สหราชอาณาจักรโปแลนด์-ลิทัวเนีย
หน้าตา
สหราชอาณาจักรโปแลนด์-ลิทัวเนีย หรือ สหภาพโปแลนด์-ลิทัวเนีย (อังกฤษ: United Kingdom of Poland and Lithuania หรือ Polish–Lithuanian union, โปแลนด์: Unia polsko-litewska) หมายถึงพระราชบัญญัติต่างๆ ในการสร้างสัมพันธไมตรีระหว่างราชอาณาจักรโปแลนด์ และ แกรนด์ดัชชีลิทัวเนียที่มีอายุอยู่ชั่วระยะหนึ่งและนำไปสู่การก่อตั้งเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย—"สาธารณรัฐแห่งสองชาติ"—ในปี ค.ศ. 1569 และต่อมาสหภาพที่มีอายุอันสั้นในปี ค.ศ. 1791[1]
พระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการรวมตัวเป็นสหราชอาณาจักรระหว่างโปแลนด์และลิทัวเนียก็ได้แก่:
- ค.ศ. 1385 – พระราชบัญญัติสหภาพเครโว - การรวมตัวส่วนพระองค์ที่ทำให้เกิดการเสกสมรสระหว่างโยไกลา แกรนด์ดยุกแห่งลิทัวเนียและสมเด็จพระราชินีนาถเจดวิกาแห่งโปแลนด์ผู้ปกครองโปแลนด์ ที่ทำให้โยไกลาขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรโปแลนด์;
- ค.ศ. 1401 – พระราชบัญญัติสหภาพวิลเนียสและราดม (Union of Vilnius and Radom) - ยืนยันข้อตกลงในพระราชบัญญัติสหภาพเครโว และรับรองสิทธิในการปกครองตนเองของแกรนด์ดัชชีลิทัวเนีย;
- ค.ศ. 1413 – พระราชบัญญัติสหภาพโฮรอดโล (Union of Horodło) - รับรองสิทธิของขุนนางลิทัวเนียว่ามีความเท่าเทียมกันในสหภาพ;
- ค.ศ. 1432 (1432–1434) – พระราชบัญญัติสหภาพกรอดโน (Union of Grodno) - ยืนยันความสัมพันธ์และฟื้นฟูความใกล้ชิดกันระหว่างสองอาณาจักร;
- ค.ศ. 1499 – พระราชบัญญัติสหภาพคราเคาว์และวิลไนอัส (Union of Kraków and Vilnius) - การรวมตัวส่วนพระองค์กลายเป็นการรวมราชวงศ์ (dynastic union) เน้นความร่วมมือระหว่างสองอาณาจักรในการต่อต้านศัตรูร่วมกัน และฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างสองอาณาจักร;
- ค.ศ. 1501 – พระราชบัญญัติสหภาพมีลนิค (Union of Mielnik) - เป็นพระราชบัญญัติที่พยายามฟื้นฟูสหภาพโปแลนด์-ลิทัวเนีย;
- 1 กรกฎาคม ค.ศ. 1569 – พระราชบัญญัติสหภาพลูบลิน (Union of Lublin) - การรวมตัวเป็นสหราชอาณาจักรทางการเมืองที่แท้จริงทำให้เกิดการก่อตั้ง "สาธารณรัฐแห่งสองชาติ" ที่เป็นรัฐกึ่งสหรัฐ (federation) กึ่งสหภาพ (confederation) ; และ
- 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1791 – รัฐธรรมนูญโปแลนด์ ค.ศ. 1791 (Polish Constitution of May 3, 1791): ยุบเลิกราชอาณาจักรโปแลนด์ และ แกรนด์ดัชชีลิทัวเนีย และก่อตั้งรัฐร่วมระหว่างสองราชอาณาจักรขึ้นแทนที่ การเปลี่ยนแปลงได้รับการขยายความในข้อตกลงยืนยันระหว่างโปแลนด์และลิทัวเนีย (Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów) ที่เน้นฐานะความต่อเนื่องระหว่างสองชาติ แต่ข้อตกลงนี้มาถูกเพิกถอนอย่างสิ้นเชิงในปี ค.ศ. 1792 โดยความกดดันของกองทหารของจักรวรรดิรัสเซีย
อ้างอิง
[แก้]- (โปแลนด์) Anna Pasterak, Unie polsko-litewskie เก็บถาวร 2004-11-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Pedagogical University of Cracow, 2004