สาวปากฉีก

คูจิซาเกะ-อนนะ (สาวปากฉีก) ในฉากจาก เอฮงซาโยชิงูเระ โดยฮายามิ ชุงเงียวไซ, ค.ศ. 1801

คูจิซาเกะ-อนนะ (ญี่ปุ่น: 口裂け女; โรมาจิ: Kuchisake-onna; 'สาวปากฉีก'; อังกฤษ: Slit-Mouthed Woman) เป็นบุคคลชั่วร้ายในตำนานและคติชนญี่ปุ่นที่ได้รับการอธิบายเป็นวิญญาณร้าย หรือ อนเรียว ของผู้หญิง เธอมักคลุมหน้าบางส่วนด้วยหน้ากากหรือสิ่งของอื่น และถือกรรไกร มีด หรือของมีคมอื่น ๆ ผู้คนมักอธิบายถึงเธอบ่อยครั้งว่ามีความสูงประมาณ 175-180 ซม. อย่างไรก็ตาม บางคนเชื่อว่าเธอมีความสูงถึง 8 ฟุต มีผมตรงยาวสีดำ มือสีขาว ผิวซีด และถือว่าสวยในด้านอื่นๆ (ยกเว้นรอยแผลเป็นของเธอ) เธอมักได้รับการอธิบายเป็นโยไกร่วมสมัย

ตามตำนานเล่าขานกันว่า เธอจะถามผู้ที่อาจตกเป็นเหยื่อให้คิดว่าเธอสวยหรือไม่ ถ้าตอบ "ไม่" เธอจะฆ่าพวกเขาด้วยกรรไกรแพทย์ยาวของเธอที่จุดเกิดเหตุ หรือจะรอจนถึงพลบค่ำแล้วฆ่าพวกเขาขณะนอนหลับ ถ้าตอบ "ใช่" เธอจะเปิดเผยให้เห็นมุมปากที่ฉีกถึงหู และจะถามคำถามนั้นอีกครั้ง ถ้าตอบ "ไม่" เธอจะฆ่าด้วยอาวุธของเธอ และถ้าตอบ "ใช่" อย่างลังเล เธอจะตัดมุมปากของพวกเขาในลักษณะที่คล้ายกับรูปหน้าของเธอเอง วิธีที่สามารถใช้เพื่อเอาชีวิตรอดจากการเผชิญหน้ากับคูจิซาเกะ-อนนะ ได้แก่ การตอบคำถามของเธอโดยบรรยายลักษณะภายนอกของเธอว่า "ธรรมดา"

ตำนานคูจิซาเกะ-อนนะมีบันทึกตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 17 ถึง 19 ในยุคเอโดะของญี่ปุ่น เรื่องราวนี้ได้รับความสนใจอีกครั้งในญี่ปุ่นช่วงคริสต์ทศวรรษ 1970 เมื่อหนังสือพิมพ์และนิตยสารหลายฉบับรายงานเกี่ยวกับตำนานนี้ และข่าวลือเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็แพร่กระจายไปทั่วประเทศ ทำให้เด็กนักเรียนต้องเดินกลับบ้านกับผู้ใหญ่เป็นกลุ่ม ๆ

ตำนานและรูปแบบต่าง ๆ

แผนผังบทสนทนาที่เป็นไปได้กับคูจิชิซาเกะ-อนนะและผลที่ตามมาตามตำนาน

ตามตำนาน คูจิซาเกะ-อนนะเป็นสตรีที่ถูกทำให้เสียโฉมตอนที่มีชีวิตด้วยปากที่ถูกกรีดจากหูข้างหนึ่งถึงหูอีกข้าง ในบางฉบับ คูจิซาเกะ-อนนะเป็นภรรยาที่ผิดประเวณีหรือภรรยาลับของซามูไรตอนที่ยังมีชีวิตอยู่ เธอเริ่มเหงาเนื่องจากซามูไรมักจะออกรบนอกบ้าน และเริ่มมีสัมพันธ์กับผู้คนในเมือง เมื่อซามูไรได้ยินเรื่องนี้ เขาก็โกรธมาก สามีของเธอจึงเฉือนมุมปากของเธอจากหูถึงหูเพื่อเป็นการลงโทษฐานที่เธอไม่ซื่อสัตย์ ในเรื่องเล่าอีกฉบับ ปากของเธอถูกทำให้เสียโฉมขณะทำทันตกรรมหรือทางการแพทย์ หรือโดยผู้หญิงที่อิจฉาในความงามของเธอ ในเรื่องราวอีกแบบหนึ่ง ปากของเธอเต็มไปด้วยฟันแหลมคมจำนวนมาก

