โมมิจิโนะกะ
.jpg)
โมมิจิ โนะ กะ (ญี่ปุ่น: 紅葉賀; โรมาจิ: Momiji no Ga; ชมใบไม้แดง) เป็นบทที่ 7 ของ ตำนานเก็นจิ ผลงานของ มุราซากิ ชิคิบุ ที่มีทั้งหมด 54 บท
บท โมมิจิ โนะ กะ ดำเนินเรื่องในฤดูใบไม้ร่วง ในขณะที่เก็นจิ อายุราว 18 ปี เนื้อหาเกี่ยวข้องทับซ้อนกับช่วงปลายของบท สุเอทสึมุฮานะ และ ช่วงปลายของบท วะกะมุราซากิ ดำเนินเรื่องต่อมาจนถึงฤดูใบไม้ร่วงปีต่อมา ที่เก็นจิอายุ 19 ปี
ที่มาของชื่อบท โมมิจิโนะกะ
[แก้]โมมิจิ ( 紅葉 Momiji) คือใบเมเปิลญี่ปุ่น ใบจะเปลี่ยนสีจากเขียวเป็นเหลือง ส้ม และแดง ในฤดูใบไม้ร่วง ในญี่ปุ่นพันธุ์ที่ปลูกมากคือ อิโระฮะโมมิจิ ชื่อทางพันธุศาสตร์คือ Acer palmatum
กะ (賀 ga ) แปลว่า งานเลี้ยงเฉลิมฉลองครบรอบวันเกิด 40 -50ปี ของบุคคลที่ยิ่งใหญ่
บท โมมิจิโนะกะ ใน ตำนานเก็นจิ หมายถึง การเฉลิมฉลองครบรอบวันเกิดอายุ 50 ปี ของจักรพรรดิพระองค์ก่อน ที่จัดขึ้นภายใต้ร่มใบโมมิจิเปลี่ยนสีในฤดูใบไม้ร่วงนั่นเอง[1]
ตัวละครหลักในบท
[แก้]- เก็นจิ
โคโนะเอะโนะจูโจ ต่อมาเลื่อนเป็น ไซโช อายุ 18 ถึง 19 ปี
- จักรพรรดิคิริสึโบะ
พระราชบิดาของเก็นจิ
- ฟุจิทสึโบะ
พระชายาของจักรพรรดิคิริสึโบะ ต่อมาเลื่อนขึ้นเป็น จักรพรรดินี อายุ 23 ถึง 24 ปี
- โทโนะจูโจ
สหายสนิทและพี่ชายภรรยาของเก็นจิ
- พระชายาตำหนักโคคิ ( โคคิเด็ง)
พระราชมารดาขององค์รัชทายาท
- องค์รัชทายาท
พี่ชายต่างมารดาของเก็นจิ อายุ 21 ถึง 22 ปี ต่อมาขึ้นเป็นจักรพรรดิสุซาคุ
- อาโออิ
ภรรยาของเก็นจิ
- เฮียวบุเคียวโนะมิยะ
พี่ชายของฟุจิทสึโบะ บิดาของมุราซากิ อายุ 33 ถึง 34 ปี
- โอเมียวบุ
ต้นห้องคนสนิทขอฟุจิทสึโบะ
- โชนะกอน
พี่เลี้ยงของมุราซากิ
- สะไดจิน
เสนาบดีฝ่ายซ้าย พ่อตาของเก็นจิ อายุ 52 ถึง 53
- บุตรชายแรกเกิดของฟุจิทสึโบะ
ต่อมาขึ้นเป็น จักรพรรดิเรย์เซย์
- เง็น โนะ ไนชิ
ตำแหน่ง ไนชิโนะสุเกะ อายุ 57 หรือ 58 ปี ขณะที่เก็นจิอายุ 19
- มุราซากิ
อายุ 10 ถึง 11 ปี
เรื่องย่อ
[แก้]กลางเดือนตุลาคม มีการเสด็จพระราชดำเนินแปรราชฐานของจักรพรรดิคิริสึโบะไปที่ตำหนักสุซาคุ ป็นฉลองครบรอบ 50 พรรษาของจักรพรรดิองค์ก่อน ในวันจริง เหล่านางในราชสำนักทั้งหมดรวมถึงพระชายาต่างๆจะไม่มีโอกาสได้เห็นการแสดงอันงดงาม ดังนั้นจักรพรรดิคิริสึโบะจึงมีพระกรุณาให้จัดการซ้อมใหญ่ หน้าลานพระตำเหนักเซเรียว ( เซเรียวเด็ง ) มีการบรรเลงสังคีตบนเรือรูปมังกรหลากหลายขนาดหลายหลากลำที่ลอยลำอยู่ในสระน้ำใหญ่ ข้าราชสำนักต่างร่ายรำประกอบสังคัตจากจีนและเกาหลี นักเป่าขลุ่ยฝีมือดีได้รับเลือกให้บรรเลงร่วมการร่ายรำคู่ คลื่นทะเลสีคราม ของเก็นจิและโทโนะจูโจ ร่ายรำภายใต้ใบไม้เปลี่ยนสี ที่ร่วงหล่นจากต้นอย่างงดงาม งดงามเสียจนผู้ชมหวั่นเกรงว่า ปีศาจจะลักตัวเก็นจิไปเสีย
