ข้ามไปเนื้อหา

พระครูภาวนากิจจาภิรม (สมชาย จีรปุญฺโญ)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระครูภาวนากิจจาภิรม วิ.

(สมชาย จีรปุญฺโญ)
พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ
ชื่ออื่นหลวงพ่อสมชาย
ส่วนบุคคล
เกิด1 ตุลาคม พ.ศ. 2506 (61 ปี)
นิกายมหานิกาย
การศึกษาน.ธ.เอก, ปบ.ส., พธ.บ. (การจัดการเชิงพุทธ), พธ.ม. (รัฐประศาสนศาสตร์)
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่วัดคุ้งตะเภา จังหวัดอุตรดิตถ์
อุปสมบท24 มิถุนายน พ.ศ. 2530
พรรษา37
ตำแหน่งผู้ช่วยเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์[1], รองเจ้าคณะตำบลคุ้งตะเภา, เจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา, พระอุปัชฌาย์[2]

พระครูภาวนากิจจาภิรม วิ. (นามเดิม: สมชาย แสงสิน) น.ธ.เอก, ปบ.ส., พธ.บ., พธ.ม. (รัฐประศาสนศาสตร์) (1 ตุลาคม พ.ศ. 2506 - ปัจจุบัน) ผู้ช่วยเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์[3], เจ้าสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ แห่งที่ 3[4][5], รองเจ้าคณะตำบลคุ้งตะเภา[6] พระอุปัชฌาย์ และเจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภารูปปัจจุบัน[7] เกิดเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2506 อุปสมบทเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2530 หลังจากสำเร็จการศึกษา น.ธ.เอก ในปี พ.ศ. 2533 ได้ออกธุดงค์และไปอยู่ที่สวนโมกขพลารามเพื่อฝึกปฏิบัติธรรมกับท่านพุทธทาส จนหลังจากท่านพุทธทาสมรณภาพในปี พ.ศ. 2536 ท่านจึงได้กลับมาจำพรรษาที่วัดคุ้งตะเภา จนถึงปัจจุบัน

ท่านเป็นพระสงฆ์นักพัฒนา เป็นประธานมูลนิธิ ๒๕๐ ปี วัดคุ้งตะเภา[8] เป็นนักเผยแผ่ศาสนาพุทธ และนักปฏิบัติธรรมรูปสำคัญในจังหวัดอุตรดิตถ์ มีผลงานเป็นที่ปรากฏชัดเจนในหมู่คณะพระนักเผยแผ่ และคณะสงฆ์จังหวัดอุตรดิตถ์ ทั้งในด้านสาธารณูปการ สาธารณสงเคราะห์ และการศึกษาคณะสงฆ์ มานับสิบปี เป็นที่เคารพนับถือของบรรพชิตและคฤหัสถ์ทั่วไปในจังหวัดอุตรดิตถ์ในปัจจุบัน[9]

ด้วยเหตุที่ท่านเป็นพระสงฆ์นักพัฒนาที่มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ จึงทำให้ท่านได้รับถวายรางวัลจากหน่วยงานและองค์กรต่าง ๆ มากมาย จนในปี พ.ศ. 2554 ท่านจึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ เข้ารับพระราชทานรางวัลเสาเสมาธรรมจักร จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งถือเป็นรางวัลทรงเกียรติสูงสุดที่มอบถวายแด่ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาในประเทศไทย[10]

ประวัติ

[แก้]

แรกบวช

[แก้]

พระครูภาวนากิจจาภิรม วิ.[a] (สมชาย) เกิดเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2506 เป็นบุตรของพ่ออู๋ แสงสิน และแม่ละมาย แสงสิน ชาติภูมิคนคุ้งตะเภาโดยกำเนิด บรรพชาอุปสมบท เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2530พัทธสีมาวัดคุ้งตะเภา ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยมีพระครูคัมภีร์ธรรมคุณ เจ้าคณะตำบลท่าเสา เป็นพระอุปัชฌาย์ ปัจจุบันพระสมุห์สมชายจำพรรษาอยู่ที่วัดคุ้งตะเภา

ออกปฏิบัติ

[แก้]
พิธีฌาปนกิจร่างของท่านพุทธทาสภิกขุอย่างเรีบยง่าย ณ สวนโมกขพลาราม วันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2536

