับพรให้มีบุตรชายคนหนึ่ง นบีอิสฮาก (อิสอัค)อย่างไรก็ตาม ความแตกต่างที่เห็นได้ชัดเจนมีอยู่ในภาพความสัมพันธ์ระหว่างเธอกับนบีอิบรอฮีม, นางฮาญัร และนบีอิสมาอีล นางไม่ได้ถูกมองเป็นน้องสาวของนบีอิบรอฮีม แต่เป็นลูกพี่ลูกน้องคนหนึ่งของท่าน ซึ่งกล่าวกันว่าเป็นบุตรีของฮารอน น้องชายของอาซัร และฮาญัรไม่ได้แสดงเป็นนายหญิงของนบีอิบรอฮีม แต่เป็นภรรยาคนที่สอง ซึ่งช่วยขจัดความรู้สึกเป็นศัตรูที่ซาเราะฮ์รู้สึกต่อฮาญัรระหว่างตั้งครรภ์นบีอิสมาอีล [21] [22] [23]
คัมภีร์กุรอานยังเล่าเรื่องราวในพระคัมภีร์ซ้ำอีกว่า ซาเราะฮ์หัวเราะเมื่อนางได้รับสาส์นจากพระเจ้าที่ยืนยันการตั้งครรภ์ของนาง แม้ว่าในคัมภีร์กุรอานข้อความนี้จะถูกประกาศโดย มะลาอิกะฮ์ ไม่ใช่โดยพระเจ้าเอง: [24]
และแน่นอนบรรดาทูตของเราได้มายังอิบรอฮีมพร้อมทั้งข่าวดี พวกเขากล่าวว่า ขอความศานติจงมีแด่ท่าน เขา (อิบรอฮีม) กล่าวว่า ขอความศานติจงมีแด่พวกท่าน ดังนั้นเขามิได้รีรอที่จะนำลูกวัวย่างออกมา
ครั้นเมื่อเขาเห็นว่ามือของพวกเขาไม่ถึงมันเขาไม่พอใจและรู้สึกกลัวพวกเขา พวกเขากล่าวว่า อย่ากลัวเลย แท้จริงเราถูกส่งมายังกลุ่มชนของลูฏ
และภริยาของเขายืนอยู่แล้ว นางก็หัวเราะเราจึงแจ้งข่าวดีแก่นางด้วย (การได้บุตรชื่อ) อิสฮากและหลังจากอิสฮากคือยะอ์กูบ
นางกล่าวว่า โอ้ แปลกแท้ ๆ ฉันจะมีบุตรหรือ ขณะที่ฉันแก่แล้ว และนี่สามีของฉันก็แก่หง่อมแล้ว แท้จริงนี่เป็นเรื่องประหลาดแท้
สุสานของซาราห์
[แก้]
เชื่อกันว่าซาร่าห์ถูกฝังอยู่ในมัสยิดอิบรอฮีม (ชาวยิวรู้จักกันในชื่อ ถ้ำมัคเปลาห์) บริเวณนี้ตั้งอยู่ในเมืองโบราณเฮโบรน เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อันดับสองสำหรับชาวยิว (รองจากภูเขาพระวิหาร ในกรุงเยรูซาเล็ม) และยังเป็นที่เคารพนับถือของชาวคริสต์ และชาวมุสลิม ซึ่งทั้งสองแห่งมีประเพณีที่ยืนยันว่าสถานที่นี้เป็นสถานที่ฝังศพ ของสามคู่ในพระคัมภีร์; อับราฮัมกับซาราห์ อิสอัคกับเรเบคคาห์ ยาโคบกับลีอาห์ [26]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Sarah/Sarai: Bible | Jewish Women's Archive". jwa.org.
- ↑ 20:12 {{{3}}}:{{{4}}}
- ↑ "Bible Gateway passage: Genesis 20:12". New King James Version. Bible Gateway. สืบค้นเมื่อ 2019-08-28.
- ↑ "Ishmael: Abraham's Other Son". Chabad. สืบค้นเมื่อ 2019-08-28.
- ↑ Clifford, Richard J; Murphy, Roland E. (1990). "2: Genesis". ใน Brown, Raymond E.; Fitzmyer, Joseph A.; Murphy, Roland E. (บ.ก.). The New Jerome Biblical Commentary. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. ISBN 0-13614934-0.
- ↑ Genesis 11:27–11:32:HE
- ↑ Genesis 12:1–3:9
- ↑ Genesis 12:4:HE
- ↑ {{bibleverse|Genesis|12:11-13|NIV
- ↑ Genesis 12:14–17:HE
- ↑ Genesis 12:18–20:HE
- ↑ Genesis 16:1–6:HE
- ↑ Genesis 16:7–16:HE
- ↑ Genesis 17:1–27:HE
- ↑ 21:4 9:{{{4}}}
- ↑ Genesis 21:9:HE
- ↑ 21:10 HE:{{{4}}}
- ↑ Genesis 21:12:HE
- ↑ "Genesis 20:12". www.sefaria.org. สืบค้นเมื่อ 2020-06-14.
See Rashi commentary: "If, however, you ask, “But was she not his brother’s daughter? (see chapter 11:29, and so she was granddaughter of Terah, Abraham’s father), then I reply, one’s children’s children are considered as one’s own children."
- ↑ "Abraham - The Genesis narrative in the light of recent scholarship". Encyclopedia Britannica.
- ↑ Arastu, Shaykh Rizwan (2014). God and his Emissaries - Adam to Jesus. Imam Mahdi Association of Marjaeya (I.M.A.M.). p. 227. ISBN 97 8-0-6 92-21411-4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-06-22. สืบค้นเมื่อ 2018-10-19.
- ↑ Lings, Martin (1983). "The House of God". Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources. Islamic Texts Society. ISBN 978-0042970509.
- ↑ Mufti, Imam. "The Story of Abraham (part 5 of 7): The Gifting of Hagar and Her Plight". www.islamreligion.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-08-29.
- ↑ Reynolds, Gabriel Said (2009). "Reading The Qurʾan As Homily: The Case of Sarah's Laughter". ใน Marx, Michael; Neuwirth, Angelika; Sinai, Nicolai (บ.ก.). The Qurʾān in Context: Historical and Literary Investigations into the Qurʾānic Milieu. Texts and Studies on the Qurʾān. Vol. 6. Leiden: Brill Publishers. pp. 585–592. doi:10.1163/ej.9789004176881.i-864.158. ISBN 978-90-04-17688-1. ISSN 1567-2808. สืบค้นเมื่อ 17 January 2021.
- ↑ อัลกุรอาน 11:69–72
- ↑ Easton's Bible Dictionary "Machpelah"