วันปีใหม่ ก่อนที่เก็นจิจะไปร่วมพิธีที่วังหลวง เขาแวะไปหา มุราซากิ ที่ปีกตะวันตกของคฤหาสน์บนถนนนิโจ มุราซากิเอาตุ๊กตาของนางออกมาเรียงรายทั้งหมด เก็นจิถามนางว่า
ปีใหม่มาเยือนแล้ว เจ้ารู้สึกว่าโตขึ้นบ้างหรือไม่ ?
มุราซากิตอบว่า
อินุกิ ทำตุ๊กตาข้าเสีย ข้ากำลังซ่อมตุ๊กตาอยู่เจ้าค่ะ
อินุกิ คือ เด็กหญิงเพื่อนเล่นของมุราซากิ ที่เคยปล่อยให้ลูกนกกระจอกบินหนีไป โชนะกอนกล่าวกับมุราซากิว่า
ปีนี้ท่านหญิงควรจะพยายามโตเป็นผู้ใหญ่ได้แล้วนะเจ้าคะ อายุก็ตั้ง 10 ปีเข้าแล้วท่านไม่ควรจะมัวเล่นตุ๊กตาอยู่
ด้วยวัย 10 ปี มุราซากิยังดูเป็นเด็กอยู่มาก
จักรพรรดิคิริสึโบะ อุ้มพระโอรสน้อยแรกเกิดให้เก็นดู พลางตรัสว่า ช่างเหมือนเก็นจิเหลือเกิน เก็นจิรู้สึกทั้งกลัวทั้งดีใจ เขากลับไปยังคฤหาสน์บนถนนนิโจ และ สงบสติอารมณ์ในห้องของตน ช่วงนั้นเป็นต้นฤดูร้อน ดอกโทะโคะนัตสึเบ่งบานเต็มสวน เขาเด็ดมาหลายดอกและส่งให้พระชายาฟุจิทสึโบะพร้อมโคลงกลอน ความว่า สาส์นนี้หนักอึ้งไปด้วยน้ำตาของเขาที่เป็นดั่งหยดน้ำค้างบนดอกโทโคะนัตสึ
องค์จักรพรรดินั้นมีนางกำนัลที่งดงามและมีความสารถในมากมายหลายด้านห้อมล้อมอยู่ แต่ยังมีไนชิโนะสุเกะ ชรา นางหนึ่ง นามว่า เง็นโนะไนชิ เป็นหญิงที่มีชาติกำเนิดดีและได้รับการเลี้ยงดูมาอย่างดี แต่ในเวลาเดียวกัน นางก็ฝักใฝ่ในเรื่องรักๆใคร่ๆมากเป็นพิเศษ เก็นจิพูดจาหยอกล้อเกี้ยวนางเล่นๆนาง แต่นางกลับถือเป็นจริงเป็นจัง วันหนึ่ง เง็นโนะไนชิ เสร็จสิ้นภาระกิจการแต่งพระเกศาขององค์จักรพรรดิ นางกำลังอยู่ตามลำพังกับเก็นจิ เก็นจิดึงชายกระโปรงของนางเล่นๆ เง็นโนะไนชิส่งสายตาหวานฉ่ำผ่านพัดสีฉูดฉาดที่ปิดบังใบหน้าครึ่งหนึ่งให้เก็นจิ
ค่ำคืนหนึ่งอันเย็นฉ่ำหลังจากการอาบน้ำ เก็นจิเดินเล่นอยู่แถวตำหนักอุมเมย์ ( อุมเมย์เด็ง ) เง็นโนะไนชิกำลังบรรเลงบิวะอย่างเพราะพริ้ง เก็นจิร่วมฟังอย่างเพลิดเพลินใจ หลังจากนั้นทั้งสองก็มีความสัมพันธ์กัน ระหว่างที่นอนพักผ่อนอยู่นั้น เก็นจิรู้สึกว่ามีใครบางคนเข้ามาใกล้ เก็นจิจึงรวบรวมเสื้อผ้าแล้วแอบอยู่หลังฉากบังตา ชายลึกลับคำรามเสียงดังพร้อมชักดาบขึ้นขู่ ที่แท้เป็นโทโนะจูโจ ตามมาหยอกล้อเล่นโดยแสร้งเป็นชู้รักคนหนึ่งของเง็นโนะไนชินั่นเอง เง็นโนะไนชิแสร้งทำเป็นหวาดกลัวจนร่างสั่นเทา หญิงที่มีประสบการณ์อันโชกโชนเช่นนาง ย่อมต้องเคยผ่านเหตุการณ์ทำนองนี้มาบ้างแล้ว[2]