หลังเสียชีวิต สตรีผู้นั้นกลับมาเป็นวิญญาณอาฆาต (อนเรียว) ในฐานะ อนเรียว เธอปิดปากด้วยหน้ากากผ้า (มักระบุเฉพาะเจาะจงเป็นหน้ากากอนามัย) หรือในบางฉบับระบุเป็นพัดโบกหรือผ้าเช็ดหน้า เธอพกของมีคมติดตัวไปด้วย ซึ่งได้รับคำอธิบายว่าอาจเป็นมีด มีดพร้า เคียว หรือกรรไกรขนาดใหญ่ เธอได้รับการอธิบายว่ามีความเร็วเหนือธรรมชาติด้วย กล่าวกันว่าเธอจะถามผู้ที่อาจเป็นเหยื่อว่าพวกเขาคิดว่าเธอมีเสน่ห์หรือไม่ ซึ่งมักจะใช้วลีว่า "วาตาชิ, คิเร?" (ญี่ปุ่น: 私、綺麗？; โรมาจิ: Watashi, kirei) (แปลว่า "ฉันสวยไหม?") ถ้าบุคคลนั้นตอบว่า "ไม่" เธอจะฆ่าพวกเขาด้วยอาวุธของเธอ และถ้าบุคคลนั้นตอบว่า "ใช่" เธอจะเปิดปากที่ทำให้เสียโฉม จากนั้นจึงถามซ้ำอีกครั้ง (หรือถามว่า "โคเระ เดโมะ?" ซึ่งแปลว่า "แม้แต่สภาพนี้หรอ?" หรือ "แล้วตอนนี้หล่ะ?") และถ้าบุคคลนั้นตอบว่า "ไม่" หรือกรีดร้องด้วยความกลัว เธอจะสังหารคนั้นด้วยอาวุธของเธอ ถ้าตอบว่า "ใช่" เธอจะเฉือนมุมปากของคนนั้นตั้งแต่หูข้างหนึ่งถึงอีกข้าง คล้ายกับใบหน้าที่เสียโฉมของเธอเอง

วิธีการเอาชีวิตรอดจากการเผชิญหน้ากับคูจิซาเกะ-อนนะใช้ได้ด้วยหนึ่งในหลายวิธี ในบางตำนาน คูจิซาเกะ-อนนะจะปล่อยผู้ที่อาจตกเป็นเหยื่อถ้าพวกเขาตอบว่า "ใช่" กับทั้งสองคำถาม แม้ว่าในบางฉบับ เธอจะไปเยี่ยมบ้านของผู้ที่ถูกถามในคืนนั้น และฆ่าบุคคลนั้นขณะนอนหลับ กลวิธีอีกอย่างหนึ่งคือการบอกว่าบุคคลนั้นกำลังสาย และเธอจะโค้งคำนับและขอโทษเพื่อให้บุคคลนั้นผ่านไปได้ กลวิธีเอาตัวรอดอื่น ๆ ได้แก่ การตอบคำถามของคูจิซาเกะ-อนนะโดยบรรยายลักษณะภายนอกของเธอว่า "ก็พอใช้ได้" เพื่อให้บุคคลนั้นมีเวลามากพอที่จะวิ่งหนี ทำให้เธอไขว้เขวด้วยการให้เงินเธอหรือลูกกวาด โดยเฉพาะลูกกวาดที่มีชื่อว่าเบ็กโกะอาเมะ ที่ทำจากน้ำตาลคาราเมล (หรือโยนลูกอมไปทางเธอ ทำให้เธอหยุดเพื่อหยิบมันขึ้นมา) หรือพูดคำว่า "ยาขี้ผึ้งใส่ผม" สามครั้ง

