แผนดินปืน

แผนดินปืน

รายงานแผนดินปืนในช่วงปลายศตวรรษที่ 17 หรือต้นศตวรรษที่ 18
วันที่	5 พฤษจิกายน ค.ศ. 1605
ที่ตั้ง	ลอนดอน ราชอาณาจักรอังกฤษ
ผู้เข้าร่วม	โรเบิร์ต แคตส์บี, จอห์นกับคริสโตเฟอร์ ไรต์, โรเบิร์ตกับโทมัส วินทัวร์, โทมัส เพอร์ซี, กาย ฟอกส์, โรเบิร์ต คียส์, โทมัส เบตส์, จอห์น แกรนต์, แอมโบรส รูควูด, เซอร์ เอเวอราร์ด ดิกบี และฟรานซิส เทรแชม
ผล	ล้มเหลว, ผู้วางแผนถูกประหารชีวิต

แผนดินปืน (อังกฤษ: Gunpowder Plot) ใน ค.ศ. 1605 ซึ่งในศตวรรษก่อนมักเรียก แผนกบฏดินปืนหรือกบฏเยสุอิต เป็นความพยายามลอบปลงพระชนม์พระเจ้าเจมส์ที่ 1 แห่งอังกฤษและที่ 6 แห่งสกอตแลนด์ที่ล้มเหลว โดยกลุ่มคาทอลิกอังกฤษ อันมีรอเบิร์ต เคตส์บี (Robert Catesby) เป็นผู้นำ

แผนคือ ระเบิดสภาขุนนางระหว่างการพิธีเปิดประชุมรัฐสภาอังกฤษในวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 เป็นการนำกบฏประชาชนในมิดแลนส์ซึ่งเจ้าหญิงเอลิซาเบธ พระราชธิดาวัยเก้าพรรษาของพระเจ้าเจมส์ จะถูกยกเป็นพระมหากษัตริย์คาทอลิก เคตส์บีอาจเริ่มแผนหลังความหวังในอันจะได้ความอดกลั้นทางศาสนามากขึ้นภายใต้พระเจ้าเจมส์เสื่อมลง ปล่อยให้ชาวอังกฤษคาทอลิกจำนวนมากผิดหวัง ผู้ร่วมคบคิด ได้แก่ จอห์น ไรต์, ทอมัส วินเทอร์ (Thomas Wintour), ทอมัส เพอร์ซี, กาย ฟอกส์, ทอมัส เบตส์, รอเบิร์ต วินเทอร์, คริสโตเฟอร์ ไรต์, จอห์น แกรนต์, แอมโบรส รุกวุด, เซอร์เอเวอราด ดิกบีและฟรานซิส เทรชัม ฟอกส์ซึ่งมีประสบการณ์ทหารสู้รบในเนเธอร์แลนด์ของสเปนเพื่อปราบกบฏดัตช์ 10 ปี ได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบระเบิด

แผนดังกล่าวรั่วสู่ทางการในจดหมายนิรนามส่งถึงวิลเลียม พาร์กเกอร์ บารอนมอนทีเกิลที่ 4 เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 1605 ระหว่างการค้นสภาขุนนางเมื่อเวลาราวเที่ยงคืนของวันที่ 4 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 ฟอกส์ถูกพบว่ากำลังเฝ้าดินปืน 36 ถัง ซึ่งมากพอระเบิดสภาขุนนางเป็นซาก และถูกจับกุม ผู้ก่อการส่วนมากหนีออกจากกรุงลอนดอนเมื่อทราบการตรวจพบแผน โดยพยายามหาการสนับสนุนตามทาง หลายคนปักหลักสู้กับนายอำเภอวอร์เซเตอร์และบริวารที่ไล่กวดที่บ้านฮอลเบกี (Holbeche House) ในการต่อสู้ที่เกิดตามมา เคสต์บีเป็นผู้หนึ่งที่ถูกยิงเสียชีวิต ในการพิจารณาคดีในศาลเมื่อวันที่ 26 มกราคม ค.ศ. 1606 ผู้รอดชีวิตแปดคน รวมทั้งฟอกส์ ถูกพิพากษาลงโทษและตัดสินให้ถูกแขวนคอ, ควักไส้และผ่าสี่