การลวงสัมผัสตะแกรงเหล็กร้อน
การลวงสัมผัสตะแกรงเหล็กร้อน (อังกฤษ: thermal grill illusion) เป็นการลวงประสาทสัมผัสที่ค้นพบในปี ค.ศ. 1896 โดยแพทย์ชาวสวีเดนชื่อว่า ที. ธันเบอร์ก[1] เป็นการลวงสัมผัสที่สร้างขึ้นโดยวางสลับตะแกรงเหล็กอุ่น ๆ ที่มีอุณหภูมิ 40° เซลเซียส กับเหล็กเย็นที่มีอุณหภูมิ 20° เซลเซียส เมื่อจับตะแกรงที่อุ่นและเย็นพร้อม ๆ กัน ก็จะรู้สึกเหมือนกับจับวัตถุที่ร้อนมาก แต่ถ้าจับตะแกรงที่เย็นเท่านั้น ก็จะรู้สึกเพียงแค่เย็น หรือถ้าจับตะแกรงที่อุ่นเท่านั้น ก็จะรู้สึกเพียงแค่อุ่น สรุปแล้วก็คือ การรับรู้ทางสัมผัสอย่างผิด ๆ (ว่าร้อนมาก) เกิดขึ้นเมื่อมีสัญญาณความรู้สึกที่ผิดพลาด แทนที่สัญญาณความรู้สึกที่ถูกต้อง ส่งไปถึงสมองก่อน
นักวิจัยได้ใช้การลวงประสาทสัมผัสนี้เพื่อแสดงให้เห็นว่า ความรู้สึกเจ็บปวดเนื่องจากความร้อน เป็นความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นเนื่องจากทั้งความเย็นและทั้งความร้อน และว่า เมื่อระงับข้อมูลเกี่ยวกับความเย็นแล้วเท่านั้น ที่ความร้อนจึงจะปรากฏ
ในการทดลองที่ใช้ fMRI เพื่อศึกษาการลวงสัมผัสประเภทนี้กับการทำงานของระบบประสาท นักวิจัยพบว่าเกิดการทำงานในทาลามัสในสมอง ที่จะไม่มีเมื่อใช้ตัวกระตุ้นที่เป็นตัวควบคุม นอกจากนั้นแล้ว การทำงานใน insular cortex[2] ระหว่างส่วนหน้าและส่วนกลาง (mid/anterior) ซีกขวา มีสหสัมพันธ์กับความรู้สึกไม่เป็นสุขที่เกิดจากตะแกรงลวงสัมผัส
เชิงอรรถ
[แก้]- ↑ Thunberg T (1896). "Förnimmelserne vid till samma ställe lokaliserad, samtidigt pägäende köld-och värmeretning". Uppsala Läkfören Förh (1): 489–95.
- ↑ insular cortex เป็นส่วนในเปลือกสมองของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เป็นส่วนพับฝังลึกอยู่ในร่องด้านข้าง เชื่อกันว่า มีบทบาทในความรู้สึกตัว (consciousness) ในหน้าที่ต่าง ๆ เกี่ยวกับอารมณ์ความรู้สึก และในการควบคุมภาวะธำรงดุล หน้าที่ปลีกย่อยอื่นรวมทั้งการรับรู้ หน้าที่การสั่งการ (motor control) ความรู้สึกตน และหน้าที่ทางประชานต่าง ๆ
อ้างอิง
[แก้]- Thunberg T., Förnimmelserne vid till samma ställe lokaliserad, samtidigt pågående köld-och värmeretning. Uppsala Läkfören Förh. 1896; 1: 489–95.
- Craig AD, Bushnell MC. The thermal grill illusion: unmasking the burn of cold pain. Science. 1994; 265: 252–5.
- Defrin R, Ohry A, Blumen N, Urca G. Sensory determinants of thermal pain. Brain. 2002; 125: 501–10. [1]
- How the 'Thermal Grill' Illusion Tricks the Mind [2] เก็บถาวร 2013-06-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- F Lindstedt et al. Evidence for Thalamic Involvement in the Thermal Grill Illusion: An fMRI Study. [3]