ข้ามไปเนื้อหา

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง
พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 5
พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ4 มกราคม พ.ศ. 2449
สิ้นพระชนม์6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 (84 ปี)
พระสวามีหม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล
ราชสกุลบริพัตร (โดยประสูติ)
ดิศกุล (โดยเสกสมรส)
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
พระมารดาหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์
ศาสนาพุทธ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง [สิ-หฺริ-รัด-บุด-สะ-บง] บางแห่งสะกดว่า สิริรัตนบุษบง[1] หรือ ศิริรัตน์บุษบง[2][3] (4 มกราคม พ.ศ. 2449 – 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์

พระประวัติ

[แก้]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง เรียกโดยลำลองว่า ท่านพระองค์หญิงใหญ่ หรือ ท่านพระองค์ใหญ่[4] เป็นพระธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมเจ้าประสงค์สม ไชยันต์ ประสูติเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2448 (ปฏิทินสากลคือ พ.ศ. 2449) เมื่อแรกประสูติมีพระยศที่ หม่อมเจ้าศิริรัตนบุษบง มีเจ้าพี่เจ้าน้องร่วมพระมารดาเจ็ดพระองค์ และมีเจ้าน้องต่างพระมารดาอีกสามพระองค์[5] ครั้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ยกพระบุตรของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตที่ประสูติแต่หม่อมเจ้าประสงค์สมเป็น "พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า" ทั้งสายเมื่อพ.ศ. 2453[6]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบงเสกสมรสกับหม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล แต่ไม่มีพระโอรสธิดาด้วยกัน มีเพียงพระโอรสบุญธรรมเพียงคนเดียวคือฤทธิ์ดำรง ดิศกุล[7] สมรสกับแก้วตา ดิศกุล (สกุลเดิม หังสสูต) มีบุตรคืออาชวฤทธิ์ ดิศกุล[8]

ในปี พ.ศ. 2506 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบงกับพวก ได้อุทิศที่ดินเนื้อที่ 339.06 ตารางวา มูลค่า 1,695,300 บาท แก่เทศบาลนครกรุงเทพเพื่อตัดถนนเส้นใหม่ต่อกับถนนบริพัตรโดยไม่คิดมูลค่าตอบแทนใด ๆ[2] การนี้กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาว่าทรงเสียสละเพื่อผลประโยชน์ส่วนรวมควรแก่การสรรเสริญ จึงได้ถวายเครื่องหมายตอบแทนผู้ช่วยเหลือราชการพลเรือนสำหรับหมู่คณะ ชนิดติดตั้ง ชั้นเครื่องหมายทองประดับเพชรแก่พระองค์กับพวก[3]

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 สิริพระชันษา 84 ปี

พระเกียรติยศ

[แก้]
ธรรมเนียมพระยศของ
พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง
ตราประจำพระองค์
การทูลฝ่าพระบาท
การแทนตนเกล้ากระหม่อม/เกล้ากระหม่อมฉัน
การขานรับเกล้ากระหม่อม/เพคะ

พระอิสริยยศ

[แก้]
  • 4 มกราคม พ.ศ. 2449 — 6 มกราคม พ.ศ. 2454 : หม่อมเจ้าศิริรัตนบุษบง บริพัตร
  • 6 มกราคม พ.ศ. 2454 — 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

งานพระนิพนธ์

[แก้]
  • พระประวัติสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต. กรุงเทพฯ : วันพาณิชย์, 2524, 95 หน้า
  • ทูนกระหม่อมบริพัตรกับการดนตรี. กรุงเทพฯ : จันวาณิชย์, 2524, 169 หน้า (พระนิพนธ์ร่วมกับ นายแพทย์ พูนพิศ อมาตยกุล)
  • พระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต. พิมพ์เนื่องในการพระราชทานเพลิงศพ พันเอกหม่อมราชวงศ์ถวัลย์มงคล โสณกุล 20 กันยายน 2533. กรุงเทพฯ : เรือนแก้ว, 2534, 207 หน้า

พงศาวลี

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. "พระราชพิธีบรมราชาภิเษกเฉลิมพระราชมณเฑียร ปีฉลูสัปตศก พุทธศักราช 2468" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0ก): 66. 3 มีนาคม พ.ศ. 2468. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-14. สืบค้นเมื่อ 2015-02-24. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  2. 2.0 2.1 "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตน์บุษบง กับพวก ทรงอุทิศที่ดินให้เป็นสาธารณะ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (17ง): 458. 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2506. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  3. 3.0 3.1 "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตน์บุษบง กับพวก และนายบำรุง นวราช ทรงอุทิศและอุทิศที่ดินให้ทางราชการสร้างถนน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (90ง): 2114. 10 กันยายน พ.ศ. 2506. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  4. วิรัช จาตุรงคกุล. "ชีวิตในวังของสกุลจาตุรงคกุล". มูลนิธิสกุล ณ นคร และสายสัมพันธ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-03-03. สืบค้นเมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. เนื่องในงานพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงพิสิฐสบสมัย. กรุงเทพฯ : [ม.ป.พ.], พ.ศ. 2517. 50 หน้า.
  6. "ประกาศ ยกพระวรวงษ์เธอ เป็นพระเจ้าวรวงษ์เธอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27 (1ก): 99. 8 มกราคม พ.ศ. 2453. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  7. "คุณแหน ประจำวันที่ 26 มีนาคม 2553". แนวหน้า. 26 มีนาคม 2553. สืบค้นเมื่อ 6 สิงหาคม 2555. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  8. "บรรยากาศอบอุ่นกับงานฉลองครบรอบ 8 ปี เลอ คริสตัล". รีวิวเชียงใหม่. 5 กันยายน 2556. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-05-09. สืบค้นเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  9. ราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ 5 ธันวาคม 2523 https://www.dol.go.th/personnel/24%20%2060/01%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A22523.pdf เก็บถาวร 2020-03-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  10. "พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0ง): 2022. 22 สิงหาคม พ.ศ. 2469. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  11. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2457/D/401.PDF
  12. ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน หน้า ๔๓๐๐ เล่ม ๔๓, ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๙