เจ้าฟ้าสังวาลย์
| เจ้าฟ้าสังวาลย์ | |
|---|---|
| เจ้าฟ้าชั้นตรี | |
| พระมเหสีฝ่ายซ้าย | |
| ก่อนหน้า | พระกรัดนางกัลยาณี |
| ถัดไป | กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ |
| พิราลัย | พ.ศ. 2298 |
| พระสวามี | สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ |
| พระบุตร | เจ้าฟ้ากุณฑล เจ้าฟ้าอาภรณ์ เจ้าฟ้ามงกุฎ เจ้าฟ้าสังคีต |
| ราชวงศ์ | บ้านพลูหลวง |
| พระบิดา | พระองค์เจ้าแก้ว |
| พระมารดา | เจ้าฟ้าเทพ |
| ศาสนา | พุทธ |
เจ้าฟ้าสังวาลย์[1] หรือ อินทสุชาเทวี[2] บางแห่งออกพระนามว่าเจ้าฟ้านิ่ม[3] หรือนวน[4] เป็นพระมเหสีฝ่ายซ้าย[1]ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และเป็นพระชนนีของเจ้าฟ้ากุณฑล และเจ้าฟ้ามงกุฎ ซึ่งทั้งสองพระองค์ได้พระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง ดาหลัง และ อิเหนา[5][6]
เจ้าฟ้าสังวาลย์ทรงคบชู้กับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ จึงต้องพระอาญาเฆี่ยนจนกระทั่งพิราลัย สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงให้นำพระศพของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศและเจ้าฟ้าสังวาลย์ไปฝัง ณ วัดไชยวัฒนาราม[7]
พระนาม
[แก้]- คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุพระนามว่า เจ้าฟ้าสังวาลย์ และอินทสุดาวดี[1]
- คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุพระนามว่า เจ้าฟ้านวน,[4] อินทสุชาเทวี[2] และอินทสุชาวดี[8]
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) สะกดพระนามว่า เจ้าฟ้านิ่ม และเจ้าฟ้าสังวาล[3]
พระประวัติ
[แก้]"บาญชีพระนามเจ้านาย" ที่มีอยู่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์หรือเจ้าฟ้านวนเป็นพระธิดาของพระองค์เจ้าแก้วในสมเด็จพระเพทราชา ประสูติแต่เจ้าฟ้าเทพในสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 ด้วยเหตุนี้พระองค์จึงมีฐานันดรศักดิ์เป็นเจ้าฟ้าตามพระชนนี[9][10] มีพระเชษฐาพระองค์หนึ่งคือเจ้าฟ้าจีด ซึ่งเป็นพระชนกของหม่อมฉิม บาทบริจาริกาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี[11][12]
พระองค์เข้ารับราชการเป็นพระมเหสีฝ่ายซ้ายในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ[1] คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์มีพระราชโอรส-ธิดาทั้งหมดสี่พระองค์ได้แก่ เจ้าฟ้ากุณฑล, เจ้าฟ้าอาภรณ์, เจ้าฟ้ามงกุฎ และเจ้าฟ้าสังคีต[13] ส่วน "บาญชีพระนามเจ้านาย" ที่มีอยู่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์ประสูติกาลพระราชโอรส-ธิดาสามพระองค์ คือ เจ้าฟ้าขวันตง (คือเจ้าฟ้ากุณฑล), เจ้าฟ้าอัมพร (คือเจ้าฟ้าอาภรณ์) และเจ้าฟ้าหญิงไม่ทราบพระนาม (คือเจ้าฟ้ามงกุฎ)[4]
พ.ศ. 2298 เจ้าฟ้าสังวาลย์ถูกควบคุมตัวเนื่องจากถูกจับได้ว่าทรงคบชู้กับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ จึงต้องพระอาญาเฆี่ยนหนึ่งยก จำนวนสามสิบครั้งจนกระทั่งพิราลัยในสามวันหลังการลงทัณฑ์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงให้นำพระศพของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศและเจ้าฟ้าสังวาลย์ไปฝัง ณ วัดไชยวัฒนาราม[3][7]
พงศาวลี
[แก้]| พงศาวลีของเจ้าฟ้าสังวาลย์ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
[แก้]- เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 285
- ↑ 2.0 2.1 คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 116
- ↑ 3.0 3.1 3.2 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 366-367
- ↑ 4.0 4.1 4.2 คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 175
- ↑ "บทละครเรื่อง อิเหนา". ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. สืบค้นเมื่อ 4 กรกฎาคม 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้, หน้า 174-175
- ↑ 7.0 7.1 คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 488
- ↑ คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 117
- ↑ คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 174
- ↑ จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1, หน้า 2
- ↑ พระเจ้าตาก เบื้องต้น, หน้า 176
- ↑ พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 58, 60
- ↑ คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 286
- บรรณานุกรม
- จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี. กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2552. 576 หน้า. ISBN 978-611-7146-02-2
- ประพนธ์ เรืองณรงค์. บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ : สถาพรบุ๊คส์, 2554. 276 หน้า. ISBN 978-616-00-0087-6
- ปรามินทร์ เครือทอง. พระเจ้าตาก เบื้องต้น. กรุงเทพฯ : มติชน, 2557. 196 หน้า. ISBN 978-974-02-1247-8
- จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 508 หน้า. ISBN 974-417-527-3
- ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9