ข้ามไปเนื้อหา

เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (ระบบเศรษฐกิจ)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (อังกฤษ: Creative economy) เป็นการใช้ความคิดสร้างสรรค์ของบุคคลในการเพิ่มมูลค่าให้แนวคิด จอห์น ฮาวกินส์ พัฒนาแนวคิดนี้ในปี 2001 เพื่ออธิบายระบบเศรษฐกิจที่มูลค่าขึ้นอยู่กับคุณสมบัติเชิงจินตนาการใหม่ ๆ แทนที่จะใช้ทรัพยากรแบบเดิม เช่น ที่ดิน แรงงาน และทุน:[1] เมื่อเปรียบเทียบกับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ซึ่งจำกัดอยู่เฉพาะภาคส่วนใดภาคหนึ่ง คำนี้ใช้เพื่ออธิบายความคิดสร้างสรรค์ของทั้งเศรษฐกิจในภาพรวม

ผู้สังเกตการณ์บางคนเห็นว่า ความคิดสร้างสรรค์ เป็นคุณลักษณะเฉพาะของเศรษฐกิจที่พัฒนาแล้วในคริสต์ศตวรรษที่ 21 เช่นเดียวกับภาคการผลิตที่มีลักษณะเฉพาะในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20[2]

นิยามของเศรษฐกิจสร้างสรรค์

[แก้]

นิยามของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในสมัยใหม่ยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง[3] เมื่อจอห์น ฮาวกินส์ ทำให้คำว่า "เศรษฐกิจสร้างสรรค์" เป็นที่นิยมในปี 2001 เขานำคำดังกล่าวไปใช้กับศิลปะ สินค้าและบริการทางวัฒนธรรม ของเล่นและเกม และการวิจัยและพัฒนา[4] รูปแบบเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่พบได้ทั่วไปที่สุดมีองค์ประกอบร่วมกันหลายอย่าง แบบจำลองความคิดสร้างสรรค์ของฮาวกินส์นั้นครอบคลุมทุกประเภท ไม่ว่าจะแสดงออกมาในงานศิลปะหรือการสร้างสรรค์นวัตกรรม[5] รูปแบบวัฒนธรรมที่แคบกว่าจะเน้นไปที่ ศิลปะ การออกแบบ และ สื่อ และโดยปกติจะจำกัดเฉพาะอุตสาหกรรมที่มีการเสนอไว้[6] คำศัพท์ดังกล่าวหมายความถึงกิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งหมดที่ขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ของบุคคลเพื่อมูลค่าทางเศรษฐกิจ ไม่ว่าผลลัพธ์นั้นจะมีองค์ประกอบทางวัฒนธรรมหรือไม่ก็ตาม ในกรณีนี้ เศรษฐกิจสร้างสรรค์จะเกิดขึ้นทุกที่ที่ความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลเป็นแหล่งที่มาหลักของมูลค่า และเป็นสาเหตุหลักของธุรกรรม

มีหลายวิธีในการวัดผลเศรษฐกิจสร้างสรรค์ โดยสามารถใช้ตัวชี้วัดเดียวกันกับระบบเศรษฐกิจอื่น ๆ ได้ เช่น ผลผลิตของผู้ผลิต ค่าใช้จ่ายของผู้บริโภค การจ้างงาน และการค้า ธุรกิจยังใช้ข้อมูลการประเมินมูลค่า ห่วงโซ่มูลค่า ราคา และธุรกรรมด้วย มีตัวชี้วัดด้านทรัพย์สินทางปัญญาเพิ่มเติม อย่างไรก็ตาม การวัดสิ่งที่จับต้องไม่ได้ เช่น แนวคิด การออกแบบ แบรนด์ และแบบอย่าง ถือเป็นความท้าทาย[7] นอกจากนี้ ลักษณะงานยังแตกต่างกัน จึงมีพนักงานไม่เต็มเวลาเป็นสัดส่วนสูง และมีธุรกรรมจำนวนมากที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเงิน

รัฐบาลมีความล่าช้าในการปรับสถิติระดับชาติเพื่อจับรูปแบบใหม่ของการประกอบอาชีพ การผลิต และธุรกรรมที่สร้างสรรค์ ข้อมูลระดับประเทศเกี่ยวกับการจ้างงาน ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ และการค้า จึงมักเชื่อถือได้น้อย สหรัฐและสหราชอาณาจักรกำลังดำเนินการปรับสถิติระดับประเทศเพื่อให้สามารถวัดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของตนได้แม่นยำยิ่งขึ้น[8]

ประวัติ

[แก้]

รากฐานของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในปัจจุบันย้อนกลับไปถึงประเด็นหลักสองประเด็น ได้แก่ ลักษณะของงาน โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและงานของตน การเริ่มต้นการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งแรก มุ่งเน้นไปที่การขยายตัวของเมือง ข้อมูล และความรู้ และได้รับการพัฒนาโดยนักเศรษฐศาสตร์และนักเขียนด้านการจัดการ[9] ในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 20 แนวคิดเหล่านี้ได้รับการแสดงออกว่าเป็นสังคมหลังอุตสาหกรรม สังคมสารสนเทศ สังคมแห่งความรู้ และ สังคมเครือข่าย แนวคิดเหล่านี้ให้ความสำคัญกับข้อมูลและความรู้มากกว่าการสร้างสรรค์แนวคิดใหม่ ๆ ของแต่ละบุคคล และแทบจะไม่มีการกล่าวถึงความคิดสร้างสรรค์ส่วนบุคคลหรือบริบททางวัฒนธรรมเลย

ประเด็นที่สอง คือเรื่องศิลปะและวัฒนธรรม ยุโรปเริ่มตระหนักถึงองค์ประกอบทางเศรษฐกิจของวัฒนธรรม และพัฒนาแนวคิดด้านอุตสาหกรรมทางวัฒนธรรมและอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1990 สิ่งเหล่านี้ให้ความสำคัญกับวัฒนธรรม การออกแบบ และสื่อ แนวทางนี้ได้รับการนำโดยกระทรวงวัฒนธรรม สื่อ และกีฬาของอังกฤษ ซึ่งได้กำหนดอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ไว้ 14 ประเภทในปี 1998 แต่ต่อมาปรับลดลงเหลือ 12 ประเภท[10]

การพัฒนาอื่น ๆ ในช่วงเปลี่ยนศตวรรษ ได้แก่ มวลชนสร้างสรรค์ (Creative class) ของ ริชาร์ด ฟลอริดา และ เมืองสร้างสรรค์ ของ ชาร์ลส์ แลนดรี[11][12] ความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลที่มีบทบาทหลักในฐานะแหล่งที่มาสำคัญของเศรษฐกิจยุคใหม่ได้รับการเสนอโดยจอห์น ฮาวกินส์ ในปี 2001[13] เขาให้ความสำคัญกับความคิดสร้างสรรค์มากกว่าข้อมูลหรือวัฒนธรรม โดยให้คำจำกัดความผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์ว่า เป็นสินค้า บริการ หรือประสบการณ์ทางเศรษฐกิจ ที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ และมีลักษณะส่วนตัว แปลกใหม่ มีความหมาย เขากล่าวว่าลักษณะเฉพาะของมันนั้นมีสองประการ: เป็นผลมาจากความคิดสร้างสรรค์ และมูลค่าทางเศรษฐกิจของสิ่งเหล่านั้นขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ The Creative Economy ฉบับพิมพ์ครั้งที่สองของ Howkins ในปี 2013 แสดงให้เห็นถึงความตระหนักถึงความสำคัญของความคิดสร้างสรรค์และความจำเป็นในการรวมกิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งหมดไว้ด้วยกันมากยิ่งขึ้น

ฮาวกินส์ยอมรับว่าเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์มีอยู่ในสังคมหลายแห่งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา 'ความคิดสร้างสรรค์ไม่ใช่เรื่องใหม่ และเศรษฐศาสตร์ก็ไม่ใช่สิ่งใหม่เช่นกัน แต่สิ่งที่ใหม่คือธรรมชาติของความสัมพันธ์ระหว่างทั้งสอง'[14] เขาเสนอว่าความสัมพันธ์ใหม่นี้สะท้อนถึงการศึกษาระดับสูงที่มีการเพิ่มคุณภาพขึ้น การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการจ้างงาน การเปิดเสรีตลาด ค่าจ้างเฉลี่ยที่สูงขึ้น เวลาว่างมากขึ้น และการขยายตัวของเมืองที่เพิ่มมากขึ้น

ในปี 2013 องค์การกองทุนเพื่อวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีนวัตกรรม. และศิลปะแห่งชาติ (เนสตา; NESTA) ของอังกฤษ วิจารณ์แนวทางที่อิงตามวัฒนธรรมของรัฐบาลอังกฤษ โดยกล่าวว่า "ตัวอย่างเช่น คำจำกัดความไม่ได้รวมถึงกลุ่มซอฟต์แวร์ขนาดใหญ่ (และกำลังเติบโต) ของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์"[15] และยังเสนอรูปแบบใหม่ที่เน้นความเข้มข้นเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งใช้เกณฑ์ 5 ประการในการวัดระดับความคิดสร้างสรรค์ของอาชีพเฉพาะอย่างหนึ่ง โดยไม่คำนึงว่าคนงานคนนั้นอยู่ในอุตสาหกรรมที่ได้รับการเสนอชื่อหรือไม่ เกณฑ์ดังกล่าวได้แก่ ความแปลกใหม่ ความต้านทานต่อการกลไก และไม่ซ้ำซาก

เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์มักพบได้ทั่วไปในระบบเศรษฐกิจตลาด โดยสามารถได้รับผลประโยชน์จากเสรีภาพทางปัญญาและศิลปะ ไม่มีการตรวจพิจารณา การเข้าถึงความรู้ การเข้าถึงทุนส่วนตัว และเสรีภาพในการกำหนดราคาตลาด และที่ซึ่งประชากรสามารถเลือกซื้อหรือเช่าสิ่งของได้ตามต้องการ ระบบเศรษฐกิจแบบสั่งการอาจอนุญาตให้บุคคลที่ได้รับเลือกสามารถสร้างสรรค์ได้ แต่ไม่สามารถรักษาระบบเศรษฐกิจแบบสร้างสรรค์ไว้ได้ การเติบโตของเศรษฐกิจจีนตั้งแต่ปี 1980 ได้รับการกระตุ้นจากความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมตามกลไกตลาด[16] ยุโรป อเมริกา ญี่ปุ่น จีน และประเทศอื่น ๆ มองว่า ความคิดสร้างสรรค์เป็นพลังเศรษฐกิจที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อการจ้างงาน การเติบโตทางเศรษฐกิจ และสวัสดิการสังคม ในการประชุมองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD Forum) ประจำปี 2014 มีการประกาศว่า 'ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมกำลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ปรับเปลี่ยนอุตสาหกรรมทั้งหมด และกระตุ้นการเติบโตที่ครอบคลุมทุกส่วนภาค'[17][18][19]

ปัญหา

[แก้]

ฮอวกินส์เคยกล่าวไว้ว่า ปัญหาปัจจุบันของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ได้แก่[20] สุนทรียศาสตร์ การสร้างคุณลักษณะเด่นชัด แบบจำลองธุรกิจ (ห่วงโซ่คุณค่า) เครือข่าย (ระบบ, นิเวศวิทยา) วัฒนธรรม (มูลค่าในตัวและมูลค่าเชิงอุปกรณ์) การศึกษาและการเรียนรู้ ทรัพย์สินทางปัญญา (กรรมสิทธิ์และโอเพนซอร์ส) การจัดการ ดิจิทัลและออนไลน์ นโยบาย การกำหนดราคา สถิติสาธารณะ (คำจำกัดความ) ซอฟต์แวร์ วิสาหกิจเริ่มต้น ภาษี การออกแบบชุมชนเมือง และการงาน

ประเทศไทย

[แก้]
ดูเพิ่ม: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน)

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ John Howkins (2001; 2nd Edition, 2013), The Creative Economy, Chap 1.
  2. ↑ OCED 2014 Forum .
  3. ↑ John Howkins, ‘Creative Ecologies’, 2009, Chap 2.
  4. ↑ United Nations Development Programme, (UNDP); United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization, (UNESCO) (2013). Creative economy report 2013 widening local development pathways (PDF). New York: United Nations Development Programme. pp. 19–20. ISBN 978-92-3-001211-3. สืบค้นเมื่อ 5 March 2015.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  5. ↑ John Howkins, 2013, op cit., Chap 1.
  6. ↑ "Creative Industries Mapping Documents 2001". GOV.UK (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-08-24.
  7. ↑ Robert S Kaplan and David Norton, ‘Strategy Maps: Converting Intangible Assets into Tangible Outcomes’, 2004; and International Accounting Standards, ‘IAS 38: Intangible Assets’, revised 12 May 2014.
  8. ↑ US Department of Commerce, ‘Preview of 2013 Comprehensive Revision of the National Income and Producer Accounts, March 2013; and Howkins, 2013, page 153.
  9. ↑ Peter Drucker, ‘The Landmarks of Tomorrow’, 1959; and Daniel Bell, ‘The Coming of Post-Industrial Society, 1973.
  10. ↑ Creative Industries Mapping, Documents 2001: https://www.gov.uk/government/publications/creative-industries-mapping-documents-2001.
  11. ↑ Richard Florida, ‘The Rise of the Creative Class: And how it’s transforming work, leisure, community and everyday life’, 2002.
  12. ↑ Charles Landry, ‘The Creative City: A toolkit for urban innovators’ 2000.
  13. ↑ John Howkins, The Creative Economy, 2001.
  14. ↑ John Howkins, The Creative Economy, 2013.
  15. ↑ Hasan Bakhshi, Ian Hargreaves and Juan Mateos-Garcia, ‘A Manifesto for the Creative Economy’, NESTA, 2013.
  16. ↑ Marina Guo, ‘Creative Transformations’, 2011.
  17. ↑ OECD 2014 Forum .
  18. ↑ ‘The 'creative economy', and the broad spectrum of creative industries that it encompasses, is increasingly important in the 21st century's global economy’ (Colette Henry and Anne de Bruin, 2011).
  19. ↑ Entrepreneurship and the Creative Economy: Process, Practice and Policy Ruth Towse and Christian Handke, ‘Creative Economy, Creative Cities’, 2013.
  20. ↑ John Howkins, ‘Current Issues in Creative Economies’, Drucker School of Management, 2014.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เศรษฐกิจสร้างสรรค์_(ระบบเศรษฐกิจ)&oldid=11805686"