ไรเด็ง ทาเมเอมง

ไรเด็ง ทาเมเอมง
雷電 爲右衞門
เกิด	เซกิ ทาโรกิจิ มกราคม ค.ศ. 1767 เมืองโทมิ จังหวัดนางาโนะ ประเทศญี่ปุ่น
เสียชีวิต	11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1825(1825-02-11) (58 ปี)
อาชีพ	นักมวยปล้ำซูโม่
ปีปฏิบัติงาน	พฤศจิกายน ค.ศ. 1789 - กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1811
ส่วนสูง	197 เซนติเมตร (6 ฟุต 6 นิ้ว)

ไรเด็ง ทาเมเอมง (ญี่ปุ่น: 雷電 爲右衞門; โรมาจิ: Raiden Tameemon; มกราคม ค.ศ. 1767 – 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1825) มีชื่อโดยกำเนิดว่า เซกิ ทาโรกิจิ (ญี่ปุ่น: 関 太郎吉; โรมาจิ: Seki Tarōkichi) เป็นนักมวยปล้ำซูโม่ชาวญี่ปุ่นจากเมืองโทมิ จังหวัดนางาโนะ ถือเป็นหนึ่งในริกิชิที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ แม้ว่าจะไม่เคยได้รับการเลื่อนขั้นเป็นโยโกซูนะก็ตาม จนถึงปัจจุบัน ไรเด็งยังคงรักษาสถิติอัตราการชนะสูงสุดในการแข่งขันระดับสูงตลอดกาล

ประวัติช่วงต้น

ไรเด็งเกิดในครอบครัวเกษตรกรในหมู่บ้านชนบทของจังหวัดชินาโนะ (ปัจจุบันคือจังหวัดนางาโนะ) กล่าวกันว่าเขามีความแข็งแกร่งทางร่างกายอย่างมากตั้งแต่อยู่ในวัยเด็ก ฮาเนเอมงพ่อของไรเด็งผู้ชื่นชอบซูโม่พอ ๆ กับเหล้าสาเก ได้อนุญาตให้ไรเด็งในวัย 14 ปีเข้าเรียนซูโม่ที่หมู่บ้านนางาเซะ (ปัจจุบันเรียกว่ามูโรโกโจะ) ซึ่งเป็นหมู่บ้านใกล้เคียง เมื่อไรเด็งอายุ 17 ปี ครูฝึกซูโม่ของโรงฝึกอูราคาเซะ-เบยะสังเกตเห็นไรเด็งขณะเดินทางผ่านพื้นนี่บริเวณนั้นขณะอยู่ในระหว่างจุงเงียว (การแข่งขันระดับภูมิภาค) กับนักมวยปล้ำซูโม่ของตน เขารู้สึกประทับใจเป็นพิเศษกับร่างกายของไรเด็งในวัยหนุ่มซึ่งไม่ธรรมดาในเวลานั้น ไรเด็งในวัยหนุ่มสูง 1.97 เมตร (6 ฟุต 5.6 นิ้ว) ซึ่งสูงกว่าคนรุ่นราวคราวเดียวกันเกือบสามศีรษะ นอกจากนี้ยังมีแขนที่ยาวและมือที่มีขนาดใหญ่ รอยประทับมือที่วัดโชฟูกูจิ ใกล้เมืองโอกาบามะซึ่งว่ากันว่าเป็นมือของไรเด็งนั้น วัดจากข้อมือถึงปลายนิ้วกลางได้ 24 เซนติเมตร (9.4 นิ้ว) เมื่อไรเด็งฝึกเป็นนักมวยปล้ำซูโม่ เขาก็มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นเป็น 169 กิโลกรัม (373 ปอนด์)

เมื่ออูรากาเซะ คาซูกิเชิญไรเด็งมาที่เอโดะและเริ่มฝึกฝนให้ไรเด็ง ปรากฏว่าไรเด็งไม่เพียงมีร่างกายใหญ่โต (ตามมาตรฐานญี่ปุ่นในศตวรรษที่ 18) เท่านั้น แต่ยังมีพรสวรรค์ในมวยปล้ำซูโม่อีกด้วย เขามีพรสวรรค์เป็นพิเศษในเทคนิคโอชิ-ซูโม่ และสามารถเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงเมื่อเทียบกับขนาดตัว ต่อมาไม่นานไรเด็งก็ออกจากโรงฝึกเดิมและเข้าร่วมกับโรงฝึกอิซโนอูมิ-เบยะอย่างไม่เป็นทางการ โดยที่โยโกซูนะ ทานิกาเซะ คาจิโนซูเกะได้เป็นครูฝึกของไรเด็ง

