เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง รามางกูร)
เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง รามางกูร) | |
|---|---|
| คณะอาญาสี่เมืองธาตุพนม, กรมการชั้นผู้ใหญ่เมืองธาตุพนม | |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | เมืองธาตุพนม |
| เสียชีวิต | บ้านธาตุพนม |
| ศาสนา | ศาสนาพุทธ |
เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง รามางกูร) (พ.ศ. ๒๔๐๓-๒๔๙๘) หรือ ท้าวสุวรรณคำเฮือง หรือ นายเฮือง รามางกูร สกุลเดิม บุคคละ อดีตคณะอาญาสี่เมืองธาตุพนม อดีตกรมการชั้นผู้ใหญ่เมืองธาตุพนม ทรงดำรงพระยศในคณะอาญาสี่ตำแหน่งที่ พระอุปฮาชาเมืองธาตุพนม หรือ พระอุปฮาดเมืองธาตุพนม เป็นองค์แรกและองค์เดียวของเมืองธาตุพนม[1] ทรงเป็นผู้ตั้งสกุล รามางกูร แห่งอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ในภาคอีสานของประเทศไทย[2] ภายหลังปฏิรูปการเมืองการปกครองหลัง พ.ศ. ๒๔๔๔ ได้ถูกลดสถานะเจ้านายลาวท้องถิ่นลงเป็นสามัญชน จึงทำการค้าขายจนกลายเป็นเศรษฐีที่มีชื่อเสียงของตำบลธาตุพนม จนได้รับยกย่องจากคนทั่วไปว่า นายฮ้อยใหญ่เฮือง ทายาทบุตรหลานทั่วไปนิยมออกนามว่า ญาปู่ใหญ่เฮือง หรือ ญาปู่อุปฮาด[3]
พระประวัติ
[แก้]การศึกษา
[แก้]สถาปนาตนเป็นเจ้าอุปฮาด
[แก้]ร่วมบูรณะพระธาตุพนม
[แก้]สร้างวัดป่าสุริโย
[แก้]วิวาทกับเจ้าพระอัคร์บุตร
[แก้]ถูกลดอำนาจ
[แก้]สมรสกับอาชญานางสูนทอง บัวสาย
[แก้]หมั้นกับนางอด จันทร์ทศ
[แก้]สร้างโฮงที่ประทับของพระมารดา
[แก้]เป็นคหบดีใหญ่แห่งธาตุพนม
[แก้]เดินทางไปรับบุตรบุญธรรม
[แก้]ชายาและหม่อม
[แก้]เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง) มีชายาและหม่อมที่ปรากฏนามทั้งหมด ๑๓ ท่าน ได้แก่
- อาชญานางจำปี หม่อมคนแรก ชาวธาตุพนม
- อาชญานางสูนทอง (สูรย์ทอง) ชายาเอก สกุลเดิม บัวสาย ทายาทในเจ้าอุปฮาต (บุตร บัวสาย) แห่งเมืองเรณูนคร (เมืองเว)
- หม่อมบัวบิน ชาวเมืองเรณูนคร (เมืองเว)
- นางแก้ว
- นางอด สกุลเดิม จันทศ ชาวธาตุพนม
- นางเผื่อน
- นางสร้อยมณี
- นางน้อย
- นางวรดี
- นางหนูจีบ
- นางดอกแก้ว
- นางแพงทอง
- นางสุก
บุตรธิดา
[แก้]เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง) มีบุตรธิดาทั้งหมด ๗ ท่าน ได้แก่
- นายแก้ว รามางกูร (จารย์แก้ว) เกิดแต่อาชญานางจำปี
- นายดวง รามางกูร (มหาดวง) ปธ.๓, พระราชทานเพลิง เกิดแต่อาชญานางสูนทอง
- ร้อยตำรวจตรีประดิษฐ์ รามางกูร (แดง) ร.จ.ม., ช.ส., พระราชทานเพลิง เกิดแต่อาชญานางสูนทอง ร้อยตำรวจตรีประดิษฐ์ รามางกูร เป็นบิดาของ ดร. วีรพงษ์ รามางกูร (ม.ป.ช., ม.ว.ม., ป.ภ.) อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง อดีตที่ปรึกษาเศรษฐกิจรัฐบาล อดีตประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย อดีตนายกสมาคมมิตรภาพไทย-ลาว อดีตคณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฯลฯ
- นางคำฝอย อรรคศรีวร (ฝอย) เกิดแต่อาชญานางสูนทอง
- นางพิศมัย คงเพชร (ไหม) เกิดแต่หม่อมบัวบิน
- นางพิศวาท อรรคศรีวร (น้อย) เกิดแต่หม่อมบัวบิน
- นายกมล รามางกูร (แหลว) เกิดแต่นางแก้ว
บุตรบุญธรรม
[แก้]เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง) มีบุตรบุญธรรม ๑ ท่าน ได้แก่
- ท้าวคำมี รามางกูร (สุวัณณคำมี บุคคละ) โอรสในเจ้าพระอัคร์บุตร (บุญมี รามางกูร) กับอาชญานางบัวสี เจ้าพระอัคร์บุตร (บุญมี) เป็นพระเชษฐาของเจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง)
การตั้งสกุลรามางกูร
[แก้]ถึงแก่กรรม
[แก้]ป่วยด้วยโรคในท้อง
[แก้]สร้างฐานเมรุมาศประจำตระกูลเจ้าเมืองธาตุพนม
[แก้]การพระศพ
[แก้]เชิญพระอัฐิบรจุยังกำแพงแก้วพระธาตุพนม
[แก้]| ก่อนหน้า | เจ้าพระอุปฮาชา (เฮือง รามางกูร) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| ไม่ปรากฏนาม | 
|
พระอุปฮาดเมืองธาตุพนม, กรมการเมืองธาตุพนม |
|
ไม่ปรากฏนาม |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ดวง รามางกูร. พื้นประวัติวงศ์เจ้าเมืองพนม. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.. ม.ป.ป..
- ↑ เฮือง รามางกูร. เอกสารอนุญาตให้ทายาทบุตรหลานสามารถร่วมใช้สกุลรามางกูร. ที่ว่าการอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ๒๘ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๙๐.
- ↑ สัมภาษณ์คุณยายจันเนา รามางกูร เรื่อง ประวัติเจ้าพระอุปฮาด (เฮือง รามางกูร) สัมภาษณ์เมื่อวันที่ ๑ เดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๕๐.