วัดเขาบันไดอิฐ

วัดเขาบันไดอิฐ
ที่ตั้ง	ถนนเขาบันไดอิฐ ตำบลไร่ส้ม อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
เจ้าอาวาส	พระครูโสภณพัฒนกิจ
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

วัดเขาบันไดอิฐ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่บนยอดเขาบันไดอิฐ ในตำบลไร่ส้ม อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี

ประวัติ

วัดเขาบันไดอิฐเชื่อกันว่าเป็นศาสนสถานตั้งแต่สมัยสุโขทัยเป็นราชธานี แต่หลักฐานในทางโบราณคดีที่หลงเหลืออยู่เป็นยุคช่วงกลางของกรุงศรีอยุธยา ราว พ.ศ. 2171 ในสมัยสมเด็จพระเชษฐาธิราชได้จับพระศรีศิลป์ (เชื้อสายพระเจ้าทรงธรรม) เนรเทศมาคุมขังในถ้ำภายใต้เขาบันไดอิฐแห่งนี้ ก่อนที่จะนำกลับไปสำเร็จโทษที่อยุธยา

ส่วนอีกตำนานระบุว่า ราว พ.ศ. 2240 ที่นี่เป็นที่ที่พระอาจารย์แสงผู้ชำนาญเรื่องเวทย์มนต์คาถาและเป็นอาจารย์ของพระเจ้าเสือ เคยอาศัยเป็นที่นั่งวิปัสสนา และพระเจ้าเสือเคยมาที่นี่ประจำก่อนออกศึกทุกครั้ง พระอาจารย์แสงอยู่จนกระทั่งมรณภาพ จึงถือว่า พระอาจารย์แสงเป็นเจ้าอาวาสรูปแรกของวัดเขาบันไดอิฐ อย่างไรก็ตาม เมื่อพระอาจารย์แสงมาจำพรรษาที่นี่ พระเจ้าเสือก็เสด็จมาเยือนหลายครั้ง และนิมนต์กลับกรุงศรีอยุธยาแต่ไม่สำเร็จ จึงได้บูรณปฏิสังขรณ์วัดเขาบันไดอิฐ สร้างพระพุทธรูปปางประทับยืนไว้ในถ้ำ (ชาวบ้านเรียกพระพุทธเจ้าเสือ) และได้พระราชทานเรือแก่พระอาจารย์เพื่อใช้ในการสัญจรไปมา (ปัจจุบันประทุนเรือยังเก็บไว้ภายในถ้ำพระเจ้าเสือ)

เมื่อครั้งสุนทรภู่เดินทางมาเพชรบุรี ระหว่าง พ.ศ. 2388–2392 ได้ประพันธ์นิราศเมืองเพชร ได้พรรณาถึงวัดเขาบันไดอิฐ

ถ้ำและเสนาสนะ

ประทุนเรือภายในถ้ำพระเจ้าเสือ

เขาบันไดอิฐ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเขาขนาดเล็กซึ่งมีความสูง 121 เมตร และบนยอดเขาเป็นที่ตั้งของวัดเขาบันไดอิฐ จุดเด่นของวัดแห่งนี้ก็คือมีถ้ำอยู่มากมาย ดังนี้ ถ้ำประทุนสร้างตั้งแต่ พ.ศ. 2475 ถ้ำพระเจ้าเสือมีพระพุทธรูปปางประทานพร (ปางเปลื้องทุกข์) เล่ากันว่าพระเจ้าเสือเคยมาที่นี่ ถ้ำพระนอน มีพระปางไสยาสน์สีทอง ถ้ำพระจันทร์ ด้านบนเหมือนพระจันทร์ทรงกลด ถ้ำพระอาทิตย์ ด้านบนมีช่องกว้างกว่าช่องตรงถ้ำพระจันทร์ ถ้ำปู่ฤาษีตาไฟ มีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่และมีรูปปั้นพ่อปู่ฤาษีห่มหนังเสือ และถ้ำดุ๊ค ซึ่งดยุกจากเยอรมนีสหายรัชกาลที่ 5 ดยุกจอห์นอัลเบิร์ตแห่งเมคเลินบวร์ค (Duke John Albert of Mecklenburg) เคยมานั่งสมาธิที่นี่

กลุ่มโบราณสถานสำคัญตั้งอยู่บนไหล่เขาทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ประกอบด้วย อุโบสถ อาคารก่ออิฐถือปูนมีฐานปัทม์อ่อนโค้ง หน้าบันตกแต่งด้วยลวดลายปูนปั้นเป็นลายกระหนกก้านขด หางโตมีก้านลายเป็นภาพครุฑ อันเป็นลวดลายปูนปั้นที่งดงาม โครงสร้างไม้หลังคาทุกชิ้นเขียนลายสีขาวบนพื้นแดง ทางด้านทิศตะวันออกของอุโบสถมีวิหารตั้งเรียงต่อในแนวเดียวกัน ลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนฐานปัทม์อ่อนโค้ง เจดีย์อยู่ระหว่างอุโบสถและวิหาร ฐานเจดีย์เป็นฐานสิงห์ มีระเบียงเตี้ย ๆ ล้อมรอบ ตัวระเบียงมีกระเบื้องเคลือบปรุลายจีนสีเขียวประดับ

รายนามเจ้าอาวาส

• พระอาจารย์แสง ในสมัยพระเจ้าเสือแห่งกรุงศรีอยุธยา
• หลวงพ่อมั่น
• หลวงพ่อแดง
• พระอธิการทองอยู่
• พระอธิการมี
• พระอธิการแดง
• พระอธิการชิต
• พระอธิการเปลี่ยน
• พระครูญาณวิลาศ (แดง รตฺโต)
• พระครูโสภณพัฒนกิจ (บุญส่ง ธมฺมปาโล)
• พระปลัดบุญมี ปุญฺญภาโค