การเล่นซูโม่อาชีพ

ในปี ค.ศ. 1789 ชิโกนะ (ชื่อในวงการของนักมวยปล้ำซูโม่) "ไรเด็ง" ซึ่งมีความหมายว่า "สายฟ้าฟาด" ปรากฏในอันดับบันซูเกะ แม้ว่าไรเด็งจะยังไม่ได้เปิดตัวจนกระทั่งฤดูใบไม้ร่วงปี ค.ศ. 1790 ไรเด็งได้รับการจัดอันดับเป็นเซกิวาเกะ มีสถิติที่ดีที่สุดในบาโชะ (การแข่งขัน) โดยไม่เคยแพ้ หลังจากการเสียชีวิตของทานิกาเซะ ไรเด็งได้การเลื่อนอันดับเป็นโอเซกิในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1795 ซึ่งเป็นอันดับที่ไรเด็งรักษาไว้เป็นเวลาเกือบ 17 ปี ระหว่างเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1793 ถึงเมษายน ค.ศ. 1800 ไรเด็งทำสถิติดีที่สุดในทุกการแข่งขันที่เข้าร่วม นำหน้านักมวยปล้ำซูโม่ผู้ยิ่งใหญ่คนอื่น ๆ ในยุคนั้นอย่างทานิกาเซะ และโอโนงาวะ คิซาบูโร หลังปี ค.ศ. 1800 ไรเด็งยังคงมีสถิติเหนือกว่า กรรมการซูโม่ถึงกับไม่อนุญาตให้ไรเด็งใช้ท่าถนัดที่ชอบใช้เพื่อให้การแข่งขันน่าติดตาม

จากการแข่งขันทั้งหมด 35 รายการที่ไรเด็งเข้าร่วม (เวลานั้นมีเพียง 2 บาโชะต่อปี) ไรเด็งมีสถิติที่ดีที่สุดไม่ต่ำกว่า 28 รายการ มี 7 รายการที่ไรเด็งชนะโดยไม่พ่ายแพ้หรือเสมอแม้แต่ครั้งเดียว โดยรวมแล้วไรเด็งชนะทั้งหมด 254 ครั้ง และแพ้เพียง 10 ครั้ง อัตราการชนะอยู่ที่ร้อยละ 96.2 ซึ่งเป็นสถิติสูงสุดตลอดกาล ช่วงเวลาที่ชนะติดต่อยาวนานที่สุดของเขาคือ 11 การแข่งขันติดต่อกัน หรือทั้งหมด 44 ครั้ง อย่างไรก็ตาม ความชนะเลิศของไรเด็งได้รับการยกย่องอย่างไม่เป็นทางการจากสมาคมซูโม่ประเทศญี่ปุ่น ก่อนที่ระบบยูโชในปัจจุบันจะก่อตั้งในปี ค.ศ. 1909 จึงไม่มีการมอบถ้วยรางวัลสำหรับสมรรถนะส่วนบุคคลในการแข่งขัน

ลาออกจากวงการซูโม่

ท้ายที่สุด ในฤดูใบไม้ผลิปี ค.ศ. 1811 ไรเด็งลาออกจากวงการซูโม่เมื่ออายุได้ 43 ปี เขากลายเป็นประธานสมาคมซูโม่แห่งจังหวัดอิซูโมะ (ปัจจุบันคือจังหวัดชิมาเนะ) ซึ่งไดเมียวผู้สนับสนุนของเขาอาศัยอยู่ ในปี ค.ศ. 1816 ไรเด็งย้ายไปเอโดะและเขียนบันทึก โชโกกุ ซูโม ฮิกาเอะ-โจ ("บันทึกซูโม่ในภูมิภาคต่างๆ") ซึ่งกล่าวถึงถึงช่วงเวลาที่ตนเป็นนักมวยปล้ำซูโม่ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1789

