สัลเลขนา

นิษิธิ (ನಿಷಿಧಿ) ศิลาระลึกจากศตวรรษที่ 14 บันทึกถึงการสาบานตนกระทำ สัลเลขนา จารึกด้วยอักษรกันนาดาเก่า พบที่ป่าตวนันท์ รัฐกรณาฏกะ ประเทศอินเดีย

สัลเลขนา (IAST: sallekhanā, จากสันสกฤต: สฺลลิขิต) หรือชื่ออื่น สังเลหนา (samlehna), สมาธิมรณะ หรือ สันยาสมรณะ เป็นการสาบานเพิ่มเติมในข้อจริยธรรมของศาสนาไชนะ สัลเลขนา หมายถึงการอดอาหารจนถึงแก่ชีวิตโดยสมัครใจ โดยค่อย ๆ ลดการทานอาหารและน้ำลง ในทางไชนะมองว่าการทำเช่นนี้เป็นการลดการยึดมั่นในความเป็นตัวตนลง และเป็นอีกวิธีที่สามารถทำลายกรรมที่ก่อการเวียนว่ายตายเกิดผ่านการเลิกกิจกรรมทางกายและทางจิตไปโดยสิ้นเชิง นักวิชาการไชนะไม่ถือว่าการทำเช่นนี้เป็นการฆ่าตัวตายเพราะการทำ สัลเลขนา ไม่ใช่ทั้งการที่กระทำไปด้วยตัณหา (act of passion) และไม่ได้ใช้ยาพิษหรืออาวุธในการทำ หลังกล่าวสาบานตนทำ สัลเลขนา แล้ว การเตรียมเชิงพิธีกรรมและการกระทำ สัลเลขนา อาจกินระยะเวลาเป็นปี ๆ

สัลเลขนา เป็นการสาบานตนที่สามารถกระทำได้ทั้งนักพรตและคฤหัสถ์ หลักฐานทางประวัติศาสตร์เช่นจารึก นิษิธิ (nishidhi) เสนอว่ามีการทำ สัลเลขนา ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง ไปจนถึงราชินีในประวัติศาสตร์ของไชนะ ในขณะที่ปัจจุบันนี้ การเสียชีวิตจาก สัลเลขนา สามารถพบได้ยากมาก

มีการถกเถียงเกี่ยวกับการทำ สัลเลขนา โดยอิงสิทธิในการมีชีวิต และเสรีภาพทางศาสนา ในปี 2015 ศาลสูงรัฐราชสถานสั่งห้ามการทำ สัลเลขนา โดยระบุว่าเป็นการฆ่าตัวตาย กระนั้นในปีถัดมา ศาลสูงสุดอินเดียมีคำสั่งให้ระงับคำสั่งของศาลสูงรัฐราชสถานไว้ และถือเป็นการยกเลิกการห้ามการทำ สัลเลขนา