การร่ายรำคลื่นทะเลสีคราม
[แก้]
คลื่นทะเลสีคราม ( Blue Sea and Wave , blue ocean waves)ในภาษาญี่ปุ่นคือ เซย์ไกฮะ (青海波 Seigaiha)เป็นชื่อของลายผ้าชนิดนึง ที่เป็นรูปคลื่นทะเล โดยรับแบบมาจากรูปเขียนแสดงท้องทะเลในแผนที่จีน ลวดลายที่เก่าแก่ในญี่ปุ่นพบเป็นลวดลายบนตุ๊กตาดินเผา ฮะนิวะ ( haniwa ) ที่ขุดค้นพบในจังหวัด กุมมะ ( Gunma ) ในต้นยุคเฮอันมีการใช้ลายคลื่นทะเลสีคราม ประดับ โมะ ( 裳 mo ชายผ้าเป็นหางยาวไปด้านหลังที่ใช้ผูกเอวชุด จูนิฮิโตเอะ十二単 กิโมโน 12 ชั้น ของสตรีในราชสำนักสมัยเฮอัน )นอกจากนี้ยังใช้เป็นลวดลายประดับภาชนะต่างๆ และสถานที่ต่างๆด้วย [3]
การร่ายรำคลื่นทะเลสีคราม คือ ศิลปะการแสดงโบราณของญี่ปุ่น ประเภท กะงะคุ ( Gagaku )โดยผู้ร่ายรำจะสวมชุดทอลายหรูหราสวยงามที่ประกอบด้วยลวดลาย คลื่นทะเลสีคราม และ ลายนก [4]
ดอกโทะโคะนัตสึ
[แก้]
ดอกโทะโคะนัตสึ (常夏) หรือ คาเนชั่นป่า เป็นชื่อโบราณของ ดอก นะเดะชิโกะ ( 撫子) จะบานช่วงฤดูร้อนถึงฤดูใบไม้ร่วง ทั้งสองชื่อคือดอกไม้ชนิดเดียวกัน ทางวรรณกรรมโบราณของญี่ปุ่น จะใช้ โทะโคะนัตสึ สื่อถึง บุคคลอันเป็นที่รัก คนรักร่วมเรียงเคียงหมอน ส่วน นะเดะชิโกะ สื่อถึง ลูกอันเป็นที่รัก[5]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ โรแยล ไทเลอร์,The Tale of Genji,Momiji No Ga - Beneath the Autumn Leaves,สำนักพิมพ์ Penguin Books , 2001, หน้า 133
- ↑ " โมมิจิโนะกะ" เก็บถาวร 2009-02-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.The Tale of Genji .Unesco Global Heritage Pavilion.
- ↑ " seigaiha 青海波".JAANUS on-line Dictionary of Japanese Architectural and Art Historical Terminology .Dr. Mary Neighbour Parent.
- ↑ "Japanese Traditional Music Gagaku · Buddhist Chant" เก็บถาวร 2009-02-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.1941 Recordings of the Kokusai Bunka Shinkokai.A historical background of the period of this recording.
- ↑ " Autumn Tea Flowers" เก็บถาวร 2008-12-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. The Urasenke Foundation.
ศึกษาเพิ่มเติม
[แก้]- การแต่งกายในสมัยเฮอัน The Costume Museum Kyoto
- Maple and Japanese Culture [ลิงก์เสีย] โดย HAJIME HAYASHIDA