ยาขับปัสสาวะ

การจัดกลุ่มยาขับปัสสาวะและกลไกการออกฤทธิ์ของมัน
ชื่อยา	กลไกการออกฤทธิ์
ยาขับปัสสาวะประเภทรักษาโพแทสเซียม (เช่น,สไปโนโรแลคโตน,อะมิโลไรด์,ไตรแอมเตอรีน)	ยับยั้งการแลกเปลี่ยน Na+-K+ ในคอลเล็กติ้งดักท์: สไปโนโรแลคโตนยับยั้งการทำงานของ แอลโดสเตอร์โรน; อะมิโลไรด์ยับยั้งENaC (epithelial sodium channel)
น้ำ	ยับยั้งการหลั่งวาโสเพรสซิน (vasopressin)
เอตทานอล	ยับยั้งการหลั่งวาโสเพรสซิน (vasopressin)
V2 วาโสเพรสซิน รีเซพเตอร์ แอนตาโกนิสต์	ยับยั้งการออกฤทธิ์ของ วาโสเพรสซิน ต่อเนพฟรอน (nephron) ในคอลเล็กติ้งดักท์
แซนทีน (เช่น,คาแฟอีน,ทีโอไฟลีน)	ยับยั้งการดูดซึม Na+, เพิ่มอัตราการกรอง กลอมูลาร์ (glomular filtration rate)
แอซิดิไฟอิง เกลือ (เช่น, CaCl2, NH4Cl)
คาร์บอนิก แอนไฮเดรส อินฮิบิเตอร์ (carbonic anhydrase inhibitors) (เช่น,อะเซตาโซลาไมด์ (acetazolamide) ,ดอร์โซลาไมด์ (dorzolamide))	ยับยั้ง H+ ส่งเสริมการหรั่ง Na+ และการขับ K+
รูพิ ไดยูริติก (เช่น,ฟูโรซีไมด์,บูมีทาไนด์,อีทาไครนิก แอซิด)	ยับยั้ง การขนส่งร่วมเฮนรี ลูพ
ไทอะไซด์ (เช่น,ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์,เบนโดรฟลูเมตไทอะไซด์)	ยับยั้ง Na+/Cl- การดูดกลับจากดิสทัล คอนโวลูต ทิวบูล ของเนพฟรอน (nephron)
ออสโมติกไดยูริติก (e.g.,mannitol,glucose)	ส่งเสริม ออสโมติก ไดยูริสิส

ยาขับปัสสาวะ (อังกฤษ: diuretic) เป็นยาที่เพิ่มอัตราการถ่ายปัสสาวะออกจากร่างกาย (ไดยูรีสิส) ยาขับปัสสาวะมีผลลดปริมาตรของเหลวนอกเซลล์ (extracellular fluid-ECF) ยาขับปัสสาวะธรรมดาทั่วไปได้แก่คาเฟอีน น้ำเครนเบอรรี่ และแอลกอฮอล์

ในทางการแพทย์ ยาขับปัสสาวะใช้รักษา

1. หัวใจล้มเหลว (heart failure)
2. โรคตับแข็ง (liver cirrhosis)
3. ความดันโลหิตสูง (hypertension)
4. โรคไต (kidney disease)

ยาขับปัสสาวะสามารถบรรเทาโรคดังกล่าวได้เพราะมันทำให้ร่างกายขับโซเดียมและน้ำ ไปพร้อมกับปัสสาวะ ยิ่งมีปัสสาวะมากเท่าไรน้ำและโซเดียม ซึ่งเป็นต้นเหตุของอาการบวมน้ำ (edema) ก็จะลดลง และอาการบวมน้ำก็ลดลง ยาขับปัสสาวะบางตัวเช่นอะเซตาโซลาไมด์ ทำให้ปัสสาวะเป็นด่างซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มการขับถ่ายยาแอสไพรินในกรณีการใช้ยาเกินขนาด