ภาษาสวีเดน

ภาษาสวีเดน
svenska สเวนสกา
ออกเสียง	[ˈsvɛ̂nːska] สเวนสกา
ประเทศที่มีการพูด	สวีเดน ฟินแลนด์และเอสโตเนีย
จำนวนผู้พูด	10 ล้านคน ผู้พูดระดับ L2 3.2 ล้านคน (2018)  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน เจอร์แมนิก เจอร์แมนิกเหนือ สแกนดิเนเวียตะวันออก ภาษาสวีเดน
รูปแบบก่อนหน้า	ภาษานอร์สเก่า ภาษานอร์สเก่าตะวันออก ภาษาสวีเดนเก่า ภาษาสวีเดน
ระบบการเขียน	อักษรละติน(อักษรสวีเดน)
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	สวีเดน โดยพฤตินัย, ฟินแลนด์ (ร่วมกับภาษาฟินแลนด์) หมู่เกาะโอลันด์ (ภาษาเดียว) สหภาพยุโรป คณะมนตรีนอร์ดิก
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	เอสโตเนีย
ผู้วางระเบียบ	คณะกรรมาธิการภาษาสวีเดน (กึ่งทางการ) สถาบันสวีเดน สถาบันภาษาประเทศฟินแลนด์
รหัสภาษา
ISO 639-1	sv
ISO 639-2	swe
ISO 639-3	swe

แผนที่แสดงบริเวณที่มีผู้พูดภาษาสวีเดน

ภาษาสวีเดน (svenska) เป็นภาษาในกลุ่มภาษาเจอร์แมนิกเหนือ มีผู้พูดเป็นภาษาแม่ประมาณ 9.6 ล้านคน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในประเทศสวีเดน ภาษาสวีเดนเป็นภาษาราชการของประเทศสวีเดน หนึ่งในภาษาราชการของประเทศฟินแลนด์ ภาษาราชการของหมู่เกาะโอลันด์ และหนึ่งในภาษาราชการของสหภาพยุโรป

ภาษาสวีเดนมีความใกล้ชิดกับภาษาสแกนดิเนเวียภาคพื้นทวีปอันได้แก่ภาษาเดนมาร์กและภาษานอร์เวย์ โดยผู้พูดภาษาเหล่านี้สามารถเข้าใจภาษาซึ่งกันและกันได้ในระดับสูง ภาษาสวีเดนมีมีที่มาจากภาษานอร์สโบราณเช่นเดียวกับภาษาเดนมาร์กและนอร์เวย์

ภาษาสวีเดนมาตรฐาน เป็นภาษาประจำชาติที่วิวัฒนาการมาจากภาษาย่อยของสวีเดนกลางในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และมีความมั่นคงในช่วงตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ในขณะที่ภาษาย่อยตามภูมิภาคที่สืบมาจากภาษาพื้นเมืองในชนบทยังคงมีอยู่ ภาษาพูดและ ภาษาเขียน มีมาตรฐาน และมีอัตราความสามารถในการอ่านและเขียน 99% ในกลุ่มผู้ใหญ่ ภาษาพื้นเมืองบางภาษาต่างจากภาษามาตรฐานทั้งเรื่องไวยากรณ์และคำศัพท์ และไม่สามารถเข้าใจกับภาษาสวีเดนมาตรฐานได้เสมอไป ภาษาพื้นเมืองเหล่านี้จะจำกัดเฉพาะพื้นที่ชนบทและส่วนใหญ่คนพูดเป็นคนกลุ่มน้อยที่มีความเคลื่อนไหวทางสังคมต่ำ ถึงแม้ว่าจะไม่สูญพันธุ์ในเร็ว ๆ นี้ ภาษาพื้นเมืองเหล่านี้ได้ถดถอยในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา ถึงแม้ว่าจะมีการวิจัยเป็นอย่างดี และเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นส่งเสริมการใช้ ภาษาสวีเดนมีลักษณะเด่นในเรื่องฉันทลักษณ์ ซึ่งจะแตกต่างกันตามชนิดต่าง ๆ มีทั้งเสียงเน้นที่ต่างกันตามแต่ละคำ และ เสียงวรรณยุกต์ ภาษาสวีเดนมีเสียงสระค่อนข้างมาก โดยที่มีเสียงสระถึง 9 เสียงที่ต่างกันด้วยความยาว และลักษณะเสียง ทำให้มีหน่วยเสียงสระ (vowel phoneme) ถึง 17 หน่วย นอกจากนี้ ภาษาสวีเดนยังมีเสียง voiceless dorso-palatal velar fricative ซึ่งสามารถพบได้ในภาษาพื้นเมืองหลายภาษา รวมถึงภาษามาตรฐานชั้นสูง และไม่ปรากฏในภาษาอื่น ๆ

