ข้ามไปเนื้อหา

พระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในราชวงศ์จีน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

พระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในราชวงศ์จีน ฐานันดรศักดิ์จะแตกต่างกันไปตลอดประวัติศาสตร์จีนของแต่ละราชวงศ์ เนื่องจากมีความโดดเด่นในด้านการบริหารราชสำนักชั้นในและการสืบราชสันตติวงศ์ ซึ่งจัดอันดับรัชทายาทตามความโดดเด่นของมารดานอกเหนือจากลำดับการเกิด โดยไม่คำนึงถึงอายุ สำหรับการจัดลำดับชั้นยศของพระภรรยาเจ้าและพระภรรยานี้ให้ได้แบ่งเป็น 3 ชั้น ได้แก่ พระอัครมเหสี (正妃), พระมเหสี (次妃), และพระสนม (庶妃) ซึ่งเป็นกลุ่มสตรีผู้รับราชการฝ่ายในพระราชวังที่เรียกว่า พระราชวังชั้นใน (內宮; nèi gōng ) หรือพระราชวังหลัง (後宮; hòu gōng ) หรือที่เรียกว่า "ธรรมเนียมวังหลัง" (後宮制度; hòu gōng zhì du )

ในสมัยราชวงศ์ซางพระอัครมเหสี มีพระราชอิสริยยศที่ พระบรมเทวี (后妃)[1] ก่อนที่สมัยราชวงศ์โจวจะเปลี่ยนเป็น พระราชินี (王后)[2] และเมื่อเข้าสู่ยุคจักรวรรดิพระราชอิสริยยศยกขึ้นที่ พระจักรพรรดินี (皇后)

ทำให้คำว่า "เฟย" ในราชวงศ์โจวถึงราชวงศ์ฉินไม่ได้ถูกใช้เป็นตำแหน่งอย่างเป็นทางการแต่เป็นเพียงคำเรียกของสตรีฝ่ายในที่เป็นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาแทน และตำแหน่งทางการถูกแทนด้วยคำว่า "ฟูเหริน (夫人)" [3]

คำว่าเฟยถูกนำกลับมาใช้อย่างเป็นทางการอีกครั้งในสมัยราชวงศ์ฮั่น โดยชายาเอกของไท่จื่อ (太子) และหวัง (王) มีพระยศเป็นเฟย (妃)

ในสมัยสมเด็จพระเจ้าโจยอยแห่งเว่ย์ทรงสถาปนา ซูเฟย (淑妃) เป็นพระยศสำหรับพระมเหสี

จนถึงสมัยราชวงศ์ถังคำว่า "เฟย" จึงถูกใช้เป็นพระยศทางการมากขึ้น แต่มีเพียง 4 พระยศ เรียกรวมว่า สี่ฟูเหริน (四夫人) หรือ สี่เฟย (四妃) ได้แก่ กุ้ยเฟย (貴妃)、ซูเฟย (淑妃)、เต๋อเฟย (德妃)、เสียนเฟย (賢妃)[4]

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์โจว

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์โจวแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. หวางโฮ่ว (王后; Wánghòu) พระอัครมเหสี 1 พระองค์
  2. ฟูเหริน (夫人; fū ren) พระมเหสี 3 พระองค์
  3. พิน (嬪; Pín) พระชายา 9 พระองค์
  • พระภรรยา
  1. ซื่อฟู (世婦; shì fù) พระสนมเอก 27 นาง
  2. หยูชี (御妻; yù qī) พระสนม 81 นาง

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์ฉิน

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ฉินแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. (王后; wáng hòu)
  2. (夫人; fū ren)
  3. (美人; měi ren)
  4. (良人; liáng ren)
  • พระภรรยา
  1. (八子; bā zi)
  2. (七子; qī zi)
  3. (長使; zhǎng shǐ)
  4. (少使; shǎo shǐ)

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์ฮั่น

[แก้]

ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันตกแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu)
  2. เจาอี๋ (昭儀; zhāo yí)
  3. เจี๋ยยวี๋ (婕妤; jié yú)
  4. สิงเอ๋อ (娙娥; xíng é)
  5. หรงฮว๋า (容華; róng huá)
  6. ชงอี (充衣; chōng yī)
  7. เหม่ยเหริน (美人; měi rén)
  • พระภรรยา
  1. เหลียงเหริน (良人; liáng rén)
  2. ปาจื่อ (八子; bā zi)
  3. ชีจื่อ (七子; qī zi)
  4. ฉางสื่อ (長使; zhǎng shǐ)
  5. เสาสื่อ (少使; shǎo shǐ)
  6. อู่กวน (五官; wǔ guān)
  7. ซุ่นฉาง (順常; shùn cháng)
  8. อู๋เจวียน (舞涓; wǔ juān), ก้งเหอ (共和; gòng hé), ยวี๋หลิง (娛靈; yú líng), เป่าหลิน (保林; bǎo lín), เหลียงสื่อ (良使; liáng shǐ), เย่เจ่อ (夜者; yè zhě)

ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันออกแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu)
  2. กุ้ยเหริน (貴人; guì rén)
  3. เหม่ยเหริน (美人; měi rén)
  • พระภรรยา
  1. ไฉหนี่ว์ (才女; cǎi nǚ)
  2. กงเหริน (宮人; gōng rén)

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์ถัง

[แก้]

ราชวงศ์ถังตอนต้น

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ถังตอนต้นแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu) พระอัครมเหสี 1 พระองค์
  2. เฟย (妃; fēi) พระมเหสี 4 พระองค์
    1. กุ้ยเฟย (貴妃; guì fēi)
    2. ซูเฟย (淑妃; shū fēi)
    3. เต๋อเฟย (德妃; dé fēi)
    4. เสียนเฟย (賢妃; xián fēi)
  3. พิน (嬪; pín) พระมเหสีรอง 9 พระองค์
    1. เจาอี๋ (昭儀; zhāo yí)
    2. เจาหรง (昭容; zhāo róng)
    3. เจาเยวี่ยน (昭媛; zhāo yuàn)
    4. ชิวอี๋ (修儀; xiū yí)
    5. ชิวหรง (修容; xiū róng)
    6. ชิวเยวี่ยน (修媛; xiū yuàn)
    7. ฉงอี๋ (充儀; chōng yí)
    8. ฉงหรง (充容; chōng róng)
    9. ฉงเยวี่ยน (充媛; chōng yuàn)
  • พระภรรยา
  1. พระสนมระดับสูง
    1. เจี๋ยอวี๋ (婕妤; jié yú) พระสนม 9 นาง
    2. เหม่ยเหริน (美人; měi rén) พระสนม 9 นาง
    3. ไฉเหริน (才人; cái rén) พระสนม 9 นาง
  2. พระสนมระดับล่าง
    1. เป่าหลิน (寶林; bǎo lín) พระสนม 27 นาง
    2. อวี้หนวี่ (禦女; yù nǚ) พระสนม 27 นาง
    3. ไฉหนวี่ (採女; cǎi nǚ) พระสนม 27 นาง

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์ซ่ง

[แก้]

ราชวงศ์ซ่ง

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ซ่งแบ่งระดับไว้ดังนี้

  • พระภรรยาเจ้า
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu) พระอัครมเหสี 1 พระองค์
  2. เฟย (妃; fēi) พระมเหสี 4 พระองค์
    1. กุ้ยเฟย (貴妃; guì fēi)
    2. ซูเฟย (淑妃; shū fēi)
    3. เต๋อเฟย (德妃; dé fēi)
    4. เสียนเฟย (賢妃; xián fēi)
  3. พิน (嬪; pín) พระมเหสีรอง 18 พระองค์
    1. ไท่หยี (太儀; tài yí)
    2. กุ้ยหยี (貴儀; guì yí)
    3. เฟยหยี (妃儀; fēi yí)
    4. ชูหยี (淑儀; shū yí)
    5. หว่านหยี (婉儀; wǎn yí)
    6. ซุ่นหยี (順儀; shùn yí)
    7. ซุ่นหรง (順容; shùn róng)
    8. ชูหรง (淑容; shū róng)
    9. หว่านหรง (婉容; wǎn róng)
    10. เจาหยี (昭儀; zhāo yí)
    11. เจาหรง (昭容; zhāo róng)
    12. เจาเหยี่ยน (昭媛; zhāo yuàn)
    13. ซิวหยี (修儀; xiū yí)
    14. ซิวหรง (修容; xiū róng)
    15. ซิวเหยี่ยน (修媛; xiū yuàn)
    16. ฉงหยี (充衣; chōng yī)
    17. ฉงหรง (充容; chōng róng)
    18. ฉงเหยี่ยน (充媛; chōng yuàn)
  • พระภรรยา (พระสนมมีได้ไม่จำกัดจำนวน)
  1. เจียหยี (婕妤; jié yú)
  2. เหม่ยเหริน (美人; měi rén)
  3. ไฉเหริน (才人; cái rén)
  4. กุ้ยเหริน (貴人; guì rén)

