เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ล้านช้างร่มขาว | |
---|---|
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นประถมาภรณ์ | |
ประเภท | 6 |
วันสถาปนา | 1 พฤษภาคม ค.ศ. 1909 |
ประเทศ | ลาว |
สถานะ | ยกเลิกเนื่องจากราชอาณาจักรสิ้นสภาพ |
ผู้สถาปนา | พระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ |
ประธาน | พระมหากษัตริย์ลาว |
ล้มเลิก | ค.ศ. 1975 |
ลำดับเกียรติ | |
สูงกว่า | ไม่มี |
รองมา | เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎขัตติยาภรณ์ |
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว (ลาว: ອິສະຣິຍາພອນລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວ อิดสะริยาพอนล้านซ้างฮ่มขาว, อังกฤษ: Order of the Million Elephants and the White Parasol, ฝรั่งเศส: L'Ordre royal du Million d’Éléphants et du Parasol blanc) เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดแห่งราชอาณาจักรลาว
ประวัติ
[แก้]เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว สถาปนาเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 1909 โดย พระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์[1] เดิมจำกัดการพระราชทานไว้สำหรับชาวลาวเท่านั้น ต่อมาได้มีการประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 18 สิงหาคม ค.ศ. 1923 แก้ไขให้สามารถพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้แก่ผู้ที่ปฏิบัติราชการในฝ่ายทหารหรือฝ่ายพลเรือนเป็นเวลา 10 ปี ในประเทศฝรั่งเศส อินโดจีนของฝรั่งเศส และบรรดาอาณานิคมอื่นของประเทศฝรั่งเศสได้ โดยข้าหลวงใหญ่แห่งอินโดจีนฝรั่งเศสหรือเรสิดังต์สุเปริเยร์แห่งลาวเป็นผู้ทูลเกล้าฯ ถวายรายชื่อผู้สมควรจะได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ดังกล่าวเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์[2]
เมื่อประเทศลาวได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสในปี ค.ศ. 1954 แล้ว ก็ยังคงมีการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้อย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด จนกระทั่งเมื่อเกิดการล้มล้างรัฐบาลพระราชอาณาจักรลาวและสถาปนาสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวขึ้นแทนที่ในปลายปี ค.ศ. 1975 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้จึงถูกล้มเลิกและไม่มีการพระราชทานอีกต่อไป
ลักษณะและชั้นตรา
[แก้]ดวงตราของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ประกอบด้วยรูปเศียรช้างสามเศียรสีขาว (ช้างเอราวัณ) มีปกกระพองสีแดงที่ศีรษะ เบื้องล่างมีลวดลายหางนกยูงลงยาสีเขียวล้อมรอบด้วยลายช่อสีทอง เหนือศีรษะช้างสามเศียรมีรูปเศวตฉัตรเจ็ดช้นรองรับด้วยรูปโล่เขนสี่อัน เหนือเศวตฉัตรเป็นรูปแพรแถบสีแดงขอบสีทอง ชายแพรแถบม้วนเป็นลายเกลียวสีทอง บรรจุข้อความ "ล้านช้างร่มขาวหลวงพระบาง" (ລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວຫຼວງພຼະບາງ)
แพรแถบของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว เป็นแพรแถบพื้นสีแดง ขอบแพรแถบเป็นแถบสีเหลือง 2 ริ้ว ถัดจากแถบสีเหลืองชั้นในเป็นลวดลายเรขาคณิตสีเหลืองต่อเนื่องกันตามแนวยาว
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาวแบ่งเป็นหกชั้น มีลำดับเกียรติตามลำดับชั้นสูงสุดถึงต่ำสุดดังนี้ :
- ชั้นประถมาภรณ์พร้อมสายสร้อย
เป็นชั้นตราลำดับสูงสุด สำหรับองค์พระเจ้ามหาชีวิตและประมุขรัฐต่างประเทศ ประกอบด้วยดวงตรา สายสะพาย สายสร้อย และดารา สายสะพายใช้สะพายจากบ่าขวาลงมาทางซ้าย ดาราใช้ประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย
- ชั้นประถมาภรณ์ (ປະຖະມາພອນ ปะถะมาพอน)
ประกอบด้วยดวงตรา สายสะพาย และดารา สายสะพายใช้สะพายจากบ่าขวาลงมาทางซ้าย ดาราใช้ประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย
- ชั้นทุติยาภรณ์ (ທຸຕິຍາພອນ ทุติยาพอน)
ประกอบด้วยดวงตราพร้อมแพรแถบสำหรับห้อยคอเสื้อ และดาราสำหรับประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย
- ชั้นตริตาภรณ์ (ຕະຕິຍາພອນ ตะติยาพอน)
ลักษณะเช่นเดียวกับชั้นทุติยาภรณ์ แต่ไม่มีดาราประดับอกเสื้อ
- ชั้นจตุรถาภรณ์ (ຈະຕູດຖາພອນ จะตุดถาพอน)
ประกอบด้วยดวงตรากับแพรแถบขนาดย่อม กลางแพรแถบติดแพรดอกกุหลาบลวดลายเดียวกับแพรแถบห้อยดวงตรา ใช้สำหรับประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย
- ชั้นเบญจมาภรณ์ (ປັນຈະມາພອນ ปันจะมาพอน)
ประกอบด้วยดวงตรากับแพรแถบขนาดย่อม ไม่ติดแพรดอกกุหลาบ ใช้สำหรับประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย
แพรแถบย่อ | ||||
---|---|---|---|---|
ประถมาภรณ์ | ทุติยาภรณ์ | ตริตาภรณ์ | จตุรถาภรณ์ | เบญจมาภรณ์ |
สมาชิกราชอิสริยาภรณ์และคนไทยที่ได้พระราชทาน
[แก้]สมาชิกราชอิสริยาภรณ์
[แก้]- ราชอาณาจักรเนปาล :
- สมเด็จพระเจ้ามเหนทรพีรพิกรมศาหเทวะ (ค.ศ. 1955–1972) (ค.ศ. 1970)
- สมเด็จพระราชินีรัตนาราชยลักษมีเทวีศาหะ (ค.ศ. 1960-1972) (1970)
- สมเด็จพระราชาธิบดีพีเรนทรพีรพิกรมศาหเทวะ (ค.ศ. 1972–2001) ขณะดำรงพระอิสริยศมกุฎราชกุมาร (ค.ศ. 1970)
- สมเด็จพระราชินีไอศวรรยาแห่งเนปาล (ค.ศ. 1972-2001) ขณะดำรงพระอิสริยศมกุฎราชกุมารี (ค.ศ. 1970)
- ราชอาณาจักรไทย :
- พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (ค.ศ. 1963)
- สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ (ค.ศ. 1963)
- ราชอาณาจักรกัมพูชา :
- พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ (ค.ศ. 1927-1941)
- พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต (ค.ศ. 1955-1960) (ค.ศ. 1955)
- พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ค.ศ. 1941-1955) / (ค.ศ. 1993-2004)
- รัฐเวียดนาม :
- สมเด็จพระจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย (ค.ศ. 1926-1945)
- สาธารณรัฐฝรั่งเศส :
คนไทยที่ได้พระราชทาน
[แก้]ชั้นประถมาภรณ์
[แก้]- พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต
- จอมพล แปลก พิบูลสงคราม
- จอมพล ผิน ชุณหะวัณ
- จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
- จอมพล ถนอม กิตติขจร
- จอมพล ประภาส จารุเสถียร
- จอมพลเรือ หลวงยุทธศาสตร์โกศล
- พล.อ. ไสว ไสวแสนยากร
- พล.อ. เดช เดชประดิยุทธ
- พล.ต.อ. ประเสริฐ รุจิรวงศ์
- พล.อ.อ. ทวี จุลละทรัพย์
ชั้นทุติยาภรณ์
[แก้]- พล.ร.อ. ถวิล รายนานนท์
- ม.จ.วงษ์มหิป ชยางกูร
- พล.อ. บุญชัย บำรุงพงศ์
- พล.อ. ฉลาด หิรัญศิริ
- พล.อ. สายหยุด เกิดผล
- พล.อ. สุรกิจ มัยลาภ
- พล.อ.อ. บุญชู จันทรุเบกษา
ชั้นตริตาภรณ์
[แก้]ระเบียงภาพ
[แก้]-
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นทุติยาภรณ์
-
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นตริตาภรณ์
-
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นจัตุรถาภรณ์
-
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นเบญจมาภรณ์
-
ดาราเครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว สำหรับชั้นประถมาภรณ์และชั้นทุติยาภรณ์
-
เกียรติบัตรสำหรับผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
อ้างอิง
[แก้]- ↑ The Illustrated London News, vol. 138 (1911), part 1, p. 138
- ↑ http://www.indochinamedals.com/laos/ls01_order_of_the_million_elephants_and_the_white_parasol.html