การจัดประเภทดาวฤกษ์
ในวิชาดาราศาสตร์ การจัดประเภทของดาวฤกษ์ คือระบบการจัดกลุ่มดาวฤกษ์โดยพิจารณาจากอุณหภูมิพื้นผิวของดาวและคุณลักษณะทางสเปกตรัมที่เกี่ยวข้อง และอาจมีรายละเอียดปลีกย่อยอื่น ๆ ติดตามมาก็ได้ อุณหภูมิยังผลของดาวฤกษ์หาได้จาก กฎการกระจัดของวีน แต่วิธีการนี้ทำได้ค่อนข้างยากสำหรับดาวที่อยู่ห่างไกลออกไปมาก ๆ สเปกโทรสโกปีของดาวทำให้เราสามารถจัดประเภทดาวได้จากแถบการดูดกลืนแสง ซึ่งสามารถสังเกตเห็นได้เฉพาะในช่วงอุณหภูมิเฉพาะเจาะจงช่วงหนึ่ง การจัดประเภทของดาวฤกษ์แบบดั้งเดิมมีการจัดระดับตั้งแต่ A ถึง Q ซึ่งเป็นที่มาของการกำหนดรหัสสเปกตรัมในปัจจุบัน
การจัดระดับของเซคคิ
[แก้]ระหว่างช่วงคริสต์ทศวรรษ 1860 ถึง 1870 นักวิชาการด้านสเปกโตรสโกปีของดาวฤกษ์ยุคแรก ๆ ชื่อ คุณพ่อแองเจโล เซคคิ ได้คิดค้นระบบจัดประเภทของดาวเคราะห์แบบเซคคิขึ้นเพื่อช่วยแบ่งประเภทสเปกตรัมที่ได้จากการสังเกต ปี ค.ศ. 1866 เขาได้พัฒนาระบบจัดแบ่งสเปกตรัมออกเป็น 3 ระดับ:[1][2][3] ดังนี้
- Class I: สำหรับดาวฤกษ์สีขาวและสีน้ำเงินซึ่งมีแถบไฮโดรเจนค่อนข้างเข้ม เช่นดาวเวกา และดาวตานกอินทรี การจัดระดับนี้กินความรวมการจัดระดับสมัยใหม่ทั้งแบบคลาส A และคลาส F ในช่วงต้น
- Class I, Orion subtype: เป็นประเภทย่อยของคลาส I ซึ่งมีแถบค่อนข้างแคบแทนที่จะเป็นแถบกว้าง เช่นดาวไรเจล และ ดาวเบลลาทริกซ์ สำหรับการจัดระดับสมัยใหม่ ประเภทนี้จะสอดคล้องกับดาวฤกษ์คลาส B
- Class II: สำหรับดาวฤกษ์สีเหลืองที่มีความเข้มข้นของไฮโดรเจนน้อยกว่า แต่มีแถบความเป็นโลหะเด่นชัด เช่นดวงอาทิตย์, ดาวอาร์คตุรุส และดาวคาเพลลา เทียบกับการจัดระดับสมัยใหม่จะได้ประมาณคลาส G รวมไปถึงคลาส K และคลาส F ในช่วงปลาย ๆ
- Class III: สำหรับดาวฤกษ์สีส้มจนถึงสีแดงที่มีแถบสเปกตรัมค่อนข้างซับซ้อน เช่นดาวบีเทลจุส และดาวปาริชาต เทียบกับการจัดระดับสมัยใหม่ได้เท่ากับคลาส M
เซคคิได้ค้นพบดาวคาร์บอนในปี ค.ศ. 1868 เขาจัดดาวประเภทนี้แยกไว้เป็นประเภทต่างหาก[4] คือ
- Class IV: สำหรับดาวฤกษ์สีแดงที่มีแถบคาร์บอนอย่างโดดเด่น
เมื่อถึงปี ค.ศ. 1877 เขาได้เพิ่มการจัดระดับอีกหนึ่งระดับ[5] คือ
- Class V: สำหรับดาวฤกษ์ที่มีแถบการแพร่ (emission-line) เช่น ดาว แกมมา แคสซิโอเปียและเบตา พิณ
ช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1890 การจัดระดับแบบนี้เสื่อมความนิยมลงไป การจัดระดับของฮาร์วาร์ดเริ่มเข้ามาแทนที่ ซึ่งปรากฏในหัวข้อถัดไป [6][7]
การจัดระดับของฮาร์วาร์ด
[แก้]การจัดระดับดาวฤกษ์ของฮาร์วาร์ดเป็นรูปแบบการจัดหนึ่งมิติ แต่ละระดับจะบ่งชี้ถึงอุณหภูมิบรรยากาศของดาวฤกษ์โดยเรียงลำดับจากดาวที่ร้อนที่สุดไปยังดาวที่เย็นที่สุด ดังแสดงในตารางต่อไปนี้ (โดยเปรียบเทียบมวล รัศมี และความส่องสว่างของดาวฤกษ์เทียบกับดวงอาทิตย์)