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์หยวน

[แก้]

ราชวงศ์หยวน

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์หยวนนั้นเรียบง่ายที่สุด มีการแบ่งลำดับขั้นเพียง 3 ระดับ ได้แก่ จักรพรรดินีมีได้เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น ส่วนพระมเหสี และพระสนม ไม่มีการจำกัดจำนวนผู้ดำรงตำแหน่ง

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์หมิง

[แก้]

ราชวงศ์หมิง

[แก้]

ตอนต้นราชวงศ์หมิงกฎมณเฑียรบาลงแบ่งระดับไว้ ดังนี้

ชั้นพระภรรยาเจ้า

  • พระอัครมเหสี
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu)
  • พระมเหสี
  1. กุ้ยเฟย (貴妃; guì fēi)
  2. เฟย (皇妃; Huáng fēi) :พระยศชั้นนี้จะได้รับการเฉลิมพระนามาภิไธย 1 ใน 8 อักษร ได้แก่ เสียน (賢)、ซู (淑)、จวง (莊)、จิ้ง (敬)、ฮุ่ย (惠)、ซุ่น (順)、คัง (康)、หนิง (寧)[5] หากพระมเหสีได้รับโปรดเกล้าให้ปกครองวังหลัง จะถูกเรียกว่า "攝六宮事"
  3. พิน (嬪; pín)

ชั้นพระภรรยา (พระสนม)

  1. เจี๋ยอวี๋ (婕妤; jié yú)
  2. เจาหยี (昭儀; zhāo yí)
  3. เหม่ยเหริน (美人; měi rén)
  4. กุ้ยเหริน (貴人; guì rén)


  • ตอนกลางถึงตอนปลายราชวงศ์หมิงกฎมณเฑียรบาลงแบ่งระดับไว้ ดังนี้

ชั้นพระภรรยาเจ้า

  • พระอัครมเหสี
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu)
  • พระมเหสี
  1. หวงกุ้ยเฟย (皇貴妃; huáng guì fēi)
  2. กุ้ยเฟย (貴妃; guì fēi)
  3. เฟย (妃; fēi)
  4. พิน (嬪; pín)

ชั้นพระภรรยา

  1. เจาหยี (昭儀; zhāo yí)
  2. เจาหรง (昭容; zhāo róng)
  3. เจี๋ยอวี๋ (婕妤; jié yú)
  4. เหม่ยเหริน (美人; měi rén)
  5. กุ้ยเหริน (貴人; guì rén)

ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าและพระภรรยาในสมัยราชวงศ์ชิง

[แก้]

ราชวงศ์ชิง

[แก้]

กฎมณเฑียรบาลแห่งราชวงศ์ชิงแบ่งระดับไว้ดังนี้

ชั้นพระภรรยาเจ้า

  • พระอัครมเหสี
  1. หวงโฮ่ว (皇后; huáng hòu) มีได้ 1 พระองค์
  • พระมเหสี
  1. หวงกุ้ยเฟย (皇貴妃; huáng guì fēi) มีได้ 1 พระองค์
  2. กุ้ยเฟย (貴妃; guì fēi) มีได้ 2 พระองค์
  3. เฟย (妃; fēi) มีได้ 4 พระองค์
  4. พิน (嬪; pín) มีได้ 6 พระองค์

ชั้นพระภรรยา (พระสนมมีได้ไม่จำกัดจำนวน)

  1. กุ้ยเหริน (貴人; guì rén)
  2. ฉางไจ้ (常在; cháng zài)
  3. ตาอิ้ง (答應; dā yìng)

อ้างอิง

[แก้]
  1. 夏朝为后妃,因夏朝君主称后
  2. 通典: 禮三十二: 天子之妃曰后
  3. 《史記·卷十五·六國年表》:(秦惠文王)四年,魏夫人來。
  4. 舊唐書 : 唐因隋制,皇后之下,有貴妃、淑妃、德妃、賢妃各一人,為夫人,正一品。
  5. 諸妃位號亦惟取賢、淑、莊、敬、惠、順、康、寧為稱,閨房雍肅,旨寓深遠。