การสาบาน

มีการสาบานตนอันยิ่งใหญ่ห้าประการ (มหวฺรต; Five Great vows) ที่ศาสนิกชนของศาสนาไชนะต้องกระทำ ได้แก่ อหิงสา (ไม่กระทำความรุนแรง), สัตยะ (ไม่โกหก), อสเตยะ (ไม่ลักขโมย), พรหมจรรยะ (การยึดไว้ซึ่งความบริสุทธิ์) และ อปริคฤห์ (การไม่ยึดถือในวัตถุ) นอกจากนี้ยังมีการสาบานตนเพิ่มเติมอีกเจ็ดประการ (อนุวฺรต; seven supplementary vows) ในจำนวนนี้สามข้อเป็น คุณวฺรต (guna vrata; สาบานที่เป็นบุญ) และสี่ข้อเป็น ศึกษาวฺรต (Shiksha vrata; สาบานที่เป็นการประพฤติ) คุณวฺรต สามประการ ได้แก่ ทิควฺรต (Digvrata; ลดการเคลื่อนไหว), โภโคปโภคปริมาณา (Bhogopabhogaparimana; จำกัดทั้งวัตถุที่บริโภคได้และบริโภคไม่ได้) และ อนรฺถ-ทณฺฑฺวิกฺรมฺนา (Anartha-dandaviramana; เลิกทำบาปที่ไร้เป้าหมาย) ส่วน ศึกษาวฺรต ได้แก่ สามยิกะ (Samayika; นั่งสมาธิและจดจ่อเป็นช่วงที่จำกัด), เทสวรฺต (Desavrata; จำกัดการเคลื่อนไหวและพื้นที่ทำกอจกรรมเป็นช่วงที่จำกัด), โปฺรสโธปวาส (Prosadhopavāsa; อดอาหารเผ็นช่วงที่จำกัด) และ อติถิ-สามวิภาค (Atithi-samvibhag; ถวายอาหารแด่นักพรต) สัลเลขนา เป็นการสาบานเพิ่มเติมจากการสาบานทั้งสิบสองที่กล่าวมาข้างต้น กระนั้น คุรุไชนะบางท่าน เช่น กุนทกุนทะ, เทวเสนา, ปัทมนันทิน และ วสุนันทิน จัดให้ สัลเลขนา เป็นหนึ่งใน ศึกษาวรฺต

เงื่อนไข

สัลเลขนา สาธกในคัมภีร์ไชนะ รัตนกรันท์ ศราวกาจาร (Ratnakaranda śrāvakācāra)

สัลเลขนา สามารถทำได้ทั้งใน คฤหัสถ์ และ นักพรต และในคัมภีร์ของไชนะมีการระบุถึงเงื่อนไขที่บุคคลหนึ่งจะกระทำได้โดยเหมาะสม เป็นต้นว่า หากคฤหัสถ์จะกระทำ ต้องมีนักพรตควบคุมประกอบด้วย

สัลเลขนา เป็นการกระทำโดยสมัครใจทุกครั้ง และกระทำหลังการประกาศสาบานตนในสาธารณะ และห้ามมีเครื่องมือหรือสารอื่นมาเกี่ยวข้องในการกระทำ เนื่องจากการทำ สัลเลขนา จะสิ้นสุดที่การตาย ผู้ที่จะทำจะต้องมีมิตรสหายหรือคุรุทางจิตวิญญาณรับรู้ด้วย ในบางกรณี ศาสนิกชนไชนะที่ป่วยด้วยโรคที่อยู่ในระยะสุดท้ายอาจทำ สัลเลขนา ซึ่งจะต้องขออนุญาตจากคุรุของตนก่อน การกระทำ สัลเลขนา ที่สำเร็จลุล่วงจะต้องเป็นการตายที่ "ทำไปโดยบริสุทธิ์", โดยสมัครใจ, วางแผนไว้ก่อน, กระทำด้วยความสงบ สันติ และสุข และทำไปด้วยการชจัดสิ่งทางโลกออกและเพ่งไปที่จิตวิญญาณ

กระบวนการ

ระยะเวลาของการทำ สัลเลขนา อาจยาวนานเป็นวันถึงเป็นปี ในส่วนที่หกของ รัตนกรันทะ ศราวกาจาระ (Ratnakaranda śrāvakācāra) สาธกถึง สัลเลขนา และขั้นตอนการทำไว้ ว่า

พึงละทิ้งอาหารแข็งทีละนิด พึงเปลี่ยนเป็นนมและหางนมแทน จากนั้นละทิ้งเสีย พึงเปลี่ยนเป็นน้ำอุ่นหรือน้ำปรุงกลิ่น [จากนั้น] ละทิ้งน้ำเสียเช่นกัน และอดอาหารด้วยความมานะเต็มที่ พึงละทิ้งร่างกาย[กายหยาบ] ทำทุกวิธีทางเพื่อให้จิตใจคำนึงถึงเพียงปัญจนมัสการมนตร์

— รัตนกรันทะ ศราวกาจาระ (127–128)

นอกจากนี้ยังมีข้อห้ามห้าประการ (อติจาร) ได้แก่: ความต้องการจะเกิดใหม่อีกเป็นมนุษย์, ความต้องการจะเกิดใหม่อีกเป็นเทวดา, ความต้องการที่จะมีชีวิตอยู่ต่อไป, ความต้องการที่จะตายโดยเร็ว และ ความต้องการที่จะมีชีวิตที่มีความรู้สึก (sensual life) ในชาติหน้า นอกจากนี้ยังมีข้อห้ามอื่น ๆ ได้แก่ การระลึกถึงความเมตตาจากมิตร, การระลึกถึงความสุขที่มี และการยืดยาวความสุขต่อไปในอนาคต

ในวรรณกรรม

อจรงคสูตร (ป. 500 ปีก่อนคริสต์กาล –  100 ปีก่อนคริสต์กาล) สาธกถึงการปฏิบัติ สัลเลขนา สามแบบไว้ คัมภีร์ของเศวตามพรในยุคแรก ศราวกปัชญาปตี (Shravakaprajnapti) ระบุว่าการทำ สัลเลขนา กระทำได้รวมถึงผู้ที่ไม่ใช่นักพรตด้วย ใน ภควตีสูตร (2.1) สาธกถึง สัลเลขนา อย่างละเอียด ระบุว่าสกันทกัตยยาน (Skanda Katyayana) นักพรตของมหาวีระก็กระทำ สัลเลขนา คัมภีร์ยุคศตวรรษที่ 4 รัตนกรันทศราวกาจาร และ นวบทปฺรกรณ (Nava-pada-prakarana) ของเศวตามพร มีสาธกถึงรายละเอียดไว้เช่นกัน นวบทปฺรกรณ ระบุสิบเจ็ดวิธีของการ "ตายโดยสมัครใจเลือก" ที่ซึ่งรับรองไว้แค่สามวิธีที่เข้ากันกับคำสอนของไชนะ

Panchashaka ระบุคร่าว ๆ ถึงการทำ สัลเลขนา ส่วน Dharmabindu ไม่มีเขียนถึง ทั้งสองเล่มที่กล่าวมานี้เป็นงานประพันธ์ของหริภัทร (ป. ศตวรรษที่ 5) คัมภีร์จากศตวรรษที่ 9 "อาทิปุราณะ" โดย ชินเสนา มีระบุถึงการทำ สัลเลขนา สามแบบ คัมภีร์จากศตวรรษที่ 10 Yashastilaka โดย โสมเทพ มีสาธกถึงการทำ สัลเลขนา เช่นกัน เหมจันทระ (ป. ศตวรรษที่ 11) บรรยายถึง สัลเลขนา ไว้สั้น ๆ แต่ในขณะเดียวกันก็เล่าถึงการกระทำ สัลเลขนา ในคฤหัสถ์ (ศราวกาจาร) โดยละเอียด

ในกฎหมาย

ในวันที่ 31 สิงหาคม 2015 ศาลสูงสุดอินเดียรับคำอุทธรณ์จาก อขิล ภารัต วรรษิย ทิคัมพร ไชน ปริษัท (Akhil Bharat Varshiya Digambar Jain Parishad) สั่งยกเลิกคำสั่งของศาลสูงรัฐราชสถานที่ให้การทำ สัลเลขนา ผิดกฎหมายไปเมื่อปีก่อน

