ปูรา
ปูรา (อินโดนีเซีย: pura) คือโบสถ์พราหมณ์ตามแบบแผนของบาหลี[1] และศาสนสถานของผู้นับถือศาสนาฮินดูแบบบาหลีในประเทศอินโดนีเซีย การสร้างปูรายึดตามแบบแผนของสถาปัตยกรรมบาหลี ส่วนมากปูรามักพบบนเกาะบาหลี ซึ่งศาสนาฮินดูเป็นศาสนาหลักบนเกาะ อย่างไรก็ตาม ปูราสามารถพบได้ในชุมชนที่ได้รับอิทธิพลจากบาหลีจุดอื่น ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย โดยในบรรดาปูราทั้งหมด ปูราเบอซากิฮ์ เป็นปูราที่สำคัญและศักดิ์สิทธิ์ที่สุดในบรรดาปูราต่าง ๆ [2]
องค์ประกอบ
[แก้]
ปูราแตกต่างจากโบสถ์พราหมณ์ในอนุทวีปอินเดีย (กล่าวคือสถาปัตยกรรมฮินดู เช่น สถาปัตยกรรมทราวิฑ สถาปัตยกรรมแบบทมิฬ) ซึ่งมีลักษณะสำคัญคือหอต่าง ๆ ที่สูงและวิจิตร เช่น หอโคปุรัม ปูราไม่มีลักษณะดังกล่าวเลย หากแต่ปูราออกแบบมาเพื่อเป็นพื้นที่เปิดภายในรั้วอาณาเขตที่ตกแต่งเพื่อกั้นส่วนต่าง ๆ ซึ่งมี หอเมรุ (หอคล้ายเจดีย์), ศาลเจ้า และบาเล (ศาลา) ออกจากกัน
แปลนการสร้างปูรายึดตามหลักการจัดสรรพื้นที่แบบบาหลี ไตรมณฑล (trimandala)[3] คือมณฑลสามอาณาเขตที่จัดเรียงกันเป็นลำดับ ได้แก่
- นิสตมณฑล หรือ จาบาปีซัน (Nista mandala; jaba pisan): เขตนอกสุด เป็นทางเข้าของปูรา โดยทั่วไปมักเป็นลานกว้างโล่ง ตกแต่งเป็นสวนขนาดเล็ก มีพื้นที่เว้นไว้สำหรับการร่ายรำในพิธีกรรมต่าง ๆ หรือใช้ในการจัดเตรียมสถานที่สำหรับประกอบพิธีกรรม กล่าวคือเป็นพื้นที่เอนกประสงค์ของปูรา
- มัธยมณฑล หรือ จาบาเตองะฮ์ (Madya mandala; jaba tengah): เขตกลาง เป็นบริเวณประกอบด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกในการประกอบพิธีกรรม ภายในมักประกอบด้วยบาเล หรือศาลาต่าง ๆ เช่น บาเลกุลกุล คือศาลาหอกลอง, บาเลกง คือศาลานักดนตรี (gamelan), วันตีลัน คือศาลานัดพบ และ บาเลเปอรันเตอนัน คือศาลาครัวของวัด
- อุตตมมณฑล หรือ เจโร (Utama mandala; jero): ภายในสุดของวัดที่ประดิษฐานสิ่งศักดิ์สิทธิ์สูงสุดคืออจินไตย ซึ่งประดิษฐานบนปัทมาสนะ, หอเมรุ (pelinggih meru) คือหอคล้ายเจดีย์สูงหลายชั้น และศาลาบาเลอีกจำนวนหนึ่ง เช่น บาเลปาเวดัน คือ หอสวดพระเวท, บาเลเปเปลิก คือ ศาลาถวายเครื่องเซ่นไหว้ และ เกอดงเปอญิมเปอนัน คือ ห้องเก็บจารึกและโบราณวัตถุสำคัญของวัด
ประตูทางเข้า
[แก้]
ซุ้มประตูทางเข้า มีไว้สำหรับแบ่งมณฑลต่าง ๆ ออกจากกัน แบ่งออกเป็นสองประเภท คือ
- จันดีเบินตาร์ (Candi Bentar) คือประตูแบ่งเขตนิสตมณฑล (ชั้นนอก) ออกจากมัธยมณฑล (ชั้นกลาง) มีลักษณะเป็นสถาปัตยกรรมจันดีแบ่งซีก[4]
- ปาดูรักซา หรือ โกรีอากุง (Kori Agung) ลักษณะเป็นซุ้มประตูทรงหอคอยคล้ายโคปุรัมในอนุทวีปอินเดีย เป็นประตูแบ่งเขตมัธยมณฑล (ชั้นกลาง) ออกจากอุตตมมณฑล (ชั้นใน)
รูปปั้นและรูปสลัก
[แก้]มักพบรูปสลักของเทพอจินไตยในลักษณะปัทมาสน์ที่ว่างเปล่า หรือบางครั้งจำหลักเป็นชายลักษณะเปลือยกาย อยู่ในท่าร่ายรำยิ้มแย้ม นอกจากนี้ยังพบลักษณะสำคัญคือการแกะสลักโบมาประดับ คล้ายคติยักษ์ที่ปกป้องวัดของไทย
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Temples in Bali". Bali Directory. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-05-11. สืบค้นเมื่อ 2010-07-21.
- ↑ "Mount Agung and Pura Besakih". Sacred Destinations. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 July 2010. สืบค้นเมื่อ 2010-07-20.
- ↑ "Traditional Balinese Architecture". School of Architecture, Faculty of Engineering, Udayana University. สืบค้นเมื่อ 2010-07-20.
- ↑ "Bali:The Land of Temples". Indo.com. สืบค้นเมื่อ 2010-07-20.