หลังจากไรเด็งเสียชีวิต ศพถูกฝังไว้ที่ย่านอากาซากะในเอโดะ ปอยผม 2 กลุ่มถูกฝังอยู่ในหลุมฝังศพอื่น ๆ ซึ่งตั้งอยู่ในหมู่บ้านบ้านเกิดของเขาและในมัตสึเอะในจังหวัดชิมาเนะ

สมัยที่ไรเด็งยังเป็นนักมวยปล้ำซูโม่ ชาวบ้านในหมู่บ้านบ้านเกิดของเขาได้สร้างอนุสาวรีย์เพื่อเป็นเกียรติแก่บิดามารดาของไรเด็ง ตัวไรเด็งเองก็ได้บริจาคถังสุราสาเกที่ทำจากหินเพื่อระลึกถึงบิดาของตน นับตั้งแต่ที่เขาเสียชีวิต ไรเด็งไม่เพียงแต่ปรากฏตัวในรูปแบบของรูปปั้นเท่านั้น แต่ยังปรากฏบนตราไปรษณียกร ฉลากเบียร์ และมังงะด้วย

ไม่ได้เลื่อนขั้นเป็นโยโกซูนะ

แม้ว่าไรเด็งมีสถิติชนะสูงในการแข่งขัน แต่ก็ไม่เคยได้รับการเลื่อนขั้นให้เป็นโยโกซูนะ ซึ่งเป็นขั้นสูงสุดของซูโม่ เหตุผลที่แน่ชัดยังคงเป็นปริศนาในประวัติศาสตร์

ผู้สื่อข่าวมาซาฮิโกะ โนมิ ตั้งทฤษฎีว่า โยชิดะ โออิกาเซ รุ่นที่ 19 ได้มอบขั้นโยโกซูนะให้กับนักมวยปล้ำซูโม่เพียง 2 คนคือทานิกาเซะ คาจิโนซูเกะ และโอโนงาวะ คิซาบูโร และไม่ได้ตั้งใจที่จะมอบเกียรตินี้อีกต่อไปในอนาคต หลายสิบปีต่อมา โยชิดะ โออิกาเซะรุ่นที่ 20 พยายามเอาชนะตระกูลโกโจ ซึ่งต้องการเลื่อนขั้นคาชิวาโดะ ริซูเกะและทามางากิ กากูโนซูเกะให้เป็นโยโกซูนะ โดยมอบขั้นโยโกซูนะให้แก่โอโนมัตสึ มิโดริโนซูเกะ โอโนมัตสึจึงกลายเป็นโยโกซูนะคนใหม่คนแรกในรอบเกือบ 40 ปี

อีกทฤษฎีหนึ่งเสนอว่าสาเหตุของการกีดกันไม่ให้ไรเด็งเป็นโยโกซูนะอาจเกิดจากการเมืองระหว่างกลุ่มตระกูล ไดเมียวมัตสึไดระ ฮารูซาโตะ ผู้ให้การสนับสนุนไรเด็ง สืบเชื้อสายจากยูกิ ฮิเดยาซุซึ่งเป็นบุตรชายของโทกูงาวะ อิเอยาซุ ในขณะที่ตระกูลโยชิดะซึ่งได้รับสิทธิพิเศษในการมอบขั้นโยโกซูนะ เป็นผู้สนับสนุนของตระกูลโฮโซกาวะ ซึ่งมีประวัติการสนับสนุนอิชิดะ มิตสึนาริ

โยโกซูนะไม่ได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการว่าเป็นขั้นของบันซูเกะ จนกระทั่งต้นศตวรรษที่ 20 เมื่อจิมมากุ คีวโงโรสร้างอนุสาวรีย์โยโกซูนะที่ศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมัง ในปี ค.ศ. 1900 ได้รวมชื่อของไรเด็งว่าเป็น "ริกิชิไร้เทียมทาน" แม้ว่าไรเด็งจะไม่เคยได้รับการเลื่อนขั้นอย่างเป็นทางการก็ตาม

แหล่งข้อมูลอื่น

• Raiden's basho results