กะเทย (ชีววิทยา)

บทความนี้เกี่ยวกับชีววิทยา สำหรับความหมายอื่น ดูที่ กะเทย

หอยทาก Helix aspersa ขณะกำลังผสมพันธุ์กัน

Hylocereus undatus ต้นไม้ที่เป็นกะเทยในดอกเดียวมีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมีย

Hermaphroditus บุตรแห่งเทพเจ้ากรีก Hermes และ Aphrodite ต้นกำเนิดของคำ "hermaphrodite"

กะเทย (อังกฤษ: hermaphrodite) ในทางชีววิทยา หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มีอวัยวะสืบพันธุ์ของทั้งเพศหญิงและเพศชายอยู่ในตัวเดียวกัน หรือมีอวัยวะเพศแบบก่ำกึ่งบอกไม่ได้แน่ว่าเป็นผู้หญิงหรือชาย หรือบางอวัยวะเป็นชาย บางอวัยวะเป็นหญิง

กะเทยพบได้ในสิ่งมีชีวิตทั่วไปในอัตราที่แตกต่างกัน ในคนพบกะเทยได้เป็นส่วนน้อยแต่ในพืชและสัตว์หลายชนิดเป็นกะเทยทั้งหมดหรือเป็นกะเทยเป็นส่วนใหญ่ ในพืชการการผสมพันธุ์จะเกิดในดอกเดียวกัน ต้นเดียวกัน หรือข้ามต้นก็ได้ สัตว์ที่มีกำเนิดเป็นกะเทย เช่น ไส้เดือน หอยทาก ปลาบางชนิด ไส้เดือนแต่ละตัวมีทั้งอวัยวะเพศตัวผู้และตัวเมีย เวลาผสมพันธุ์ต้องผสมกับอีกตัวหนึ่ง โดยที่แต่ละตัวเป็นทั้งตัวผู้และตัวเมียพร้อมกัน อย่างไรก็ดีด้วยเหตุผลทางวิวัฒนาการสิ่งมีชีวิตมักมีกลไกป้องกันมิให้เกิดการปฏิสนธิในตนเอง (self-fertilization)

ในมนุษย์

ถ้ามีทั้งอวัยวะเพศหญิงและอวัยวะเพศชายอยู่ในคนเดียวกัน เรียกว่า "กะเทยแท้" แต่ถ้าอวัยวะเพศเป็นแบบครึ่งหญิงครึ่งชาย หรือบางอวัยวะเป็นหญิงบางอวัยวะเป็นชาย เรียกว่า "กะเทยเทียม"

กะเทยแท้

ข้อมูลเพิ่มเติม: ภาวะกะเทยแท้

กะเทยแท้ (true hermaphrodite) ที่รู้จักกันเป็นส่วนใหญ่เป็นหมัน มีอวัยวะเพศภายนอกก่ำกึ่ง แต่ก็มักจะดูคล้ายไปทางเพศใดเพศหนึ่ง ที่สำคัญคือมีทั้งอัณฑะและรังไข่ บางคนอาจมีรังไข่อยู่ข้างหนึ่งของตัว อีกข้างหนึ่งเป็นอัณฑะ หรือบางคนมีก้อนตรงตำแหน่งของรังไข่ บางคนอาจมีลักษณะของร่างกายภายนอกเป็นหญิงซีกหนึ่งอีกซีกหนึ่งเป็นชาย ความผิดปกตินั้นอาจมีสาเหตุมาจากโครโมโซมบางส่วนผิดปกติไปในขณะที่ทารกเจริญเติบโตอยู่ในครรภ์มารดาก็ได้ กะเทยแท้จึงไม่เป็นกรรมพันธุ์

ตัวอย่างของกะเทยแท้มีให้เห็นน้อยมาก มีตัวอย่างจากทหารชาวอิตาลีนายหนึ่งชื่อ "ดาเนียล เบิร์กแฮมเมอร์" แต่งงานกับภรรยามา 7 ปี และมีชีวิตสมรสตามปกติแต่ไม่มีบุตร อวัยวะเพศชายของเขาปกติ คืนหนึ่งก่อนเข้านอนเขารู้สึกว่ามีอะไรดิ้นอยู่ในท้อง ต่อมาอีกหนึ่งชั่วโมงก็คลอดลูกออกมาเป็นผู้หญิง เขาสารภาพว่าตนเองได้ปกปิดเป็นความลับตลอดมาว่าร่างกายของเขาซีกหนึ่งเป็นชาย อีกซีกหนึ่งเป็นผู้หญิง เขาเคยมีความสัมพันธ์ทางเพศกับผู้ชายเพียงครั้งเดียวเท่านั้นก็ตั้งครรภ์ หลังจากคลอดลูกแล้ว เขาสามารถให้ลูกดูดนมได้จากเต้านมข้างขวา ซีกตัวข้างขวาของเขาเป็นผู้หญิง ซีกซ้ายเป็นผู้ชาย

ดูเพิ่ม

• กะเทย ความหมายโดยรวม

แหล่งข้อมูลอื่น

• Britannica Online Encyclopedia: hermaphroditism (biology)
• Current Biology - Gender trading in a hermaphrodite
• The Evolution of Self-Fertile Hermaphroditism: The Fog Is Clearing เก็บถาวร 2014-01-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• "Born True Hermaphrodite - Pictorial Profile", about Lynn Edward Harris