เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต

เจ้าคณะใหญ่ คณะธรรมยุต
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) ตั้งแต่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2560
จวน	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ โดยพระราชดำริ สมเด็จพระสังฆราช โดยมีพระบัญชาแต่งตั้ง มหาเถรสมาคม โดยมีมติเห็นชอบ
วาระ	ตลอดชีวิต
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์
สถาปนา	พ.ศ. 2394
เงินตอบแทน	23,900 บาท

เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต คือเจ้าคณะใหญ่ผู้ปฏิบัติหน้าที่ในคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายทุกภาค

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตรูปปัจจุบันตั้งแต่วันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2560 โดยอนุวัตตามมติมหาเถรสมาคม

ตามมาตรา 10 แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 กำหนดให้มีเจ้าคณะใหญ่ปฏิบัติหน้าที่ในเขตปกครองคณะสงฆ์ตามที่กำหนดในกฎมหาเถรสมาคม

มหาเถรสมาคมจึงตรา "กฎมหาเถรสมาคม ฉบับที่ 15 (พ.ศ. 2535) ว่าด้วยระเบียบการปกครองคณะสงฆ์" กำหนดให้มีเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตปฏิบัติหน้าที่ในเขตปกครองคณะธรรมยุตภาคทุกภาค

หน้าที่

เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต มีหน้าที่ดังนี้

1. ดำเนินการปกครองคณะสงฆ์ธรรมยุตให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้องบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช
2. ควบคุมและส่งเสริมการรักษาความเรียบร้อยดีงามการศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา การสาธารณูปการ และสาธารณสงเคราะห์ ให้ดำเนินไปด้วยดี
3. วินิจฉัยการลงนิคหกรรม วินิจฉัยข้ออุทธรณ์คำสั่ง หรือคำวินิจฉัยชั้นภาค หรือมีอำนาจหน้าที่ในกรณีที่ได้รับมอบหมายอย่างอื่นจากมหาเถรสมาคม
4. แก้ไขข้อขัดข้องของเจ้าคณะภาคให้เป็นไปโดยชอบ
5. ควบคุมบังคับบัญชาเจ้าคณะและเจ้าอาวาส ตลอดถึงพระภิกษุสามเณรผู้อยู่ในบังคับบัญชา หรืออยู่ในเขตปกครองของตน และชี้แจงแนะนำการปฏิบัติหน้าที่ของผู้อยู่ในบังคับบัญชาให้เป็นไปโดยความเรียบร้อย

รายนามเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต

คณะธรรมยุตยุคแรกยังรวมอยู่กับคณะสงฆ์ดั้งเดิม เพิ่งได้รับอำนาจในการปกครองตนเองในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และมีพระเถระดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตสืบมาดั้งนี้

ลำดับ	รูป	รายพระนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	สถิต ณ
1		สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์	พ.ศ. 2394	พ.ศ. 2435	วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
2		สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส	พ.ศ. 2436	พ.ศ. 2464
3		พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า	พ.ศ. 2465	พ.ศ. 2471	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
4		สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์	พ.ศ. 2471	พ.ศ. 2501	วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
5		สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (จวน อุฏฺฐายี)	พ.ศ. 2501	พ.ศ. 2514	วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร
6		สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ	พ.ศ. 2515	พ.ศ. 2531	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
7		สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร	พ.ศ. 2532	พ.ศ. 2556	วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
8		สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต)	พ.ศ. 2558	พ.ศ. 2560
9		สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร)	พ.ศ. 2560	ปัจจุบัน	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร