พักฟ้าซื้อ
| พักฟ้าซื้อ 白話字 | |
|---|---|
 พันธสัญญาใหม่ฉบับภาษาฮากกาที่เขียนด้วยพักฟ้าซื้อ ตีพิมพ์ปี 1924 | |
| ชนิด | |
| ผู้ประดิษฐ์ | Donald MacIver |
ช่วงยุค | 1905 |
| ภาษาพูด | ภาษาฮากกา |
พักฟ้าซื้อ (pha̍k-fa-sṳ; IPA: /pʰak̚⁵ fa⁵⁵ sɨ⁵⁵/; จีนตัวย่อ: 白话字; จีนตัวเต็ม: 白話字) เป็นระบบถอดเสียงอ่านภาษาฮากกาด้วยอักษรละติน มีจุดเริ่มต้นจากศาสนจักรเพรสไบทีเรียนที่เข้ามาเผยแพร่ศาสนาในจีนตั้งแต่ช่วงศตวรรษที่ 19 ต่อมาทางไต้หวันได้นำมาใช้เพื่อแสดงเสียงอ่านของภาษาฮากกาไต้หวันด้วย ในปี 2012 มีการตีพิมพ์คัมภีร์ไบเบิลฉบับภาษาฮากกาโดยยึดเอาสำเนียงเหมียวลี่เป็นหลัก และสำเนียงซินจู๋บางส่วน[1]
ระบบการเขียน
[แก้]อักษรที่ใช้
[แก้]ตัวอักษรในระบบพักฟ้าซื้อใช้อักษรละตินพื้นฐาน 17 ตัว ได้แก่ A, C, E, F, H, I, K, L, M, N, O, P, S, T, U, V, Y และยังเพิ่ม Ṳ เข้ามาด้วย และมีการใช้อักษรพยัญชนะ 2 ตัวเพื่อแทนเสียงพยัญชนะเดียวได้แก่ Ch, Kh, Ng, Ph, Th และอักษร 3 ตัว คือ Chh
สำหรับอักษรละตินพื้นฐานที่เหลืออีก 10 ตัวได้แก่ B, D, G, J, Q, R, W, X, Z จะไม่มีการใช้เพื่อแทนเสียงในภาษาฮากกา แต่จะใช้เมื่อเขียนพวกคำยืมภาษาต่างประเทศเท่านั้น
พยัญชนะต้น
[แก้]เสียงพยัญชนะต้นของภาษาฮากกาแสดงดังตารางนี้
| ริมฝีปาก | ปุ่มเหงือก | หลังปุ่มเหงือก | เพดานแข็งปุ่มเหงือก | เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ไม่ก้อง | ก้อง | ไม่ก้อง | ก้อง | ไม่ก้อง | ไม่ก้อง | ก้อง | ไม่ก้อง | ก้อง | ไม่ก้อง | ||
| นาสิก | m [m] | n [n] | ngi [ɲ] | ng [ŋ] | |||||||
| หยุด | ไม่พ่นลม | p [p] | t [t] | k[k] | |||||||
| พ่นลม | ph [pʰ] | th [tʰ] | kh[kʰ] | ||||||||
| กักเสียดแทรก | ไม่พ่นลม | ch [ʦ] | ch [ʧ] | chi [ʨ] | |||||||
| พ่นลม | chh [ʦʰ] | chh [ʧʰ] | chhi [ʨʰ] | ||||||||
| เสียดแทรก | f [f] | v [v] | s [s] | s [ʃ] | si [ɕ] | h [h] | |||||
| เปิด | y [j][2] | ||||||||||
| ข้างลิ้น | l [l] | ||||||||||
สระ
[แก้]เสียงสระในภาษาฮากกาแสดงด้วยอักษรดังต่อไปนี้[3]
| สระหน้า | สระกลาง | สระหลัง | |
|---|---|---|---|
| สระปิด | i [i] | ṳ [ɨ] | u [u] |
| สระกลาง | e [e] | er [ə] | o [o] |
| สระเปิด | a [a] |
ตัวสะกด
[แก้]ภาษาฮากกามีเสียงตัวสะกดทั้งหมด 6 เสียง แสดงดังในตารางต่อไปนี้
| ริมฝีปาก | ปุ่มเหงือก | เพดานอ่อน | |
|---|---|---|---|
| ตัวสะกดนาสิก | -m [m] | -n [n] | -ng [ŋ] |
| ตัวสะกดหยุด | -p [p̚] | -t [t̚] | -k [k̚] |
วรรณยุกต์
[แก้]เสียงวรรณยุกต์แสดงโดยเครื่องหมายเสริมสัทอักษร โดยระดับเสียงของวรรณยุกต์ในภาษาฮากกาไต้หวันแสดงดังในตารางนี้[4]
| เขียน | ระดับเสียง สำเนียงซื่อเซี่ยน |
ระดับเสียง สำเนียงไห่ลู่ |
ตัวอย่างคำศัพท์ |
|---|---|---|---|
| ◌̂ | 24 | 53 | 夫 fû |
| ◌̀ | 11 | 55 | 扶 fù |
| ◌́ | 31 | 24 | 府 fú |
| ไม่เขียน | 55 | 11 | 富 fu |
| ◌̊ | 33 | 護 fů | |
| ไม่เขียน | 2 | 5 | 福 fuk |
| ◌̍ | 5 | 2 | 服 fu̍k |