ระดับ | อุณหภูมิ | สีพื้นฐาน | สีที่ปรากฏ[8][9] | มวล (มวลดวงอาทิตย์) |
รัศมี (รัศมีดวงอาทิตย์) |
ความส่องสว่าง | แถบไฮโดรเจน | % ของดาวฤกษ์แถบหลักทั้งหมด[10] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
O | 30,000–60,000 K | น้ำเงิน | น้ำเงิน | 64 M☉ | 16 R☉ | 1,400,000 L☉ | อ่อน | ~0.00003% |
B | 10,000–30,000 K | น้ำเงิน ถึงน้ำเงินขาว | น้ำเงินขาว | 18 M☉ | 7 R☉ | 20,000 L☉ | ปานกลาง | 0.13% |
A | 7,500–10,000 K | ขาว | ขาว | 3.1 M☉ | 2.1 R☉ | 40 L☉ | เข้ม | 0.6% |
F | 6,000–7,500 K | ขาวออกเหลือง | ขาว | 1.7 M☉ | 1.4 R☉ | 6 L☉ | ปานกลาง | 3% |
G | 5,000–6,000 K | เหลือง | ขาวออกเหลือง | 1.1 M☉ | 1.1 R☉ | 1.2 L☉ | อ่อน | 7.6% |
K | 3,500–5,000 K | ส้ม | เหลืองส้ม | 0.8 M☉ | 0.9 R☉ | 0.4 L☉ | อ่อนมาก | 12.1% |
M | 2,000–3,500 K | แดง | ส้มแดง | 0.4 M☉ | 0.5 R☉ | 0.04 L☉ | อ่อนมาก | 76.45% |
การจัดระดับของเยอร์เกส
[แก้]ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ชนิดของสเปกตรัม
[แก้]ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ Analyse spectrale de la lumière de quelques étoiles, et nouvelles observations sur les taches solaires, P. Secchi, Comptes Rendus des Séances de l'Académie des Sciences 63 (July–December 1866), pp. 364–368.
- ↑ Nouvelles recherches sur l'analyse spectrale de la lumière des étoiles, P. Secchi, Comptes Rendus des Séances de l'Académie des Sciences 63 (July–December 1866), pp. 621–628.
- ↑ pp. 60, 134, The Analysis of Starlight: One Hundred and Fifty Years of Astronomical Spectroscopy, J. B. Hearnshaw, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1986, ISBN 0-521-25548-1.
- ↑ pp. 62–63, Hearnshaw 1986.
- ↑ p. 60, Hearnshaw 1986.
- ↑ Classification of Stellar Spectra: Some History
- ↑ pp. 62–63, Stars and Their Spectra: An Introduction to the Spectral Sequence, James B. Kaler, Cambridge: Cambridge University Press, 1997, ISBN 0-521-58570-8.
- ↑ The Guinness book of astronomy facts & feats, Patrick Moore, 1992, 0-900424-76-1
- ↑ "The Colour of Stars". Australia Telescope Outreach and Education. 2004-12-21. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-10. สืบค้นเมื่อ 2007-09-26. — Explains the reason for the difference in color perception.
- ↑ LeDrew, G.; The Real Starry Sky, Journal of the Royal Astronomical Society of Canada, Vol. 95, No. 1 (whole No. 686, February 2001), pp. 32–33 - Note Table 2 has an error and so this article will use 824 as the assumed correct total of main sequence stars