ข้ามไปเนื้อหา

พระอินทราณี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระอินทราณี
ราชินีแห่งเทวดา
เทพีแห่งการสมรสและความงดงาม
c. 1500–1600 พระอินทราณีจากเนปาล, ในฐานะชายาของพระอินทร์ ณ พิพิธภัณฑ์แห่งชาติแห่งอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอร์แลนด์
ชื่ออื่นศจี
เปาโลมี
เอนทรี
ส่วนเกี่ยวข้องเทวี, มาตฤกา, ศักติ, อาทิปราศักติ, ทุรคา, โยคินี
ที่ประทับอมราวดีโลก, อินทรโลก, สวรรค์
มนตร์ॐ ऐन्द्री नम:
อาวุธวัชระ, อัสตะ ,ตรีศูล
วันวันอาทิตย์
พาหนะช้างเอราวัณ
เพศสตรี
เทศกาลนวราตรี
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครองพระอินทร์
บุตร - ธิดาพระชยันตะ, Rishabha, Midhusha, พระชยันตี, พระแม่เทวเสนา (พระแม่ษัษฏี)
บิดา-มารดาอสูรปุโลมา (บิดา)

พระอินทราณี (Sanskrit: इन्द्राणी, IAST: Indrāṇī, lit. ราชินีแห่งพระอินทร์)[1] หรือเป็นที่รู้จักในอีกนาม คือ ศจี[2] (Sanskrit: शची, IAST: Śacī) เป็นเทวีในศาสนาฮินดู ชายาของพระอินทร์ และเป็นหนึ่งในคณะเทวีมาตฤกา[3]

นิรุกติศาสตร์และฉายา

[แก้]

ในสมัยพระเวท นามของนางนั้นมาจากสามีของนางนามว่า อินทราณี (Indrāṇī) นั้น มาจาก พระอินทร์ และหมายถึง 'ราชินีแห่งพระอินทร์'[4][5] เช่นเดียวกัน คำไวพจน์นามของพระอินทร์นั้นมาจากความเกี่ยวข้องในฐานะสามีของนางเช่นกัน เช่น ศจีปติ (สามีของนางศจี), ศจีทระ (นางศจีของพระอินทร์) หรือ ศจีวระ (ผู้ดูแลนางศจี)[6][7]

ศจี (Śacī) เป็นอีกนามไวพจน์ยอดนิยมของพระอินทราณี นักวิชาการชาวอังกฤษ นามว่า เซอร์ โมเนียร์ โมเนียร์‑วิลเลียมส์ ได้ศึกษาและอธิบายความหมายอันแปลว่า 'วจี', 'พลังแห่งวจี' หรือ 'วจีอันคารมคมคาย' ซึ่งมาจากคำสันสกฤต ศจะ ซึ่งหมายถึง 'คำพูด', 'กล่าว' หรือ 'บอก' ศจี ยังเกี่ยวข้องกับคำว่า ศักดิ์ อันหมายถึง 'พละกำลัง', 'ความแข็งแกร่ง', 'การสำแดง' หรือ 'ความสำเร็จ'[6]

เดวิด คินสลีย์ ศาสตราจารย์ผู้เชี่ยวชาญในด้านเทพีในศาสนาฮินดูเชื่อว่า คำว่า ศจี เป็นการตีความอธิบายจากศักติ อันหมายถึง พละกำลังอำนาจ[4] และนักวิชาการท่านอื่น ๆ แปลความหมายของคำนี้ว่า 'ผู้มีความงาม' อันหมายถึงคำว่า ศจี[8] สำหรับนามอื่นรวมถึง:

  • เอนทรี (Aindrī) – 'ชายาของพระอินทร์'[9]
  • เปาโลมี (Poulomī) – 'ธิดาของอสูรปุโลมา'[10]
  • ปุโลมาจา (Poulomujā) – 'บุตรีแห่งอสูรปุโลมา'[10]
  • เทวราณี (Devarāṇī) – 'ราชินีแห่งเทวดา'
  • จารุธรา (Cārudhārā) – 'ผู้ทรงความงาม'[11]
  • ศักราณี (Śakrāṇī) – 'ชายาของท้าวศักระ (คือ พระอินทร์)'[12]
  • มเหทราณี (Mahendrāṇī) – 'ชายาของท้าวมเหทร (พระอินทร์)'[12]

ในศาสนาอื่น ๆ

[แก้]
จิตรกรรมพระอินทร์และพระอินทราณีทรงช้างเอราวัณ, ป. 1670 –  1680, จาก อาเมร์ รัฐราชสถาน จัดแสดง ณ พิพิธภัณฑ์ศิลปะลอสแองเจลีสเคาน์ตี้ สหรัฐ

พระอินทราณียังปรากฏในคติศาสนาอื่น ๆ ถึงแม้จะมิได้มีบทบาทมากนัก ในประเพณีศาสนาเชน นางนั้นเป็นดังภาพสะท้อนของพระอินทร์ และเป็นตัวแทนของคู่รักในอุดมคติ[13] ตามตำนานเมื่อครั้งประสูติ ตีรถังกร นางพร้อมด้วยสามีทรงช้างเอราวัณมาถวายพระพรและนบนมัสการพระองค์เพื่อศิริสวัสดิ์พิพัฒน์มงคล[14]

ในพระพุทธศาสนา พระไตรปิฎกภาษาบาลี พระอินทราณีได้รับการขนานนาม คือ สุชาดา (Sujā) ชายาของท้าวสักกะ[15][13] เป็นบุตรีของท้าวเวปจิตติ โดยก่อนหน้านี้นางได้เวียนว่ายตามวัฏสงสารด้วยกุศลของนางมาหลายภพชาติก่อนเป็นชายาของท้าวสักกะ อันนางได้มาบุตรีของราชาอสูรศัตรูของสามีของและคณะ ด้วยอุบายของท้าวสักกะได้นิรมิตตนเองอสูรชราเข้านางและได้เกี้ยวพาราสีนางจนเกิดจิตปฏิพัทธ์ หลังจากชนะการประลองยุทธ์กับบิดรของนางสำเร็จ จึงได้รับกายกย่องเป็นเอกชายาของพระองค์[16]

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
เชิงอรรถ
  1. ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554, หน้า 1415
  2. ↑ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554, หน้า 1136
  3. ↑ Chandra 1998.
  4. ↑ 4.0 4.1 Kinsley 1988, p. 17.
  5. ↑ Monier-Williams 1872, p. 141.
  6. ↑ 6.0 6.1 Monier-Williams 1872, p. 989.
  7. ↑ Dalal 2014, p. 164.
  8. ↑ Daniélou 1991, p. 109.
  9. ↑ Gandhi 1993, p. 158.
  10. ↑ 10.0 10.1 Dalal 2014, p. 165–166.
  11. ↑ Gandhi 1993, p. 89.
  12. ↑ 12.0 12.1 Dalal 2014.
  13. ↑ 13.0 13.1 Appleton 2016.
  14. ↑ Goswamy 2014, p. 245.
  15. ↑ Daniélou 1991, p. 487.
  16. ↑ "Suja, Sujā: 6 definitions". www.wisdomlib.org. 12 April 2009. สืบค้นเมื่อ 29 April 2021.
บรรณานุกรม

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
Stub icon

บทความศาสนาฮินดูนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระอินทราณี&oldid=11983820"