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Battin, Margaret Pabst (11 September 2015), The Ethics of Suicide: Historical Sources, ISBN 978-0-19-938582-9
• Braun, Whitny (1 December 2008), "Sallekhana: The ethicality and legality of religious suicide by starvation in the Jain religious community", Medicine and Law, 27 (4): 913–24, ISSN 0723-1393, PMID 19202863
• Chapple, Christopher (1993), Nonviolence to Animals, Earth, and Self in Asian Traditions, ISBN 0-7914-9877-8
• Dundas, Paul (2002) [1992], The Jains (Second ed.), London and New York: Routledge, ISBN 0-415-26605-X
• Flügel, Peter, บ.ก. (2006), Studies in Jaina History and Culture, Routledge, ISBN 978-0-203-00853-9
• Hayes, Patrick J., บ.ก. (2016), Miracles: An Encyclopedia of People, Places, and Supernatural Events from Antiquity to the Present, ABC-CLIO, ISBN 978-1-61069-599-2
• Jain, Champat Rai (1917), The Ratna Karanda Sravakachara, The Central Jaina Publishing House, บทความนี้รวมเอาเนื้อความจากแหล่งอ้างอิงนี้ ซึ่งเป็นสาธารณสมบัติ
• Jain, Champat Rai (1934), Jainism and World Problems: Essays and Addresses, Jaina Parishad, บทความนี้รวมเอาเนื้อความจากแหล่งอ้างอิงนี้ ซึ่งเป็นสาธารณสมบัติ
• Jain, Prof. S. A. (1992) [First edition 1960], Reality (English Translation of Srimat Pujyapadacharya's Sarvarthasiddhi) (Second ed.), Jwalamalini Trust
• Jain, Vijay K. (2011), Acharya Umasvami's Tattvarthsutra (1st ed.), Uttarakhand: Vikalp Printers, ISBN 978-81-903639-2-1
• Jain, Vijay K. (2012), Acharya Amritchandra's Purushartha Siddhyupaya: Realization of the Pure Self, With Hindi and English Translation, Vikalp Printers, ISBN 978-81-903639-4-5
• Jaini, Padmanabh S. (1998) [1979], The Jaina Path of Purification, Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-1578-5
• Jaini, Padmanabh S. (2000), Collected Papers On Jaina Studies (First ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-1691-9
• Kakar, Sudhir (2014), "A Jain Tradition of Liberating the Soul by Fasting Oneself", Death and Dying, Penguin UK, ISBN 978-93-5118-797-4
• Mookerji, Radha Kumud (1988) [first published in 1966], Chandragupta Maurya and his times (4th ed.), Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0433-3
• Olivelle, Patrick (1978), Ritual suicide and the rite of renunciation [Wiener Zeitschrift für die Kunde Südasiens und Archiv für Indische Philosophie Wien], vol. 22, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 พฤษภาคม 2017
• Olivelle, Patrick (1992), The Samnyasa Upanisads: Hindu Scriptures on Asceticism and Renunciation, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-536137-7
• Olivelle, Patrick (2011), Ascetics and Brahmins: Studies in Ideologies and Institutions, Anthem Press, ISBN 978-0-85728-432-7, In spite of the general rule forbidding suicide, Buddhist literature abounds with instances of religious suicide
• Pechilis, Karen; Raj, Selva J. (2013), South Asian Religions: Tradition and Today, Routledge, ISBN 978-0-415-44851-2
• Rice, E.P. (1982) [1921], A History of Kanarese Literature, New Delhi: Asian Educational Services, ISBN 81-206-0063-0
• Sarma, I.K. (1992), Temples of the Gangas of Karnataka, New Delhi: Archaeological Survey of India, ISBN 0-19-560686-8
• Settar, S (1989), Inviting Death, ISBN 90-04-08790-7
• Sharma, Arvind (1988), Sati: Historical and Phenomenological Essays, Delhi: Motilal Banarsidass Publ, ISBN 978-81208-046-47
• Timms, Olinda (2016), Biomedical Ethics, Elsevier, ISBN 978-81-312-4416-6
• Tukol, Justice T. K. (1976), Sallekhanā is Not Suicide (1st ed.), Ahmedabad: L. D. Institute of Indology
• Wiley, Kristi L. (2009) [1949], The A to Z of Jainism, vol. 38, Scarecrow Press, ISBN 978-0-8108-6337-8
• Williams, Robert (1991), Jaina Yoga: A Survey of the Mediaeval Śrāvakācāras, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0775-4

แหล่งข้อมูลอื่น

• Sallekhana as a religious right, Whitny Braun, Claremont Graduate University (2014)
• Sallekhana: fasting to death, Taboo Series, National Geographic Video
• Fasting To The Death: Is It A Religious Rite Or Suicide?, National Public Radio (2015)