ประวัติ

ในสมัยโบราณบรรพบุรุษของพวกไวกิ้งมีภาษาพูดร่วมกันคือภาษานอร์สโบราณ จนกระทั่งในศตวรรษที่ 9 ภาษานอร์สโบราณจึงได้เริ่มเปลี่ยนแปลงเป็นภาษานอร์สตะวันตกโบราณ ซึ่งพูดกันในชายฝั่งตะวันตกของคาบสมุทรสแกนดิเนเวียและหมู่เกาะในทะเลเหนือ และภาษานอร์สตะวันออกโบราณ ซึ่งพูดกันในชายฝั่งตะวันออกของคาบสมุทรสแกนดิเนเวียและคาบสมุทรจัตแลนด์ ในศตวรรษที่ 12 ภาษานอร์สตะวันออกโบราณได้พัฒนาจนกลายเป็นภาษาเดนมาร์กโบราณและภาษาสวีเดนโบราณ

สัทวิทยา

ระบบเสียงพยัญชนะ

ริมฝีปาก	ริมฝีปากกับฟัน		ฟัน		ปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน		ช่องเส้นเสียง
เสียงระเบิด	p	b			t	d			k	g
เสียงเปิด					l			j
เสียงเสียดแทรก			f	v			s	ɕ	ɧ		h
เสียงรัว							r
เสียงนาสิก	m				n				ŋ

ระบบการเขียน

ใช้อักษรสวีเดน เป็นตัวอักษรภาษาอังกฤษ 26 ตัว ตามด้วย Å/å, Ä/ä และ Ö/ö

อ้างอิง

สิ่งพิมพ์

• (สวีเดน) Bergman, Gösta (1984), Kortfattad svensk språkhistoria, Prisma Magnum (4th ed.), Stockholm: Prisma, ISBN 91-518-1747-0, OCLC 13259382
• (สวีเดน) Bolander, Maria (2002), Funktionell svensk grammatik, Stockholm: Liber, ISBN 91-47-05054-3, OCLC 67138445
• Crystal, David (1999), The Penguin dictionary of language (2nd ed.), London: Penguin Books, ISBN 0-14-051416-3, OCLC 59441560
• (สวีเดน) Dahl, Östen (2000), Språkets enhet och mångfald, Lund: Studentlitteratur, ISBN 91-44-01158-X, OCLC 61100963
• (สวีเดน) Engstrand, Olle (2004), Fonetikens grunder, Lund: Studentlitteratur, ISBN 91-44-04238-8, OCLC 66026795
• (สวีเดน) Elert, Claes-Christian (2000), Allmän och svensk fonetik (8th ed.), Stockholm: Norstedts Akademiska Förlag, ISBN 91-1-300939-7
• (สวีเดน) Ferlin, Nils Barfotabarn (1976) Stockholm: Bonnier ISBN 91-0-024187-3
• (สวีเดน) Garlén, Claes (1988), Svenskans fonologi, Lund: Studentlitteratur, ISBN 91-44-28151-X, OCLC 67420810
• Granberry, Julian (1991), Essential Swedish Grammar, New York: Dover Publications, ISBN 0-486-26953-1, OCLC 23692877
• International Phonetic Association (1999), Handbook of the International Phonetic Association: a guide to the use of the International Phonetic Alphabet, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-63751-1, OCLC 40305532
• (สวีเดน) Josephson, Olle (2005) Ju: ifrågasatta självklarheter om svenskan, engelskan och alla andra språk i Sverige 2nd edition, Stockholm: Nordstedts ordbok, ISBN 91-7227-446-8
• (สวีเดน) Kotsinas, Ulla-Britt (1994), Ungdomsspråk, Uppsala: Hallgren & Fallgren, ISBN 91-7382-718-5, OCLC 60994967
• (สวีเดน) Pettersson, Gertrud (1996), Svenska språket under sjuhundra år: en historia om svenskan och dess utforskande, Lund: Studentlitteratur, ISBN 91-44-48221-3, OCLC 36130929
• (สวีเดน) Svenska språknämnden (2000), Svenska skrivregler (2nd ed.), Stockholm: Liber (ตีพิมพ์ 2002, 3rd printing), ISBN 91-47-04974-X {{citation}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |publication-date= (help)
• (สวีเดน) Svensson, Lars (1974), Nordisk paleografi: Handbok med transkriberade och kommenterade skriftprov, Lund: Studentlitteratur, ISBN 9144053916, OCLC 1303752

แหล่งข้อมูลอื่น

แหล่งเว็บไซต์

• Föreningen Svenskbyborna (Svenskbyborna Society) (สวีเดน)

ไวยากรณ์

• A concise Swedish Grammar, prepared by Leif Stensson.
• Swedish basic course (student text + audio files), developed by the American Foreign Service Institute.

คำศัพท์

• Swedish Flashcard Site
• Swadesh list of Swedish basic vocabulary words (from Wiktionary's Swadesh-list appendix)

พจนานุกรม

• Swedish-English/Swedish-Arabic/Swedish-Russian/Swedish-Spanish Dictionaries from Språkrådet - Institute for Language and Folklore
• tyda.se
• sv.wiktionary
• People's dictionary
• Swedish Dictionary from Webster's Dictionary
• Project Runeberg's digital facsimile edition of Nordisk familjebok, the definitive Swedish-language encyclopaedia of the late 19th and early-to-mid-20th centuries.
• Norstedts Swedish-English online dictionary
• lexikon.se เก็บถาวร 2011-10-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน