อำเภอจอมพระ

อำเภอจอมพระ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Chom Phra
ปราสาทจอมพระ (วัดป่าปราสาท)
คำขวัญ:  จอมพระเมืองเก่า เล่าลือปราสาทหิน ถิ่นงามวัฒนธรรม เลิศล้ำผ้าไหม สะอาดใสลำน้ำชี เกษตรอินทรีย์ เป็นเลิศ ก่อเกิดข้าวหอมมะลิ
แผนที่จังหวัดสุรินทร์ เน้นอำเภอจอมพระ
พิกัด: 15°7′3″N 103°36′41″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุรินทร์
พื้นที่
• ทั้งหมด	429.0 ตร.กม. (165.6 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	58,704 คน
• ความหนาแน่น	136.84 คน/ตร.กม. (354.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	32180
รหัสภูมิศาสตร์	3204
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอจอมพระ หมู่ที่ 6 ถนนปัทมานนท์ ตำบลจอมพระ อำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์ 32180
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

จอมพระ เป็นอำเภอในจังหวัดสุรินทร์

ปราสาทจอมพระ (วัดป่าปราสาท)

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอจอมพระ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอท่าตูม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสนมและอำเภอศีขรภูมิ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเขวาสินรินทร์และอำเภอเมืองสุรินทร์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสตึก (จังหวัดบุรีรัมย์)

ประวัติ

พื้นที่อำเภอเดิมอยู่ในเขตการปกครองของตำบลจอมพระ ตำบลบุแกรง และตำบลกระหาด อำเภอท่าตูม ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 อำเภอเมืองสุรินทร์กับอำเภอท่าตูม ได้ปรับเปลี่ยนพื้นที่การปกครองให้เหมาะสม (ในขณะนั้น) โดยโอนพื้นที่หมู่ 16 ของตำบลบึง มาขึ้นตำบลจอมพระ กับโอนพื้นที่หมู่ 15–16,18 ของตำบลกระหาด ไปขึ้นตำบลบึง กับโอนพื้นที่หมู่ 14–20 ของตำบลเพี้ยราม มาขึ้นตำบลกระหาด กับโอนพื้นที่หมู่ 13,17,19 ของตำบลกระหาด ไปขึ้นตำบลเพี้ยราม รวมทั้งโอนพื้นที่หมู่ 14–20 (ในขณะนั้น) ของตำบลเพี้ยราม มาขึ้นตำบลกระหาด และโอนพื้นที่หมู่ 20,21 บ้านอายอง (ในตอนนั้น) ตำบลบุแกรง อำเภอท่าตูม ไปขึ้นตำบลแตล อำเภอศีขรภูมิ

ในปี พ.ศ. 2490 ได้แยกหมู่บ้านออกจากตำบลบุแกรง ตำบลจอมพระ และตำบลท่าตูม ตั้งเป็น ตำบลเมืองแก และแยกหมู่บ้านออกจากตำบลกระโพ ตำบลจอมพระ และตำบลท่าตูม ตั้งเป็น ตำบลบะ และปี พ.ศ. 2496 ได้แยกหมู่บ้านออกจากตำบลกระหาด ตั้งเป็น ตำบลเมืองลีง และแยกหมู่บ้านออกจากตำบลจอมพระ ตั้งเป็น ตำบลหนองสนิท ต่อมาเมื่อพื้นที่มีความเจริญ และเป็นที่ประชุมชนมากขึ้น จึงกำหนดเขตพื้นที่หมู่ 1,4,6 รวม 3 หมู่บ้าน ตั้งเป็น สุขาภิบาลจอมพระ พร้อมกับประกาศแยก 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลจอมพระ ตำบลหนองสนิท ตำบลบุแกรง ตำบลกระหาด และตำบลเมืองลีง ออกเป็น กิ่งอำเภอจอมพระ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 21 กันยายน โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505

เนื่องจากเข้าหลักเกณฑ์การตั้งอำเภอต้องมีตำบลไม่น้อยกว่า 5 ตำบล หมู่บ้านและประชากรมาก เพียง 2 ปีกว่า ในปี พ.ศ. 2508 กิ่งอำเภอจอมพระจึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอจอมพระ โดยพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม ที่มาของชื่อ "จอมพระ" นี้ ไม่สามารถค้นหาหลักฐานอ้างอิงได้แน่นอน เป็นแต่เพียงตำนานของชาวบ้านได้เล่าขานสืบต่อมา มีชนเผ่าหนึ่งขนานนามตนเองว่า "ส่วย" ได้อพยพมาจากเมืองอัตตะปือแสนปาง (ในแขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาวในปัจจุบัน) มาตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนในแถบอำเภอจอมพระ บ้านจอมพระในปัจจุบัน ณ ที่แห่งนี้ ได้พบปราสาทหินศิลาแลงซึ่งมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ภายใน เมื่อได้พบสิ่งศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เคารพบูชาเช่นนี้ ชาวบ้านจึงได้ขนานนามชื่อหมู่บ้าน "จอมพระ" และในปีเดียวกันพื้นที่หมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลแตล อำเภอศีขรภูมิ ได้ขอย้ายมาขึ้นกับตำบลบุแกรง