หลังจากบรรพชาอุปสมบท หลวงพ่อสมชาย ได้ศึกษาปริยัติธรรมจนจบนักธรรมชั้นเอกในปี พ.ศ. 2533 ท่านได้ปฏิเสธการรับตำแหน่งพระสังฆาธิการเจ้าอาวาส และได้มีศรัทธาออกธุดงค์ในช่วงหลังออกพรรษาของทุกปีไปยังพื้นที่ป่าเขาชนบททั้งในและนอกประเทศ เพื่อโปรดสาธุชนและฝึกปฏิบัติธรรม ตั้งแต่สิบสองปันนา (ประเทศจีน) เชียงตุง (ประเทศพม่า) รัฐกะเหรี่ยง (ประเทศพม่า) กัมพูชา รวมถึงในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2534 หลวงพ่อสมชายได้ธุดงค์ไปจังหวัดภาคใต้ และได้เข้าพักที่สวนโมกขพลาราม และอยู่ฝากตัวเพื่อปฏิบัติศึกษาธรรมกับหลวงพ่อพุทธทาสก่อนที่ท่านพุทธทาสจะมรณภาพ และเป็นหนึ่งในพระลูกศิษย์ไม่กี่รูปที่อยู่ในวันฌาปนกิจสรีระของหลวงพ่อพุทธทาสในปี พ.ศ. 2536

สร้างบารมี

[แก้]

หลังจากหลวงพ่อพุทธทาสมรณภาพลง ท่านได้กลับมาจำพรรษาที่วัดคุ้งตะเภา วัดบ้านเกิดของท่าน และได้รับตราตั้งจากเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์ แต่งตั้งเป็นรองเจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา ในปี พ.ศ. 2540[12] ได้รับฐานานุกรมที่พระสมุห์ในปี พ.ศ. 2542[13] และเจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา ในปี พ.ศ. 2554 [14] โดยหลังจากท่านกลับมาจำพรรษายังวัดบ้านเกิด ท่านได้สร้างคุณประโยชน์นานัปการแก่วงการพระพุทธศาสนาในจังหวัดอุตรดิตถ์ ทั้งในด้านสาธารณูปการ สาธารณสงเคราะห์ และการศึกษาคณะสงฆ์จนถึงปัจจุบัน

ผลงาน

[แก้]

ในด้านการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนา ท่านเป็นผู้ริเริ่มให้มีการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมในวัดคุ้งตะเภา จัดการศึกษาศาสนศึกษาแก่เด็กและเยาวชนในตำบลคุ้งตะเภา ตั้งศูนย์พุทธศาสนศึกษาวันอาทิตย์ในวัดโดยไม่หวังพึ่งงบประมาณจากภาครัฐ รวมถึงเป็นประธานริเริ่มจัดโครงการต่าง ๆ มากมาย เพื่อส่งเสริมการศึกษาพระปริยัติธรรมสู่เยาวชน และประชาชน เช่น โครงการ บวร บ้าน-วัด-โรงเรียน, โครงการปาฐกถาธรรมนำใจ, โครงการต้นไม้พูดได้ เป็นต้น นอกจากนี้ยังเป็นประธานจัดโครงการสืบสานศาสนทายาทบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน

พัดประทานจากสมเด็จพระสังฆราช ทรงยกย่องผลงานการพัฒนาวัด ของพระสมุห์สมชาย ในปี พ.ศ. 2563

รวมถึงร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และโรงเรียนในจังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นพระธรรมวิทยากรจัดอบรมเยาวชนในรูปแบบต่าง ๆ เช่น โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิต, ค่ายคุณธรรมจริยธรรม, ค่ายพุทธบุตร และโครงการปฏิบัติธรรมในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมให้แก่เยาวชนให้ห่างไกลจากยาเสพติด โดยจัดนับสิบโครงการตลอดทั้งปี มานานนับสิบปี และมีเยาวชนผ่านโครงการต่าง ๆ ที่จัดแล้วนับหมื่นคน ด้านการปฏิบัติธรรม หลวงพ่อสมชายได้จัดโครงการปฏิบัติธรรมธุดงค์วัตรธรรมจาริก เพื่อฝึกพระภิกษุให้มีความชำนาญด้านการปฏิบัติภาวนา ความอดทน เป็นการสร้างพระวิทยากรที่ชำนาญการปฏิบัติธรรมรุ่นใหม่ เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนา และฉลองศรัทธาแก่ชาวเขาและสาธุชนผู้เลื่อมใสในเขตทุรกันดารมานานนับสิบรุ่น

ในด้านสาธารณูปการและสาธารณสงเคราะห์ หลวงพ่อสมชาย เป็นพระสงฆ์รูปสำคัญของจังหวัดอุตรดิตถ์ที่มีความเชี่ยวชาญในงานด้านนวกรรม ดังปรากฏผลงานการเป็นผู้นำประชาชนก่อสร้างศาสนสถานกว่ายี่สิบแห่ง รวมถึงเป็นผู้นำประชาชนในชุมชนนำสิ่งของบรรเทาทุกข์แจกจ่ายแก่ผู้ประสบภัยพิบัติต่าง ๆ สิ้นงบประมาณไปกว่ายี่สิบล้านบาท จนเป็นที่ศรัทธาเลื่อมใสของประชาชนทั่วไป

