หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล

หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล
หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล
	หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ	27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428
สิ้นชีพิตักษัย	23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2483 (54 ปี)
หม่อม	หม่อมเกื้อ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
พระบุตร	4 คน
ราชสกุล	สวัสดิกุล
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์
พระมารดา	หม่อมเพิ่ม สวัสดิกุล ณ อยุธยา

มหาเสวกตรี หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล (27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 – 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2483) เป็นพระโอรสในมหาอำมาตย์เอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเพิ่ม สวัสดิกุล ณ อยุธยา

พระประวัติ

มหาเสวกตรี หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล เป็นพระโอรสองค์ใหญ่ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเพิ่ม สวัสดิกุล ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 เมื่อเจริญชันษาพระบิดาได้ส่งไปศึกษาที่ประเทศอังกฤษ จนกระทั่งจบมหาวิทยาลัย^{[ต้องการอ้างอิง]} ต่อมาราวปี พ.ศ. 2455 หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ ซึ่งทรงศึกษาวิชายิวยิตสูที่ทวีปยุโรป เสด็จกลับมาอาณาจักรสยาม ทรงเห็นว่าวิชานี้มีประโยชน์ต่อสวัสดิภาพสังคมเป็นอย่างยิ่ง จึงทรงเผยแพร่แก่ครูและนักเรียนโรงเรียนพลศึกษากลาง (โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ในปัจจุบัน) เป็นแห่งแรก ต่อมาทรงนำวิชายิวยิตสูไปทรงสอนในโรงเรียนนายร้อยตำรวจ และได้มีการปฏิรูปใหม่เป็นวิชายูโด^[1]

หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ ทรงเริ่มเข้ารับราชการ และทรงดำรงตำแหน่งอัครราชทูตประจำสำนักงานประจำที่กรุงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก ระหว่างปี พ.ศ. 2467 – 2472^[2] ต่อมาทรงเข้ารับราชการเป็นราชเลขานุการส่วนพระองค์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ต้องเสด็จออกจากประเทศสยาม ในเหตุการณ์การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 และประทับที่รัฐปีนัง กระทั่งสิ้นชีพิตักษัย^{[ต้องการอ้างอิง]} เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2483 สิริชันษา 54 ปี พระราชทานเพลิงศพ ณ วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร ในปี พ.ศ. 2493

พระทายาท

หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล เสกสมรสกับหม่อมเกื้อ สวัสดิกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม ณ ระนอง; ธิดาของพระยาประดิพัทธภูบาล (คอยู่เหล ณ ระนอง) กับคุณหญิงคลับ ณ ระนอง) มีโอรส-ธิดา 4 คน ได้แก่

หม่อมราชวงศ์อัญชนี สวัสดิกุล
หม่อมราชวงศ์ดุษฎีวิบูลย์ สมรสกับจงกล สวัสดิกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม มิลินทราวิจิตร) มีบุตร 3 คน ได้แก่
- หม่อมหลวงเยาวมาลย์ สมรสกับสุกริด ธารีนาค มีบุตร 1 คน คือ
  - กิติมา ธารีนาค
- หม่อมหลวงศานติ์ศรี สวัสดิกุล
- หม่อมหลวงกีรณา สมรสกับพูลสมบัติ อุษามานนท์ มีบุตร 1 คน คือ
  - ซินดี้ อุษามานนท์
หม่อมราชวงศ์กุลปราโมทย์ จิรประวัติ สมรสและหย่ากับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร มีพระธิดา 1 องค์ คือ
- หม่อมเจ้าจามเทพี ยุคล

ต่อมาหม่อมราชวงศ์กุลปราโมทย์สมรสใหม่กับหม่อมเจ้าขจรจิรพันธ์ จิรประวัติ มีบุตร 1 คน คือ

- หม่อมราชวงศ์สุรภี สมรสกับหม่อมราชวงศ์วุฒิสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์ มีบุตร 2 คน ได้แก่
  - หม่อมหลวงเสาวรส สวัสดิวัตน์
  - หม่อมหลวงกุลยา สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์โสตถินันทน์ สมรสกับภารดี สวัสดิกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม แสงวิริยากุล) มีบุตร 3 คน ได้แก่
- หม่อมหลวงปรียา สมรสกับมีชัย มณีนาวา มีบุตร 3 คน ได้แก่
  - ปริยธิดา มณีนาวา
  - เดโชชัย มณีนาวา
  - ปรียพงศ์ พันธุฟัก
- หม่อมหลวงวิสุทธิพงษ์ สมรสกับสุพัตรา สวัสดิกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม สมบูรณ์) มีบุตร 2 คน ได้แก่
  - สวัสดิวงศ์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
  - วงศ์วิบูลย์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
- หม่อมหลวงขัตติยานี สวัสดิกุล

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของประเทศไทยและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของต่างประเทศต่างๆ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

พ.ศ. 2473 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[3]
พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)^[4]
พ.ศ. 2472 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)^[5]
พ.ศ. 2461 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))^[6]
พ.ศ. 2473 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[7]
พ.ศ. 2436 – เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (ร.ศ.)
พ.ศ. 2440 – เหรียญประพาสมาลา (ร.ป.ม.)
พ.ศ. 2440 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)
พ.ศ. 2446 – เหรียญทวีธาภิเศก (ท.ศ.)
พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
8 มีนาคม 2452 – เข็มพระชนมายุสมมงคล ชั้นที่ 3 เงิน ส่งไปพระราชทาน^[8]