อำเภอจอมพระได้จัดตั้งตำบลเพิ่มอีก 4 ตำบล โดยในปี พ.ศ. 2522 ได้แยก 11 หมู่บ้านของตำบลบุแกรง ตั้งเป็น ตำบลบ้านผือ ในปี พ.ศ. 2524 ได้แยก 6 หมู่บ้านของตำบลหนองสนิท กับ 2 หมู่บ้านของตำบลจอมพระ ตั้งเป็น ตำบลลุ่มระวี ในปี พ.ศ. 2526 ได้แยกหมู่ 11 (ในขณะนั้น) บ้านชุมแสง ของตำบลกระหาด รวมกับอีก 6 หมู่บ้าน ตั้งเป็น ตำบลชุมแสง และแยก 10 หมู่บ้านของตำบลกระหาด ตั้งเป็น ตำบลเป็นสุข ในปี พ.ศ. 2532 เป็นตำบลลำดับที่ 9 ของทางอำเภอ จนถึงปัจจุบัน

ในปี พ.ศ. 2542 พื้นที่สุขาภิบาลจอมพระมีความเจริญ เป็นที่ตั้งของสถานีตำรวจ ไปรษณีย์โทรเลข รวมทั้งศูนย์ราชการ ได้รับการยกฐานะเป็น เทศบาลตำบลจอมพระ รวมทั้งเขตตำบลบุแกรง ได้รับการจัดตั้งเป็นเทศบาลตำบลบุแกรงในปี พ.ศ. 2553 และในเขตตำบลกระหาด ได้รับการจัดตั้งเป็นเทศบาลตำบลกระหาด ในปี พ.ศ. 2554 เป็นเทศบาลตำบลลำดับที่ 3 ของทางอำเภอ

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอจอมพระแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 9 ตำบล 105 หมู่บ้าน

1.

จอมพระ

(Chom Phra)

15 หมู่บ้าน

6.

บ้านผือ

(Ban Phue)

11 หมู่บ้าน

2.

เมืองลีง

(Mueang Ling)

18 หมู่บ้าน

7.

ลุ่มระวี

(Lum Rawi)

10 หมู่บ้าน

3.

กระหาด

(Krahat)

9 หมู่บ้าน

8.

ชุมแสง

(Chum Saeng)

7 หมู่บ้าน

4.

บุแกรง

(Bu Kraeng)

15 หมู่บ้าน

9.

เป็นสุข

(Pen Suk)

10 หมู่บ้าน

5.

หนองสนิท

(Nong Sanit)

10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอจอมพระประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลจอมพระ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลจอมพระ
• เทศบาลตำบลบุแกรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบุแกรงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลกระหาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระหาดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลจอมพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจอมพระ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลจอมพระ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองลีง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองลีงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองสนิท ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองสนิททั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านผือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านผือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลุ่มระวี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลุ่มระวีทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชุมแสง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชุมแสงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเป็นสุข ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเป็นสุขทั้งตำบล

โรงเรียนมัธยมศึกษา

• โรงเรียนจอมพระประชาสรรค์
• โรงเรียนเมืองลีงวิทยา
• โรงเรียนหนองสนิทวิทยา
• โรงเรียนบุแกรงวิทยาคม

ชาวอำเภอที่มีชื่อเสียง

พระภิกษุสงฆ์

• พระครูพัฒนสารคุณ (สอ คมฺภีรปญฺโญ) ที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอจอมพระและเจ้าอาวาสวัดสัทธารมณ์ อำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์
• พระครูคัมภีรธรรมวิสุทธิ์ (ทองคำ คมฺภีโร) ที่ปรึกษาเจ้าคณะตำบลระแงง,เจ้าอาวาสวัดป่าเทพประทาน ตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์

• พระครูปริยัติกิจธำรง (สมหวัง อคฺคเสโน) เจ้าอาวาสวัดกลางสุรินทร์ อำเภอเมืองสุรินทร์ รองเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ฝ่ายมหานิกาย

นักการเมือง

• เจ้าจอม เตียวเจริญโสภา ผู้สมัคร ส.ส.พรรคพลังประชารัฐ

นักร้องเพลง,นักแสดง,เน็ตไอดอล

• ดิด คิตตี้ ศิลปินคุณภาพจากค่ายเซิ้งมิวสิค เจ้าของผลงานเพลง,อยู่ผู้เดียวให้ชิน,สวดจูนพูน ,บ่ฮักกะเซาเถาะ