หลวงพ่อสมชาย เป็นพระสงฆ์วัดบ้านนักปฏิบัติที่มีความรู้สามารถและมีผลงานเป็นที่ประจักษ์ชัด แต่เป็นพระสงฆ์ที่ไม่มีความถือตัวและไม่ปรารถนาตำแหน่งปกครองคณะสงฆ์ใด ๆ ในหมู่ลูกศิษย์ผู้ใกล้ชิดจะรู้กันเป็นอย่างดีว่าหลวงพ่อสมชายเป็นพระสงฆ์ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ท่านมักหาโอกาสภาวนาเสมอ ๆ ไม่สะสมเงินทอง ไม่เคยมีอารมณ์ขึ้นหรือลงทั้งวาจาและการกระทำ ทำให้สหธรรมิกผู้ได้รู้จักใกล้ชิดจะมีความเคารพรักและศรัทธาในปฏิปทาของท่าน[15] ทำให้ท่านได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตร ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ในปี พ.ศ. 2565[16]

การศึกษา

[แก้]

เกียรติคุณที่ได้รับ

[แก้]

รางวัลพระราชทาน และรางวัลประทาน จากพระบรมวงศานุวงศ์

[แก้]

รางวัลจากองค์กรต่าง ๆ

[แก้]

สมณศักดิ์

[แก้]

เชิงอรรถ

[แก้]
  1. วิ. คือคำย่อต่อท้ายราชทินนามที่ปรากฏในพระบรมราชโองการโปรดพระราชทานสมณศักดิ์ในปัจจุบัน แสดงถึงพระราชศรัทธาตั้งให้เป็นพระครูสัญญาบัตรหรือพระราชาคณะฝ่ายวิปัสสนาธุระ เทียบได้กับฝ่ายอรัญวาสีในสมัยโบราณ โดยสมณศักดิ์ฝ่ายวิปัสสนาธุระมีลำดับพัดยศสมณศักดิ์สูงกว่าฝ่ายคามวาสีในชั้นเดียวกัน[11]