ประวัติ

แมทธิว เมเยอร์ (Matthew Meyer) นักเขียนและนักคติชนวิทยา กล่าวถึงตำนานคูจิซาเกะ-อนนะว่ามีรากฐานถึงยุคเอโดะของญี่ปุ่น ซึ่งอยู่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 ถึง 19 แต่อีกูระ โยชิยูกิ ศาสตราจารย์ด้านวรรณคดีญี่ปุ่น เชื่อว่าตำนานนี้มีอายุถึงเพียงคริสต์ทศวรรษ 1970

ตำนานคูจิซาเกะ-อนนะในเอกสารตีพิมพ์สืบได้ถึง ค.ศ. 1979 มีการรายงานถึงตำนานนี้ในสื่อสิงพิมพ์หลายแห่ง เช่น ใน กิฟุนิจินิจิชิมบุง หนังสือพิมพ์ของจังหวัดกิฟุ ฉบับวันที่ 26 มกราคม ค.ศ. 1979 สื่อสิ่งพิมพ์รายสัปดาห์ ชูกังอาซาฮิ ฉบับวันที่ 23 มีนาคม ค.ศ. 1979 และนิตยสารข่าวรายสัปดาห์ ชูกังชินโจ ฉบับวันที่ 5 เมษายน ค.ศ. 1979 ข่าวลือเกี่ยวกับคูจิซาเกะ-อนนะกระจายไปทั่วญี่ปุ่น ซึ่งทำให้บางครั้งเด็กเล็กจะมีสมาชิกองค์กรผู้ปกครอง–ครูเดินเป็นกลุ่มขณะกลับจากโรงเรียนด้วย

ชิเงรุ มิซูกิ นักประวัติศาสตร์และนักเขียนมังงะ ถือให้ตูจิซาเกะ-อนนะเป็นตัวอย่างโยไก ดวงวิญญาณ และปีศาจในคติชนญี่ปุ่น แซ็ก เดวิสสัน ผู้แปลผลงานของมิซูกิหลายงาน กล่าวว่า "เมื่อมิซูกิระบุสาวปากฉีกเข้าในหนึ่งในสารานุกรมโยไกเล่มใหม่ล่าสุดของเขา นั่นเป็นช่วงเธอถือเป็นโยไกอย่างเป็นทางการ"

ดูเพิ่ม

• แมรีโชกเลือด (Bloody Mary), ความเชื่อทำนองเดียวกันในตำนานพื้นบ้านตะวันตก
• อนเรียว (Onryō), คำเรียกผีร้ายในคติชนญี่ปุ่น
• เทเกะเทเกะ (Teke Teke), ผีหญิงร้ายอีกตนในคติชนญี่ปุ่น
• ตำนานพื้นบ้านญี่ปุ่น

อ้างอิง

ข้อมูล

• Dylan Foster, Michael (2008). Pandemonium and Parade: Japanese Monsters and the Culture of Yokai. University of California Press. ISBN 978-0520253629.
• Murguía, Salvador Jimenez (2016). The Encyclopedia of Japanese Horror Films (National Cinemas). Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442261662.
• Yoda, Hiroko; Alt, Matt (2013). Yokai Attack!: The Japanese Monster Survival Guide. Tuttle Publishing. ISBN 978-1462908837.

อ่านเพิ่ม

• よくわかる「世界の妖怪」事典―河童、孫悟空から、ドラキュラ、口裂け女まで [A Well-Understood "World Monster" Encyclopedia - from Kappa and Son Goku to Dracula and the Slit-Mouth Woman] (ภาษาญี่ปุ่น). Kosaido Publishing. 2007. ISBN 978-4331654170.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Kuchisake-onna (ในภาษาญี่ปุ่น)
• Tales of Ghostly Japan, Japanzine
• Histoire de Kuchisake Onna (ในภาษาฝรั่งเศส)