รหัสพันธุกรรม
รหัสพันธุกรรม (genetic code) เป็นชุดของการเก็บข้อมูลทางพันธุกรรมในดีเอ็นเอหรืออาร์เอ็นเอ และถูกทรานสเลชันเป็นโปรตีน หรือลำดับกรดอะมิโน ในเซลล์ที่มีชีวิต รหัสแต่ละรหัสประกอบไปด้วยลำดับนิวคลีโอไทด์สามตัว ซึ่งกำหนดกรดอะมิโน 1 ตัว แม้จะมีรหัสพันธุกรรมที่เป็นสากล แต่ก็อาจจะมีความแตกต่างกันไปได้บ้าง เช่น รหัสพันธุกรรมในไมโทคอนเดรียของคน ต่างจากรหัสพันธุกรรมที่รู้จักกันทั่วไป
ข้อมูลทางพันธุกรรมทั้งหมดอาจไม่จำเป็นต้องเก็บในรหัสพันธุกรรม ดีเอ็นเอของสิ่งมีชีวิตทั้งหมดมีลำดับควบคุม (regulatory sequences) ส่วนที่รวมเข้าด้วยกัน ( intergenic segments) และโครงสร้างโครโมโซม ที่มีผลต่อฟีโนไทป์ แต่ไม่ได้เปลี่ยนแปลงรหัสที่กำหนดกรดอะมิโน
ตารางรหัสพันธุกรรมบนRNA
[แก้]ไม่มีขั้ว | มีขั้ว | เบส | กรด | (รหัสพันธุกรรมหยุด) |
2nd base | |||||
---|---|---|---|---|---|
U | C | A | G | ||
1st base |
U | UUU (Phe/F) Phenylalanine UUC (Phe/F) Phenylalanine |
UCU (Ser/S) Serine UCC (Ser/S) Serine |
UAU (Tyr/Y) Tyrosine UAC (Tyr/Y) Tyrosine |
UGU (Cys/C) Cysteine UGC (Cys/C) Cysteine |
UUA (Leu/L) Leucine | UCA (Ser/S) Serine | UAA Ochre (Stop) | UGA Opal (Stop) | ||
UUG (Leu/L) Leucine | UCG (Ser/S) Serine | UAG Amber (Stop) | UGG (Trp/W) Tryptophan | ||
C | CUU (Leu/L) Leucine CUC (Leu/L) Leucine |
CCU (Pro/P) Proline CCC (Pro/P) Proline |
CAU (His/H) Histidine CAC (His/H) Histidine |
CGU (Arg/R) Arginine CGC (Arg/R) Arginine | |
CUA (Leu/L) Leucine CUG (Leu/L) Leucine |
CCA (Pro/P) Proline CCG (Pro/P) Proline |
CAA (Gln/Q) Glutamine
CAG (Gln/Q) Glutamine |
CGA (Arg/R) Arginine CGG (Arg/R) Arginine | ||
A | AUU (Ile/I) Isoleucine AUC (Ile/I) Isoleucine |
ACU (Thr/T) Threonine ACC (Thr/T) Threonine |
AAU (Asn/N) Asparagine AAC (Asn/N) Asparagine |
AGU (Ser/S) Serine AGC (Ser/S) Serine | |
AUA (Ile/I) Isoleucine | ACA (Thr/T) Threonine | AAA (Lys/K) Lysine | AGA (Arg/R) Arginine | ||
AUG[A] (Met/M) Methionine |
ACG (Thr/T) Threonine | AAG (Lys/K) Lysine | AGG (Arg/R) Arginine | ||
G | GUU (Val/V) Valine GUC (Val/V) Valine |
GCU (Ala/A) Alanine GCC (Ala/A) Alanine |
GAU (Asp/D) Aspartic acid GAC (Asp/D) Aspartic acid |
GGU (Gly/G) Glycine GGC (Gly/G) Glycine | |
GUA (Val/V) Valine GUG (Val/V) Valine |
GCA (Ala/A) Alanine GCG (Ala/A) Alanine |
GAA (Glu/E) Glutamic acid GAG (Glu/E) Glutamic acid |
GGA (Gly/G) Glycine GGG (Gly/G) Glycine |
- A AUG กำหนดทั้งเมไทโอนีนและเป็นรหัสพันธุกรรมเริ่มต้นที่ตำแหน่งแรกที่มีการถอดรหัสของ mRNA[1].
Ala/A | GCU, GCC, GCA, GCG | Leu/L | UUA, UUG, CUU, CUC, CUA, CUG |
---|---|---|---|
Arg/R | CGU, CGC, CGA, CGG, AGA, AGG | Lys/K | AAA, AAG |
Asn/N | AAU, AAC | Met/M | AUG |
Asp/D | GAU, GAC | Phe/F | UUU, UUC |
Cys/C | UGU, UGC | Pro/P | CCU, CCC, CCA, CCG |
Gln/Q | CAA, CAG | Ser/S | UCU, UCC, UCA, UCG, AGU, AGC |
Glu/E | GAA, GAG | Thr/T | ACU, ACC, ACA, ACG |
Gly/G | GGU, GGC, GGA, GGG | Trp/W | UGG |
His/H | CAU, CAC | Tyr/Y | UAU, UAC |
Ile/I | AUU, AUC, AUA | Val/V | GUU, GUC, GUA, GUG |
START | AUG | STOP | UAA, UGA, UAG |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Nakamoto T (March 2009). "Evolution and the universality of the mechanism of initiation of protein synthesis". Gene. 432 (1–2): 1–6. doi:10.1016/j.gene.2008.11.001. PMID 19056476.
ดูเพิ่ม
[แก้]- Griffiths, Anthony J. F.; Miller, Jeffrey H.; Suzuki, David T.; Lewontin, Richard C.; Gelbart, William M. (1999). An Introduction to genetic analysis (7th ed.). San Francisco: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-3771-X.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Walter, Peter (2002). Molecular biology of the cell (4th ed.). New York: Garland Science. ISBN 0-8153-3218-1.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - Lodish, Harvey F.; Berk, Arnold; Zipursky, S. Lawrence; Matsudaira, Paul; Baltimore, David; Darnell, James E. (2000). Molecular cell biology (4th ed.). San Francisco: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-3706-X.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- The Genetic Codes → Genetic Code Tables
- Online DNA → Amino Acid Converter เก็บถาวร 2005-02-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Online DNA Sequence → Protein Sequence converter เก็บถาวร 2013-05-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Online DNA to protein translation (6 frames/17+ genetic codes)
- The Codon Usage Database → Codon frequency tables for many organisms
- Symmetries in the genetic code เก็บถาวร 2010-03-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน