กรมโยธาธิการและผังเมือง
- ระวังสับสนกับ สำนักการวางผังและพัฒนาเมือง หน่วยงานราชการสังกัดของกรุงเทพมหานคร
| Department of Public Works and Town & Country Planning | |
 ตรากรมโยธาธิการและผังเมือง | |
| ภาพรวมกรม | |
|---|---|
| ก่อตั้ง | 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545 |
| กรมก่อนหน้า |
|
| ประเภท | ส่วนราชการ |
| เขตอำนาจ | ทั่วราชอาณาจักร |
| สำนักงานใหญ่ |
|
| บุคลากร | 3,571 คน (พ.ศ. 2566)[1] |
| งบประมาณต่อปี | 42,018,290,100 บาท (พ.ศ. 2568)[2] |
| ฝ่ายบริหารกรม |
|
| ต้นสังกัดกรม | กระทรวงมหาดไทย |
| เว็บไซต์ | เว็บไซต์ของกรม |
กรมโยธาธิการและผังเมือง (อังกฤษ: Department of Public Works and Town & Country Planning) เป็นหน่วยงานราชการสังกัดในกระทรวงมหาดไทย ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545 จากการรวมกรมโยธาธิการ และกรมการผังเมือง
กรมโยธาธิการและผังเมือง มีภารกิจเกี่ยวกับงานด้านการผังเมือง การโยธาธิการ การออกแบบ การก่อสร้างและการควบคุมการก่อสร้างอาคารดำเนินการและสนับสนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในด้านการพัฒนาเมือง พื้นที่ และชนบท โดยการกำหนดและกำกับดูแลนโยบายการใช้ประโยชน์ที่ดิน ระบบการตั้งถิ่นฐานและโครงสร้างพื้นฐาน รวมทั้งการกำหนดคุณภาพและมาตรฐานการก่อสร้างด้านสถาปัตยกรรม วิศวกรรม และการผังเมือง เพื่อให้มีสภาพแวดล้อมที่ดี เกิดมาตรฐานความปลอดภัยแห่งสาธารณชน ความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมืองและสิ่งปลูกสร้างตามระบบการผังเมืองที่ดี อันจะนำไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน
ประวัติ
[แก้]กรมโยธาธิการ
[แก้]กรมโยธาธิการ เริ่มมีการจัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2432 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว [3]กระทั่งในปี พ.ศ. 2435 ได้รับการยกฐานะเป็น "กระทรวงโยธาธิการ"[4] ในปี พ.ศ. 2441 ได้มีการโอนกรมโยธาธิการ จากกระทรวงโยธาธิการไปรวมอยู่ในกรมสุขาภิบาล กระทรวงนครบาล และเปลี่ยนชื่อกรมสุขาภิบาล เป็นกรมนคราทร ไปสังกัดกระทรวงมหาดไทย ในปี พ.ศ. 2465 และเปลี่ยนชื่อเป็น กรมโยธาเทศบาล ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล กระทั่งเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2485 จึงได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น กรมโยธาธิการ อีกครั้งหนึ่ง
กรมการผังเมือง
[แก้]สำนักผังเมือง ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505[5] และเปลี่ยนชื่อเป็น กรมการผังเมือง เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2538
กรมโยธาธิการและผังเมือง
[แก้]จนกระทั่งมีการปฏิรูประบบราชการ เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545[6] จึงได้รวมภารกิจของกรมโยธาธิการ และกรมการผังเมืองเข้าด้วยกัน เป็น "กรมโยธาธิการและผังเมือง" สังกัดกระทรวงมหาดไทย
ตราสัญลักษณ์
[แก้]
ตราสัญลักษณ์เป็นรูปวงกลม ประกอบด้วยเทพในศาสนาพราหมณ์ 4 องค์ คือ พระพรหม พระนารายณ์ พระศิวะ และพระพิฆเนศวร ด้านล่างมีชื่อ กรมโยธาธิการและผังเมือง ในกรอบวงกลมประกอบด้วยลวดลายไทย
การแบ่งส่วนราชการ
[แก้]กรมโยธาธิการและผังเมือง แบ่งส่วนราชการออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่
ราชการส่วนกลาง
[แก้]- สำนักงานเลขานุการกรม
- กองการเจ้าหน้าที่
- กองคลัง
- กองแผนงาน
- กองเผยแพร่และประชาสัมพันธ์
- กองนิติการ
- ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ
- สถาบันพัฒนาบุคลกรด้านการพัฒนาเมือง
- สำนักควบคุมการก่อสร้าง
- สำนักควบคุมและตรวจสอบอาคาร
- สำนักผังประเทศและผังภาค
- สำนักผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะ
- สำนักพัฒนามาตรฐาน
- สำนักวิศวกรรมการผังเมือง
- สำนักวิศวกรรมโครงสร้างและงานระบบ
- สำนักสถาปัตยกรรม
- สำนักสนับสนุนและพัฒนาตามผังเมือง
- กองออกแบบก่อสร้างพลับพลาพิธีและโครงการพิเศษ
- กองวิเคราะห์วิจัยและทดสอบวัสดุ
- สำนักงานจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่
- สำนักงานกองทุนจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่
ราชการส่วนภูมิภาค
[แก้]- สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด มีโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด (อำนวยการ ระดับสูง) เป็นหัวหน้าหน่วยงาน โดยแบ่งส่วนราชการออกเป็น 4 กลุ่มงาน ได้แก่
- ฝ่ายบริหารงานทั่วไป
- กลุ่มงานวิชาการโยธาธิการ
- กลุ่มงานวิชาการผังเมือง
- กลุ่มงานสนับสนุนการพัฒนาเมือง
- ฝ่ายปฏิบัติการ
อำนาจและหน้าที่
[แก้]ให้กรมโยธาธิการและผังเมือง มีภารกิจเกี่ยวกับงานด้านการผังเมืองระดับต่างๆ การโยธาธิการ การออกแบบการก่อสร้างและการควบคุมการก่อสร้างอาคาร ดำเนินการและสนับสนุนองค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่นในด้านการพัฒนาเมือง พื้นที่ และชนบท โดยการกำหนดและกำกับดูแลนโยบายการใช้ ประโยชน์ที่ดิน ระบบการตั้งถิ่นฐานและโครงสร้างพื้นฐาน รวมทั้งการกำหนดคุณภาพและมาตรฐาน การก่อสร้างด้านสถาปัตยกรรม วิศวกรรม และการผังเมือง เพื่อให้มีสภาพแวดล้อมที่ดี เกิดมาตรฐาน ความปลอดภัยแห่งสาธารณชน ความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมืองและสิ่งปลูกสร้างตามระบบ การผังเมืองที่ดี อันจะนำไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยให้มีอำนาจหน้าที่ดังต่อไปนี้
- ดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง กฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคาร กฎหมาย ว่าด้วยการขุดดินและถมดิน กฎหมายว่าด้วยการจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่ และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง
- วางและจัดทำผังเมืองประเภทอื่น ๆ ตามที่รัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย หรือตามที่ส่วนราชการอื่นร้องขอ และดำเนินการให้เป็นไปตามผังเมืองนั้น ๆ
- ดำเนินการเกี่ยวกับการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการวางผัง วิจัย ติดตาม ประเมินผล และพัฒนามาตรฐานด้านการผังเมืองและโยธาธิการ รวมทั้งการจัดทำเกณฑ์มาตรฐานและคู่มือ ด้านการผังเมืองและโยธาธิการ
- ดำเนินการเกี่ยวกับการวางผัง ออกแบบ ควบคุมการก่อสร้าง บูรณะเมืองหรืออาคาร และสิ่งก่อสร้างของหน่วยงานของรัฐ
- ให้บริการและคำปรึกษาเกี่ยวกับงานออกแบบ งานก่อสร้าง และงานที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ ของกรมแก่หน่วยงานต่าง ๆ
- ดำเนินการเกี่ยวกับการออกแบบ การก่อสร้างและควบคุมอาคาร ก่อสร้างอาคาร และโครงสร้างพื้นฐาน รวมทั้งการบูรณะและบำรุงรักษา
- ดำเนินการประสาน กำกับดูแล สนับสนุน และพัฒนาการดำเนินงานของหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้เป็นไปตามผังเมือง รวมทั้งกำกับตรวจสอบการใช้อำนาจตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น
- ดำเนินการพัฒนาระบบและบริหารข้อมูลการผังเมืองและโยธาธิการ
- ดำเนินการพัฒนาขีดความสามารถบุคลากรของกรม องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมทั้ง หน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้อง ในด้านการผังเมืองและโยธาธิการ
- ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกรมหรือตามที่รัฐมนตรี หรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย [7]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ กรมโยธาธิการและผังเมือง, รายงานประจำปี 2566 กรมโยธาธิการและผังเมือง, สืบค้นเมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2567
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๖๔, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๗
- ↑ ประกาศตั้งกรมโยธาธิการและสถาปนาพระเจ้าน้องยาเธอกรมขุนนริศรานุวัติวงษ์ พ.ศ. 2432
- ↑ ประกาศตั้งกระทรวงโยธาธิการและสถาปนาพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัติวงษ์ พ.ศ. 2435
- ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๐๕
- ↑ "พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-13. สืบค้นเมื่อ 2012-01-30.
- ↑ กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมโยธาธิการและผังเมือง พ.ศ. 2557[1]
