ข้ามไปเนื้อหา

หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา

เกิดใหญ่ สุจริตกุล
27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401
เสียชีวิต26 มิถุนายน พ.ศ. 2479 (77 ปี)
คู่สมรสสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
บุตร11 พระองค์
บิดามารดาเจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)
คุณหญิงตาด สุจริตกุล

หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา (27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401 – 26 มิถุนายน พ.ศ. 2479) เกิดเมื่อวันเสาร์ แรม 7 ค่ำ เดือน 12 ปีมะเมีย ตรงกับวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401 เป็นธิดาคนที่ 2 ของ เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล) (บุตรของหลวงอาสาสำแดง (แตง) และท้าวสุจริตธำรง (นาค)) และคุณหญิงตาด (ธิดาพระยาราชสงคราม (ทองอิน))เป็นพระปัยยิกา(ทวด) ใน สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

บุตร-ธิดา

[แก้]

ในปี พ.ศ. 2419 สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา ได้ทรงขอหม่อมใหญ่เพื่อมาเป็นหม่อมในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ซึ่งขณะนั้นดำรงยศเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ ต่อมาปี พ.ศ. 2436 เกิดวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 พระบรมวงศานุวงศ์และชนชั้นสูงของสังคมได้ร่วมกันจัดตั้งสภาอุณาโลมแดง หม่อมใหญ่ก็ได้รับการแต่งตั้งเป็นกรรมการิณีด้วย [1]

หม่อมใหญ่มีโอรส-ธิดากับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ 11 พระองค์ ได้แก่

  1. หม่อมเจ้าอัปษรสมาน เทวกุล (พ.ศ. 2420 - พ.ศ. 2482) เสกสมรสกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ
  2. หม่อมเจ้าบรรสานสนิท เทวกุล (พ.ศ. 2422 - พ.ศ. 2488)
  3. หม่อมเจ้าพิจิตรจิราภา เทวกุล (พ.ศ. 2424 - พ.ศ. 2486)
  4. หม่อมเจ้าสุธาสิโนทัย เทวกุล (พ.ศ. 2425 - พ.ศ. 2509) เสกสมรสกับ หม่อมลมุล เทวกุล ณ อยุธยา (สาทรานนท์) และหม่อมฉวี เทวกุล ณ อยุธยา (วัชรประหาส)
  5. หม่อมเจ้าจันทรนิภา เทวกุล (พ.ศ. 2427 - พ.ศ. 2488)
  6. หม่อมเจ้าพงศ์ทินเทพ เทวกุล (พ.ศ. 2429 - พ.ศ. 2486) เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงสุชาดามณี เทวกุล
  7. หม่อมเจ้าทิพรัตนประภา เทวกุล (พ.ศ. 2431-2508)
  8. หม่อมเจ้าวงศ์นิรชร เทวกุล (พ.ศ. 2432 - พ.ศ. 2490) เจ้ากรมกรมตำรวจภูบาลหรือ ผู้บังคับการตำรวจสันติบาล ในปัจจุบันพระองค์แรก [2] เสกสมรสกับ หม่อมโกย เทวกุล ณ อยุธยา (เกิดสวัสดิ์)
  9. หม่อมเจ้าดาราจรัสศรี เทวกุล (พ.ศ. 2435 - พ.ศ. 2484)
  10. หม่อมเจ้าไตรทิพเทพสุต เทวกุล (พ.ศ. 2439 - พ.ศ. 2505) เสกสมรสกับ หม่อมมณี หม่อมเจ้าหญิงบันดาลสวัสดี ดิศกุล หม่อมแบบ และ หม่อมแวว
  11. หม่อมเจ้าอนันตนรไชย เทวกุล (พ.ศ. 2441-2511) เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงอัปภัศราภา ดิศกุล

หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2479 อายุ 78 ปี 8 เดือน ณ วังเทเวศร์ ได้รับพระราชทานโกศแปดเหลี่ยม บรรจุศพ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

ลำดับสาแหรก

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ประกาศจากราชกิจจานุเบกษา วันที่ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2436
  2. เรื่องตั้งเจ้ากรมกรมตำรวจภูบาล
  3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2022-06-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๐๕, ๒๔ พฤศจิกายน ๑๓๑
  4. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัตยุบัน ฝ่ายใน เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๓๙ หน้า ๑๑๕๔, ๒๗ ธันวาคม ๑๒๗
  5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน เก็บถาวร 2022-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๗๙, ๒๐ พฤศจิกายน ๒๔๖๔
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน เก็บถาวร 2022-10-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๑๘, ๒๖ พฤศจิกายน ๒๔๖๙
  7. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเข็มพระชนมายุสมมงคล เก็บถาวร 2022-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๗๖๔, ๒๗ มีนาคม ๑๒๘

หนังสือ

[แก้]
  • เล็ก พงษ์สมัครไทย. พระญาติ ราชสกุลกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง, พ.ศ. 2549. 160 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-9687-35-3