อ้างอิง

[แก้]
  1. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2563, 6 มกราคม). คำสั่งที่ 01/2563 เรื่อง การแต่งตั้งผู้ช่วยเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์ [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  2. เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ. (2561, 28 มกราคม). ตราตั้งพระอุปัชฌาย์ ที่ 20/2561 [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  3. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2563, 6 มกราคม). คำสั่งที่ 01/2563 เรื่อง การแต่งตั้งผู้ช่วยเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์ [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  4. หนังสือสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ที่ พศ ๐๐๐๙/๐๕๓๖๕ เรื่อง แจ้งมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ ๑๒/๒๕๕๙ เรื่อง ขออนุมัติจัดตั้งสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ แห่งที่ ๓ วัดคุ้งตะเภา ลงวันที่ ๑๖ มิถุนายน ๒๕๕๙
  5. มติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ ๑๒/๒๕๕๙ วันที่ ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๕๙ สำนักเลขาธิการมหาเถรสมาคม มติที่ ๓๓๘/๒๕๕๙ เรื่อง ขออนุมัติจัดตั้งสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ แห่งที่ ๓
  6. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2559, 9 พฤษภาคม). คำสั่งที่ 01/2559 เรื่อง ตราตั้งรองเจ้าคณะตำบล [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  7. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2554, 29 ธันวาคม). คำสั่งที่ 10/2554 เรื่อง ตราตั้งเจ้าอาวาส [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  8. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศนายทะเบียนมูลนิธิจังหวัดอุตรดิตถ์ เรื่อง จดทะเบียนจัดตั้งมูลนิธิ "มูลนิธิ ๒๕๐ ปี วัดคุ้งตะเภา", เล่ม ๑๓๓ ตอน ๔๔ ง, ๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๙, หน้า ๔๙-๕๐
  9. เทวประภาส มากคล้าย. (2553). คุ้งตะเภา จากอดีตสู่ปัจจุบัน : พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ ประเพณีวัฒนธรรม ความเชื่อ และภูมิปัญญาท้องถิ่น. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แห่งมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ISBN 9789743648847
  10. สถานีวิทยุโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7. (2554). ข่าวในพระราชสำนัก สมเด็จพระเทพฯ พระราชทานเสาเสมาธรรมจักร ประจำปี ๒๕๕๔. [ออน-ไลน์]. แหล่งที่มา : [1] เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 11-5-54
  11. สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร. (2565). ลำดับพัดยศสมณศักดิ์ ฐานานุกรมและเปรียญ ในพระราชพิธีและรัฐพิธี พ.ศ. ๒๕๕๙ . [ออน-ไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.m-culture.go.th/phichit/article_attach/article_fileattach_20220912145054.pdf }}
  12. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2540, 24 กุมภาพันธ์). คำสั่งที่ 25/2540 เรื่อง ตราตั้งรองเจ้าอาวาส [พระสมชาย จีรปุญฺโญ].
  13. เจ้าคณะอำเภอเมืองอุตรดิตถ์. (2542, 26 ธันวาคม). คำสั่งที่ 3/2542 เรื่อง ตราตั้งฐานานุกรม โดยพระบรมราชานุญาต [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  14. เจ้าอาวาส (จร.) : พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ คำสั่งเจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2554, 29 ธันวาคม). คำสั่งที่ 10/2554 เรื่อง ตราตั้งเจ้าอาวาส [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  15. คณะกรรมการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร. (2553). สูจิบัตรพิธีมอบรางวัลพุทธคุณูปการ ประจำปี 2553. กรุงเทพฯ : สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. หน้า240
  16. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสมณศักดิ์ตั้งพระครูสัญญาบัตร, เล่ม ๑๓๙ ตอนที่ ๕๖ ข, ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๕, หน้า ๑๕
  17. กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. (2554). ประกาศคณะกรรมการฝ่ายคัดเลือกผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาเนื่องในเทศกาลวิสาขบูชา ประจำปี 2554 เรื่อง ผลการคัดเลือกผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา [2][ลิงก์เสีย][3][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 11-10-53
  18. สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ . (2558). รางวัล “เสาอโศกผู้นำศีลธรรม”. [ออน-ไลน์]. แหล่งที่มา : http://www.onab.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=10290:2015-05-20-12-49-34&catid=170:2014-11-20-15-55-13&Itemid=422[ลิงก์เสีย]
  19. กระทรวงวัฒนธรรม. (2556). ประกาศกระทรวงวัฒนธรรม เรื่อง ผลการคัดเลือกผู้ทำคุณประโยชน์ต่อกระทรวงวัฒนธรรม ระดับจังหวัด ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา [4][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 1-10-56
  20. สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดอุตรดิตถ์. (2556). ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ถวายโล่ประกาศเกียรติคุณแด่พระสงฆ์ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อจังหวัดอุตรดิตถ์. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา [5][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 27-9-56
  21. คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร. (2553). สรุปผลการประชุมคณะอนุกรรมาธิการกิจการพระพุทธศาสนา ครั้งที่ 37 วันอังคารที่ 15 มิถุนายน 2553 ณ ห้องประชุมคณะกรรมาธิการ หมายเลข 1 ชั้น 3 อาคารรัฐสภา 1. คณะอนุกรรมาธิการกิจการพระพุทธศาสนา ใน คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา [6][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 27-8-53
  22. คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร. (2553). ประกาศ คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร ที่ 5 / 2553 เรื่อง รายนามผู้ได้รับรางวัลพุทธคุณูปการ ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2553. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา [7][ลิงก์เสีย]. เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 11-10-53
  23. คณบดีคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์. (2554, 2 สิงหาคม). ใบประกาศเกียรติคุณผู้ทำคุณประโยชน์ต่อคณะเกษตรศาสตร์ ด้านภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่น [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  24. กองบัญชาการทหารสูงสุด. (๒๕๔๖). รางวัลเกียรติยศดีเด่น ศูนย์พัฒนาคุณธรรมประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ วัดคุ้งตะเภา อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ ในฐานะศูนย์พัฒนาคุณธรรมตัวอย่างที่มีประสิทธิภาพ ตามโครงการ กองทัพธรรม กองทัพไทย ต้านภัยยาเสพติด ประจำปี ๒๕๔๖. ลงวันที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๖
  25. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์. (2538, 30 มีนาคม). ประกาศเกียรติคุณผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา ระดับจังหวัดอุตรดิตถ์ ประจำปี 2538 [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].
  26. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานสมณศักดิ์ตั้งพระครูสัญญาบัตร, เล่ม ๑๓๙ ตอนที่ ๕๖ ข, ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๕, หน้า ๑๕
  27. เจ้าคณะอำเภอเมืองอุตรดิตถ์. (2542, 26 ธันวาคม). คำสั่งที่ 3/2542 เรื่อง ตราตั้งฐานานุกรมในตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอ [พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ].

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
ก่อนหน้า พระครูภาวนากิจจาภิรม (สมชาย จีรปุญฺโญ) ถัดไป
พระครูประดิษฐ์ธรรมธัช (ธง ฐิติธมฺโม) เจ้าอาวาสวัดคุ้งตะเภา
(9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554 - ปัจจุบัน)
ยังคงดำรงตำแหน่ง